Hoe de financiële wereld ons het leven heel moeilijk maakt
maandag, 14 september 2009 - 23:39
Het nieuwe rapport van de VN Conferentie over Handel en Ontwikkelingi biedt stof tot nadenken. Dat de crisis niet voorbij is, kreeg nogal wat aandacht. Veel minder aandacht is er voor waar het fundamenteel fout loopt. Dat is niet zo verstandig want net dat kan ons dichterbij oplossingen brengen.
Zo is er de vaststelling dat speculatie op zowat alle markten de bovenhand heeft op de echte economiei. Maar als prijzen de speelbal zijn van heel grillige speculatiegolven wordt het moeilijk om economisch actief te zijn. Hoe kun je bijvoorbeeld ondernemen op middellang of lange termijn als je zelfs bij benadering geen benul meer hebt van wat grondstoffeni of energie je gaan kosten.
Unctad vernoemt uitdrukkelijk de excessieve financiëlisering van de grondstoffenmarkten. De financiële speculatie loopt er zo fel de spuitgaten uit dat de markten hun ‘werki' niet meer kunnen doen, namelijk ons vertellen hoe de vraag naar en het aanbod van bv. olie, of granen, zich echt verhouden tot elkaar. Erger nog, de speculanten wegen zo zwaar dat ze prijsluchtbellen creëren. Kijk maar hoe in de jongste twee jaar de prijzen van olie of granen eerst fenomenaal stijgen, dan compleet in elkaar klappen, om vervolgens weer sterk de hoogte in te gaan. Zo'n roetsjbaan is ontzettend lastig voor de normale handel. En het vernietigt de veelgeroemde marktefficiëntie.
Afbeelding
De PALA website en nieuwsbrief zijn gratis. Maar iedereen weet dat het zonder middelen niet kan. Liever dan te werken met subsidies, rekenen we op al wie Pala leest. Zo kunnen we ons ongebonden concentreren op de inhoud.
Uw steun - maandelijks, jaarlijks of éénmalig - is welkom op rekeningnummer BE66 5230 4091 1443 van Pala vzw - 3001 Leuven met vermelding 'Steun Pala'. Alvast dank.
Of misschien wil u wel vaste steungever worden? Abonnees die zich engageren voor bv. 2 of 5 euro steun per maand geven Pala de rust van stabiele inkomsten die de vaste uitgaven voor website en nieuwsbrief dekken.
Zeker als het om voedseli gaat, heeft dit heel kwalijke gevolgen. De voedselcrisis lijkt wat voorbij. Maar de wereldwijde graanvoorraden bv. ogen niet echt indrukwekkend. Als er links of rechts een tegenvallende oogst is en de speculanten gaan weer tekeer, kunnen de prijzen al snel weer ontploffen... en kunnen vele honderden miljoenen mensen zich het hoofd pijnigen over hoe ze aan voldoende eten zullen kunnen geraken, want voor hen is het niet langer te betalen.
Eén mogelijke remedie? Opnieuw voldoende voedselvoorraden aanleggen om tijdelijke tekorten op te vangen en om al te sterke prijsschommelingen te voorkomen. Tiens, is dat niet wat vele verstandige samenlevingen altijd al probeerden te doen, greep hebben op hun economiei zodat ze beter kunnen leven? (DB)
Klik voor Overview Trade and Development Report 2009
Klik voor Chapter II The financialization of commodity markets
Over ongelijkheid, mondiale sociale rechtvaardigheid en hoe die te bereiken, bezoek de nieuwe website Global Social Justice
Thailand is volgens de Wereldbank een voorbeeldland van ontwikkeling. Er zijn inderdaad opmerkelijke verbeteringen. Maar er is ook die andere opvallende vaststelling: de ongelijkheid in het land tart elke verbeelding. Eerste artikel in reeks ACHTER DE THAISE GLIMLACH.
De ooit onaantastbare managers van ExxonMobil, Royal Dutch Shell en andere oliemultinationals zijn in het verweer gedreven voor hun klimaatpolitiek. Rechters en aandeelhouders laten hen niet langer ongemoeid.
“Covid-19 blijft een mondiale ramp. Erger, het was een vermijdbare ramp.” Aldus het letterlijke oordeel van 'The Independent Panel' over de aanpak van de coronacrisis.
Zijn lucht en elektriciteit zo beloftevol om voedsel voort te brengen dat ze de millennia oude landbouw compleet hertekenen? Zonder dat er nog plant of dier aan te pas komt? En met vele malen minder gebruik van grond?
Laten we dezelfde ‘experts’ die corona als een zware griep onthaalden nu oordelen dat dit gevaarlijke virus onder ons zal blijven? Voor die levensbelangrijke keuze, een toekomst met of zonder virus, moeten samenlevingen zich laten adviseren door betrouwbare deskundigen.
Het al te mateloze verbruik van de natuurlijke hulpbronnen die onze Aardei weet te bieden, zowel van de niet-hernieuwbare fossiele brandstoffen en delfstoffen als van de hernieuwbare bronnen. Voor die laatste komt het erop aan de natuurlijke productiecapaciteit van de Aardei en haar ecosystemen niet te overschrijden of uit te putten. Voorbeelden daar van zijn overbevissingi of overmatig oppompen van water. Voor de delfstoffen geldt de afweging van de beschikbare voorraden, van de recuperatiemogelijkheid en van de eventuele alternatieven. Maar heel vervelend voor de fossiele brandstoffen is dat de verbranding ervan de opwarming van de atmosfeer en klimaatveranderingi veroorzaakt, ruim voor hun uitputtingi dreigt.
Schrijf je in op de PALA nieuwsbrief
De begrippen transitie en ontwikkeling lijken nu vaak tot heel aparte werelden te behoren. Maar voor wie begaan is met duurzaamheid, leunen ze net heel dicht tegen elkaar aan. Want zowel bij ontwikkeling als bij transitie gaat het erom hoe een situatie die niet duurzaam is, te ontwikkelen of een overgang te laten maken richting (meer) duurzaamheid. Ze zijn dus ten onrechte uit elkaar geslagen.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Verzamelterm voor zowel fossiele brandstoffen (olie, gas), andere delfstoffen (ertsen) als voor wat veld of bos opleveren (katoen, hout, rubber). Probleem is dat de delfstoffen eens op zullen geraken en we ze dus best hergebruiken. Extra vervelend is de verbranding van fossiele brandstoffen die sneller nog dan de uitputting ervan klimaatverandering voor elkaar krijgt. Voor de hernieuwbare grondstoffen is het opletten geblazen de natuurlijke productiecapaciteit van de Aarde niet te overschrijden of uit te putten.
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, werk of arbeid is lang niet alleen contractuele loonarbeid voor een werkgever.
zie landbouw en voedsel waar heel wat Pala artikels zijn verzameld over dit themazie ook landbouw
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
In de meeste zeeën en oceanen wordt al enkele decennia meer vis gevangen dan ze kunnen verdragen. We zijn nochtans al lang gewaarschuwd voor de kwalijke gevolgen van overbevissing. Begin jaren zeventig van vorige eeuw nemen de vangsten van ansjovis in Peru een forse duik van naar schatting wel achttien miljoen ton naar een paar miljoen ton. Omstreeks 1990 is het de beurt aan de kabeljauw voor de kusten van Newfoundland in Oost-Canada om vrijwel te verdwijnen.
Het natuurlijk broeikaseffect zorgt ervoor dat het op Aarde lekker warm is met gemiddeld 15°C. Maar te veel CO2 en andere broeikasgassen in de atmosfeer versterken dat broeikaseffect en vele wetenschappers waarschuwen voor de door de mens veroorzaakte extra opwarming en klimaatverandering. Ze wijzen op de gevaren van o.a. een stijgende zeespiegel, toenemend natuurgeweld en (te) snel opschuivende klimaatzones. Vind meer uitleg en een overzicht van belangrijke Pala artikels over klimaatverandering met links naar bronnen
Het al te mateloze verbruik van de natuurlijke hulpbronnen die onze Aarde weet te bieden, zowel van de niet-hernieuwbare fossiele brandstoffen en delfstoffen als van de hernieuwbare bronnen. Voor die laatste komt het erop aan de natuurlijke productiecapaciteit van de Aarde en haar ecosystemen niet te overschrijden of uit te putten. Voorbeelden daar van zijn overbevissing of overmatig oppompen van water.Voor de delfstoffen geldt de afweging van de beschikbare voorraden, van de recuperatiemogelijkheid en van de eventuele alternatieven. Maar heel vervelend voor de fossiele brandstoffen is dat de verbranding ervan de opwarming van de atmosfeer en klimaatverandering veroorzaakt, ruim voor hun uitputting dreigt.
