Tienduizend doden & lockdown. Waren ze te vermijden?

Klik hier om deze
e-publicatie te bestellen

"We beleven de ergste crisis. Het in België gevoerde coronabeleid kost 10.000 het leven, stort iedereen in een verwoestende lockdown en belast zwaar onze toekomst… terwijl bijna alle ellende te vermijden viel. Degenen die ons moesten beschermen, deden dat niet. Voor een veilige exit kunnen we ze niet vertrouwen. Ze zijn ons en onze parlementen verantwoording schuldig." Vandaag verschijnt een nieuw Pala boek dat de coronavragen scherpstelt.

Onze ministers en hun ‘deskundigen’ bepaalden de weg die wij volgden toen de wereld kennismaakte met het coronavirus. Iedereen moest volgen. Het is hun beleid dat ons zoveel dood en zware ellende bracht. Of beter, hun non-beleid.

De beleidsvoerders hebben geen enkele poging ondernomen om het virus weg te houden. Zeker is dat hun verzuim om onze samenleving vliegensvlug beschermend af te sluiten het virus vrij spel heeft gegeven. Hun maandenlange nietsdoen was op ongeziene wijze dodelijk en vernietigend voor het samenleven.

Het werd alleen maar erger toen ze helemaal onvoorbereid bleken op de uitbraak die ze zelf in de hand hebben gewerkt, niet voor gezondheidscontroles aan de grenzen, niet om te testen, niet voor mondmaskers en beschermingskledij, niet voor opsporen van besmettingen, niet om quarantaine te organiseren, niet voor veilige rusthuizen…

Hoe traag mag voortschrijdend inzicht vorderen?

Hoe het zover kon komen? Onze ‘deskundigen’, althans zij die zijn geraadpleegd, misten totaal de grootste kans van hun hele carrière om echt het verschil te maken. Zelfs nog begin maart, toen sommige ‘gewone mensen‘ al grote ongerustheid toonden, stelden zij corona i voor als een zware griep. Eén van hen voegde toe: “Anders hebben we echt het risico dat we enorm gaan overdrijven.” Ze hebben zich dodelijk vergist, en alle burgers betalen de prijs.

Geen dagen of weken maar maandenlang, van eind december tot bijna half maart, deden onze ‘deskundigen’ erover om te ontdekken dat het coronavirus een veel grotere bedreiging vormt dan het griepvirus. Pas toen sloegen ze alarm… toen het al veel te laat was om vele duizenden doden en een verwoestende lockdown te voorkomen.

Vele landen presteren veel, veel beter

Alle politieke verantwoordelijken zijn even blind geweest als de ‘deskundigen’ met hun tunnelvisie van ‘zware griep’. Blijkbaar heeft geen een opgemerkt en begrepen dat snel en adequaat reageren mogelijk was, en veruit te verkiezen. Vele landen bewijzen dat het anders, heel anders kon lopen: Taiwan, Hong Kong, Nieuw-Zeeland, Australië, Singapore, Slovakije, Zuid-Korea, Japan, verder Letland, Griekenland, Litouwen, Kroatië, Polen, Tsjechië, IJsland, Noorwegen, Hongarije, Estland, Slovenië, ook nog Finland, Oostenrijk, Denemarken, Duitsland, Portugal… In al die landen is de maatschappelijke schade veel beperkter en de dodentol veel lager. Sommige presteren tientallen keren beter dan wij, soms zelfs tweehonderd maal beter. Taiwan doet 2500 keer beter. Het land telt 7 doden.

Dit mocht niet gebeuren

Er valt niet naast te kijken. Onze politici én onze deskundigen hebben niet het verstand gehad om te handelen op de beste wijze. Hun handelen – en meer nog niet-handelen – is dodelijk geworden voor straks al 10.000 mensen en moordend voor de samenleving die op tal van vlakken in ademnood verkeert. Veel mensen zijn onvoorstelbaar hard getroffen in hun bestaan, hun gemoed, hun hele leven… terwijl bijna alle leed, pijn en verlies te voorkomen was.

“We hadden die lockdown kunnen voorkomen.”

Alvast één deskundige, de wetenschapper Herman Goossens, geeft begin mei publiek toe: “We hadden die lockdown kunnen voorkomen.”

Uitleg en verantwoording schuldig

De burgers hebben recht op volledige openheid over het coronabeleid, op waarheid en gerechtigheid. Ik besef hoe tergend realistisch het is om te betwijfelen dat onze instellingen hun werk i echt zullen doen. Maar het is en blijft de verantwoordelijkheid van onze verkozenen en van justitie om duidelijkheid te geven over de vermijdbare dood en loodzware ziekte van vele duizenden burgers, en de te voorkomen lockdown. Zij moeten elk falen nauwgezet opsporen, verantwoordelijkheden uitklaren en fouten passend behandelen.

In een volwaardige democratie i richten volksvertegenwoordigers parlementaire onderzoekscommissies op om alle beleidsvoerders, inclusief alle adviseurs, nauwgezet te bevragen, te controleren en ter verantwoording te roepen. In een rechtsstaat onderzoekt en berecht justitie mogelijke fouten. Het is verontrustend dat er geen signalen in die richting wijzen. Onze verkozenen en rechters zwijgen. De publieke opinie blijft grotendeels apathisch. Is ze het falen gewoon? Zo bedreigt de coronacrisis ook de democratie.

Een veilige toekomst?

Gaan onze volksvertegenwoordigers de verantwoordelijken voor het rampzalige coronabeleid die ieders vertrouwen beschaamden in de beleidscockpit laten zitten? Of komen daar nu bekwame politici, ondersteund door alerte deskundigen? Zodat alle burgers iets geruster in hun toekomst kunnen zijn?

Dirk Barrez

De nieuwe Pala e-publicatie TIENDUIZEND & LOCKDOWN. Waren ze te vermijden? 111 vragen om antwoord, €4,95, verschijnt op 26 mei 2020.
Klik hier voor info en bestellen

De auteur is hoofdredacteur van Pala.be. Zijn recentste boeken zijn 11 politieke dwaasheden. 50 jaar schuldig verzuim van onze politici en TRANSITIE. Onze welvaart van morgen. Hij was ruim 20 jaar VRT-TV-journalist en reportagemaker.

Uw doordachte reacties zijn welkom op het emailadres infoATpala.be

LEZERSREACTIES

(26 mei 2020)

Beste,

Ik ben een vrij regelmatige lezer van Uw bijdragen in o.a. Pala, en ik voel mij daar in de regel vrij goed bij (vandaar, maar ook op principiële gronden, dat ik ook een bescheiden maar trouwe donateur ben). Maar voor wat U deze keer bakt van de corona-crisis geldt de hyper-Amerikaanse uitdrukking "monday-morning quarterback". Of zoals ze in Gent zeggen: "oakut geweite, kunoa nie in maan broek gesch...." .... ja, ze zijn daar nog een beetje volks in mijn geboortestad.
We zijn ten eerste serieus misleid geweest door Uw (en mijn) geliefde China i, maar misschien hebben ze zichzelf ook misleid en ook daaraan hadden we ons inderdaad moeten verwachten. Ten tweede zijn we ongetwijfeld in slaap gewiegd door het simpele feit dat de laatste 50 jaar, met uitzondering van HIV, er geen ernstige virale infectie tot bij ons geraakt is. Ebola, SARS en MERS zijn, zegt, men aanzienlijk dodelijker dan het huidig klootzakje.
Ten derde is de overdracht in Europa sneller gegaan dan verwacht, m.n. in NW-Italië en Z-Nederland, toevallig twee streken waarmee we, m.n. rond die tijd, extreem zeer verbonden waren.
Dat de meeste niet-Aziatische landen héél slecht toegerust waren (maar niet per se slechter dan België: zie bijna-rampen in bovengenoemde streken) en andere beter (zie o.a. Duitsland) berust voor een goed deel op bloot toeval. En dat de Scandinavische landen er aanzienlijk lichter zijn vanaf gekomen is vooral omdat het virus met vertraging noordwaarts is getrokken en zij zich a) dus beter hebben kunnen bewapenen en b) kunnen "genieten" van ons voortschrijdend inzicht., aka "blunders". Het geval Zweden moet evenwel nog voor de rechtbank komen!
Waar ik wel helemaal met U meega is dat we op geen enkele manier de huidige "ploeg" kunnen vertrouwen met het post-corona herstel: te weinig ambitie om ongelijkheid blijvend te bestrijden, geen klimaatambitie, te strak in de neo-liberale leer (en heus niet alleen Wilmès en Crooke ), geen demokratische inhoud. Weg ermee!
Tenslotte. Dit is wat ik aan Engelse vrienden schreef naar aanleiding van kritische opmerkingen die in Uw richting gingen:
"Clearly, we're not Chinese in our tolerance of hardship to the point of expecting it. We've not been steeped in Confucian logic, we have not been numbed by 5.000 years of relentless and often unspeakably cruel dictatorship of one sort or another nor have we infused our (social if not biological) DNA with acceptance of famine and hardship and a predisposition for self-denial and sacrifice for the "common good" (which usually turns out to be the good of the few anyway). Still, the Stiffupperlippians among us are about as Chinese as we whitees will ever get.... Having said that, I am having increasing problems with the corona-data i we're being fed. They all originate with (and if not, are vetted and approved by) our most prominent virolo-epidemiologists. The day will come, hopefully soon, that we will need to evaluate very carefully what has happened, here and elsewhere, and what lessons we must learn."
Noteer dat ik tussen 1998 en 2006 25 bezoeken aan (de armste) rurale gebieden in 6 van de armste provincies (incl. Hubei) van China op de teller heb mogen zetten in het kader van grote plattelandsontwikkelingsprojecten met medefinanciering van IFAD (Rome), voor wie ik daarin team chef speelde.... Ik WEET dus dat er in de grote steden, a fortiori in de welvarende zoals Wuhan, honderdduizenden illegale plattelanders verblijven. Zij (over)leven daar door in de meest afgrijselijke omstandigheden de smerigste jobs te doen, inclusief dus het vieste werk in die zg. natte markten (die Gaia-leden beter links kunnen laten liggen .... sprekend uit ervaring). Deze mensen hebben GEEN rechten op gelijk wat met de overheid te maken heeft. Ze zijn m.n. uitgesloten van gezondheidszorg. Het kan dus haast niet anders dan dat er vele duizenden van deze mensen besmet zijn geworden. Nu kan/wil de overheid zich niet het immense gezichtsverlies permitteren van het lot van deze ongelukkigen mee te nemen in haar officiële bevindingen omdat ze daarmee het bestaan van deze onbestaanden zou bevestigen.... Vandaar dat je er mag van uitgaan dat de echte slachtoffertelling aanzienlijk hoger kan liggen dan officiëel gemeld. Meer nog: het is best mogelijk dat de strengheid van de lockdown in Wuhan en Hubei er ook mee te maken had precies te beletten dat deze sukkels in arrenmoede zouden proberen terug te keren naar streek en dorp van oorsprong. Maar dit is natuurlijk speculatie, laat dat duidelijk wezen.
Mvg
Stefaan REEL - Emblem-Ranst

*************************************************************

(antwoord van de redactie | 27 mei 2020)

Beste Stefaan Reel,

Dank voor uw reactie.

In volkse of andere taal, gelukkig kunnen we van mening verschillen en van gedachten wisselen.

Het is inderdaad een vaststelling achteraf, maar wel pertinent dat landen die even snel of zelfs sneller getroffen zijn door het virus dan België, Frankrijk, Spanje, Groot-Brittannië, Nederland er toch in zijn geslaagd om 25, 200 of zelfs 2500 maal minder doden te tellen dan ons land. Blijkbaar zijn er heel wat landen die zich niet lieten misleiden door China (of toch niet te lang), zijn ze veel sneller wakker geworden, en waren ze tijdig alert voor terugkerende reizigers uit Wuhan of Noord-Italië.
Niet achteraf was mijn groeiende verbazing vanaf eind februari dat 'onze' wetenschappers - zelfs nog tot begin maart - het gevaar van het virus onderschatten, minimaliseerden of zelfs ontkenden. Dat is tot 72 dagen of vrijwel tweeënhalve maand nadat Taiwan de eerste effectieve maatregelen nam. Hoe traag mag voortschrijdend inzicht vorderen? Wanneer wordt traagheid maatschappelijk én wetenschappelijk onaanvaardbaar? Wanneer onbekwaamheid? Wanneer schuldig verzuim? Het zijn vragen die ik graag beantwoord zou zien door parlementaire onderzoekscommissies, door justitie, door onze rectoren, door de pers. Samen met vele andere vragen.
Want wat we blijkbaar zeker delen, is de opvatting dat "er nood is om heel zorgvuldig te evalueren wat er is gebeurd, hier en elders, en welke lessen we moeten trekken." Parlement en justitie hebben daarvoor de sterkste onderzoeksbevoegdheid, de rectoren en academische instellingen kunnen mee de evaluatie doen van wat wetenschappers al dan niet hebben gepresteerd, de pers moet hardnekkig en diepgaand de burgers in een democratie informeren.
Het fenomeen van de massa Chinese 'illegalen' in de steden is mij bekend van tv en ander reportagewerk in het land. De onbetrouwbaarheid van autoritaire regimes maakt dat ik voor deze corona publicatie in de eerste plaats kijk naar hoe meer open en meer democratische landen presteerden. Ook daar zijn natuurlijk nog veel vraagtekens, maar er is alvast publiek debat en soms ook politiek en academisch.

Met vriendelijke groeten,
Dirk Barrez - Hoofdredacteur Pala.be

Overname van dit artikel toegelaten voor niet-commerciële en niet-gesubsidieerde organisaties met vermelding van auteur en bron, met weblink. Wij vernemen het graag | Commerciële en/of gesubsidieerde organisaties nemen voor publicatie contact op met info@pala.be

Tot het einde gelezen? En het artikel gewaardeerd?
Dan kan Pala misschien op uw steun rekenen: uw gift is welkom
op rekeningnummer BE66 5230 4091 1443 van Pala vzw – Leuven.
Of we verwelkomen u graag als vaste steungever - klik hier

Een goed artikel? Interessant nieuws? Neem een gratis abonnement op de Pala nieuwsbrief (maximaal 2 maal per maand), dan hoeft u geen enkel artikel te missen. Gebruik daarvoor het inschrijvingsformulier – klik hier