Hoe behouden we planten en dieren? 2010 - internationaal jaar van de biodiversiteit
woensdag, 13 januari 2010 - 15:34
Hoe belangrijk is de enorme verscheidenheid van leven op onze aardei? Met deze biodiversiteiti bedoelen we zowel de meest diverse soorten organismen als de meest verschillende ecosystemen waarvan ze deel uitmaken. De mens heeft altijd al geleefd ten koste van de levende wezens rond hem. Dieren en planten waren nooit veilig. Maar het tempo waaraan dieren en planten bedreigd en vernietigd worden, is de jongste eeuwen razendsnel opgevoerd. Het uitstervingsritme ligt nu zowat duizend keer hoger dan het natuurlijke tempo. Volgens specialisten riskeren we tegen 2050 een derde van alle soorten kwijt te raken.
Verreweg de grootste schade wordt aangericht door de ontbossing van de tropische wouden. Daar alleen al verdwijnen meer soorten dan in de rest van de wereld tezamen. Daarbij moet worden opgemerkt dat het merendeel van de planten- en dierensoorten er zelfs nog niet beschreven is, zodat we die uitstervende soorten en hun mogelijke nuttige eigenschappen niet eens kennen.
Er zijn veel goede redenen te bedenken om te voorkomen dat er planten- en dierensoorten verdwijnen: het simpele feit dat ze bestaan bijvoorbeeld, of dat het pareltjes van de natuur zijn. Maar het meest overtuigende argument is ongetwijfeld dat de mens voor zijn overleven wel heel afhankelijk is van deze biodiversiteiti. Zowat veertig procent van onze welvaartsproductie - van onze economiei dus - is terug te voeren op biologische producten en processen. Ze leveren cultuurgewassen, vlees en vis om te eten, industriële gewassen als rubber, katoen of hout, ook energie, geneesmiddelen en, niet te vergeten, ze bieden rust en recreatie.
Afbeelding
Schrijf in op de PALA nieuwsbrief
verschijnt maximaal 2 maal per maand
een journalistieke kijk op onze globaliserende wereld Hoe is de wereld eraan toe? Waar moet het naartoe? Hoe geraken we daar?
PALA zoekt met haar nieuwsbrief, website en boeken de antwoorden voor een meer sociale, ecologische en democratische samenleving en economie
Al uit 1992 dateert het Biodiversiteitsverdragi dat de biodiversiteiti wil behouden. Het trad in werking in 1993. Deze eeuw startte met de ambitie om tegen 2010 het verlies aan biodiversiteiti aanzienlijk te vertragen. In mei weten we of dit aan het lukken is of - wat waarschijnlijker is - dat we de negatieve evolutie nog niet omgebogen hebben gekregen. Dan verschijnt immers het overzichtswerk Global Diversity Outlook 3.
Dirk Barrez
Klik voor website International Year of Biodiversity
Klik voor website Convention on Biological Diversity
Web-tv - Wereld in Beeld - Klik voor reportages over overbevissingi (reportage 10) en ontbossing (reportage 11) Deze reportages zijn ook te vinden op www.pala.be/nl/video
In hun visietekst tonen Leuvense professoren overtuigend aan hoe ons voedselsysteem in zowat alle opzichten onduurzaam is. Ze geven ook aan wat prioritair moet gebeuren. Zo kan iedereen weten wat veel te weinig, amper of zelfs niet gebeurt.
Hoe creëren en verdelen we welvaart zonder ons ruimteschip Aardei te mishandelen, hoe bewaken we daarbij best het belang van alle mensen, en hoe beslissen we daarover zo democratisch mogelijk? Die leidraden typeren Palai, ook deze eigenzinnige nieuwjaarsbrief die verschijnt na de jaarwisseling.
We naderen steeds sneller het moment waarop onze planeet niet langer geschikt is voor menselijk leven. Toch zijn we het aan toekomstige generaties verplicht de moed niet op te geven. Hoe zou gezamenlijke actie er uit kunnen zien? Het wordt een gevecht van David tegen Goliath.
De Cali en Bakoe conferenties brengen de wereld geen veiligheid voor biodiversiteit en klimaat, allebei extreem belangrijke planetaire grenzen. Ze dwalen zelfs af van de essentie. Zo zien ze het rund in de kamer niet.
‘Eeuwig’ worden ze verbouwd. Maar welke stad aan rivier of kanaal kan zich duurzaam noemen als de meeste bouwactiviteit niet via het water verloopt? Hoe slim is het om van zowat elk dok een jachthaven te maken?
Democratie krijgt pas echt betekenis wanneer het gelijkheidsbeginsel niet enkel politiek maar ook economisch krachtig doorbreekt en dus zowel de politieke democratie als haar economische tegenhangster sterk ontwikkeld en heel levenskrachtig zijn.
Schrijf je in op de PALA nieuwsbrief
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
Dieren en planten waren nooit veilig voor de mens maar hun uitstervingsritme ligt veel hoger dan ooit, een rijkdom die wellicht voor altijd verloren gaat.
Dieren en planten waren nooit veilig voor de mens maar hun uitstervingsritme ligt veel hoger dan ooit, een rijkdom die wellicht voor altijd verloren gaat.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Het Biodiversiteitsverdrag ziet het levenslicht op de VN-Conferentie over Milieu en Ontwikkeling in juni 1992 in Rio de Janeiro. Dat verdrag wil de natuurlijke soortenrijkdom beschermen en een duurzaam gebruik ervan mogelijk maken. Het beoogt ook de opbrengsten van genetisch materiaal billijk te verdelen. De soortenrijkdom behoort door dat verdrag toe aan de soevereine landen, die ook moeten zorgen voor het voortbestaan ervan.
Dieren en planten waren nooit veilig voor de mens maar hun uitstervingsritme ligt veel hoger dan ooit, een rijkdom die wellicht voor altijd verloren gaat.
Dieren en planten waren nooit veilig voor de mens maar hun uitstervingsritme ligt veel hoger dan ooit, een rijkdom die wellicht voor altijd verloren gaat.
In de meeste zeeën en oceanen wordt al enkele decennia meer vis gevangen dan ze kunnen verdragen. We zijn nochtans al lang gewaarschuwd voor de kwalijke gevolgen van overbevissing. Begin jaren zeventig van vorige eeuw nemen de vangsten van ansjovis in Peru een forse duik van naar schatting wel achttien miljoen ton naar een paar miljoen ton. Omstreeks 1990 is het de beurt aan de kabeljauw voor de kusten van Newfoundland in Oost-Canada om vrijwel te verdwijnen.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.