Verduurzamen kan snel gaan maar niet in Europa

Als eerste klimaatneutraal in 2050 is het doel van de Green Deal i. De Europese Unie i belooft wel maar is ver van de eerste en verliest zelfs duizenden duurzame jobs. China i heeft een soms hallucinante voorsprong. Het goede nieuws: Europa kan soms meteen beter.

Green Deal i:
veel beloven, veel te weinig realiseren

Elektrische voertuigen

Neem de transitie i naar elektrische voertuigen, geen voldoende maar wel een noodzakelijke voorwaarde voor een klimaatbestendige mobiliteit en economie i; de energie moet natuurlijk wel hernieuwbaar gewonnen zijn.

In 2023 is 18 procent van alle 77 miljoen nieuwe auto’s elektrisch in de wereld. De Verenigde Staten doen veel slechter met amper tien procent van hun nieuwe auto’s. De Europese Unie i haalt ruim het dubbele met 22 procent. Maar China i nog eens bijna dubbel zoveel, 38 procent.

Dat laat zich voelen in het wagenpark. Van de in totaal 40 miljoen elektrische auto’s rijden er 22 miljoen rond in China i (55 procent), 8 miljoen in de Europese Unie i (20 procent) en 4,8 miljoen in de VS (12 procent).

Hallucinant:
98% elektrische bussen rijdt in China i 

Voor elektrische bussen is de wanverhouding ronduit hallucinant. In 2021 rijden 98 procent van alle door batterijen aangedreven bussen in China i. In alle andere landen samen rijden er dus amper twee procent van deze niet fossiel aangedreven voertuigen.

Een gelijkaardige vaststelling geldt voor elektrische fietsen. Zelfs al hebben die in weinig jaren enorm aan populariteit gewonnen in Europese landen, dat blijft een kleintje in vergelijking met de intussen honderden miljoenen Chinese e-bikes.

Batterijen

En van waar komen de batterijen? Tja, hoe voorspelbaar, een beetje nog uit Japan en Zuid-Korea en het overgrote deel uit China i. Dat land overspoelde de mondiale markten eergisteren al met zonnepanelen, vervolgens ook met batterijen en in toenemende mate elektrische auto’s.

In Zweden, meer dan eens zowat het Europese uitzonderingsland dat technologisch en industrieel niet weggevaagd wordt, proberen ze te redden wat kan van een Europese poging om zelf een ietwat respectabele batterijproductie te hebben.

De weg kwijt: Europa installeert een kwart minder warmtepompen

Wie klimaatverandering i ernstig neemt, kan voor verwarming - en koeling - niet om warmtepompen heen, in combinatie met elektriciteit op basis van hernieuwbare energie. Wie tevens af wil van de afhankelijkheid van gas, is extra gemotiveerd om die keuze te maken.

Je zou denken, combineer de zich afspelende klimaatcatastrofe met de Russische inval in Oekraïne en krankzinnig exploderende gasprijzen… en heel Europa stapt massaal over op warmtepompen. Even leek het die richting uit te gaan maar neen, niet duurzaam. Want wat tonen de cijfers?

Europa installeert in 2024 drieëntwintig procent minder warmtepompen en valt zo terug op het niveau van 2021, dat is vóór de Russische invasie. De groei met veertig procent in 2022 blijkt dus maar heel tijdelijk. Al in 2023 ging het achteruit met een kleine tien procent, en een jaar later doet Europa nog veel slechter: de verkoop verschrompelt met bijna een kwart. 

Nochtans woedt de klimaatcrisis erger dan ooit én vergroten tegelijkertijd de geopolitieke redenen om snel volledig af te geraken van gas – of die nu van Rusland of van de VS komt - en van andere fossiele brandstoffen.

Al duizenden van de meest
nuttige jobs gingen verloren

Stuitend is dat Europa de industriële capaciteit in huis heeft om deze klimaatvriendelijke transitie i vliegensvlug door te voeren. Nu al bedreigt een slecht en kortzichtig beleid deze toekomstgerichte sector. Al duizenden arbeidsplaatsen - van de meest nuttige die denkbaar zijn - gingen verloren.

Loert nog maar eens het gevaar dat de ooit bloeiende Europese zonnepanelenindustrie trof? Een volledige kaalslag, in combinatie met een Chinese overname van de markt? (1) Waarop wachten EU i en nationale overheden eigenlijk? Deze daling moeten ze meteen omgooien in reuzensprongen voorwaarts.

Om te huilen

Met alle respect voor de EU i, dat zal echt niet lukken met het eind 2024 opgerichte Heat Pump Accelerator Platform dat “tot 2027 negen gestructureerde vergaderingen zal houden”. Die we zijn toch bezig aanpak gaat archislecht samen met de urgentie van een noodsituatie, zowel ecologisch als qua veiligheid i en energie-autonomie.

Dirk Barrez
Hoofdredacteur Pala i.be | auteur van TRANSITIE. Onze welvaart van morgen en 11 politieke dwaasheden

Figuur Annual sales of heatpumps in 13 European countries, EHPA
Foto bij figuur Wikideas1 Creative Commons CC0 1.0 Universal Public Domain Dedication.

Voetnoot
(1) Iets wat ook vele autobedrijven riskeren. Maar anders dan bij de producenten van warmtepompen hebben de meeste autoproducenten dat in de eerste plaats aan zichzelf te wijten.

Bronnen
Our world in data – Electric car sales 
European Heat Pump Association - Heat pump sales in Europe fall 23% to pre-Ukraine war levels 
Wikipedia Electric bus │Battery electric bus │ List of electric vehicle battery manufacturers 
Elektrisch fietsen breekt door, meest van al in China │Pala i 2-2-2018 
Europese Commissie - The Heat Pump Accelerator Platform