Het is waar, energiecoöperaties bestaan ook bij ons. Ze zijn in de lage landen echter weinig talrijk. En hun gebundelde kracht is nog veel te beperkt. Maar het kan veel meer, en veel beter. Waarom zou het onmogelijk zijn om de oude energiemonopolies van Electrabel en anderen te doorbreken? En ze te vervangen door een netwerk van tientallen, honderden of zelfs duizenden energiecoöperaties?
Soms kijken we echt te weinig in de richting van de Verenigde Staten. Want daar bewijzen ze dat dit kan. Elektrische energiecoöperaties in handen van consumenten zijn er te vinden in bijna alle staten, van Alabama tot Wyoming. Het gaat om meer dan 930 lokale energienetwerken met samen wel veertig miljoen coöperatieve leden-eigenaars.
Maar liefst zeshonderdzestig lokale energiecoöperaties vormen samen de alliantie The Touchstone Energy Cooperatives. Het kan geen kwaad even stil te staan bij enkele van de gehanteerde principes. Want die zijn helemaal uit het zicht verdwenen in onze reguliere economiei. Zo kan iedereen lid worden die gebruik kan maken van de geleverde dienst. Leden dragen verantwoordelijkheid en controleren hun coöperatiesi. Ze verkiezen hun vertegenwoordigers. Ze dragen op gelijke wijze bij tot het coöperatieve kapitaali en controleren dat op democratische wijze. Deze coöperatiesi bewaken in elk geval hun autonomie, ook wanneer ze akkoorden sluiten met overheden of beroep doen op extern kapitaali. Ze zoeken ook samenwerking van lokaal tot internationaal en behartigen, naast de belangen van hun leden, ook die van de gemeenschap.
Afbeelding
Schrijf in op de PALA nieuwsbrief
verschijnt maximaal 2 maal per maand
een journalistieke kijk op onze globaliserende wereld Hoe is de wereld eraan toe? Waar moet het naartoe? Hoe geraken we daar?
PALA zoekt met haar nieuwsbrief, website en boeken de antwoorden voor een meer sociale, ecologische en democratische samenleving en economie
Te mooi om helemaal waar te zijn? Wellicht, maar het is in elk geval een heel ander verhaal dan bij de energiebedrijven die dominant zijn in Europa. En de leden van deze coöperatiesi zijn, zo blijkt uit een consumentenonderzoek eind 2008, duidelijk meer tevreden dan de klanten van andere energiebedrijven.
Voor een goed begrip. Ook in Europa is de coöperatieve beweging op tal van terreinen lang niet dood. We komen er nog op terug. (DB, met dank aan Dirk Vansintjan)
Klik hier voor website Amerikaanse energiecoöperaties
Knorr, Lipton, Becel, Zwan, Ben & Jerry’s, allemaal merken van Unilever. Sinds 2010 mikt dat mondiale voedingsconcern op duurzaamheid met het Unilever Sustainable Living Plan. Het rapporteert forse vooruitgang. Toch zijn de doelen ecologisch onvoldoende ambitieus, en is onduidelijk hoe de zwaksten in de productieketen hun rechtmatige deel zullen krijgen.
Af en toe, zoals met de instorting van de Rana Plaza textielfabriek of de sluiting van Ford Genk, worden we brutaal herinnerd aan de globalisering van onze economie. Maar hoeveel mensen werken in wereldwijde productieketens? En gaan hun inkomens erop vooruit?
De consensus in de Verenigde Staten dat vrijhandel altijd goed zou zijn, is doorbroken in de campagne voor de presidentsverkiezingen. Voert de VS straks een meer protectionistische koers?
De inwoners van dit land betalen een zware prijs voor het ontbreken van elk energiebeleid die naam waardig. Ze moeten betalen voor alle miskleunen en zien de winsten naar anderen gaan. Intussen bewijzen tal van landen dat het veel beter kan.
Kan dat, werknemers die hun eigen baas zijn? In werkerscoöperaties zijn de medewerkers de coöperanten. Ze brengen zowel hun arbeid als het nodige kapitaal in. Zo zijn zij die werken tegelijk eigenaars en bazen in hun coöperatieve bedrijf. Het boek 'De werkerscoöperatie' belicht dit alternatief.
Vele generaties lang steunt onze levensstandaard vooral op wat we zelf voortbrengen, meestal als landbouwer, en op wat de lokale economie aan extra welvaart te bieden heeft. De inbreng van de verdere buitenwereld was gering tot verwaarloosbaar. Globalisering brengt ons talrijke producten uit de hele wereld en leidt doorgaans tot een hogere levensstandaard. Maar die opdringerige wereldeconomie doet ook lokale economieën kapseizen en bedreigt zo de levensstandaard van vele mensen die hun inkomen en werk zien verdwijnen.
Schrijf je in op de PALA nieuwsbrief
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Is naast arbeid, grondstoffen en kennis één van de middelen die ons helpt om welvaart te scheppen. Kapitaal kan variëren van grond tot zware industriële infrastructuur tot ruime financiële middelen. Ons grootste kapitaal om economische rijkdom voort te brengen is ongetwijfeld de Aarde. Als we er duurzaam mee omspringen, is het een onuitputtelijke bron van zuiver water, voedsel, hernieuwbare energie en hernieuwbare grondstoffen. Het is wel ironisch om vast te stellen dat ons economische systeem die Aarde zwaar miskent en dus eigenlijk zeer antikapitalistisch tekeergaat.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
Is naast arbeid, grondstoffen en kennis één van de middelen die ons helpt om welvaart te scheppen. Kapitaal kan variëren van grond tot zware industriële infrastructuur tot ruime financiële middelen. Ons grootste kapitaal om economische rijkdom voort te brengen is ongetwijfeld de Aarde. Als we er duurzaam mee omspringen, is het een onuitputtelijke bron van zuiver water, voedsel, hernieuwbare energie en hernieuwbare grondstoffen. Het is wel ironisch om vast te stellen dat ons economische systeem die Aarde zwaar miskent en dus eigenlijk zeer antikapitalistisch tekeergaat.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
