De Golfstroom verzwakt en riskeert abrupt te stoppen
woensdag, 21 februari 2024 - 15:59
Afbeelding
Al lang is bekend dat klimaatveranderingi de Golfstroom, die warm water naar Europa voert, kan stoppen. Het kantelpunti voor die abrupte verandering, blijkt snel te naderen.
De vlinder van Lorenz vertelt hoe een bijna niet waarneembare vleugelslag aan de ene kant van de wereld weken later een orkaan aan de andere kant kan veroorzaken. Onze aardei is een uiterst complex systeem waarin kleine wijzigingen onvermoede en drastische gevolgen kunnen hebben.
Bij het overschrijden van zogenaamde drempelwaarden zijn systemen zo hard bedreigd dat ze op een kantelpunti terechtkomen en er plotse niet-lineaire veranderingen optreden.
Golfstroom
Zo een systeem is de Golfstroom die het vrij noordelijk gelegen Europa een mild klimaat bezorgt. Maar al tientallen jaren waarschuwen wetenschappers dat de opwarming van de aardei een gevaar betekent voor die Golfstroom.
De voorbije decennia is de stroom al merkelijk zwakker geworden.
Een recente studie meldt nu dat de Golfstroom inderdaad evolueert richting het kantelpunti dat haar plots kan doen stoppen… Al blijft er onzekerheid over wanneer juist die niet-lineaire verandering zich zal voordoen, de quasi zekerheid dat we dat kantelpunti naderen, is meer dan verontrustend.
Afbeelding
11 POLITIEKE DWAASHEDEN
Afbeelding
TRANSITIE. Onze welvaart van morgen
Afbeelding
COOPERATIES. Hoe heroveren we de economie?
Het blijft niet bij één bruuske niet-lineaire verandering
Nagaan wat juist de Golfstroom bedreigt, brengt nog meer onrust. Dat is namelijk een verhoogde zoetwatertoevoer in de Atlantische Oceaan, afkomstig van het versnelde afsmelten van de ijskappeni van Groenland en West-Antarctica.
Diverse klimaatverstorende verschijnselen blijken elkaar dus te beïnvloeden… en riskeren elkaar (heel) negatief te versterken. Heel concreet: de ene bruuske niet-lineaire verandering van afsmeltende ijskappeni veroorzaakt de verzwakking en zelfs de instorting van de Golfstroom.
Het bredere plaatje is meest zorgwekkend. Steeds minder arctisch zomerijs kaatst minder zonnewarmte terug en vergroot de opwarming. Smeltende ijskappeni hebben gevolgen voor oceaanstromingen. Als die verzwakken, stilvallen of anders stromen, kunnen ze samen met al opgelopen warmte de vegetatie op land bedreigen. En indien de permafrost ontdooit, slaan de opwarming en klimaatveranderingi nog meer op hol.
Geen verrassing, we waren gewaarschuwd
Niemand van wie de voorbije decennia politieke verantwoordelijkheid heeft gedragen, kan zich echter ‘van de domme houden’. Hiervoor is door vele wetenschappers, tal van instituten en nog veel meer studies en rapporten al heel lang gewaarschuwd.
Nog valt misschien het ergste te voorkomen, bv. het afsmelten van de Oost-Antarctische ijskap. Tegelijk is zeker dat steeds meer abrupte veranderingen niet langer te vermijden zijn omdat al een halve eeuw de oorzaken van klimaatveranderingi niet afdoende zijn aangepakt. Vele gevolgen van al dat onverantwoord gedrag zullen we niet kunnen vermijden.
Wie zijn de 300 grootste coöperaties in de wereld? In welke sectoren zijn ze zoal actief? En welke zijn dan telkens de belangrijkste? De antwoorden zijn te lezen in de World Co-operative Monitor.
Zwart geld en zwarte economie, fraude, kapitaalvlucht, belastingparadijzen, ze zijn aanzienlijk, belangrijk én schadelijk; dat is zo in België, Europa en de hele wereld. Maar hoe pak je ze best aan?
Een golf van automatisering en robotisering komt eraan. Zullen we nog wel genoeg banen hebben over 15 of 20 jaar? En welke jobs? Een bijdrage van Denis Bouwen die veel stemmen beluisterde.
De voorlopig onvindbare derde weg van de Europese Commissie tussen wilde globalisering en uitzichtloos protectionisme, doet fel denken aan de zogenaamde ‘derde’ weg van Blair, Clinton en Schröder in de jaren negentig. Alleen, dat was helemaal geen derde weg, het was net het verlaten ervan.
In een wereld die vele boeren tot wanhoop drijft, hebben burgers sleutels in handen om voedsel milieuvriendelijk te laten produceren en boeren daarvan fatsoenlijk te laten leven. Zo kopen Fransen boerderijen en grond voor duurzame landbouw.
Wie iets uitvindt, kan daar een patent of octrooi voor krijgen, meestal voor zowat twintig jaar. In die periode heeft alleen de uitvinder het recht om de vruchten te plukken van die uitvinding, als een vergoeding voor de geleverde inspanningen. Dat lijkt fair maar die periode is zo lang dat er dikwijls superwinsten kunnen worden gemaakt, vele malen meer dan de investeringskost. Farmaceutische bedrijven en ook heel wat softwarebedrijven behoren niet toevallig tot de meest winstgevende. Die winsthonger kan vele mensenlevens kosten, denk bijvoorbeeld aan de weigering van bedrijven om de prijzen voor hun aidsmedicijnen in vele ontwikkelingslanden te laten zakken. De gecreëerde monopolies riskeren ook vernieuwingen in de samenleving te blokkeren. Zeker in het geval van computerprogramma’s vormen zogenaamde sotwarepatenten een rem op innovatie en zijn deze nadelen veel duidelijker dan de voordelen. Vandaar de opkomst van de beweging voor opensource software. Daarmee belanden we bij nog een andere kritiek: er kan gewoonweg veel te veel gepatenteerd worden. Nu zijn zelfs patenten mogelijk op het leven zelf, op stukjes plant, dier of mens. Biotechnologische en farmaceutische bedrijven hebben de jacht geopend op genen of stukken van genen waarvan ze denken dat ze die nuttig kunnen gebruiken, en waarmee ze dus geld hopen te verdienen. Bekend is het verhaal van Myriad Genetics dat in 2001 het octrooi verwerft op een borstkankergen. Volgens het bedrijf mogen de borstkankertests alleen nog in de VS worden gevoerd… en dan moeten vrouwen tien keer meer betalen. Zo bedreigen stijgende kosten onze gezondheidszorg en de solidariteit waarop zij steunt; ze halen het principe onderuit dat iedereen recht heeft op de beste gezondheidszorg. Vandaar de fundamentele vraag: kan de genetische rijkdom van planten, dieren en menselijk leven wel geprivatiseerd worden – want daar draait het om bij dit soort patenten - of is dit alles gemeenschappelijk eigendom van de mensheid? Tot waar reikt het privé belang, en waar begint het algemeen belang? Die discussie is hard nodig.
Schrijf je in op de PALA nieuwsbrief
Het natuurlijk broeikaseffect zorgt ervoor dat het op Aarde lekker warm is met gemiddeld 15°C. Maar te veel CO2 en andere broeikasgassen in de atmosfeer versterken dat broeikaseffect en vele wetenschappers waarschuwen voor de door de mens veroorzaakte extra opwarming en klimaatverandering. Ze wijzen op de gevaren van o.a. een stijgende zeespiegel, toenemend natuurgeweld en (te) snel opschuivende klimaatzones. Vind meer uitleg en een overzicht van belangrijke Pala artikels over klimaatverandering met links naar bronnen
Bij het overschrijden van zogenaamde drempelwaarden zijn systemen – denk bv. aan het klimaatsysteem - zo hard bedreigd dat ze op een kantelpunt terechtkomen en er plotse niet-lineaire veranderingen optreden.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
Bij het overschrijden van zogenaamde drempelwaarden zijn systemen – denk bv. aan het klimaatsysteem - zo hard bedreigd dat ze op een kantelpunt terechtkomen en er plotse niet-lineaire veranderingen optreden.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
Bij het overschrijden van zogenaamde drempelwaarden zijn systemen – denk bv. aan het klimaatsysteem - zo hard bedreigd dat ze op een kantelpunt terechtkomen en er plotse niet-lineaire veranderingen optreden.
Bij het overschrijden van zogenaamde drempelwaarden zijn systemen – denk bv. aan het klimaatsysteem - zo hard bedreigd dat ze op een kantelpunt terechtkomen en er plotse niet-lineaire veranderingen optreden.
De grootste ijskappen op Aarde zijn die van Antarctica en van Groenland.Indien de Groenlandse ijskap volledig smelt, verhoogt het zeeniveau met zeven meter.
De grootste ijskappen op Aarde zijn die van Antarctica en van Groenland.Indien de Groenlandse ijskap volledig smelt, verhoogt het zeeniveau met zeven meter.
De grootste ijskappen op Aarde zijn die van Antarctica en van Groenland.Indien de Groenlandse ijskap volledig smelt, verhoogt het zeeniveau met zeven meter.
Het natuurlijk broeikaseffect zorgt ervoor dat het op Aarde lekker warm is met gemiddeld 15°C. Maar te veel CO2 en andere broeikasgassen in de atmosfeer versterken dat broeikaseffect en vele wetenschappers waarschuwen voor de door de mens veroorzaakte extra opwarming en klimaatverandering. Ze wijzen op de gevaren van o.a. een stijgende zeespiegel, toenemend natuurgeweld en (te) snel opschuivende klimaatzones. Vind meer uitleg en een overzicht van belangrijke Pala artikels over klimaatverandering met links naar bronnen
Het natuurlijk broeikaseffect zorgt ervoor dat het op Aarde lekker warm is met gemiddeld 15°C. Maar te veel CO2 en andere broeikasgassen in de atmosfeer versterken dat broeikaseffect en vele wetenschappers waarschuwen voor de door de mens veroorzaakte extra opwarming en klimaatverandering. Ze wijzen op de gevaren van o.a. een stijgende zeespiegel, toenemend natuurgeweld en (te) snel opschuivende klimaatzones. Vind meer uitleg en een overzicht van belangrijke Pala artikels over klimaatverandering met links naar bronnen
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
Bij het overschrijden van zogenaamde drempelwaarden zijn systemen – denk bv. aan het klimaatsysteem - zo hard bedreigd dat ze op een kantelpunt terechtkomen en er plotse niet-lineaire veranderingen optreden.
Het fenomeen dat bij zwaar uit hun evenwicht gebrachte systemen het zo vertrouwde eenvoudige en evenredige verband tussen oorzaak en gevolg niet langer blijkt te spelen.
De grootste ijskappen op Aarde zijn die van Antarctica en van Groenland.Indien de Groenlandse ijskap volledig smelt, verhoogt het zeeniveau met zeven meter.
Het natuurlijk broeikaseffect zorgt ervoor dat het op Aarde lekker warm is met gemiddeld 15°C. Maar te veel CO2 en andere broeikasgassen in de atmosfeer versterken dat broeikaseffect en vele wetenschappers waarschuwen voor de door de mens veroorzaakte extra opwarming en klimaatverandering. Ze wijzen op de gevaren van o.a. een stijgende zeespiegel, toenemend natuurgeweld en (te) snel opschuivende klimaatzones. Vind meer uitleg en een overzicht van belangrijke Pala artikels over klimaatverandering met links naar bronnen
Eerst een ultrakorte definitie. In essentie gaat het bij commons of gemeengoed om alles wat mensen delen.Of, net iets langer, het zijn hulpbronnen die gemeenschappelijk bezit zijn of gedeeld worden door gemeenschappen.
