Economische groeii en respect voor fundamentele rechten van arbeiders gaan niet altijd samen. De beruchte maquila's, multinationale bedrijveni gevestigd in de vrijhandelszones van Centraal-Amerika, blinken niet bepaald uit wat arbeidsomstandigheden betreft. Af en toe behalen arbeiders ondanks intimidaties en dreigementen met sluiting toch een kleine overwinning. Neem nu de Vaqueros Navarra-jeansfabriek in Tehuacan in de Mexicaanse deelstaat Puebla. Dit bedrijf van de Navarra Group levert aan bekende Amerikaanse jeansmerken zoals Gap, Levi Strauss, American Eagle Outfitters, The Limited, Warnaco, Abercrombie & Fitch en Tommy Hilfiger. Sinds enkele jaren weigert de directie onafhankelijke vakbondeni te erkennen. Alleen vakbondeni die sterk gelieerd zijn met de PRI, de partij die in de staat Puebla de politieke touwtjes stevig in handen heeft, zijn gemachtigd om namens de arbeiders te onderhandelen over lonen en arbeidsomstandigheden. De grote meerderheid van arbeiders zijn jonge indigena-vrouwen die tegen minimumlonen werken. Wie het met de gang van zaken niet eens is, krijgt ontslag of wordt bedreigd. 45 vakbondsmensen werden eerder dit jaar al ontslagen.
Op 10 juli spraken arbeiders zich uit voor de vorming van een eigen 19 September-vakbond die zou aansluiten bij het Frente Auténtico del Trabajo (FAT). De directie dreigde zelfs met sluiting van de hele fabriek. Op vrijdag 23 november werden dan toch verkiezingen voor vakbondsafgevaardigden gehouden. 263 arbeiders stemden voor de onafhankelijke bond, 190 voor de ‘officiële' bonden.
De uitslag is merkwaardig als je de manier van stemmen kent: tegen de afspraken in wou de directie immers geen geheime stemming organiseren. De arbeiders moesten zich in het openbaar, in de fabriek en in aanwezigheid van afgevaardigden van directie, officiële bonden en overheid, uitspreken voor de vakbond van hun keuze. Sommigen hadden vooraf bedreigingen ontvangen. Het in Canada gevestigde Maquila Solidarity Network blijft de zaak opvolgen en vindt dat de directie de uitslag moet respecteren. De 19 September-vakbond eist alvast dat de 45 ontslagen werknemersi weer in dienst komen.
Afbeelding
Schrijf in op de PALA nieuwsbrief
verschijnt maximaal 2 maal per maand
een journalistieke kijk op onze globaliserende wereld Hoe is de wereld eraan toe? Waar moet het naartoe? Hoe geraken we daar?
PALA zoekt met haar nieuwsbrief, website en boeken de antwoorden voor een meer sociale, ecologische en democratische samenleving en economie
Bedrijven waar werknemers zelf de baas zijn, kan dat? Ja dus, die vorm van meest doorgedreven economische democratie bestaat wel degelijk, bv. in de meer dan honderd werknemerscoöperaties van Mondragon. In België zijn we er nog maar heel weinig mee vertrouwd. Dat alternatief ondernemersmodel stoot op scepsis, zeker bij traditionele ondernemers. Maar ook in de brede werknemersbeweging en bij vakbonden rijzen er vragen.
In moeilijke omstandigheden scheppen de werknemerscoöperaties van Mondragon nu al meer dan 83.569 jobs, heel dikwijls gedreven door spitstechnologie, ze exporteren en produceren intussen de wereld rond, de werkloosheid is er het laagst van Spanje en, wellicht meest verrassend, in dit alles zijn de werknemers de baas.
Als Ford het werk van tienduizend mensen wegneemt, dan is het tijd dat we zelf werk creëren, en misschien zijn daarvoor coöperatieve bedrijven meest geschikt. En dus trokken Limburgers en Kempenaars naar Mondragon, “een plek in Europa waar men er nog in slaagt om zelf koelkasten te produceren”. Mondragon is dan ook uiterst ongewoon, hier werken 83.569 mensen in wel 120 vooral industriële werknemerscoöperaties en velen zijn hun eigen baas.
Meer dan de helft van werkzoekende jongeren zonder job in Spanje, vrijgeleide voor roversbanken, de aarde opwarmen met 4 graden, tal van kusten en steden die
Meer dan de helft van werkzoekende jongeren zonder job in Spanje, vrijgeleide voor roversbanken, de aarde opwarmen met 4 graden, tal van kusten en steden die
Is samen met het IMF opgericht in 1944 in Bretton Woods (zie ook daar). Ze bestaat uit de Internationale Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling en de Internationale Associatie voor Ontwikkeling. De Wereldbank telt 185 landen-aandeelhouders. Met 16,45 procent van de stemmen bezit de VS – de grootste aandeelhouder – als enige een blokkeringsminderheid. Erg democratisch functioneert de Bank dus niet. Samen vormen IMF en Wereldbank zowat het mondiale ministerie van financiën. Terwijl het IMF zich concentreert op het monetaire en budgettaire beleid van landen, verschaft de Wereldbank leningen om hun ontwikkeling te financieren. In het begin leent zij aan het verwoeste naoorlogse Europa, later aan ontwikkelingslanden. In de praktijk vormt de Wereldbank één as met het IMF en wendt zij haar financiële macht aan in het kader van het gezamenlijk voorgestane beleid van structurele aanpassing. Die benaming mag dan na kritiek in onbruik geraken, daarom is de doelstelling van IMF en Wereldbank om economieën open te gooien, om ze te liberaliseren en te privatiseren, nog niet veranderd. De gevolgen voor de betrokken samenlevingen blijven al even dikwijls asociaal en zelfs dramatisch. Uit onvrede over dat beleid neemt de vice-voorzitter van de Wereldbank, Joseph Stiglitz, in 2001 ontslag. Hij schrijf zijn kritiek neer in het boek Perverse globalisering (zie ook onder structureel aanpassingsprogramma).
Schrijf je in op de PALA nieuwsbrief
In een wereld vol noden is vanzelfsprekend veel welvaart nodig. Eigenlijk fungeert de economie vooral als een grote draaischijf tussen onze economische mogelijkheden aan de ene kant en onze behoeften en ambities aan de andere kant. Om die behoeften en ambities te stillen is de economie en de economische productie hard nodig.
vormen een belangrijke motor van de huidige globalisering.Flink geholpen door technologische (r)evoluties zijn zij op de vrijgemaakte markten de drijvende kracht achter economische globalisering. Ze dragen onmiskenbaar bij tot de welvaart op onze wereld. Weinigen weigeren hun producten of diensten.
Nog altijd zijn vakbonden, samen met boerenbewegingen, veruit de grootste sociale organisaties die de wereld kent. Nog altijd zijn vakbonden het allerbeste instrument voor werknemers om hun belangen te verdedigen. Samen staan ze sterker om goede loons- en arbeidsvoorwaarden af te dwingen, om er met andere woorden voor te zorgen dat zij fatsoenlijk kunnen leven van hun werk en dat zij kunnen werken in behoorlijke en veilige omstandigheden. Slechts als ze samen optreden, kunnen werknemers beletten dat hun loons- en arbeidsvoorwaarden achteruitgaan of hun werk zelfs verdwijnt, en daarmee ook hun inkomen.
Nog altijd zijn vakbonden, samen met boerenbewegingen, veruit de grootste sociale organisaties die de wereld kent. Nog altijd zijn vakbonden het allerbeste instrument voor werknemers om hun belangen te verdedigen. Samen staan ze sterker om goede loons- en arbeidsvoorwaarden af te dwingen, om er met andere woorden voor te zorgen dat zij fatsoenlijk kunnen leven van hun werk en dat zij kunnen werken in behoorlijke en veilige omstandigheden. Slechts als ze samen optreden, kunnen werknemers beletten dat hun loons- en arbeidsvoorwaarden achteruitgaan of hun werk zelfs verdwijnt, en daarmee ook hun inkomen.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.