Ali Mazrui bijzonder kritisch voor Keniaans president Kibaki
dinsdag, 15 januari 2008 - 14:43
De zware politieke crisis die Kenia momenteel doormaakt, heeft al aan honderden mensen het leven gekost en 250.000 anderen op de vlucht gejaagd. Voor velen kwam de geweldspiraal na de omstreden verkiezingen van 27 december onverwacht in een land dat algemeen wordt beschouwd als een ‘baken van stabiliteit' in een woelige regio. Toch zijn kritische waarnemers niet echt verbaasd. Professor Ali Mazrui is directeur van het centrum voor Global Cultural Studies aan de State University of New York en al jaren een analist van de gebeurtenissen in zijn geboorteland. Mazrui toonde zich vorige week bijzonder scherp voor president Mwai Kibaki tijdens een populair politiek discussieprogramma op de Amerikaanse zender Voice of America. Volgens Mazrui heeft Kibaki zijn relatief vreedzaam land in een gevaarlijk avontuur gestort door een ‘burgerlijke staatsgreep' te plegen tegen de wil van de meerderheid van de Keniaanse kiezers. Hij onderstreepte het belang van de etnische factor in de Keniaanse politiek waar één groep, de Kikuyu, al sinds de onafhankelijkheid van Groot-Brittannië de machti stevig in handen heeft en er blijkbaar alles voor over heeft om dat zo te houden. Vooral de haviken uit de omgeving van de president zouden er alles aan hebben gedaan om een verkiezingsnederlaag frauduleus om te buigen in een nipte overwinning. Mazrui vond het bijzonder zorgwekkend dat de internationale gemeenschap niet meer druk uitoefent op de president om de stembusuitslag te respecteren. Een compromis of machtsdeling vond hij een aanfluiting van de democratische regels. Andere waarnemers zoeken de oorzaak van de huidige problemen in het referendum over een nieuwe grondwet uit 2005. Het voorstel van de regering werd toen door een meerderheid van de bevolkingi verworpen omdat het te veel machti in handen van de president zou leggen. Volgens Mazrui moet de Afrikaanse Unie druk blijven uitoefenen op de president om binnen de drie maanden nieuwe verkiezingen te organiseren. Het parlement, waar de oppositiepartij van Odinga de meerderheid heeft, zou alvast met een voorstel van nieuwe grondwet kunnen uitpakken waarbij de functie van eerste minister een voldoende tegengewicht vormt. Kenia zou anders wel eens snel kunnen afglijden naar langdurig politiek en etnisch geweld zoals andere landen uit de regio van de Grote Meren dat al jaren kennen, waarschuwde de professor.
De jongste decennia hebben de financiële markten veel meer vrijheid gekregen. Die financiële globalisering zorgt voor een spectaculaire aangroei van het zogenaamde flipperkapitaal dat de wereld rondflitst op zoek naar snelle en hoge winsten. Meer dan eens heeft dit geleid tot financiële crises die ontzettend veel mensen hun werk en inkomen kosten. James Tobin, Amerikaans econoom en Nobelprijswinnaar, stelde al in 1978 voor om een kleine belasting van bijvoorbeeld 0,1 procent te heffen op munt- of valutatransacties. Grote voordeel daarvan is dat het de speculatie door flitskapitaal zal afremmen: speculanten moeten immers bij elke wisseloperatie deze taks ophoesten. Als tweede voordeel is er de fikse opbrengst. Zo kan deze mondiale belasting mee de middelen verschaffen om de grote wereldproblemen aan te pakken. Nadelen voor de gewone economie zijn er niet. Zulke éénmalige minieme belasting vormt geen hinderpaal voor wie internationaal goederen of diensten verhandelt of investeert. De Duitse hoogleraar Paul Bernd Spahn stelt later voor om de taks laag of zelfs op nul te houden in normale tijden op de financiële markten. Maar wanneer munten sterk gaan schommelen en er financieel onweer opduikt, zou het tarief sterk kunnen verhogen tot maximum 80 procent of nog meer. Dan dam je de speculatie werkelijk af. De Tobin-Spahn taks is geadopteerd door de andersglobalistische beweging als één van hun hoofdeisen. Nogal wat landen, waaronder India en Duitsland, zijn voorstander van deze belasting. Frankrijk en België zijn nog verder gegaan en hebben de Tobin-Spahn taks in een wet gegoten. Die treedt in werking zodra alle landen van de Eurozone zulke wet hebben gestemd.
Schrijf je in op de PALA nieuwsbrief
Waar het in de wereld in grote mate om draait. Al te vaak gereduceerd tot staatsmacht of zelfs tot militaire staatsmacht waarbij nog niet zo lang geleden enkel maar twee zogenaamde supermachten meetelden, de VS en de voormalige Sovjetunie. Dat kleine groepen een terroristische machtspositie kunnen uitbouwen, beseffen we nu ook. Maar er zijn veel andere vormen van macht in onze globaliserende wereld, vooreerst economische en financiële macht. De opkomst van Oost-Azië heeft vooral met die macht te maken, de sleutelpositie van multinationals eveneens en bovenal de dominantie van financiële groepen. Er is de politieke macht, hard nodig om de economische macht zonodig te corrigeren; ze komt op wereldvlak meer dan één maatje te kort. Cultuur, kennis en technologie bieden in hoge mate het vermogen om het leven en het samenleven te organiseren. Op het snijvlak van cultuur en economie is er de stijgende mediamacht die de agenda van de publieke opinie meer en meer beheerst. Religies en levensovertuigingen laten hun soms sterke invloed gelden in de wereld.In een steeds complexere mondiale samenleving zijn er talloze vormen van macht en machtsuitoefening die voortdurend op elkaar inwerken. Omdat onze wereld snel verandert, betekent dit ook dat bestaande machtsverhoudingen vlugger onder druk kunnen komen.
zijn we met te veel? In 2015 telt de wereld 7,350 miljard mensen. In de toekomst kijken is niet makkelijk, maar omstreeks 2050 zullen we in de medium schatting meest waarschijnlijk met zowat 9,73 miljard zijn. Ongeveer zoals vandaag zouden 1,29 miljard mensen in de nu rijke, vooral industriële landen leven, daar komt vergrijzing van. De nu veel armere landen zien hun bevolking aangroeien van goed 6,18 tot wel 8,44 miljard, met volgens sommigen dreigende overbevolking. Tegen 2100 zou de groei stevig terugvallen met een wereldbevolking van dan waarschijnlijk 11,21 miljard.
Waar het in de wereld in grote mate om draait. Al te vaak gereduceerd tot staatsmacht of zelfs tot militaire staatsmacht waarbij nog niet zo lang geleden enkel maar twee zogenaamde supermachten meetelden, de VS en de voormalige Sovjetunie. Dat kleine groepen een terroristische machtspositie kunnen uitbouwen, beseffen we nu ook. Maar er zijn veel andere vormen van macht in onze globaliserende wereld, vooreerst economische en financiële macht. De opkomst van Oost-Azië heeft vooral met die macht te maken, de sleutelpositie van multinationals eveneens en bovenal de dominantie van financiële groepen. Er is de politieke macht, hard nodig om de economische macht zonodig te corrigeren; ze komt op wereldvlak meer dan één maatje te kort. Cultuur, kennis en technologie bieden in hoge mate het vermogen om het leven en het samenleven te organiseren. Op het snijvlak van cultuur en economie is er de stijgende mediamacht die de agenda van de publieke opinie meer en meer beheerst. Religies en levensovertuigingen laten hun soms sterke invloed gelden in de wereld.In een steeds complexere mondiale samenleving zijn er talloze vormen van macht en machtsuitoefening die voortdurend op elkaar inwerken. Omdat onze wereld snel verandert, betekent dit ook dat bestaande machtsverhoudingen vlugger onder druk kunnen komen.
