Tijd om de werknemerscoöperatiei, of beter werknemerscoöperaties, van Mondragon te leren kennen. In moeilijke omstandigheden scheppen die 83.569 jobs, heel dikwijls gedreven door spitstechnologie. Ze produceren en exporteren de wereld rond. De werkloosheid is er in een zwaar door crisis getroffen Spanje opvallend laag. Wellicht meest verrassend, in dit alles zijn de werknemersi de baas. In november 2013 incasseren ze een opdoffer, de belangrijke coöperatiei Fagor ziet zich verplicht het faillissement aan te vragen. Dan blijkt duidelijk hoe het Mondragon model zelfs in zulke zware crisis een groot verschil maakt in vergelijking met het Dexiai faillissement of de sluiting van Ford Genk. Redenen genoeg voor een steeds sterkere belangstelling, zeker uit regio’s waar de crisis hard toeslaat.
Mondragon, nieuw bedevaartsoord in bange tijden?
De eerste maal dat ik me zelf harder ging interesseren voor Mondragon is intussen ruim tien jaar geleden, toen dit fenomeen opdook als reportage-idee voor VRT-Panorama. Andere voorstellen haalden het wel (1), Mondragon jammer genoeg niet. De interesse verdween echter nooit en groeide nog met de crisisjaren. Met reden, want van 1991 tot 2006 slagen deze werknemerscoöperaties erin om de werkgelegenheid te laten groeien van 25.479 naar 82.174 medewerkers, dat is veel meer dan een verdrievoudiging in anderhalf decennium.
Verbazend is dat in de crisisjaren die volgen het aantal jobs niet daalt, maar zelfs licht blijft stijgen tot 83.569 in 2011. Dat is indrukwekkend want zeker in Spanje is de economische crisis heel intens en stijgt de werkloosheid torenhoog. Helemaal niet dus bij Mondragon, integendeel zelfs. Al dat werki resulteert intussen in een jaaromzet van nu al bijna 15 miljard euro.
Zo komt het dat steeds meer belangstellenden en delegaties uit Europese landen, de Verenigde Staten of nog elders de weg vinden naar Mondragon, een stadje in het Baskische binnenland op zowat vijftig kilometer van Bilbao. Zo bijvoorbeeld ook een groep uit Limburg en de Kempen na de bekendmaking dat Ford de deuren sluit van zijn fabriek in Genk. Allemaal zijn ze op zoek naar het geheim van het succes, zoals we verder nog zullen ontdekken.
Afbeelding
Schrijf in op de PALA nieuwsbrief
verschijnt maximaal 2 maal per maand
een journalistieke kijk op onze globaliserende wereld Hoe is de wereld eraan toe? Waar moet het naartoe? Hoe geraken we daar?
PALA zoekt met haar nieuwsbrief, website en boeken de antwoorden voor een meer sociale, ecologische en democratische samenleving en economie
Een hoofdkwartier met wel heel weinig volk
Veel kans dat bezoekers van Mondragon Cooperative Corporation eerst belanden in het hoofdkwartier, hooggelegen boven de vallei. Voor een groep met ettelijke tienduizenden werknemersi werken daar opvallend weinig mensen, slechts 64. Ook al verrichten die belangrijk ondersteunend werki, het maakt duidelijk dat het zwaartepunt in de talrijke coöperatiesi zelf ligt. Onze gastheer Mikel Lezamiz geeft met veel plezier een overzicht. In totaal zijn er 120 coöperatiesi. Daar rekent hij de paar tientallen - vooral beginnende - coöperatiesi met slechts enkele werknemersi niet bij. Meteen valt het aantal industriële coöperatiesi op, maar liefst zevenentachtig of bijna driekwart van allemaal. Verder zijn er een bank, een warenhuisketen, vier landbouwi- en vijf dienstencoöperaties. Een opvallende cluster vormen de acht coöperatiesi die actief zijn in onderwijs en de veertien die zich toeleggen op onderzoek en ontwikkelingi.
Wie op zoek gaat naar de verdeling van de jobs over de activiteiten krijgt toch wel een ander beeld: goed de helft bevindt zich immers in de distributiesector, dus zelfs meer dan de vijfenveertig procent jobs in de industrie, verder drie procent in de bank en iets meer dan een procent in de kennissector.
Al die coöperatieve bedrijvigheid is gestuurd door de werknemersi zelf
Anders dan in de meeste coöperatiesi hebben de werknemersi het voor het zeggen in de 120 Mondragon coöperatiesi. Heel zeker is dat zo in de talrijke industriële coöperatiesi. Dit zijn geen consumenten- of producentencoöperaties maar volbloed werknemerscoöperaties. Al die coöperatieve bedrijvigheid is in handen van en gestuurd door de werknemersi zelf.
Hoe kan zoiets functioneren? Het is een gerechtvaardigde vraag, zelfs niet zozeer uit scepsis over Mondragon – daarvoor zijn hun resultaten te overtuigend – maar omdat zo weinig anderen dat klaarspelen. Er zijn in de wereld tal van heel succesrijke coöperatiesi maar veel zeldzamer zijn de coöperatieve bedrijveni waar de werknemersi zelf volledig of minstens in overgrote mate de baas zijn. En dergelijke echt heel grote bedrijveni zijn bijna al helemaal niet te vinden - wel dus in Mondragon.
Elke werknemer brengt gemiddeld zowat € 15.000 kapitaali in
Het antwoord oogt simpel. Een medewerker van Mondragon betaalt als toegangsticket aan de coöperatiei gemiddeld zowat € 15.000 kapitaali, dat is zoveel als het jaarlijkse minimumloon. In coöperatiesi waar veel deeltijdse arbeidi wordt verricht, zoals in de winkelketen, is het minder. Die inleg wordt betaald in zestig maanden, of in zesendertig maanden. Het is soms mogelijk om een regeling te treffen met Caja Laboral, de coöperatieve bank van Mondragon, bijvoorbeeld om de betaling pas aan te vatten na 5 jaar en ze te spreiden over 10 jaar. De werknemersi zorgen dus voor hun eigen kapitaali, meteen de sleutel om hun bedrijf te controleren. Allemaal samen vormen ze de algemene vergadering, het hoogste beslissingsorgaan van hun coöperatiei. Misschien toch niet overbodig om te vertellen dat iedereen er over één, en slechts één, stem beschikt. Die economische democratiei vertaalt zich ook voor het geheel van alle coöperatiesi samen. In hun congres, dat is de algemene vergadering met 650 afgevaardigden uit de hele groep, zijn de 120 coöperatiesi vertegenwoordigd naargelang hoeveel werknemersi ze tellen, niet volgens omzet- of winstcijfer.
‘Advocaten zijn niet onze core business, hier werkt er slechts één.’
Bij het verlaten van de hoofdzetel vraag ik nieuwsgierig aan de gastheer hoeveel advocaten er zijn onder de 64 werknemersi. ‘Slechts één,’ is het ferme antwoord, ‘advocaten zijn niet onze core business.’ Een blik van verstandhouding, ik meen ineens nog meer van de Mondragon dynamiek te snappen.
Participatie, van theorie en praktijk
We bezoeken de coöperatiei Mondragon Assembly. Ze noemt zichzelf een leider in innovatie en produceert o.a. machines om zonnepanelen mee te maken. Het verleidt één van de bezoekers tot de opmerking dat die machines de Chinese producenten in staat hebben gesteld om Europese concurrenten, ook in België, uit te schakelen. Ietwat verwonderlijk voor sommigen, deze coöperatiei heeft ook vestigingen in Duitsland, Frankrijk, Mexico en sinds half februari 2013 ook in Chinai. In Mondragon zelf zijn er honderd medewerkers die vanochtend hun algemene vergadering hielden. Blijkbaar wordt er veel belang aan gehecht dat alle leden de plannen van hun bedrijf goed kennen. En ook participatie staat hoog op de prioriteitenlijst. Meer dan 30 mensen, dus ruim dertig procent van de medewerkers, werken mee aan het strategisch plan van Mondragon Assembly. Dat is niet extreem, zo blijkt, want in een zustercoöperatie zouden zelfs alle 280 leden participeren in hun strategisch plan.
Er wordt de coöperante die ons te woord staat gevraagd naar de voordelen. De grote verantwoordelijkheid die je krijgt, zegt ze, alsook de bijbehorende autonomie en de kans om je mening te geven. En de keerzijde? Ja, die is er ook, als het slecht gaat, voelen ze dat zeker.
Moeilijk in te schatten hoe goed of slecht die werknemersdemocratie echt werkt in Mondragon. Hoe moet je bijvoorbeeld evalueren dat er op de algemene vergadering die ochtend slechts een drietal vragen zijn gesteld? Geeft het blijk van vertrouwen, zijn de leden er gerust in? Is het misschien vooral rechttoe rechtaan efficiëntie, een bewuste gewoonte en zelfs cultuur om toch niet oeverloos te leuteren op vergaderingen over wat toch allemaal al geweten is terwijl het werki wacht? De stellige indruk dat het moet vooruitgaan, krijg je hier zeker. Of is er nog iets anders aan de hand, is het toch meer een schijnparticipatie zoals bijvoorbeeld het boek The myth of Mondragon argumenteert, misschien zelfs een slinkse manier om vakbondeni buitenspel te zetten?
Ja, wat als een werknemer zijn rechten geschaad ziet? Als zij of hij verpletterd dreigt te geraken in deze grote coöperatiestructuren? Wel, zo luidt het antwoord, dan is er de sociale raad in elke coöperatiei die kan optreden. Het valt op dat die slechts een adviserende bevoegdheid heeft. Moeten vakbondeni daar dan bang van zijn? Daar valt over te discussiëren. Niet in de mate dat de wettelijke bescherming van werknemersi sterk is en ook in coöperatiesi afgedwongen kan geraken. Niet in de mate dat zij zich kunnen heruitvinden als vakbondeni in de sociale raad. Zo bouwen ze de nodige syndicale tegenmacht binnen de coöperatiesi om de werknemersrechten van iedereen effectief te bewaken en te verdedigen.
Bij vakbondeni kan wel nog een andere vrees groeien, namelijk dat zij machti zouden verliezen wanneer werknemersi ook kapitaalhouders en dus hun eigen werkgever zijn, en wanneer zij als eigenaars ook de begunstigden zijn van de winst. Dat is mogelijk, maar het moet afgewogen tegen de capaciteit van coöperatiesi om veel jobs te scheppen en te behouden, en om de economische activiteiten te ontwikkelen die we meest nodig hebben, van fabrieken, banken en winkels tot scholen, opvang voor kinderen en ouderen en zelfs toonaangevende onderzoekscentra. Daar kunnen vakbondeni maar moeilijk tegen zijn want werki is hun kerntaak. Dan is het veel verstandiger van hen om mee het initiatief te nemen tot coöperatieve bedrijveni. Zo kunnen ze ervoor zorgen dat economische democratiei, participatie en aangepaste syndicale werking tot de kernkenmerken behoren van die nieuwe coöperatieve dynamiek en beweging. Zij moeten er mee over waken dat die kenmerken geen dode letter blijven maar net een heel actieve invulling krijgen.
De verdeling van de inkomsten: een maximumloon
Een opvallende vorm van interne solidariteit vertoont de verdeling van de inkomsten onder de werknemersi. Anders dan in de reguliere economiei, en volledig tegengesteld aan het losgeslagen financiële kapitalisme van onbegrensde lonen, vergoedingen en bonussen wordt de loonkloof hier veel sterker aan banden gelegd. De loonspanning tussen de laagste bruto en de hoogste bruto lonen mag hooguit een verhouding van 1 op 4,5 zijn. Wanneer het laagste bruto jaarloon een kleine € 15.000 bedraagt, kan de meest verdienende maximaal naar huis gaan met € 65.000. Enkele coöperatiesi zoals de bank Caja Laboral hanteren een wat grotere loonspanning van 1 op 6. Daar kan de topverantwoordelijke dus € 90.000 verdienen. Misschien een idee voor onze overheid om dit principe toe te passen op Belgacom of Belfius?
De verdeling van de winst: sleutel tot solidariteit
Vreemd maar toch waar. De verdeling van de winst maakt veel duidelijk over hoe de Mondragon coöperatiesi hun onderlinge solidariteit organiseren en hun verantwoordelijkheid nemen ten aanzien van de gemeenschap. Een aanzienlijk gedeelte van de brutowinst van elke coöperatiei is bestemd voor noodzakelijke herstructureringen. Dat gaat om 15 tot maximaal zelfs 40 procent van de brutowinst die herverdeeld kan geraken binnen een sector. De Mondragon coöperatiesi zijn immers eerst verzameld in een aantal groepen naargelang de sector waarin ze actief zijn. Een extra 14 procent van de brutowinst belandt in drie fondsen op het niveau van de hele groep, te weten, 2 procent in het Onderwijsfonds, nog eens 2 procent in het Solidariteitsfonds om verliezen te vergoeden en 10 procent in het Investeringsfonds. Dat laatste geldi is bedoeld om nieuwe coöperatiesi op te richten of om nieuwe activiteiten te ontwikkelen binnen de bestaande coöperatiesi. Voor sommigen wellicht verrassend is dat het ook wordt gebruikt om te internationaliseren en te produceren in heel wat andere landen, gelegen in bijna alle continenten. We komen hier nog op terug.
Eerst de verdeling van de nettowinsten in elke coöperatiei bekijken. Want ook daar speelt solidariteit een heel belangrijke rol. 10 procent van die nettowinst is bestemd voor het eigen Fonds voor Vorming, dat is overigens wettelijk zo bepaald. Maar liefst 45 procent, veel meer dan de wettelijk verplichte 20 procent, gaat naar de reserves van de coöperatiei. En de resterende 45 procent van de nettowinst gaat naar de leden, naar de werknemersi dus die lid zijn van de coöperatiei. Die opbrengsten worden niet uitgekeerd maar gekapitaliseerd. Zo kan het dat een kapitaalsinleg van € 15.000 op het einde van een loopbaan kan uitgroeien tot een kapitaali van 100.000, 200.000 of zelfs € 300.000. Wie met pensioen gaat, krijgt dat kapitaali mee, minus een belasting van om en bij 5 procent, aldus de gastheer. Ook wie de coöperatiei verlaat, krijgt zijn opgebouwde kapitaali mee, net als wie naar een andere coöperatiei verhuist binnen de Mondragon groep. Dat laatste is cruciaal voor nog meer solidariteit.
De interne uitwisseling van leden tussen verschillende coöperatiesi is heel belangrijk want een merkwaardig mechanisme van solidariteit. Neem Fagor, de allereerste coöperatiei opgericht in 1956, producent van vaatwasmachines, ovens, koelkasten, kookfornuizen, noem maar op. Maar de verkoop slabakt, de crisis in Spanje en elders eist haar tol. Hoe vangt die coöperatiei zulk economisch onweer nu op zonder medewerkers te ontslaan? Allereerst worden minder uren gewerkt, acht uur minder, nog eens acht uur minder, tot in totaal wel honderdzeventig uur minder. Die kunnen dan later worden ingehaald… als het beter gaat. Maar wat als de zaken slecht blijven draaien? Dan gaan er eventueel uren verloren: versta, ze zijn niet gepresteerd en worden dan ook niet uitbetaald. Maar bij Fagor blijken uiteindelijk wel 2.000 van de 4.000 jobs te veel, ze moeten verdwijnen. Dan is daar het meest ingenieuze antwoord, het werki wordt herverdeeld op het niveau van de hele Mondragon groep. Er wordt gekeken wie van de andere coöperatiesi welke leden van Fagor best kan gebruiken. Zo vinden we bijvoorbeeld onder de 100 mensen bij Mondragon Assembly vier die zijn overgekomen van bij Fagor. Dan bewijzen ook de diverse fondsen hun nut. Want die vier kunnen zo nodig een vormingsprogramma krijgen van twee jaar om hun nieuwe job goed aan te kunnen. De volledigheid en vooral de eerlijkheid verplicht om ook te wijzen op het belang van de tijdelijke werkkrachten in Mondragon, zowat 7 à 8 procent van het totaal. Zij zijn geen leden - of nog geen leden in het beste geval - en ze vormen een buffer of reserve in barslechte tijden. Versta, hun jobs staan dan wel degelijk op de helling. Zelfs nog erger onweer is op komst.
De kracht van ondernemen
Het is prima om het werki te herverdelen in slechte tijden en bij economische tegenslag. Maar dat blijft in essentie het herverdelen van de miserie. En je kan maar herverdelen als er coöperatiesi zijn die het goed doen en jobs creëren. In de allereerste plaats bewijzen de vele Mondragon coöperatiesi dat het sterke bedrijveni zijn. In hun ondernemingskracht schuilt hun grote succes. Laat hier toch even wat cijfers spreken, want ze zijn indrukwekkend. Spanje telt 26 procent werklozen, in Baskenland gaat het om 16 procent… en in Mondragon is het 10 procent. Er zijn geen redenen om te denken dat de coöperatiesi niet mee verantwoordelijk zijn voor dat veel betere resultaat. Want de bedrijfsprestaties zijn al even sprekend. Dat het aantal werknemersi kan standhouden in zelfs de hevige Spaanse crisis weten we al. 41,5 procent van die jobs zijn gesitueerd in Baskenland, 40,5 procent in de rest van Spanje en 18 procent in het buitenland.
Internationale vleugels
Ook de omzet blijft op peil. Dat is voor een flink deel te danken aan de export van industriële producten, nu al goed voor 67 procent van de totale verkoop. De groei van die uitvoer bedraagt maar liefst 10,5 procent in 2011. Het contrast met de 7,6 procent daling van de binnenlandse verkoop is enorm. Bij de investeringen springt de bijna verdubbeling tot meer dan 1,3 procent van de omzet in het oog. De internationale expansie is opmerkelijk. Met zeventien nieuwe vestigingen in Europa, Chinai, India, Brazilië en de Verenigde Staten komt het totale aantal buitenlandse vestigingen in 2011 op vierennegentig. In totaal gaat het al om meer dan 15.000 werknemersi.
Nieuwe coöperanten?
Het leidt overigens tot nieuwe uitdagingen: hoe maak je hen ook tot coöperant? Niet evident want Franse werknemersi van een dochterbedrijf hebben het geweigerd, in Chinai en Groot-Brittannië stoot men op wettelijke problemen, pilootprojecten in Polen, Brazilië en Mexico werden door de crisis van 2008 een halt toegeroepen. Zelf geldi investeren wanneer het slecht gaat, je kan de reactie van werknemersi zo al horen ‘Is dit een sekte misschien?’. Hoe moeilijk ook, dit is een pijnpunt voor Mondragon. Als ze hun coöperatieve principes respecteren, moeten ze erin slagen om ook de werknemersi in het buitenland tot coöperanten van hun bedrijveni te maken. Dat dit moeilijk en traag verloopt, valt te begrijpen. Maar hierin mislukken is geen optie. Waarom willen de Mondragon coöperatiesi overigens per se wereldwijd opereren? Is dat wel nodig? Maken ze zich niet medeplichtig aan het internationale kapitalisme? Ze menen over een ijzersterk antwoord te beschikken. De 34 coöperatiesi met internationale activiteiten zorgen de voorbije jaren ook in Mondragon voor meer jobs – namelijk plus 25 procent – terwijl in de 86 andere coöperatiesi de werkgelegenheid daalt met 11 procent. Tja, geef ze dan maar ongelijk. Voorlopig lukt het Mondragon enkel in Spanje zelf om ook werknemersi buiten Baskenland tot lid te maken. Dat gebeurt bijvoorbeeld in de grote Eroski warenhuisketen die in 2007 een andere keten met 13.000 werknemersi overnam. Door de crisis bleek dat moeilijker dan verwacht. Cruciaal voor die transitiei is de allergrootste transparantie, en daarvoor zijn de maandelijkse vergaderingen uiterst nuttig.
De kracht van innovatie
Om de industriële en de exportkracht van Mondragon te doorgronden is nog meer nodig. Innovatie is hier niet alleen een toverwoord, het is hier vooral een praktijk en bijna een cultuur. Herinner u dat 14 van de 120 coöperatiesi bezig zijn met onderzoek en ontwikkelingi, met in totaal 1.885 mensen aan het werki. Wel 165 miljoen euro is er vorig jaar naar research gegaan. Die aanpak levert intussen al een rijk palet van 716 patenten op. De politiek van innovatie moet er toe leiden dat minstens 20 procent van de verkoop producten betreft die vier jaar geleden nog niet bestonden. Het voorbije jaar slaagde men met 20,6 procent inderdaad in die ambitie. Daarom wil men ook elk jaar opnieuw coöperatiesi oprichten die klein beginnen. In de missie peptalk heet het dat Mondragon ‘door ondernemende ontwikkelingi en jobcreatie welvaart - en niet geldi - wil scheppen voor de samenleving’. Ze maken het nog grotendeels waar ook. De vele coöperatiesi zijn wel degelijk ook actief in nieuwe sectoren als nanotechnologie, hernieuwbare energie, informatietechnologie, nieuwe materialen of nieuwe productiemachines.
De kracht van onderwijs
Wie in de geschiedenis van Mondragon graaft, ontdekt hoe het hele proces startte met het opzetten van een technische school in 1943 door de priester José María Arizmendiarrieta. Niet verwonderlijk dat het eerste coöperatieve bedrijf Fagor opgezet is door ex-studenten van die school en dat het industriële activiteiten ontwikkelde. Die band tussen opleiding en vooral industriële economiei is er altijd gebleven. Van de ene school kwam de andere, tot een heuse universiteit met 4.000 studenten en tal van researchcentra. Mondragon is voor een groot stuk gebouwd op een sterke combinatie van leren en werken. Die band komt meest tot uiting in het systeem waarbij honderden jongeren halftijds leren en halftijds werken.
Niet te vergeten is dat de Mondragon coöperatiesi ook een eigen sociale zekerheidi hebben uitgebouwd, een soort tweede pijler sociale zekerheidi. Zo krijgen de Mondragon leden een extra pensioen bovenop hun wettelijk pensioen. Dat zorgt ervoor dat arbeiders van een pensioen kunnen genieten dat 90 tot zelfs 100 procent bedraagt van hun laatste loon. Ook voor de meeste andere werknemersi gaat het om 90 procent, en voor de directiefuncties is het nog altijd 80 procent. Ook ingeval van ziekte zorgt de sociale zekerheidi van Mondragon voor opmerkelijke verschillen. De wettelijke regeling voorziet geen uitkering voor de eerste drie dagen, vervolgens 60 procent van het laatste salaris, een uitkering die stijgt tot 75 procent na vijf maanden. Wie bij Mondragon werkt, krijgt bij ziekte vanaf dag één een uitkering die 80 procent bedraagt van het laatste salaris, en na vijf maanden zelfs 90 procent voor wie langdurig ziek is. De spontane bedenking van een Vlaamse bezoeker dat hier dan wel veel zieken zullen zijn, gaat niet op. Je kan niet zo‘n sterk systeem van welvaartsverzekering blijven volhouden indien het ‘zieken zou creëren’, het is bedoeld voor wie het echt nodig heeft.
De vier poten van de coöperatietafel Mondragon
De woordvoerder zal het van in het begin benadrukken, vergelijk Mondragon met een tafel. Het tafelblad is dan het netwerk van de vele coöperatiesi. Die kunnen maar functioneren door wat hij de intercoöperatieve werking noemt, verbeeld in de vier poten onder de tafel. En wat zijn die poten? Onderwijs natuurlijk. Daarmee is het hele coöperatieproces zeventig jaar geleden begonnen. Een stevige financiële poot, in de vorm van het kapitaali dat de leden van Mondragon zelf opbouwen, goed voor 1,82 miljard euro En in de vorm van de in 1959 opgerichte eigen coöperatieve bank Caja Laboral. Die is nu 460 kantoren rijk in Baskenland en Noord-Spanje en heeft deposito’s ter waarde van meer dan 18 miljard euro. Een derde poot zijn de researchcentra waarvan het onderzoek en de ontwikkelingi een stevige motor vormen voor de economische innovatie en dynamiek van de coöperatiesi. Vierde poot is het systeem van sociale zekerheidi en gezondheidzorg, inclusief de toch wel ingenieuze aanpak van herverdeling van het werki naargelang de noden, zodat geen enkel lid in de werkloosheid hoeft te belanden.
‘Denk vooral niet dat het hier de hemel is.’ Neen, dat dachten we niet
Wie Mondragon verlaat, zal moeten toegeven. Het is een sterk verhaal. En ook al stoot de kritische bezoeker op minpunten, dit verhaal is veel te sterk om alleen maar een promoverhaaltje te zijn. Bij het afscheid nemen verzekert Mikel Lezamiz: ‘Denk vooral niet dat het hier de hemel is, dat is het zeker niet.’ Niet dat we dat hadden gedacht, we zijn allemaal veel te vertrouwd met de beperkingen van tal van organisaties. Net daarom ruiken we dat in de werkwijze van Mondragon de inspiratie voor het oprapen ligt, dat daarin tal van kansen liggen om zaken anders aan te pakken.
Omgaan met economisch ontij - het faillissement van Fagor
Eind 2013 moet Fagor uiteindelijk toch het onderspit delven en het faillissement aanvragen. Een ramp? Uiteraard. Verlies echter nooit de essentie uit het oog. Het was al duidelijk dat de coöperatiesi van Mondragon een coöperatiei in moeilijkheden, zoals Fagor, weten te helpen. Maar ook in dit slechtste geval van een groot faillissement blijken ze veel beter opgewassen tegen zulke zware crisis. Want niemand kan ervan uitgaan dat er nooit economische activiteiten zullen worden stopgezet. Onze economiei evolueert en past zich voortdurend aan. Nieuwe mogelijkheden, ambities of behoeften leiden tot nieuwe bedrijvigheden, andere verdwijnen, al was het maar omdat de vraag naar nieuwe harnassen, paardentrams of klassieke computers verdwijnt of ineenzakt. Of de concurrentiei met bedrijveni, die bijvoorbeeld veel lagere uurlonen betalen, is soms ronduit dodelijk. Dat proces van voortdurende economische vernieuwing en herstructurering kan dus pijnlijk zijn, ook in Mondragon. Kijk echter vooral hoe de combinatie van autonome en solidaire coöperatiesi een heel verschil maakt. Die solidariteit heeft Fagor veel langer laten leven. In de voorbije moeilijke tijden hebben al heel veel werknemersi een nieuwe toekomst gevonden in één van de zustercoöperaties. Die vorm van solidariteit en vooral sociale transitiei zet zich verder bij dit faillissement. En de interne sociale zekerheidi van de Mondragon coöperatiesi draagt mee de verantwoordelijkheid voor wie niet elders terechtkan.
Hoe dom is het niet om als één schip kapseist, nog honderd andere tot zinken te brengen?
Wat dan te denken van de kritiek dat dit een klap is voor de solidariteit binnen de groep? Het is maar hoe je het bekijkt. Dergelijke critici zitten misschien net teveel gevangen in een niet zo vruchtbare opvatting. Het kan niet de bedoeling zijn dat de solidariteitsmechanismen moeten garanderen dat elke economische activiteit wordt voorgezet, ook wanneer de rendabiliteit niet meer te herstellen valt en er geen economische toekomst meer is. Het is net de kracht van het Mondragon model dat men alles heeft gedaan om het grote schip Fagor te redden toen het water maakte en begon te zinken. Maar hoe dom zou het niet zijn om wanneer het kapseizen niet meer te vermijden valt, ook alle andere schepen mee te laten zinken? Dan is het veel beter dat de vele andere grote en kleine Mondragon schepen de drenkelingen van Fagor aan boord kunnen halen. Zelfs na het verlies van haar vlaggenschip blijft de Mondragon vloot voldoende sterk om verder de zware economische oorlogi te voeren. Het verschil met wat Ford Genk of Dexiai is overkomen, kan moeilijk groter zijn. Als elders de beslissing valt om Genk te sluiten, betekent dit de volledige stopzetting en verdwijning van zowel de hoofdactiviteit als alle daarmee verbonden bedrijvigheden. In het ineenstortende Dexiai imperium gaan alle onderdelen mee ten onder in het faillissement. En niemand heeft greep op wat dan ook. De goede onderdelen kunnen zichzelf niet redden, laat staan om te proberen zoveel mogelijk andere activiteiten te redden of solidariteit te betonen. Werknemersi kunnen niet anders dan bang afwachten. Ze konden niet verhinderen dat de privésector en verdwaasde gemeentelijke en coöperatieve holdings hen in de steek lieten en kunnen maar hopen dat overheden inspringen. Die overheden en de samenleving blijven intussen zitten met de puinhoop die deze economische debacles van de klassieke economiei aanrichten: economische kaalslag, mensen zonder toekomst, dalende overheidsinkomsten, werkloosheidsvergoedingen. Voor de financiële gokverslaving van Dexiai en haar management betalen alle Belgen samen minstens een paar tientallen miljarden euro, dat is dus minstens 2.000 euro per Belg.
Ons economische model is dat van de middeleeuwse stad. Als het brandt, gaat niet één huis maar wel de halve stad eraan
Kijk dan naar de Mondragon coöperatiesi, niet om krokodillentranen te laten over het lot van Fagor en haar werknemersi, noch minder om gespeelde verontwaardiging tentoon te spreiden over het zogenaamde falen van de coöperatieve solidariteit. Kijk vooral naar de autonome kracht van al die andere coöperatiesi op het moment dat de grote zustercoöperatie Fagor na veel inspanningen toch moet stoppen. Want zij zijn niet failliet. Zij zijn in staat om zowel zichzelf te redden en hun bestaan verder te zetten, als tegelijkertijd nog altijd concrete solidariteit op te brengen met de zwaar getroffen Fagor coöperanten. Natuurlijk worden er zeker bij zulke crisis harde en zelfs bitse discussies gevoerd over een correcte afweging van het belang van het eigen overleven en van de noodzakelijke groepssolidariteit. Bij Dexiai of Ford Genk kunnen dergelijke discussies zelfs niet eens plaatsgrijpen. Het economische model dat vandaag nog domineert, is dat van de middeleeuwse stad met vrijwel allemaal houten huizen. Als het brandt, is nooit één huis getroffen. Er gaat minstens een hele wijk aan en dikwijls de halve of zelfs de hele stad. Jawel, dat laatste ingeval van een allesverwoestende financiële crisis. Wie de 21steeeuwse economiei wil laten leven, kan maar beter het coöperatieve model laten heersen. Ook en zelfs vooral in crisistijden zijn echte coöperatiesi heel weerbarstig en veel beter gewapend om terug te vechten en te overleven.
(1) Zo bijvoorbeeld de documentaire Waar is het werki van Philips Hasselt naartoe? Goed tien jaar voor Ford Genk sloot ook deze Limburgse fabriek haar deuren, en stonden 1.400 mensen op straat. Hun jobs verhuisden naar Hongarije en Chinai. Of de documentaire Argentiniëi. Hoe een rijk land arm wordt over de financiële crisis die duizenden fabrieken dichtgooit en miljoenen Argentijnen in de armoedei stort. Waarna ruim 15.000 werknemersi hun fabrieken heropenen en beheren in werknemerscoöperaties.
Uw doordachte reacties zijn welkom op het emailadres infoATpala.be
Overname van dit artikel toegelaten voor niet-commerciële en niet-gesubsidieerde organisaties met vermelding van auteur en bron, met weblink. Wij vernemen het graag | Commerciële en/of gesubsidieerde organisaties nemen voor publicatie contact op met info@pala.be
Tot het einde gelezen? En het artikel gewaardeerd? Dan kan Palai misschien op uw steun rekenen: uw gift is welkom op rekeningnummer BE66 5230 4091 1443 van Palai vzw – Leuven. Of we verwelkomen u graag als vaste steungever - klik hier
Een goed artikel?Interessant nieuws? Neem een gratis abonnement op de Palai nieuwsbrief (maximaal 2 maal per maand), dan hoeft u geen enkel artikel te missen. Gebruik daarvoor het inschrijvingsformulier – klik hier
Als eerste klimaatneutraal in 2050 is het doel van de Green Deali. De Europese Uniei belooft wel maar is ver van de eerste en verliest zelfs duizenden duurzame jobs. Chinai heeft een soms hallucinante voorsprong. Het goede nieuws: Europa kan soms meteen beter.
Zijn we zo gek om onze vrijheid van communicatie in te leveren bij zogenaamde sociale mediai en big tech? Zo vroeg Palai in 2010. Ja dus, en die gekte bracht onze democratie in gevaar, in 2025 zelfs live op alle schermen, de bazen van X, Meta, Google, Amazon, Apple, OpenAI met de Amerikaanse president. Valt er nog te ontsnappen?
De aanvoerders of aanvoersters van vele grote ondernemingen zijn meestal geen miljardairs. Maar ze slepen elk jaar, dikwijls zelfs elke maand, een multimiljonairs bedrag buiten, zo toont een overzicht van meest overbetaalde CEO’s.
Google heeft onwettig gehandeld om zijn online zoekmonopolie te behouden. Een aanklacht over het illegale Google advertentiemonopolie komt voor de rechter in september.
Wie relevante kennis over de verschillende omgang met rechtspopulisme in Zwitserland, VS, Duitsland en bij Brexit apprecieert, kan terecht bij Daniel Kinderman.
Het bruto nationaal product of bnp telt gewoon op wat er zoal aan goederen en diensten is voortgebracht in een land. Maar wat het resultaat daarvan is, daar vertelt de meetlat niets over.
Schrijf je in op de PALA nieuwsbrief
Heel verschillend van de verbruikers- of producentencoöperatie is de werknemerscoöperatie.In een werknemerscoöperatie zijn namelijk de werknemers de coöperanten. Zij zijn dus de eigenaars en de bazen van en in hun eigen coöperatief bedrijf, in hún coöperatie.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
In het eerste decennium van de eenentwintigste blazen ze bij de Dexia bank zowat de grootste luchtbel uit het financiële universum. Vanaf 2007, en zeker vanaf 2008, kon een nuchter waarnemer opmerken dat deze bank zich had geïnstalleerd op een vulkaan van rommelkredieten.
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, werk of arbeid is lang niet alleen contractuele loonarbeid voor een werkgever.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, werk of arbeid is lang niet alleen contractuele loonarbeid voor een werkgever.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Al te makkelijk krijgt een mens te horen dat landbouw een steeds kleiner deel is van onze economie, versta, een verwaarloosbaar deel. Feit blijft dat het de landbouw is die zorgt voor de energie die de mens broodnodig heeft, we moeten namelijk allemaal eten om te leven. Voldoende en gevarieerd eten is ook cruciaal voor onze gezondheid.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
De begrippen transitie en ontwikkeling lijken nu vaak tot heel aparte werelden te behoren. Maar voor wie begaan is met duurzaamheid, leunen ze net heel dicht tegen elkaar aan. Want zowel bij ontwikkeling als bij transitie gaat het erom hoe een situatie die niet duurzaam is, te ontwikkelen of een overgang te laten maken richting (meer) duurzaamheid. Ze zijn dus ten onrechte uit elkaar geslagen.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Democratie krijgt pas echt betekenis wanneer het gelijkheidsbeginsel niet enkel politiek maar ook economisch krachtig doorbreekt en dus zowel de politieke democratie als haar economische tegenhangster sterk ontwikkeld en heel levenskrachtig zijn.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
vormen een belangrijke motor van de huidige globalisering.Flink geholpen door technologische (r)evoluties zijn zij op de vrijgemaakte markten de drijvende kracht achter economische globalisering. Ze dragen onmiskenbaar bij tot de welvaart op onze wereld. Weinigen weigeren hun producten of diensten.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
vormen een belangrijke motor van de huidige globalisering.Flink geholpen door technologische (r)evoluties zijn zij op de vrijgemaakte markten de drijvende kracht achter economische globalisering. Ze dragen onmiskenbaar bij tot de welvaart op onze wereld. Weinigen weigeren hun producten of diensten.
Is naast arbeid, grondstoffen en kennis één van de middelen die ons helpt om welvaart te scheppen. Kapitaal kan variëren van grond tot zware industriële infrastructuur tot ruime financiële middelen. Ons grootste kapitaal om economische rijkdom voort te brengen is ongetwijfeld de Aarde. Als we er duurzaam mee omspringen, is het een onuitputtelijke bron van zuiver water, voedsel, hernieuwbare energie en hernieuwbare grondstoffen. Het is wel ironisch om vast te stellen dat ons economische systeem die Aarde zwaar miskent en dus eigenlijk zeer antikapitalistisch tekeergaat.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Is naast arbeid, grondstoffen en kennis één van de middelen die ons helpt om welvaart te scheppen. Kapitaal kan variëren van grond tot zware industriële infrastructuur tot ruime financiële middelen. Ons grootste kapitaal om economische rijkdom voort te brengen is ongetwijfeld de Aarde. Als we er duurzaam mee omspringen, is het een onuitputtelijke bron van zuiver water, voedsel, hernieuwbare energie en hernieuwbare grondstoffen. Het is wel ironisch om vast te stellen dat ons economische systeem die Aarde zwaar miskent en dus eigenlijk zeer antikapitalistisch tekeergaat.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Zowat overal ter wereld is het vooral werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, arbeid is niet hetzelfde als contractuele loonarbeid voor een werkgever. Onnoemelijk veel mensen werken voor zichzelf en hun familie of als zelfstandige, ze zijn landbouwer, veeteler, visser, handelaar, kapper of kleermaker. Altijd is cruciaal of men genoeg verdient om behoorlijk te leven wat voor de helft van de mensen niet het geval is. De meeste landbouwers verdienen ronduit slecht. Heel veel werk in de zwarte of informele economie is onderbetaald. En ook de talrijke zogenaamde hamburgerjobs bieden een salaris onder het levensminimum. Nog erger is dat er gewoon veel te weinig werk is.De wereld staat dus voor de zware uitdaging om voldoende nuttig en fatsoenlijk betaald werk te creëren voor iedereen die wil werken. Probleem is dat de huidige globalisering vrijheid en rechten voor geld, goederen en diensten creëert zonder de rechten van arbeid te beschermen. Zo komt onze ambitie om iedereen loon naar werken te bieden in de verdrukking. De beloning voor wie werkt daalt en ze stijgt voor kapitaal. Die ongelijke machtsverdeling brengt ook grotere inkomensongelijkheid en meer armoede mee.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Is naast arbeid, grondstoffen en kennis één van de middelen die ons helpt om welvaart te scheppen. Kapitaal kan variëren van grond tot zware industriële infrastructuur tot ruime financiële middelen. Ons grootste kapitaal om economische rijkdom voort te brengen is ongetwijfeld de Aarde. Als we er duurzaam mee omspringen, is het een onuitputtelijke bron van zuiver water, voedsel, hernieuwbare energie en hernieuwbare grondstoffen. Het is wel ironisch om vast te stellen dat ons economische systeem die Aarde zwaar miskent en dus eigenlijk zeer antikapitalistisch tekeergaat.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Democratie krijgt pas echt betekenis wanneer het gelijkheidsbeginsel niet enkel politiek maar ook economisch krachtig doorbreekt en dus zowel de politieke democratie als haar economische tegenhangster sterk ontwikkeld en heel levenskrachtig zijn.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Eeuwenlang is China goed voor ongeveer een klein kwart van de wereldbevolking en van de mondiale welvaart. De 19e en de 20ste eeuw tonen een opmerkelijke terugval. Door de snelle groei van de jongste decennia evolueert China naar zijn vertrouwde dimensie.
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, werk of arbeid is lang niet alleen contractuele loonarbeid voor een werkgever.
Nog altijd zijn vakbonden, samen met boerenbewegingen, veruit de grootste sociale organisaties die de wereld kent. Nog altijd zijn vakbonden het allerbeste instrument voor werknemers om hun belangen te verdedigen. Samen staan ze sterker om goede loons- en arbeidsvoorwaarden af te dwingen, om er met andere woorden voor te zorgen dat zij fatsoenlijk kunnen leven van hun werk en dat zij kunnen werken in behoorlijke en veilige omstandigheden. Slechts als ze samen optreden, kunnen werknemers beletten dat hun loons- en arbeidsvoorwaarden achteruitgaan of hun werk zelfs verdwijnt, en daarmee ook hun inkomen.
Nog altijd zijn vakbonden, samen met boerenbewegingen, veruit de grootste sociale organisaties die de wereld kent. Nog altijd zijn vakbonden het allerbeste instrument voor werknemers om hun belangen te verdedigen. Samen staan ze sterker om goede loons- en arbeidsvoorwaarden af te dwingen, om er met andere woorden voor te zorgen dat zij fatsoenlijk kunnen leven van hun werk en dat zij kunnen werken in behoorlijke en veilige omstandigheden. Slechts als ze samen optreden, kunnen werknemers beletten dat hun loons- en arbeidsvoorwaarden achteruitgaan of hun werk zelfs verdwijnt, en daarmee ook hun inkomen.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Nog altijd zijn vakbonden, samen met boerenbewegingen, veruit de grootste sociale organisaties die de wereld kent. Nog altijd zijn vakbonden het allerbeste instrument voor werknemers om hun belangen te verdedigen. Samen staan ze sterker om goede loons- en arbeidsvoorwaarden af te dwingen, om er met andere woorden voor te zorgen dat zij fatsoenlijk kunnen leven van hun werk en dat zij kunnen werken in behoorlijke en veilige omstandigheden. Slechts als ze samen optreden, kunnen werknemers beletten dat hun loons- en arbeidsvoorwaarden achteruitgaan of hun werk zelfs verdwijnt, en daarmee ook hun inkomen.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Nog altijd zijn vakbonden, samen met boerenbewegingen, veruit de grootste sociale organisaties die de wereld kent. Nog altijd zijn vakbonden het allerbeste instrument voor werknemers om hun belangen te verdedigen. Samen staan ze sterker om goede loons- en arbeidsvoorwaarden af te dwingen, om er met andere woorden voor te zorgen dat zij fatsoenlijk kunnen leven van hun werk en dat zij kunnen werken in behoorlijke en veilige omstandigheden. Slechts als ze samen optreden, kunnen werknemers beletten dat hun loons- en arbeidsvoorwaarden achteruitgaan of hun werk zelfs verdwijnt, en daarmee ook hun inkomen.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Nog altijd zijn vakbonden, samen met boerenbewegingen, veruit de grootste sociale organisaties die de wereld kent. Nog altijd zijn vakbonden het allerbeste instrument voor werknemers om hun belangen te verdedigen. Samen staan ze sterker om goede loons- en arbeidsvoorwaarden af te dwingen, om er met andere woorden voor te zorgen dat zij fatsoenlijk kunnen leven van hun werk en dat zij kunnen werken in behoorlijke en veilige omstandigheden. Slechts als ze samen optreden, kunnen werknemers beletten dat hun loons- en arbeidsvoorwaarden achteruitgaan of hun werk zelfs verdwijnt, en daarmee ook hun inkomen.
Waar het in de wereld in grote mate om draait. Al te vaak gereduceerd tot staatsmacht of zelfs tot militaire staatsmacht waarbij nog niet zo lang geleden enkel maar twee zogenaamde supermachten meetelden, de VS en de voormalige Sovjetunie. Dat kleine groepen een terroristische machtspositie kunnen uitbouwen, beseffen we nu ook. Maar er zijn veel andere vormen van macht in onze globaliserende wereld, vooreerst economische en financiële macht. De opkomst van Oost-Azië heeft vooral met die macht te maken, de sleutelpositie van multinationals eveneens en bovenal de dominantie van financiële groepen. Er is de politieke macht, hard nodig om de economische macht zonodig te corrigeren; ze komt op wereldvlak meer dan één maatje te kort. Cultuur, kennis en technologie bieden in hoge mate het vermogen om het leven en het samenleven te organiseren. Op het snijvlak van cultuur en economie is er de stijgende mediamacht die de agenda van de publieke opinie meer en meer beheerst. Religies en levensovertuigingen laten hun soms sterke invloed gelden in de wereld.In een steeds complexere mondiale samenleving zijn er talloze vormen van macht en machtsuitoefening die voortdurend op elkaar inwerken. Omdat onze wereld snel verandert, betekent dit ook dat bestaande machtsverhoudingen vlugger onder druk kunnen komen.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Nog altijd zijn vakbonden, samen met boerenbewegingen, veruit de grootste sociale organisaties die de wereld kent. Nog altijd zijn vakbonden het allerbeste instrument voor werknemers om hun belangen te verdedigen. Samen staan ze sterker om goede loons- en arbeidsvoorwaarden af te dwingen, om er met andere woorden voor te zorgen dat zij fatsoenlijk kunnen leven van hun werk en dat zij kunnen werken in behoorlijke en veilige omstandigheden. Slechts als ze samen optreden, kunnen werknemers beletten dat hun loons- en arbeidsvoorwaarden achteruitgaan of hun werk zelfs verdwijnt, en daarmee ook hun inkomen.
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, werk of arbeid is lang niet alleen contractuele loonarbeid voor een werkgever.
vormen een belangrijke motor van de huidige globalisering.Flink geholpen door technologische (r)evoluties zijn zij op de vrijgemaakte markten de drijvende kracht achter economische globalisering. Ze dragen onmiskenbaar bij tot de welvaart op onze wereld. Weinigen weigeren hun producten of diensten.
Democratie krijgt pas echt betekenis wanneer het gelijkheidsbeginsel niet enkel politiek maar ook economisch krachtig doorbreekt en dus zowel de politieke democratie als haar economische tegenhangster sterk ontwikkeld en heel levenskrachtig zijn.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Vind Pala artikels die inzoomen op de rol van geld, financiële crisis, falen van grootbanken en alternatieven.Onder Dexia zijn meer artikels te vinden over de ineenstorting van deze wereldwijd opererende fantoombank.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Is naast arbeid, grondstoffen en kennis één van de middelen die ons helpt om welvaart te scheppen. Kapitaal kan variëren van grond tot zware industriële infrastructuur tot ruime financiële middelen. Ons grootste kapitaal om economische rijkdom voort te brengen is ongetwijfeld de Aarde. Als we er duurzaam mee omspringen, is het een onuitputtelijke bron van zuiver water, voedsel, hernieuwbare energie en hernieuwbare grondstoffen. Het is wel ironisch om vast te stellen dat ons economische systeem die Aarde zwaar miskent en dus eigenlijk zeer antikapitalistisch tekeergaat.
Is naast arbeid, grondstoffen en kennis één van de middelen die ons helpt om welvaart te scheppen. Kapitaal kan variëren van grond tot zware industriële infrastructuur tot ruime financiële middelen. Ons grootste kapitaal om economische rijkdom voort te brengen is ongetwijfeld de Aarde. Als we er duurzaam mee omspringen, is het een onuitputtelijke bron van zuiver water, voedsel, hernieuwbare energie en hernieuwbare grondstoffen. Het is wel ironisch om vast te stellen dat ons economische systeem die Aarde zwaar miskent en dus eigenlijk zeer antikapitalistisch tekeergaat.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Is naast arbeid, grondstoffen en kennis één van de middelen die ons helpt om welvaart te scheppen. Kapitaal kan variëren van grond tot zware industriële infrastructuur tot ruime financiële middelen. Ons grootste kapitaal om economische rijkdom voort te brengen is ongetwijfeld de Aarde. Als we er duurzaam mee omspringen, is het een onuitputtelijke bron van zuiver water, voedsel, hernieuwbare energie en hernieuwbare grondstoffen. Het is wel ironisch om vast te stellen dat ons economische systeem die Aarde zwaar miskent en dus eigenlijk zeer antikapitalistisch tekeergaat.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, werk of arbeid is lang niet alleen contractuele loonarbeid voor een werkgever.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, werk of arbeid is lang niet alleen contractuele loonarbeid voor een werkgever.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, werk of arbeid is lang niet alleen contractuele loonarbeid voor een werkgever.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
vormen een belangrijke motor van de huidige globalisering.Flink geholpen door technologische (r)evoluties zijn zij op de vrijgemaakte markten de drijvende kracht achter economische globalisering. Ze dragen onmiskenbaar bij tot de welvaart op onze wereld. Weinigen weigeren hun producten of diensten.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Eeuwenlang is China goed voor ongeveer een klein kwart van de wereldbevolking en van de mondiale welvaart. De 19e en de 20ste eeuw tonen een opmerkelijke terugval. Door de snelle groei van de jongste decennia evolueert China naar zijn vertrouwde dimensie.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Eeuwenlang is China goed voor ongeveer een klein kwart van de wereldbevolking en van de mondiale welvaart. De 19e en de 20ste eeuw tonen een opmerkelijke terugval. Door de snelle groei van de jongste decennia evolueert China naar zijn vertrouwde dimensie.
Vind Pala artikels die inzoomen op de rol van geld, financiële crisis, falen van grootbanken en alternatieven.Onder Dexia zijn meer artikels te vinden over de ineenstorting van deze wereldwijd opererende fantoombank.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
vormen een belangrijke motor van de huidige globalisering.Flink geholpen door technologische (r)evoluties zijn zij op de vrijgemaakte markten de drijvende kracht achter economische globalisering. Ze dragen onmiskenbaar bij tot de welvaart op onze wereld. Weinigen weigeren hun producten of diensten.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Als zowat alle systemen waarop we vertrouwen voor een goed leven in crisis verkeren, moeten we ze allemaal aanpakken en verduurzamen, en daarbij ook oog hebben voor hoe ze elkaar beïnvloeden en versterken. Dat hele proces noemen we transitie.Het is een volledige en coherente ombouw van onze huidige economie en samenleving - die een onhoudbare ecologische voetafdruk hebben, sociaal onrechtvaardig zijn en vaak ook ondemocratisch - naar een sociaalecologische en democratische samenleving en economie.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
De begrippen transitie en ontwikkeling lijken nu vaak tot heel aparte werelden te behoren. Maar voor wie begaan is met duurzaamheid, leunen ze net heel dicht tegen elkaar aan. Want zowel bij ontwikkeling als bij transitie gaat het erom hoe een situatie die niet duurzaam is, te ontwikkelen of een overgang te laten maken richting (meer) duurzaamheid. Ze zijn dus ten onrechte uit elkaar geslagen.
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, werk of arbeid is lang niet alleen contractuele loonarbeid voor een werkgever.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
De begrippen transitie en ontwikkeling lijken nu vaak tot heel aparte werelden te behoren. Maar voor wie begaan is met duurzaamheid, leunen ze net heel dicht tegen elkaar aan. Want zowel bij ontwikkeling als bij transitie gaat het erom hoe een situatie die niet duurzaam is, te ontwikkelen of een overgang te laten maken richting (meer) duurzaamheid. Ze zijn dus ten onrechte uit elkaar geslagen.
Vind Pala artikels die inzoomen op de rol van geld, financiële crisis, falen van grootbanken en alternatieven.Onder Dexia zijn meer artikels te vinden over de ineenstorting van deze wereldwijd opererende fantoombank.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Het menselijke leven is nooit zeker en dus niet vrij van risico’s; of het vergt extra inspanningen om mensenrechten waar te maken.Zo vormen gewilde kinderen de toekomst van de samenlevingen en mogen ze geen last zijn.Wie ziek is, heeft recht op de best mogelijke verzorging en op een gewaarborgd inkomen voor zichzelf en voor wie afhankelijk is van dat inkomen om te kunnen leven.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Het menselijke leven is nooit zeker en dus niet vrij van risico’s; of het vergt extra inspanningen om mensenrechten waar te maken.Zo vormen gewilde kinderen de toekomst van de samenlevingen en mogen ze geen last zijn.Wie ziek is, heeft recht op de best mogelijke verzorging en op een gewaarborgd inkomen voor zichzelf en voor wie afhankelijk is van dat inkomen om te kunnen leven.
Het menselijke leven is nooit zeker en dus niet vrij van risico’s; of het vergt extra inspanningen om mensenrechten waar te maken.Zo vormen gewilde kinderen de toekomst van de samenlevingen en mogen ze geen last zijn.Wie ziek is, heeft recht op de best mogelijke verzorging en op een gewaarborgd inkomen voor zichzelf en voor wie afhankelijk is van dat inkomen om te kunnen leven.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Het menselijke leven is nooit zeker en dus niet vrij van risico’s; of het vergt extra inspanningen om mensenrechten waar te maken.Zo vormen gewilde kinderen de toekomst van de samenlevingen en mogen ze geen last zijn.Wie ziek is, heeft recht op de best mogelijke verzorging en op een gewaarborgd inkomen voor zichzelf en voor wie afhankelijk is van dat inkomen om te kunnen leven.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Is naast arbeid, grondstoffen en kennis één van de middelen die ons helpt om welvaart te scheppen. Kapitaal kan variëren van grond tot zware industriële infrastructuur tot ruime financiële middelen. Ons grootste kapitaal om economische rijkdom voort te brengen is ongetwijfeld de Aarde. Als we er duurzaam mee omspringen, is het een onuitputtelijke bron van zuiver water, voedsel, hernieuwbare energie en hernieuwbare grondstoffen. Het is wel ironisch om vast te stellen dat ons economische systeem die Aarde zwaar miskent en dus eigenlijk zeer antikapitalistisch tekeergaat.
De begrippen transitie en ontwikkeling lijken nu vaak tot heel aparte werelden te behoren. Maar voor wie begaan is met duurzaamheid, leunen ze net heel dicht tegen elkaar aan. Want zowel bij ontwikkeling als bij transitie gaat het erom hoe een situatie die niet duurzaam is, te ontwikkelen of een overgang te laten maken richting (meer) duurzaamheid. Ze zijn dus ten onrechte uit elkaar geslagen.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Het menselijke leven is nooit zeker en dus niet vrij van risico’s; of het vergt extra inspanningen om mensenrechten waar te maken.Zo vormen gewilde kinderen de toekomst van de samenlevingen en mogen ze geen last zijn.Wie ziek is, heeft recht op de best mogelijke verzorging en op een gewaarborgd inkomen voor zichzelf en voor wie afhankelijk is van dat inkomen om te kunnen leven.
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, werk of arbeid is lang niet alleen contractuele loonarbeid voor een werkgever.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
voor velen een vanzelfsprekend goede zaak want perfecte concurrentie op een volledig vrije markt bevordert economische efficiëntie en leidt tot lagere prijzen. Die ideale mededinging is echter bedreigd wanneer er maar één (monopolie) of enkele (oligopolie) aanbieders zijn, door prijsafspraken of door fusies tussen concurrenten. Velen vrezen dat in een steeds vrijere wereldmarkt onbegrensde concurrentie ons zuur zal opbreken als ze niet samen gaat met afdwingbare mondiale sociale en milieunormen. Anders leidt die concurrentie tot slechtere loon- en arbeidsvoorwaarden, sociale achteruitgang, afbraak van de welvaartsstaat, milieuverloedering en ondermijning van de democratie. In arme landen zoals Bangladesh, India en Sri Lanka zijn door de toegenomen concurrentie de lonen in de kledingindustrie sinds het eind van vorige eeuw zelfs gedaald. Werkweken van zeventig uur zijn geen uitzondering en talrijk zijn de inbreuken tegen de vakbondsvrijheid. Nog altijd is er kinder- en dwangarbeid. De druk die van de economische globalisering uitgaat vernietigt werkgelegenheid in het formele circuit om die te vervangen door niet-gereglementeerd thuiswerk en productie in illegale ateliers. Natuurlijk is dat werk slechter betaald, zijn contracten ver te zoeken en is er geen sprake van sociale bescherming of controle op veiligheid en gezondheid.
vormen een belangrijke motor van de huidige globalisering.Flink geholpen door technologische (r)evoluties zijn zij op de vrijgemaakte markten de drijvende kracht achter economische globalisering. Ze dragen onmiskenbaar bij tot de welvaart op onze wereld. Weinigen weigeren hun producten of diensten.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Als zowat alle systemen waarop we vertrouwen voor een goed leven in crisis verkeren, moeten we ze allemaal aanpakken en verduurzamen, en daarbij ook oog hebben voor hoe ze elkaar beïnvloeden en versterken. Dat hele proces noemen we transitie.Het is een volledige en coherente ombouw van onze huidige economie en samenleving - die een onhoudbare ecologische voetafdruk hebben, sociaal onrechtvaardig zijn en vaak ook ondemocratisch - naar een sociaalecologische en democratische samenleving en economie.
Het menselijke leven is nooit zeker en dus niet vrij van risico’s; of het vergt extra inspanningen om mensenrechten waar te maken.Zo vormen gewilde kinderen de toekomst van de samenlevingen en mogen ze geen last zijn.Wie ziek is, heeft recht op de best mogelijke verzorging en op een gewaarborgd inkomen voor zichzelf en voor wie afhankelijk is van dat inkomen om te kunnen leven.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Oorlog is een zware gewelddadige strijd tussen georganiseerde gewapende partijen.Een arbitraire maar geregeld gebruikte maatstaf om een gewapend conflict als een oorlog te bestempelen, is dat er minstens duizend doden vallen in een jaar.
In het eerste decennium van de eenentwintigste blazen ze bij de Dexia bank zowat de grootste luchtbel uit het financiële universum. Vanaf 2007, en zeker vanaf 2008, kon een nuchter waarnemer opmerken dat deze bank zich had geïnstalleerd op een vulkaan van rommelkredieten.
In het eerste decennium van de eenentwintigste blazen ze bij de Dexia bank zowat de grootste luchtbel uit het financiële universum. Vanaf 2007, en zeker vanaf 2008, kon een nuchter waarnemer opmerken dat deze bank zich had geïnstalleerd op een vulkaan van rommelkredieten.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
In het eerste decennium van de eenentwintigste blazen ze bij de Dexia bank zowat de grootste luchtbel uit het financiële universum. Vanaf 2007, en zeker vanaf 2008, kon een nuchter waarnemer opmerken dat deze bank zich had geïnstalleerd op een vulkaan van rommelkredieten.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
In het eerste decennium van de eenentwintigste blazen ze bij de Dexia bank zowat de grootste luchtbel uit het financiële universum. Vanaf 2007, en zeker vanaf 2008, kon een nuchter waarnemer opmerken dat deze bank zich had geïnstalleerd op een vulkaan van rommelkredieten.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, werk of arbeid is lang niet alleen contractuele loonarbeid voor een werkgever.
Eeuwenlang is China goed voor ongeveer een klein kwart van de wereldbevolking en van de mondiale welvaart. De 19e en de 20ste eeuw tonen een opmerkelijke terugval. Door de snelle groei van de jongste decennia evolueert China naar zijn vertrouwde dimensie.
Hoe een rijk land arm wordt, dat is wat Argentinië in het begin van de 21ste eeuw aan de wereld toont. Tot ruim na de Tweede Wereldoorlog was dit land één van de rijkste van de wereld. De Argentijnen hadden het goed, ze leefden zoals wij en zelfs beter. Iedereen had werk in hun welvaartstaat met de sterkste industrie van heel Zuid-Amerika, met goede gezondheidszorg, onderwijs en openbaar vervoer.
Armoede is in de eerste plaats een gevolg van een gebrek aan inkomen. En dat gebrek is geen natuurramp. Mensen of samenlevingen zijn arm en verdienen te weinig omdat ze niet over de middelen en mogelijkheden beschikken om welvaart te creëren, of omdat de gecreëerde welvaart onvoldoende verdeeld geraakt. En soms hebben ze de pech dat het allebei waar is, dat de weinige welvaart terecht komt bij maar heel weinig mensen. Die ongelijke inkomensverdeling heeft alles te maken met ongelijke machtsverdeling. Om meer inkomen te verwerven en dus armoede te bestrijden is het nodig dat mensen meer te zeggen krijgen, dat ze meer politieke en economische macht verwerven dus. In die strijd speelden en spelen sociale bewegingen, vooral de werknemersbewegingen, een cruciale rol. Het belang van behoorlijk vergoed werk om fatsoenlijk te kunnen leven kan bijna onmogelijk overschat worden. Vandaar dat ook het realiseren van dit recht op werk nooit teveel kan worden beklemtoond.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
Green Deal: geen nieuw ideeAls de Europese Unie op 11 december 2019 haar voorstel van Green Deal lanceert, is ze daarmee lang niet de eerste.
Meer dan in andere continenten hebben de (meeste) Europese landen werk gemaakt van hun gemeenschappelijke belangen en hun samenwerking soms verregaand uitgebouwd. Over het belang van en de uitdagingen voor hun Europese Unie handelen volgende PALA artikels:
Eeuwenlang is China goed voor ongeveer een klein kwart van de wereldbevolking en van de mondiale welvaart. De 19e en de 20ste eeuw tonen een opmerkelijke terugval. Door de snelle groei van de jongste decennia evolueert China naar zijn vertrouwde dimensie.
'Van wie zijn de media? De media zijn van ons'; 'Een democratische samenleving koestert betrouwbare media'; 'De mediatoekomst is aan encyclopedische journalistiek'; 'Een goede publieke omroep is best voor iedereen'; 'De openbare omroep moet dan wel de best mogelijke informatie garanderen'Vind deze artikels en nog andere over media en het belang van een goede publieke omroep op Pala.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.