niet-lineariteit

Het fenomeen dat bij zwaar uit hun evenwicht gebrachte systemen het zo vertrouwde eenvoudige en evenredige verband tussen oorzaak en gevolg niet langer blijkt te spelen.

Bij het overschrijden van zogenaamde drempelwaarden zijn systemen zo hard bedreigd dat ze op een kantelpunt i terechtkomen en er plotse niet-lineaire veranderingen optreden. Het is volledig onvoorspelbaar in welke nieuwe evenwichtstoestand het systeem zal terechtkomen.

Ter illustratie - klimaatverandering i

Meer concreet lopen we bv. het risico op abrupte niet-lineaire klimaatveranderingen bij het overschrijden van zulke zogenaamde drempelwaarden. We weten niet exact met hoeveel graden de temperatuur zal stijgen, maar wel dat bij een opwarming vanaf anderhalve graad en zeker bij nog meer graden stijging diverse kantelpunten opdoemen. Het overschrijden van die drempels dompelt ons onder in een chaotisch wijzigend klimaatsysteem.

We beleven bijvoorbeeld het volledig wegsmelten van het Groenlandse ijs waardoor de zeespiegel i uiteindelijk zeven meter zou stijgen; en ook van de ijskap van West-Antarctica, goed voor vijf meter extra zeespiegelstijging.
Of nog, het bruusk stoppen of omkeren van de warme Golfstroom zou Europa als enige in de kou zetten.

Lees meer in hoofdstuk 3 van het boek Transitie. Onze welvaart van morgen

Lees ook Globalisering en chaos. Het is chaos natuurlijk - volledige tekst | Pala 19-10-2006 - Orde of chaos? Lineair of niet-lineair i? Voorspelbaar of onvoorspelbaar? 'It's chaos, stupid' is wellicht een nuttige variante van een bekende uitspraak. Als we over globalisering i en chaos spreken, is het goed om weten dat kleine oorzaken grote gevolgen kunnen hebben.

zie ook ijskappen i, kantelpunt, klimaatverandering, zeespiegel