Televisietoestellen, koelkasten of tractoren, in de oude Sovjet-Unie kwam alles van kwaliteit uit Wit-Rusland. En nu nog waarderen veel Russen de gunstig geprijsde producten uit de voormalige Sovjetrepubliek. De economiei van Wit-Rusland, een onafhankelijk land sinds in 1991 de Sovjet-Unie in elkaar donderde, blijft verbazen. President Loekasjenko heeft sinds zijn aantreden in 1994 alle economische hervormingen tegengehouden. Voor hem geen privatiseringen zoals in Rusland, wel vasthouden aan een planeconomie. Tot verbazing van zowat iedereen bleef de voorspelde mislukking uit. Sommige producten vinden zelfs hun weg tot in Amerika, Australië en Nieuw-Zeeland. De MTZ-tractorfabriek bijvoorbeeld produceert heel alleen acht procent van alle tractoren in de wereld. Europa of Rusland? De banden doorsnijden met Rusland was niet meteen een optie voor Wit-Rusland. Daarvoor was vooral de afhankelijkheid van de invoer van olie, gas en andere grondstoffeni te groot. De goedkope Russische energie vormde de basis voor de eigen industrie. Toch werd in het begin ook gemikt op een snelle aansluiting bij de Europese Uniei. Maar ook hier gooide president Loekasjenko het roer radicaal om. Hij herstelde de banden met de belangrijkste exportmarkt Rusland en de andere voormalige Sovjet-staten en bedong een vriendenprijs voor de Russische olie en gas. De Wit-Russische industrie deed het opnieuw goed. Eind jaren negentig was de bevolkingi er in vergelijking met de rest van de voormalige Sovjet-Unie relatief weinig in inkomen op achteruit gegaan. Dat verklaart deels waarom de autoritair regerende Loekasjenko toch vrij populair bleef. Maar tien jaar geleden begon de glans van het succes af te nemen. Al te veel bedrijveni werkten met verlies. De privésector kreeg amper kansen. En de afhankelijkheid van Rusland - goed voor 60 procent van de invoer en 36,5 procent van de uitvoer - wreekt zich. Dat land heeft er in 2007 genoeg van om met goedkope energie Wit-Rusland te subsidiëren. Opnieuw is Wit-Rusland toe aan een politieke en economische evenwichtsoefening. Hoe verhoudt het zich tot Rusland en hoe tot Europa? (DB en GGK)
Uit het nieuwe Wit Rusland landenboek, auteur Geert Groot Koerkamp, 128 p., met foto's plus uitvouwbare overzichtskaart Klik voor meer informatie en bestellen - de landenboeken zijn alfabetisch gerangschikt
Afbeelding
Schrijf in op de PALA nieuwsbrief
verschijnt maximaal 2 maal per maand
een journalistieke kijk op onze globaliserende wereld Hoe is de wereld eraan toe? Waar moet het naartoe? Hoe geraken we daar?
PALA zoekt met haar nieuwsbrief, website en boeken de antwoorden voor een meer sociale, ecologische en democratische samenleving en economie
Klimaat-, energie- of landbouwcrisis, telkens het langgerekte fiasco van generaties politici. Ernstig doordacht voedsel- en natuurbeleid ontbreekt totaal. Blinde vlekken blijven zich opstapelen. Het verbaast dat een Europese boerenopstand zo lang uitblijft.
Op 27 oktober 2023 zijn de werknemers van de Tesla servicecentra in Zweden in staking gegaan omdat ze al jaren geen collectieve arbeidsovereenkomst kregen. Drie maanden later staken ze nog altijd.
Vakbonden in Noord-Europa, gevolgd door investeringsfondsen, pikken het niet dat Tesla in Zweden weigert om een collectieve arbeidsovereenkomst te sluiten. Ze steunen de staking van de vakbond IF Metall.
Na een lange inspanning krijgt de Europese Unie het voor elkaar om duurzaamheidsregels op te leggen voor smartphones, batterijen – ook van auto’s – en andere zogenaamde energieverbruikende producten.
Er is eindelijk hoop voor platformwerkers, zoals pakjesleveranciers. Met een verplicht minimumloon wil Europa af van het misbruik van valse zelfstandigen door grote firma’s, zoals recent het schandaal met PostNL nog liet zien.
Dat de Verenigde Naties in 1992 op de VN-Conferentie over Milieu en Ontwikkeling 172 landen kunnen verzamelen, is een verrassend aangename evolutie. Ze illustreert hoe de bewustwording van de risico’s die we lopen met de opwarming van de aarde en het razendsnel uitsterven van planten en dieren, vrij snel redelijk ver is doorgedrongen. Er komt zelfs besluitvorming op die Aardetop. Het raamverdrag inzake klimaatverandering wordt goedgekeurd. Ook het Biodiversiteitsverdrag ziet het levenslicht. En met Agenda 21 wordt zelfs een heus actieplan voor duurzame ontwikkeling afgesproken, weliswaar op vrijwillige basis.
Schrijf je in op de PALA nieuwsbrief
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Verzamelterm voor zowel fossiele brandstoffen (olie, gas), andere delfstoffen (ertsen) als voor wat veld of bos opleveren (katoen, hout, rubber). Probleem is dat de delfstoffen eens op zullen geraken en we ze dus best hergebruiken. Extra vervelend is de verbranding van fossiele brandstoffen die sneller nog dan de uitputting ervan klimaatverandering voor elkaar krijgt. Voor de hernieuwbare grondstoffen is het opletten geblazen de natuurlijke productiecapaciteit van de Aarde niet te overschrijden of uit te putten.
Meer dan in andere continenten hebben de (meeste) Europese landen werk gemaakt van hun gemeenschappelijke belangen en hun samenwerking soms verregaand uitgebouwd. Over het belang van en de uitdagingen voor hun Europese Unie handelen volgende PALA artikels:
zijn we met te veel? In 2015 telt de wereld 7,350 miljard mensen. In de toekomst kijken is niet makkelijk, maar omstreeks 2050 zullen we in de medium schatting meest waarschijnlijk met zowat 9,73 miljard zijn. Ongeveer zoals vandaag zouden 1,29 miljard mensen in de nu rijke, vooral industriële landen leven, daar komt vergrijzing van. De nu veel armere landen zien hun bevolking aangroeien van goed 6,18 tot wel 8,44 miljard, met volgens sommigen dreigende overbevolking. Tegen 2100 zou de groei stevig terugvallen met een wereldbevolking van dan waarschijnlijk 11,21 miljard.
vormen een belangrijke motor van de huidige globalisering.Flink geholpen door technologische (r)evoluties zijn zij op de vrijgemaakte markten de drijvende kracht achter economische globalisering. Ze dragen onmiskenbaar bij tot de welvaart op onze wereld. Weinigen weigeren hun producten of diensten.
