Buitenbeentje Costa Rica: land zonder leger, met goed functionerende overheidsbedrijven en gangmaker voor duurzame landbouw
dinsdag, 13 oktober 2009 - 23:02
Het Midden-Amerikaanse land Costa Rica is een buitenbeentje. Zeker in vergelijking met Nicaragua, Honduras of Guatemala is het een heel welvarend land. Toegegeven, het klimaat is er wat vriendelijker. Maar de echte redenen voor de verschillen zitten elders.
In plaats van burgeroorlogen te voeren, verkoos het al zestig jaar geleden om het leger af te schaffen. Investeringen in onderwijs, gezondheidszorg en andere voorzieningen kregen de voorkeur. En daar plukken ze de vruchten van.
In plaats van de overheidsbedrijven voor bv. telefonie en interneti te privatiseren, bleven deze onder druk van de bevolkingi hún bedrijveni. En deze publieke bedrijveni zorgen ervoor dat telefoon en interneti voor onvergelijkbaar veel meer mensen beschikbaar zijn, en daarenboven tegen veel goedkopere tarieven.
Afbeelding
Schrijf in op de PALA nieuwsbrief
verschijnt maximaal 2 maal per maand
een journalistieke kijk op onze globaliserende wereld Hoe is de wereld eraan toe? Waar moet het naartoe? Hoe geraken we daar?
PALA zoekt met haar nieuwsbrief, website en boeken de antwoorden voor een meer sociale, ecologische en democratische samenleving en economie
Ook wie inspiratie zoekt om natuurbescherming te paren aan een productieve landbouwi, kan hier terecht. Costa Rica loopt al lang voorop in de bescherming van natuurlijke rijkdommen.
En nu ontpopt het land zich tot gangmaker van de agro-ecologische landbouwi. Hoe doet Costa Rica dat? Wel, sinds 2007 is er een wet die de biologische landbouwi moet bevorderen. En sinds kort zijn ook de uitvoeringsbesluiten klaar.
Op bezoek bij de bioboeren van Zarcero, in de bergen ten noordwesten van de hoofdstad San José, is het me snel duidelijk hoe goed ze zich organiseren om hun verse groenten klaar te maken voor de verkoop, met een ruimte voor de verwerking, koelinstallatie, eigen winkel langs de grote weg en toelevering aan de supermarkten. We belanden midden in een geanimeerde vergadering, zowaar met een ambtenaar van het departement biolandbouw. Er zijn nu 2000 bioboeren, vertelt hij, en 1500 zijn volop aan het omschakelen. De wet beschermt hen tegen genetisch gewijzigde gewassen en voorziet in belastingvrijstelling voor investeringsgoederen en diverse aanmoedigingspremies. Hij pareert het scepticisme - zullen we dat geldi ooit wel krijgen? - door te wijzen op de effectief vrijgemaakte kredieten. Ook voor wie op een deel van zijn of haar grond de natuur ongerept laat, met het oog op een grotere biodiversiteiti, wacht er een premie.
Er valt niet naast te kijken, Costa Rica is een voortrekkersrol aan het spelen voor een biologische of agro-ecologische landbouwi. En die heeft de wereld dringend nodig, lees maar het rapport dat 400 wetenschappers vorig jaar klaarstoomden - op basis van drie jaar werki - voor o.a. de Wereldvoedselorganisatie en de Wereldbanki. Hun conclusie: voortdoen zoals we bezig zijn, is geen optie. Want de opbrengsten van de huidige landbouwi zijn veel te ongelijk verdeeld en de ecologische en sociale kost is ondraaglijk hoog. Daarom moeten we veel kritischer zijn voor de technologie die we gebruiken en werki maken van een agro-ecologische landbouwi in handen van familiale landbouwers. Die zijn veel beter in staat om de wereld te voeden, de opbrengsten rechtvaardiger te verdelen en de natuur veel minder geweld aan te doen.
Dirk Barrez, met dank aan Sandra Galbusera van Vredeseilanden - eigen berichtgeving
Klik voor artikel over de Costa Ricaanse Wet ter bevordering van de biolandbouw
Klik voor website International Assessment of Agricultural Knowledge, Science and Technology for Development
Klik voor syntheserapport Agriculture at a Crossroads van International Assessment of Agricultural Knowledge, Science and Technology for Development (downloaden kan even duren)
Veel aandacht voor duurzaamheidi in de landbouwi is er in het boek en DVD Koe 80 heeft een probleem. Boer, consument, agro-industrie en grootdistributie - klik voor meer info en bestellen
Wellicht het meest sprekende van allemaal aan klimaatverandering, de zeespiegel zal stijgen, deze eeuw en ook volgende eeuwen. Vanaf de tweede helft van deze eeuw, en meer nog volgende eeuwen, zullen we delta’s en kustregio’s moeten ontruimen… en de toekomst zal leren tot hoever landinwaarts onze nazaten hun steden en economie zullen moeten heropbouwen.
Want ze lopen topzware risico’s met de ijskappen van Groenland en zelfs van Antarctica. Twee cijfers: indien de opwarming uit de hand loopt en de ijskap op Groenland smelt, stijgt de zeespiegel na verloop van tijd met maar liefst zeven meter. Smelt zelfs Antarctica, dan komt er, weliswaar op termijn van vele honderden jaren, tot zestig meter water bij... en loopt met andere woorden het grootste deel van Nederland en Vlaanderen gaandeweg onder.
Meer over de stijging van de zeespiegel in deze Pala artikels:
Schrijf je in op de PALA nieuwsbrief
De derde industriële revolutie, gekenmerkt en ondersteund door de informaticarevolutie - met Internet als exponent -, brengt de globalisering in een stroomversnelling. Die revolutie leidt ertoe dat financiële en economische activiteiten zich op grotere schaal en zelfs op wereldschaal afspelen.Opvallend is dat ook de antiglobaliseringsbeweging voor haar verzet dankbaar gebruik maakt van het gemak dat Internet biedt om te communiceren en te mobiliseren. Zonder Internet kon deze beweging haar strijd tegen de Multilaterale Overeenkomst over Investeringen (MAI) niet winnen en konden Seattle of het Wereld Sociaal Forum niet zo makkelijk hun mondiale bekendheid verwerven.
zijn we met te veel? In 2015 telt de wereld 7,350 miljard mensen. In de toekomst kijken is niet makkelijk, maar omstreeks 2050 zullen we in de medium schatting meest waarschijnlijk met zowat 9,73 miljard zijn. Ongeveer zoals vandaag zouden 1,29 miljard mensen in de nu rijke, vooral industriële landen leven, daar komt vergrijzing van. De nu veel armere landen zien hun bevolking aangroeien van goed 6,18 tot wel 8,44 miljard, met volgens sommigen dreigende overbevolking. Tegen 2100 zou de groei stevig terugvallen met een wereldbevolking van dan waarschijnlijk 11,21 miljard.
vormen een belangrijke motor van de huidige globalisering.Flink geholpen door technologische (r)evoluties zijn zij op de vrijgemaakte markten de drijvende kracht achter economische globalisering. Ze dragen onmiskenbaar bij tot de welvaart op onze wereld. Weinigen weigeren hun producten of diensten.
vormen een belangrijke motor van de huidige globalisering.Flink geholpen door technologische (r)evoluties zijn zij op de vrijgemaakte markten de drijvende kracht achter economische globalisering. Ze dragen onmiskenbaar bij tot de welvaart op onze wereld. Weinigen weigeren hun producten of diensten.
De derde industriële revolutie, gekenmerkt en ondersteund door de informaticarevolutie - met Internet als exponent -, brengt de globalisering in een stroomversnelling. Die revolutie leidt ertoe dat financiële en economische activiteiten zich op grotere schaal en zelfs op wereldschaal afspelen.Opvallend is dat ook de antiglobaliseringsbeweging voor haar verzet dankbaar gebruik maakt van het gemak dat Internet biedt om te communiceren en te mobiliseren. Zonder Internet kon deze beweging haar strijd tegen de Multilaterale Overeenkomst over Investeringen (MAI) niet winnen en konden Seattle of het Wereld Sociaal Forum niet zo makkelijk hun mondiale bekendheid verwerven.
Al te makkelijk krijgt een mens te horen dat landbouw een steeds kleiner deel is van onze economie, versta, een verwaarloosbaar deel. Feit blijft dat het de landbouw is die zorgt voor de energie die de mens broodnodig heeft, we moeten namelijk allemaal eten om te leven. Voldoende en gevarieerd eten is ook cruciaal voor onze gezondheid.
De courante agro-industriële landbouw zit op alle manieren in een doodlopende straat. De analyse daarvan is sinds het begin van Pala te vinden in diverse artikels, zie o.a. de links bij landbouw en voedsel, en in het boek Koe 80 heeft een probleem dat spijtig genoeg nog altijd even relevant is als bij het verschijnen tien jaar geleden.
Al te makkelijk krijgt een mens te horen dat landbouw een steeds kleiner deel is van onze economie, versta, een verwaarloosbaar deel. Feit blijft dat het de landbouw is die zorgt voor de energie die de mens broodnodig heeft, we moeten namelijk allemaal eten om te leven. Voldoende en gevarieerd eten is ook cruciaal voor onze gezondheid.
Vind Pala artikels die inzoomen op de rol van geld, financiële crisis, falen van grootbanken en alternatieven.Onder Dexia zijn meer artikels te vinden over de ineenstorting van deze wereldwijd opererende fantoombank.
Dieren en planten waren nooit veilig voor de mens maar hun uitstervingsritme ligt veel hoger dan ooit, een rijkdom die wellicht voor altijd verloren gaat.
De courante agro-industriële landbouw zit op alle manieren in een doodlopende straat. De analyse daarvan is sinds het begin van Pala te vinden in diverse artikels, zie o.a. de links bij landbouw en voedsel, en in het boek Koe 80 heeft een probleem dat spijtig genoeg nog altijd even relevant is als bij het verschijnen tien jaar geleden.
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, werk of arbeid is lang niet alleen contractuele loonarbeid voor een werkgever.
Is samen met het IMF opgericht in 1944 in Bretton Woods (zie ook daar).Ze bestaat uit de Internationale Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling en de Internationale Associatie voor Ontwikkeling. De Wereldbank telt 185 landen-aandeelhouders. Met 16,45 procent van de stemmen bezit de VS – de grootste aandeelhouder – als enige een blokkeringsminderheid. Erg democratisch functioneert de Bank dus niet.Samen vormen IMF en Wereldbank zowat het mondiale ministerie van financiën. Terwijl het IMF zich concentreert op het monetaire en budgettaire beleid van landen, verschaft de Wereldbank leningen om hun ontwikkeling te financieren. In het begin leent zij aan het verwoeste naoorlogse Europa, later aan ontwikkelingslanden.In de praktijk vormt de Wereldbank één as met het IMF en wendt zij haar financiële macht aan in het kader van het gezamenlijk voorgestane beleid van structurele aanpassing. Die benaming mag dan na kritiek in onbruik geraken, daarom is de doelstelling van IMF en Wereldbank om economieën open te gooien, om ze te liberaliseren en te privatiseren, nog niet veranderd.De gevolgen voor de betrokken samenlevingen blijven al even dikwijls asociaal en zelfs dramatisch. Uit onvrede over dat beleid neemt de vice-voorzitter van de Wereldbank, Joseph Stiglitz, in 2001 ontslag. Hij schrijf zijn kritiek neer in het boek Perverse globalisering (zie ook onder structureel aanpassingsprogramma).
Al te makkelijk krijgt een mens te horen dat landbouw een steeds kleiner deel is van onze economie, versta, een verwaarloosbaar deel. Feit blijft dat het de landbouw is die zorgt voor de energie die de mens broodnodig heeft, we moeten namelijk allemaal eten om te leven. Voldoende en gevarieerd eten is ook cruciaal voor onze gezondheid.
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, werk of arbeid is lang niet alleen contractuele loonarbeid voor een werkgever.
De courante agro-industriële landbouw zit op alle manieren in een doodlopende straat. De analyse daarvan is sinds het begin van Pala te vinden in diverse artikels, zie o.a. de links bij landbouw en voedsel, en in het boek Koe 80 heeft een probleem dat spijtig genoeg nog altijd even relevant is als bij het verschijnen tien jaar geleden.
Duurzaamheid is op een efficiënte wijze de gerechtvaardigde materiële behoeften kunnen invullen van alle nu levende wereldburgers, zonder het vermogen van de komende generaties aan te tasten om in hun behoeften te voorzien. Dat is de vrijwel perfecte definitie van duurzaamheid, en ze is in grote mate schatplichtig aan het VN rapport Our Common Future uit 1987.
Al te makkelijk krijgt een mens te horen dat landbouw een steeds kleiner deel is van onze economie, versta, een verwaarloosbaar deel. Feit blijft dat het de landbouw is die zorgt voor de energie die de mens broodnodig heeft, we moeten namelijk allemaal eten om te leven. Voldoende en gevarieerd eten is ook cruciaal voor onze gezondheid.