Overslaan en naar de inhoud gaan
Universele Verklaring van de Rechten van de Mens
Ga naar volledige verklaring
De mens is tot vrijwel alles in staat. De mens kan zich zowel wijden aan zaken die algemeen als positief worden ervaren, de uitbouw van de verzorgingsstaat bijvoorbeeld, als aan zaken die de meeste mensen negatief zullen vinden, denk maar aan racisme of slavernij. Sommigen zullen niet spreken van positief en negatief maar wel van goed en slecht, nog anderen zullen het hebben over goed en kwaad.
Wat ons hier vooral bekoort, is net de positieve of goede kant van de mens. Zij zoekt permanent naar een leven dat van een betere kwaliteit is.
Dat verhaal van de mens op zoek naar een beter leven – of zij kan leven en of zij mag leven – is ook op een andere wijze te schrijven. Het wordt dan een verhaal van rechten en vrijheden. Heel bewust noemden we in Ik wil niet sterven aan globalisering. Over leven in de 21ste eeuw naar het einde van hoofdstuk 7 het recht op bestaan het eerste mensenrecht.
Op 10 december 1948 schrijft de mens van dat verhaal de mooiste en meest unieke bladzijde. Die dag keurt de algemene vergadering van de Verenigde Naties de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens
i (UVRM) goed.
Die Verklaring telt slechts dertig artikelen, maar is een ontzettend rijke en veelzijdige tekst. Het bevat zowel de burgerlijke en politieke vrijheden (tot en met artikel 21), de sociale en economische rechten (artikels 22 tot en met 25), als de culturele rechten (artikels 22, 26 en 27). Ook het recht op ontwikkeling
i is er reeds in vervat (artikel 28). En zelfs dat rechten ook plichten meebrengen (artikel 29).
Complete ecologische blindheid
Ook al vormen de natuurlijke hulpbronnen de vitale basis voor elk menselijk leven, toch schenkt de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens
i geen enkele aandacht aan het ecologische vraagstuk: de Aarde
i is eindig en haar draagkracht is beperkt door de zogenaamde planetaire grenzen
i.
En dus ontbreekt in die Universele Verklaring het Aardegebruiksrecht
i. Dat essentiële recht moet de aanspraak garanderen van alle mensen op hun rechtmatige deel van het natuurlijk kapitaal
i. Nog anders uitgedrukt, het is de milieugebruiksruimte die iedereen toekomt.
Tientallen verdragen en conventies hebben later de Universele Verklaring aangevuld. Naast het recht op ontwikkeling
i worden nog andere collectieve mensenrechten
i of solidariteitsrechten geformuleerd, zoals het recht op vrede, het recht op een ongeschonden leefmilieu en het recht van volken op zelfbeschikking.
Ga naar volledige verklaring
zie ook mensenrechten
i
Ga naar volledige verklaring
De begrippen transitie en ontwikkeling lijken nu vaak tot heel aparte werelden te behoren. Maar voor wie begaan is met duurzaamheid, leunen ze net heel dicht tegen elkaar aan. Want zowel bij ontwikkeling als bij transitie gaat het erom hoe een situatie die niet duurzaam is, te ontwikkelen of een overgang te laten maken richting (meer) duurzaamheid. Ze zijn dus ten onrechte uit elkaar geslagen.
Ga naar volledige verklaring
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
Na de uitleg vindt u overzicht met linksnaar artikels over planetaire grenzenRespecteren we de draagkracht van ons belangrijkste systeem Aarde? De jongste jaren luidt de vraag steeds meer: blijven we binnen de planetaire grenzen? Dat concept introduceerden Johan Rockström en zevenentwintig andere gerenommeerde wetenschappers in 2009. (1)
Het Aardegebruiksrecht kent iedereen van bij de geboorte jaarlijkse ‘gebruiksrechten’ op de Aarde toe, voor iedereen gelijke rechten. Niemand kan beweren dat dit oneerlijk of onrechtvaardig zou zijn. Het milieugebruiksrecht van alle mensen samen mag de draagkracht van de Aarde nooit overstijgen en moet voldoende ruimte laten voor de natuur en haar biodiversiteit.
Ons grootste kapitaal om economische rijkdom voort te brengen is ongetwijfeld de Aarde. Als we er duurzaam mee omspringen, is het een onuitputtelijke bron van zuiver water, voedsel, hernieuwbare energie en hernieuwbare grondstoffen. Het is wel ironisch om vast te stellen dat ons economische systeem die Aarde zwaar miskent en dus eigenlijk zeer antikapitalistisch tekeergaat.
De begrippen transitie en ontwikkeling lijken nu vaak tot heel aparte werelden te behoren. Maar voor wie begaan is met duurzaamheid, leunen ze net heel dicht tegen elkaar aan. Want zowel bij ontwikkeling als bij transitie gaat het erom hoe een situatie die niet duurzaam is, te ontwikkelen of een overgang te laten maken richting (meer) duurzaamheid. Ze zijn dus ten onrechte uit elkaar geslagen.
De mens zoekt voortdurend naar een beter leven. Die moeizame zoektocht is ook te lezen als een verhaal van rechten en vrijheden. Op 10 december 1948 schrijft de mensheid van dat verhaal de mooiste en meest unieke bladzijde. Die dag keurt de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens goed. Die Verklaring telt slechts 30 artikelen, maar is een ontzettend rijke en veelzijdige tekst. Het bevat zowel de burgerlijke en politieke vrijheden (art.1-21), de sociale en economische rechten (art. 22-25) als de culturele rechten (art. 22,26,27). Ook het recht op ontwikkeling is er reeds in vervat (art. 28). En zelfs dat rechten ook plichten meebrengen (art. 29). Tientallen verdragen en conventies hebben ze daarna aangevuld.
De mens zoekt voortdurend naar een beter leven. Die moeizame zoektocht is ook te lezen als een verhaal van rechten en vrijheden. Op 10 december 1948 schrijft de mensheid van dat verhaal de mooiste en meest unieke bladzijde. Die dag keurt de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens goed. Die Verklaring telt slechts 30 artikelen, maar is een ontzettend rijke en veelzijdige tekst. Het bevat zowel de burgerlijke en politieke vrijheden (art.1-21), de sociale en economische rechten (art. 22-25) als de culturele rechten (art. 22,26,27). Ook het recht op ontwikkeling is er reeds in vervat (art. 28). En zelfs dat rechten ook plichten meebrengen (art. 29). Tientallen verdragen en conventies hebben ze daarna aangevuld.