Overslaan en naar de inhoud gaan
Kazachstan: een gespleten samenleving
maandag, 9 november 2009 - 23:46
Wij houden eraan voor PALA
i regelmatig te putten uit de nieuwe landenboeken die nogal wat accurate kennis leveren. En als het nodig is, aarzelen we niet om onze kritiek te spuien. Want de kwaliteit moet hoog blijven.
Laatste in de reeks is Kazachstan, pas onafhankelijk sinds 1991 door het uiteenvallen van de Sovjet-Unie en wellicht bij velen vooral of alleen bekend van wielerploeg Astana - tevens de naam van de nieuwe hoofdstad - en misschien als groeiende olie- en gasleverancier. De auteur is Bruno De Cordier van de Conflict Research Group van de Universiteit Gent.
Gespaard van etnisch geweld
De regering promoot het land graag als een gemeenschappelijk Euraziatisch huis, waar talrijke volkeren - waarvan de Kazachen met 58 procent en de Russen met 26 procent van de 15,5 mijoen inwoners de grootste zijn - in harmonie samenleven. Kazachstan is inderdaad gespaard gebleven van grootschalig etnisch geweld. Dat kwam er niet met Russische separatisten, en evenmin tussen de verschillende Kazachse jüzdar of horden. De angst daarvoor was begrijpelijk, want dit waren de dagen dat Joegoslavië bloedig uit elkaar viel en ook de Kaukasus in lichterlaaie stond. Het pleit voor het regime dat het door een politiek van geven en nemen anders is verlopen.
Een gelaten ongemak
Bij de bevolking
i is het onderwerp van etnische relaties taboe, zeker tegenover buitenstaanders. Onder de oppervlakte bestaan een soort gelaten ongemak. Vele Russen hebben een houding van gefrustreerde ex-kolonialen: we hebben hen toch beschaving en vooruitgang gebracht, en als dank worden we aan de kant gezet. Waar is dat de Slaven systematisch uit het staatsapparaat en de politie zijn verdrongen. Veel Kazachen hebben een dubbel gevoel tegenover de vroegere heersers: enerzijds bitterheid en wrok wegens de lange overheersing, het identiteitsverlies en de ecologische vernietigingen, anderzijds fascinatie voor de Russische verworvenheden op het vlak van alfabetisering, sociale infrastructuur en technologie. In elk geval, na de onafhankelijkheid vonden geen anti-Slavische pogroms plaats, alleen enkele plaatselijke incidenten die weinig met nationalisme te maken hadden.
Een sociale breuklijn
De echte breuklijn is veel meer sociaal dan etnisch: vooral tussen wie wel en wie niet profiteren van het regime en de olieboom en tussen stad en provincie. Zeker de tegenstelling tussen de gerussificeerde Stadskazach die slecht of geen Kazachs spreekt, en de mambet, de meer traditionele Kazach uit de provincie, is opvallend. Met de massale migratie
i van die laatste naar de steden, waar ze hun plaats opeisen, kunnen ze elkaar maar moeilijk meer ontlopen. (BDC en DB)
Uit het nieuwe Kazachstan landenboek, auteur Bruno De Cordier, 128 p., met foto's plus uitvouwbare overzichtskaart
Klik hier voor meer informatie en bestellen
Klik hier voor alle landenboeken - ze zijn alfabetisch gerangschikt
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
zijn we met te veel? In 2015 telt de wereld 7,350 miljard mensen. In de toekomst kijken is niet makkelijk, maar omstreeks 2050 zullen we in de medium schatting meest waarschijnlijk met zowat 9,73 miljard zijn. Ongeveer zoals vandaag zouden 1,29 miljard mensen in de nu rijke, vooral industriële landen leven, daar komt vergrijzing van. De nu veel armere landen zien hun bevolking aangroeien van goed 6,18 tot wel 8,44 miljard, met volgens sommigen dreigende overbevolking. Tegen 2100 zou de groei stevig terugvallen met een wereldbevolking van dan waarschijnlijk 11,21 miljard.
Over de hele wereld trekken mensen naar de rijke gebieden: Mexicanen en Salvadoranen naar de Verenigde Staten, Argentijnen naar Italië en Spanje, Egyptenaren en Pakistani naar het Midden-Oosten, Zuidoost-Aziaten naar Zuid-Korea en Japan. Wereldwijd is de allergrootste migratie die van platteland naar stad, meestal binnenin landen.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
In de meeste zeeën en oceanen wordt al enkele decennia meer vis gevangen dan ze kunnen verdragen. We zijn nochtans al lang gewaarschuwd voor de kwalijke gevolgen van overbevissing. Begin jaren zeventig van vorige eeuw nemen de vangsten van ansjovis in Peru een forse duik van naar schatting wel achttien miljoen ton naar een paar miljoen ton. Omstreeks 1990 is het de beurt aan de kabeljauw voor de kusten van Newfoundland in Oost-Canada om vrijwel te verdwijnen.
Het natuurlijk broeikaseffect zorgt ervoor dat het op Aarde lekker warm is met gemiddeld 15°C. Maar te veel CO2 en andere broeikasgassen in de atmosfeer versterken dat broeikaseffect en vele wetenschappers waarschuwen voor de door de mens veroorzaakte extra opwarming en klimaatverandering. Ze wijzen op de gevaren van o.a. een stijgende zeespiegel, toenemend natuurgeweld en (te) snel opschuivende klimaatzones. Vind meer uitleg en een overzicht van belangrijke Pala artikels over klimaatverandering met links naar bronnen
Het al te mateloze verbruik van de natuurlijke hulpbronnen die onze Aarde weet te bieden, zowel van de niet-hernieuwbare fossiele brandstoffen en delfstoffen als van de hernieuwbare bronnen. Voor die laatste komt het erop aan de natuurlijke productiecapaciteit van de Aarde en haar ecosystemen niet te overschrijden of uit te putten. Voorbeelden daar van zijn overbevissing of overmatig oppompen van water.Voor de delfstoffen geldt de afweging van de beschikbare voorraden, van de recuperatiemogelijkheid en van de eventuele alternatieven. Maar heel vervelend voor de fossiele brandstoffen is dat de verbranding ervan de opwarming van de atmosfeer en klimaatverandering veroorzaakt, ruim voor hun uitputting dreigt.
