Moet er nog aarde zijn? Grondgebruik

PLANETAIRE GRENZEN 5

We verlaten de verzuurde oceanen. Aan land komt al snel de volgende planetaire grens in zicht. De mensen zetten wel heel veel – te veel – oppervlakte in om er vooral industriële landbouw i op te bedrijven i.

Er wordt meer bos gerooid, meer weideland omgeploegd, meer drasland drooggelegd dan goed is voor de aarde i. Dat gebeurt in de eerste plaats om er akkers van te maken maar ook voor andere activiteiten. Die aanslag op de natuurlijke gronden is gewoonweg te groot om ecologisch duurzaam te zijn.

Teloorgang van bossen en weiden

Laten we nog wat preciezer kijken. De jongste decennia hebben velen gewaarschuwd tegen de kaalslag van talrijke bosgebieden. Toch razen het kappen en afbranden maar door, met zware ontbossing als resultaat. Het grote slachtoffer is nog altijd het tropische regenwoud. En daar waar men de bossen wil laten bestaan, gebeurt de ontginning te dikwijls op een ondoordachte wijze.

Minder bekend maar al even spectaculair is het lot van de vele weidegronden op onze aardbol. Het grootste deel van het grasland heeft aan kwaliteit verloren door overbegrazing, er graast meer vee dan die gebieden kunnen (ver)dragen. Grote gebieden eroderen of veranderen in woestijn.

De vernietiging van landbouwland

Willen mensen overleven, dan moeten ze vooral kunnen rekenen op hun landbouwland. Maar ook de schade aan die dikwijls zo ondoordacht ‘gewonnen’ gronden valt amper te overzien.

We gooien onze vruchtbare aarde met bakken tegelijk weg: we laten haar massaal eroderen, verstuiven, ‘verwoestijnen’; we irrigeren haar kapot en laten haar verzilten; we putten haar uit of overbemesten haar; we zetten haar onder water met reuzenstuwdammen en dumpen er ons huiselijke en industriële afval; we vergiftigen haar met pesticiden, herbiciden en zware metalen. De misbruiken zijn eindeloos.

Er is ook nog die bedenkelijke neiging om vruchtbaar land te bedekken met hopen asfalt en beton. Al te massaal en dikwijls ondoordacht gebruiken we prima landbouwland om er huizen op te zetten, tuinen van te maken, onze industrieën, havens en andere infrastructuur in te planten en golfterreinen aan te leggen.

Kritiek op kwantitatieve grondgrens

Er is minstens één heel terechte kritiek op de instelling van een maximumgrens op het omzetten van landoppervlak in landbouwgrond. Veel belangrijker dan het pure kwantitatieve getal is hoe duurzaam de landbouw dan wel is die er bedreven wordt. Veronderstel even dat die agro-ecologisch zou zijn, samenlevingen voldoende en divers zou voeden, de boeren aan een goed inkomen zou helpen en zou zorgen voor welvarende plattelandsgebieden én steden. Dat zou een levensgroot verschil betekenen met de huidige milieuvernietigende, exportgerichte industriële landbouw in de handen van financiële groepen, multinationals en grootgrondbezitters.

Dirk Barrez - hoofdredacteur Pala.be

Deze bijdrage is gebaseerd op Barrez Dirk i, TRANSITIE. Onze welvaart van morgen, p.38-39, voor meer info en kopen klik hier

Lees volgend artikel PLANETAIRE GRENZEN 6

Vind alle bijdragen via dit overzicht van de artikelreeks PLANETAIRE GRENZEN 

Uw doordachte reacties zijn welkom op het emailadres infoATpala.be

Overname van dit artikel toegelaten voor niet-commerciële en niet-gesubsidieerde organisaties met vermelding van auteur en bron, met weblink. Wij vernemen het graag | Commerciële en/of gesubsidieerde organisaties nemen voor publicatie contact op met info@pala.be

Tot het einde gelezen? En het artikel gewaardeerd?
Dan kan Pala misschien op uw steun rekenen: uw gift is welkom
op rekeningnummer BE66 5230 4091 1443 van Pala vzw – Leuven.
Of we verwelkomen u graag als vaste steungever - klik hier

Een goed artikel? Interessant nieuws? Neem een gratis abonnement op de Pala nieuwsbrief (maximaal 2 maal per maand), dan hoeft u geen enkel artikel te missen. Gebruik daarvoor het inschrijvingsformulier – klik hier