Burgerwind op zee: een slimme start

Via SeaCoop hebben energiecoöperaties het equivalent van vijf windmolens op de Noordzee in handen gekregen. Starten met de aankoop van bestaande molens is slim. Maar het zwaarste wacht nog: veel nieuwe molens gebouwd krijgen.

Geen democratie zonder economische democratie i

Pala i is altijd al gewonnen voor het heroveren van de economie i door de samenleving. Zozeer zelfs dat die ambitie mee de titel vormt van ons boek over Coöperaties; daarin wordt uitdrukkelijk gepleit voor “windmolenparken die prioritair in handen van burgers en overheden zijn” (p.165-167). Daarvoor al argumenteerde Van eiland tot wereld dat “er geen democratie is zonder economische democratie i”, met een cruciale rol voor coöperaties i (p.55-64).

Het enthousiasme van SeaCoop

En dus zijn er redenen voor enthousiasme wanneer 33 Belgische energiecoöperaties in april 2022 SeaCoop oprichten, een coöperatieve vennootschap met erkenning als sociale onderneming. Ze wil burgers de mogelijkheid geven om te participeren in de ontwikkeling i en exploitatie van offshore windenergie in de Noordzee.

Een bescheiden maar vooral slimme start: Onze Energie

Op 18 februari 2025 maakt SeaCoop haar eerste concrete stap bekend. Ze neem een participatie in een bestaand windpark op de Noordzee. Het is een productiecapaciteit van vijf windmolens, goed voor het verbruik van circa 15.000 huishoudens. In verhouding tot de ambities is dat een vrij bescheiden start.

Maar het is wellicht vooral een slimme start want op die manier zijn de verzamelde energiecoöperaties meteen eigenaar van een eigen windpark op zee: hier moet niet meer gepland, vergund, gebouwd, bekabeld… alles functioneert al tien jaar en kan dus meteen ‘in de markt’ worden gezet als Onze Energie.

Nog meer informatie graag

Het nodige geld i komt deels van de energiecoöperaties, aangevuld met een door SeaCoop aangegane bankfinanciering waarvoor die coöperaties i zich garant hebben gesteld.

Uiteindelijk komt het geld i van de coöperanten die daarmee het volledige risico dragen. Het is daarom aangewezen dat zij alle beschikbare informatie krijgen, onder andere: hoeveel is er betaald voor de overname? Wat zijn de productiecijfers en inkomsten van de voorbije tien jaar? Hoe groot zijn de voorziene kosten voor onderhoud e.a.? Hoeveel geld i is er geleend en aan welke voorwaarden? Hoeveel kapitaal i moet worden opgehaald?

De noodzaak van transparantie en vertrouwen

Volkomen transparantie door alle informatie zo snel als maar mogelijk publiek te maken, is de beste weg om een vertrouwensband te creëren tussen coöperanten, energiecoöperaties en SeaCoop/OnzeEnergie. Dat is altijd nodig.

Transparantie en vertrouwen zijn meer dan ooit cruciaal in de veel uitdagender fase die er aankomt. Namens de coöperaties i stapt SeaCoop in het Haddock Wind Consortium. Dat is kandidaat voor de bouw van een windmolenpark in de nog te ontwikkelen Prinses Elisabethzone op de Noordzee.

Hier moet alles nog gebeuren. Met andere woorden, veel kan goed lopen en veel kan mogelijk fout lopen… Net daarom heeft elke coöperant en elke kandidaat-coöperant het recht op een klaar inzicht in de aanzienlijke risico’s die samengaan met deze ambities. 

Dit moet lukken

Er is een belangrijke extra reden waarom mislukken geen optie is. Dit is het eerste Europese burgerwindinitiatief op zee. Als het de dieperik zou ingaan, hypothekeert dat een succesvolle continentale doorbraak.

In een volgend artikel overlopen we de vragen en fundamentele bedenkingen die allemaal een overtuigend antwoord vereisen.

Dirk Barrez
Hoofdredacteur Pala i.be | auteur van TRANSITIE. Onze welvaart van morgen 

Foto Capmat007 Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International license