Nu olie stilaan vrij duur wordt – maar nog niet zo duur als vijfentwintig jaar geleden - beginnen consumenten zich ongemakkelijk te voelen. Het is waar, de huidige olieprijzen brengen een vrij aanzienlijke mondiale inkomensherverdeling met zich mee. Zo verliest een land als België op een jaar ruim drie miljard euro, zowat één procent van zijn welvaart, meer dus dan de 0,7 procent die rijke landen jaarlijks beloven te geven aan ontwikkelingssamenwerkingi. Dat geldi belandt dan helaas vooral bij wie al onterecht in het geldi zwemt, de financiële petro-elites van het Midden-Oosten, Algerije, Indonesië, Mexico, Nigeria, enzovoort. Nu de prijs van fossiele energie hoger is, verhoogt ook een beetje de belangstelling voor andere energievormen zoals biodiesel of zonne-energie, nog steeds veel te weinig en niet om de belangrijkste reden.
Want de dure olie versluiert ons echte probleem. De aardei, dat kwetsbare ruimteschip van ons, het huis waarin we leven, staat in brand. En dat heeft, spijtig genoeg, niets te maken met milieupessimisme of doemdenken.
We hebben meer dan genoeg aan de harde feiten: de mens verwarmt de aardei op nooit geziene wijze, zorgt voor riskante klimaatwijzigingen, laat planten en dieren minstens honderd maal sneller uitsterven dan normaal, put de natuurlijke hulpbronnen uit en vergeet dat onze economiei deel uitmaakt van het ecosysteem aardei. Maar wanneer we ons natuurlijk kapitaali opsouperen en de ecologische productie vermindert – van water, energie, allerlei grondstoffeni, voedseli – beleven we uiteindelijk een onvermijdelijke terugval in economische productie, van onze welvaart dus. Volgens sommige studies leidt economische groeii nu al in veel landen tot minder in plaats van meer welvaart. Die vaststelling zet trouwens ons hele economische ontwikkelingsmodel op de helling, maar dat is stof voor een latere opinie.
Afbeelding
De PALA website en nieuwsbrief zijn gratis. Maar iedereen weet dat het zonder middelen niet kan. Liever dan te werken met subsidies, rekenen we op al wie Pala leest. Zo kunnen we ons ongebonden concentreren op de inhoud.
Uw steun - maandelijks, jaarlijks of éénmalig - is welkom op rekeningnummer BE66 5230 4091 1443 van Pala vzw - 3001 Leuven met vermelding 'Steun Pala'. Alvast dank.
Of misschien wil u wel vaste steungever worden? Abonnees die zich engageren voor bv. 2 of 5 euro steun per maand geven Pala de rust van stabiele inkomsten die de vaste uitgaven voor website en nieuwsbrief dekken.
Snel terug naar ons brandende ruimteschip. De wetenschapper Hans Bruyninckx spreekt van een sociaal-ecologische ineenstorting tegen 2050 als meest waarschijnlijke scenario. Let op, een scenario, hoe waarschijnlijk ook, is geen voorspelling. Het geeft enkel aan welke koers ons ruimteschip momenteel vliegt. Niemand verplicht ons die koers te blijven aanhouden. We zijn volledig vrij om het stuur te keren, weg van de sociaal-ecologische catastrofe. Maar ondanks alle informatie waarover we soms sinds tientallen jaren beschikken blijven we (voorlopig) kiezen voor een economiei die vooral onze toekomstige welvaart vernietigt. Dat is vreemd omdat we meestal toch proberen vooruit te kijken. We investeren nogal wat in onderwijs en goed opgeleide mensen, we proberen onze levensloop - dan een job, dan een huis, dan kinderen - wat te plannen (sommigen vrijwel enkel hun carrière), ouderen trachten zelfs de dood een beetje te slim af te zijn met een tijdige schenking aan hun kinderen. Hoe komt het dan dat we er samen zo slecht in slagen om de aardei waarvan we leven te respecteren en om ons voor te bereiden op hoe we morgen onze gezamenlijke welvaartstaart bakken? Is het omdat we ons oor liever te luisteren bij wie beweert dat het allemaal niet zo een vaart loopt? Of dat het desnoods met wat milieu-investeringen wel goed komt – maar verstookte olie en uitgestorven soorten komen nooit terug, en een opwarming die uit de hand loopt is niet zomaar terug te draaien, dan komt bluswerk hopeloos te laat.
Als we uitgaan van de werkelijke toestand van onze planeet en wat nadenken, weten we nochtans best waar het naartoe moet. We hebben geen andere keuze dan een echt duurzame economiei uit te bouwen. Eerst en vooral moeten we daarbij ons natuurlijk kapitaali in stand houden. De biodiversiteiti van planten en dieren moeten we maximaal behouden – ze is wellicht onze beste levensverzekering – en we moeten de productiecapaciteit van velden, weiden, bossen en waters bewaren en liefst opnieuw verhogen – gedaan b.v. met het overbevissen van de oceanen. De rest van onze welvaartsproductie mag het natuurlijk kapitaali niet aantasten – onze economiei zal dus vooral op hernieuwbare energie moeten steunen – en wetenschapi en technologie dragen volop bij aan milieuvriendelijke producten en productiewijzen. Alleen zo krijgen we zicht op een economiei die de gerechtvaardigde materiële behoeften van zes en een half miljard wereldburgers duurzaam kan invullen zonder dat ons aardse huis uitbrandt, dus zonder dat we het vermogen van de komende generaties aantasten om aan hun behoeften te voldoen.
Blijft die andere fundamentele vraag, is er dan ook voldoende productie, werki en inkomen voor al die wereldburgers om zich van de nodige welvaart te kunnen verzekeren? Kan een ecologisch duurzame economiei m.a.w. ook sociaal zijn? Stof voor themabrief 28.
Dirk Barrez, journalist en auteur, 1 september 2005
Reageren en meedenken kan op ons forum, onder het discussiethema Hoe behouden we de aarde? Zorg voor korte, doordachte bijdragen, zo komen we samen verder.
Overname van de brief door niet-commerciële initiatieven of verenigingen mag, mét volgende bronvermelding: Dirk Barrez, PALAi nieuwsbrief over onze globaliserende wereld, voor gratis abonneren en forum surf naar www.globalsociety.be. Wij vernemen dat graag met een mail naar info@globalsociety.be
Voor wie nog meer discussiestof wil, surf naar het boek op deze site en lees vooral delen 1 'Hoe behouden we de aardei?', 2 'Hoe behouden we dieren en planten?' en 3 'Kan de mens leven?'
Eerlijke wetenschappers en echte wetenschap zijn hard nodig om de komende decennia met zo min mogelijk kleerscheuren door te komen. Een goede samenleving steunt in grote mate op gedegen wetenschap. Zij is cruciaal om charlatans te weren. Meest uitgesproken is dat zo in gezondheidskwesties. Maar het is opletten dat een terechte verdediging wetenschap niet immuniseert voor gerechtvaardigde vragen, bedenkingen en kritiek. Vind de tegelijk kritische en opbouwende Pala artikels over wetenschap en wetenschappers
Schrijf je in op de PALA nieuwsbrief
zie onder ontwikkeling
Vind Pala artikels die inzoomen op de rol van geld, financiële crisis, falen van grootbanken en alternatieven.Onder Dexia zijn meer artikels te vinden over de ineenstorting van deze wereldwijd opererende fantoombank.
Vind Pala artikels die inzoomen op de rol van geld, financiële crisis, falen van grootbanken en alternatieven.Onder Dexia zijn meer artikels te vinden over de ineenstorting van deze wereldwijd opererende fantoombank.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
Ons grootste kapitaal om economische rijkdom voort te brengen is ongetwijfeld de Aarde. Als we er duurzaam mee omspringen, is het een onuitputtelijke bron van zuiver water, voedsel, hernieuwbare energie en hernieuwbare grondstoffen. Het is wel ironisch om vast te stellen dat ons economische systeem die Aarde zwaar miskent en dus eigenlijk zeer antikapitalistisch tekeergaat.
Verzamelterm voor zowel fossiele brandstoffen (olie, gas), andere delfstoffen (ertsen) als voor wat veld of bos opleveren (katoen, hout, rubber). Probleem is dat de delfstoffen eens op zullen geraken en we ze dus best hergebruiken. Extra vervelend is de verbranding van fossiele brandstoffen die sneller nog dan de uitputting ervan klimaatverandering voor elkaar krijgt. Voor de hernieuwbare grondstoffen is het opletten geblazen de natuurlijke productiecapaciteit van de Aarde niet te overschrijden of uit te putten.
zie landbouw en voedsel waar heel wat Pala artikels zijn verzameld over dit themazie ook landbouw
In een wereld vol noden is vanzelfsprekend veel welvaart nodig. Eigenlijk fungeert de economie vooral als een grote draaischijf tussen onze economische mogelijkheden aan de ene kant en onze behoeften en ambities aan de andere kant. Om die behoeften en ambities te stillen is de economie en de economische productie hard nodig.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
Als we van lokaal tot globaal onze welvaart willen produceren op een wijze die tegelijk ecologisch én sociaal duurzaam is, hebben we krachtige overheden nodig die de huidige economie in die richting sturen. Want de vrije markt kan veel maar blijkt impotent om snel de hele wereldbevolking inkomen, werk en fatsoenlijk leven te bieden in een omgebouwde economie die niet langer de ecologische pijngrenzen doorboort.
Ons grootste kapitaal om economische rijkdom voort te brengen is ongetwijfeld de Aarde. Als we er duurzaam mee omspringen, is het een onuitputtelijke bron van zuiver water, voedsel, hernieuwbare energie en hernieuwbare grondstoffen. Het is wel ironisch om vast te stellen dat ons economische systeem die Aarde zwaar miskent en dus eigenlijk zeer antikapitalistisch tekeergaat.
Dieren en planten waren nooit veilig voor de mens maar hun uitstervingsritme ligt veel hoger dan ooit, een rijkdom die wellicht voor altijd verloren gaat.
Ons grootste kapitaal om economische rijkdom voort te brengen is ongetwijfeld de Aarde. Als we er duurzaam mee omspringen, is het een onuitputtelijke bron van zuiver water, voedsel, hernieuwbare energie en hernieuwbare grondstoffen. Het is wel ironisch om vast te stellen dat ons economische systeem die Aarde zwaar miskent en dus eigenlijk zeer antikapitalistisch tekeergaat.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Eerlijke wetenschappers en echte wetenschap zijn hard nodig om de komende decennia met zo min mogelijk kleerscheuren door te komen.Een goede samenleving steunt in grote mate op gedegen wetenschap. Zij is cruciaal om charlatans te weren. Meest uitgesproken is dat zo in gezondheidskwesties.Maar het is opletten dat een terechte verdediging wetenschap niet immuniseert voor gerechtvaardigde vragen, bedenkingen en kritiek.Vind de tegelijk kritische en opbouwende Pala artikels over wetenschap en wetenschappers
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, werk of arbeid is lang niet alleen contractuele loonarbeid voor een werkgever.
Als we van lokaal tot globaal onze welvaart willen produceren op een wijze die tegelijk ecologisch én sociaal duurzaam is, hebben we krachtige overheden nodig die de huidige economie in die richting sturen. Want de vrije markt kan veel maar blijkt impotent om snel de hele wereldbevolking inkomen, werk en fatsoenlijk leven te bieden in een omgebouwde economie die niet langer de ecologische pijngrenzen doorboort.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.