Overslaan en naar de inhoud gaan
48. Stilstaan bij een andere economie
donderdag, 23 november 2006 - 09:00
Misschien past het om eerst één elektronische minuut stilte te vragen.
...
Want een te globale economie
i maakt heel kortbij, bij de Volkswagen fabriek in Vorst (Brussel) én bij de toeleveranciers, duizenden slachtoffers werkloos...
zoals ze elke dag in heel de wereld honderdduizenden, ja zelfs miljoenen slachtoffers maakt. Mensen raken hun werk
i kwijt, of ze verdienen een hongerloon, of ze krijgen op de wereldmarkt een aalmoes voor wat ze voortbrengen, te weinig om te kunnen leven, of hun overheden zijn zo verarmd dat zelfs watervoorziening een verre droom is, of hun leefmilieu is zo aangetast dat ze moeten vluchten.
Is dit crisismoment voor zovele werkende mensen die hun leven hebben afgestemd op Volkswagen nu meest geschikt om fundamentele discussies te voeren? Eigenlijk niet, het is verkieslijk om die te voeren op minder emotioneel geladen momenten.
____________________________________________________________
We hebben er alle belang bij om zoveel als mogelijk onze welvaart zo dichtbij als mogelijk voort te brengen.
____________________________________________________________
Maar de huidige media
i gaan dikwijls merkwaardig te werk
i. Voor de opwarming van de aarde
i meestal geen belangstelling, tenzij in een snikhete vakantiemaand, of als Gore en een 'huisvrouw' een 'event' creëren.
Voor het ecologisch - en dus ook sociaal - vastlopen van onze globaliserende economie
i, is er dezelfde desinteresse. Tenzij... van een krant komt de vraag aan mensen die pleiten voor een ecologische economie
i, zou je nu geen opinie kunnen schrijven, naar aanleiding van het sociale drama bij Volkswagen?
Kijk eens aan, is dit gedreven zoeken naar valabele antwoorden voor onze zwaarste maatschappelijke uitdaging voor de volgende decennia, namelijk van lokaal tot globaal de sociaal noodzakelijke welvaart voortbrengen op een ecologisch verantwoorde wijze? Of speelt hier meer de hoop op een heisa verwekkende bijdrage in de aard van 'Ecologisten vinden neergang of zelfs sluiting Volkswagen een goede zaak' wat dan een lekkere journalistieke brok heet te zijn, vol controverse?
Dries Lesage heeft samen met twee medeauteurs de uitdaging toch opgenomen. Want het gevaar van een economie
i die ons boven het hoofd groeit en waar wij alle controle over verliezen is te groot om erover te zwijgen. En dus is het altijd goed om een verstandige inbreng te doen.
Niet dat dit onmiddellijk antwoord biedt op wat de werknemers
i van Volkswagen overkomt, maar het is een stap om onze samenleving in beweging te krijgen, alvast mentaal. We moeten onze economie
i nu snel gaan ombouwen tot een ecologische economie
i die tevens veel socialer kan zijn dan de huidige.
We moeten beseffen dat het combineren van een efficiënte, ecologisch duurzame en innovatieve economie
i met een grote mate van zinvolle werkgelegenheid, van werkzekerheid ook én van arbeidstevredenheid in grote mate afhangt van de greep die we als samenleving en als werknemers
i hebben op onze economie
i. Voor alle goede redenen - milieu, sociaal, democratisch, economisch - hebben we er alle belang bij om zoveel als mogelijk onze welvaart zo dichtbij als mogelijk voort te brengen. Veel te traag groeit de overtuiging dat dit b.v. het geval is voor onze energievoorziening, en dat nieuwe en hernieuwbare energievormen alle kansen bieden om de energieproductie veel meer dan vandaag zelf in handen te nemen, te lokaliseren en te democratiseren als het ware. Veel te weinig rijpt de mening dat voedsel
i en landbouw
i opnieuw meer lokaal en Europees moeten zijn en minder mondiaal.
Voor een goed begrip, dit is geen pleidooi tegen een deels mondiale economie
i of tegen wereldhandel, wel om het groeiende belang in te zien van een tegenwicht in de vorm van lokale en Europees-regionale welvaartsschepping. Democratische samenlevingen die de vrijheid en het welzijn van hun leden willen bewaken, doen er goed aan hun welvaart in grote mate zelf voort te brengen - zonder in economische inefficiënte te vervallen natuurlijk - en ze moeten daarom voldoende invloed en zelfs controle kunnen uitoefenen op de manier waarop ze hun welvaart zelf voortbrengen.
Het is in die context, voorbij de mediaroerselen van de dag, dat Dries Lesage en kompanen volgende tekst hebben geschreven; waarbij Dries terecht opmerkt, die noodzakelijke ecologische reconversie concreet invullen is niet simpel en vergt nog veel studie- en ander werk
i.
.
Dirk Barrez, 23 november 2006
________________
Volkswagen en de machteloosheid van de politiek
HUIDIGE WELVAARTSSTATEN FALEN IN HET SCHEPPEN VAN DUURZAME WERKGELEGENHEID
.
Donderwolken hangen boven Volkswagen-Vorst. Alweer kan de politiek haar machteloosheid moeilijk wegsteken. Ondanks de inspanningen van regering en werknemers
i om het de aandeelhouders naar hun zin te maken, blijft onze autoindustrie fundamenteel bedreigd. Ondanks alle subsidies. Ondanks de recente beslissingen om de ploegen- en nachtarbeid goedkoper te maken, wat geld
i kost en de levenskwaliteit van de werknemers
i aantast.
.
Het kapitaal
i dat internationaal opereert, heeft een onbetwistbare machtspositie ten opzichte van nationale politici en vakbonden
i. België, dat zelf weinig grote multinationals heeft voortgebracht, is extra kwetsbaar. De Duitse vakbonden
i en de deelstaat Nedersaksen, een aandeelhouder, hebben kennelijk hun macht
i in Volkswagen aangewend om een akkoord te verkrijgen over werkzekerheid in ruil voor langer werken. In zo'n context blijkt internationale solidariteit erg moeilijk.
Volkswagen is geen alleenstaand geval. Denk aan Renault, Sabena, DHL, Inbev. Werknemers
i hebben het gevoel wegwerparbeid te zijn. Het gangbare antwoord komt neer op het volgende: de nationale economie
i moet zich zo goed of zo kwaad als het kan, aanpassen aan internationale marktkrachten, multinationale ondernemingen en mondialisering. Loonmatiging, langer werken voor evenveel of minder loon en lastenverlaging vormen hierbij klassieke recepten. Daarnaast moeten we volop inzetten op innovatie, in de hoop dat zodoende meer kapitaal
i in onze streken ontstaat of neerstrijkt, en dat we onze nieuwe producten verkocht krijgen. Veel zekerheid hebben we daarover niet. Onzekerheid is een basiskenmerk van ons economisch bestel. Alleen financieel, intellectueel en mentaal erg sterke, naast avontuurlijke mensen, zien hier een leuke uitdaging in, maar anderen willen liever geen speelbal van de economie
i zijn. Het afwijzen van de Europese Grondwet, het succes van extreem rechts en de populariteit van uiterst links in Duitsland, Nederland en Frankrijk zijn hier wellicht voor een deel indicaties van.
Dit zet ons aan het denken over een andere economie
i. Eén van de kernproblemen is het gebrek aan economische sturing. In een proces van ‘creatieve destructie' ondergaan we een komen en gaan van sectoren, terwijl elk land vecht om een plaatsje onder de zon. De autonomie van staten speelt zich af binnen de strakke contouren van de aanpassingspolitiek die zij ten dienste van het bedrijfsleven moeten voeren. En dan is het vooral hopen en afwachten. Dit geldt ook voor het verdienstelijke, maar al bij al beperkte innovatiebeleid van de overheden. Zo is het niet altijd geweest. In de periode 1945-1975 werd de internationalisering van financiën en productie bewust beperkt gehouden. Grote ondernemingen hadden minder bewegings- en beslissingsvrijheid, en toch was er geen centrale planeconomie. De markteconomie was ingebed in maatschappelijke doelstellingen als volledige tewerkstelling, sociale bescherming en cohesie. De Amerikaanse politicoloog John Ruggie noemde dit regime het ‘compromis van het ingebedde liberalisme'. Het neoliberalisme dat na de jaren '80 doorbrak, stelde dit helemaal in vraag. De huidige generatie heeft een andere mentaliteit dan de generatie Roosevelt, Van Acker, de Gaulle, of de economen Keynes en Galbraith. De ambitie om vanuit de democratische gemeenschap de economie
i te sturen en aldus zekerheid tot stand te brengen, is opgeborgen. Wij zijn een generatie die zich gedwee aanpast aan de losgeslagen markt met haar overcapaciteit, overproductie en harde Europese en mondiale concurrentie
i. Ondertussen rukt de verrechtsing op en loopt de mondiale milieuproblematiek uit de hand. De huidige welvaartsstaten zijn nog altijd sterk in werkloosheidsuitkeringen en activeringsbeleid, maar niet in het scheppen van een preventief kader voor duurzame tewerkstelling.
De kwetsbaarheid van België wijst op de noodzaak van een ambitieus en activistisch Europees sociaal-economisch beleid, dat nationale logica's overstijgt. Waarom wordt niet gedacht aan een Europees beleidskader om het beslissingsrecht over de creatie en lokalisatie van duizenden jobs in grote industrieën voor een stuk aan de aandeelhouders te onttrekken? Hoewel minder aan de orde in deze zaak, kan de Europese constructie ook fungeren als buffer tegen de mondialisering en vaak keiharde concurrentie
i, in functie van werkzekerheid, ecologie en andere waarden. Sociaal en ecologisch geïnspireerd ‘protectionisme' op EU
i-niveau en een juiste, ecologische prijs voor transport, gecombineerd met massale steun aan de diversificatie van de economie
i van arme landen, passen in dit plaatje. Regionale en lokale verankering van productie, met de bijhorende werkzekerheid en milieukwaliteit, is een toekomst die wij alle macroregio's in de wereld toewensen. Het neoliberale project van de Wereldhandelsorganisatie
i om van de wereld éénsupermarkt te maken overschrijdt de draagkracht van mens en milieu. Een actievere rol voor Europa sluit allerminst uit dat België zelf ook een sterk innovatie- en verankeringsbeleid blijft voeren, onder andere om de nationalistische reflexen van sommige multinationals beter op te vangen.
Vandaag beleven we ten slotte een paradoxale situatie: we liggen wakker van de klimaatwijziging én van het behoud van een autofabriek. Laat er geen twijfel over bestaan: deze werknemers
i hebben recht op kwaliteitsvol werk
i, en tot nader order liefst binnen Volkswagen-Vorst. Maar ondertussen moeten we kritisch durven nadenken over een economisch model dat ons al te vaak voor de keuze plaatst tussen sociale of ecologische afbraak, zoals ook bleek in de dossiers Doel, DHL en vele andere. Dan is men verwonderd dat de klimaatconferentie in Nairobi een flop is geworden. Een sleutelprobleem is het ontbreken van massale tewerkstelling in ecologisch duurzame sectoren. Op dit punt is een rol voor de democratische gemeenschap - de staten en de Europese organen - weggelegd. Zijn de markt en de privésector gemotiveerd tot grootscheepse reconversie in de juiste richting? Is het niet de overheid die zo'n proces moet ontwerpen en sturen? Een inspirerend voorbeeld is misschien het Japanse Ministry of International Trade and Industry (MITI), dat het Japanse naoorlogse economische mirakel mee vorm heeft gegeven. EU
i-Commissievoorzitter Barroso pleitte recent voor de oprichting van een ‘Europees Technologie-Instituut'. Over de vorm kan gediscussieerd worden, maar dit is de juiste richting. Werkzekerheid en ecologische duurzaamheid
i in Europa vereisen een krachtig industrieel en innovatiebeleid, dat eigentijds moet zijn, maar ook mag leren uit een verleden waarin staatsinterventie geen taboe was. Een dergelijk beleid omvat volgende elementen: onderzoek en ontwikkeling
i voor een duurzame economie
i, voldoende kapitaal
i en risicodekking voor deze sectoren, meer zeggenschap van de gemeenschap in de beslissingen van grote ondernemingen, impulsen aan lokale productie en KMO's. Toegegeven, er is nog veel denk- en studiewerk nodig over een andere economie
i. Een eerste voorwaarde is dat we intellectueel de bakens in het debat durven verzetten. Een tweede voorwaarde is het aantreden van een generatie visionaire politici, economen, ingenieurs en anderen die de mondialiserende economie
i terug onder democratische controle willen brengen. (21 november 2006)
.
Dries Lesage, politicoloog UGent
Ward Bosmans, denktank Terra Reversa
Peter Tom Jones, burgerlijk ingenieur milieukunde KULeuven, denktank Terra Reversa
__________________
.
Lees ook PALAbrief 28 investeren in ecologisch duurzame toekomst is jobs creëren nu
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.
Selectie van artikels over media en VRT die te lezen zijn op Pala:De openbare omroep moet de best mogelijke informatie garanderen (2020)Een goede VRT is best voor iedereen (2015)Waarheen met de VRT-journalistiek? (2021)VRT moet veranderen... maar niet zoals Vlaams regeerakkoord het wil (2019)Journalistiek zal kwaliteitsvol zijn of niet zijn (2017)De waarheid waar wij voor staan (2018)De mediatoekomst is aan encyclopedische journalistiek (2017)Zwarte Zondag na Zwarte Zondag: lessen na 28 jaar (2019)Publiekscoöperaties voor Proximus, Belfius en VRT de betere oplossing (2014)VRT telt meest erkende beroepsjournalisten (2019)Een democratische samenleving koestert betrouwbare media (2004)Van wie zijn de media? De media zijn van ons (2010)De democratie bijt in haar eigen staart. Media en Trump (2016)Media brengen slecht nieuws (2009)
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.
zie Aarde
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
zie landbouw en voedsel waar heel wat Pala artikels zijn verzameld over dit themazie ook landbouw
zie ook agro-ecologische landbouwAl te makkelijk krijgt een mens te horen dat landbouw een steeds kleiner deel is van onze economie, versta, een verwaarloosbaar deel. Feit blijft dat het de landbouw is die zorgt voor de energie die de mens broodnodig heeft, we moeten namelijk allemaal eten om te leven. Voldoende en gevarieerd eten is ook cruciaal voor onze gezondheid.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
zie ook helikoptergeldDeze Pala artikels zoomen in op de rol van geld, financiële crisis, falen van grootbanken en alternatieven.Onder Dexia zijn meer artikels te vinden over de ineenstorting van deze Belgische fantoombank.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Is naast arbeid, grondstoffen en kennis één van de middelen die ons helpt om welvaart te scheppen. Kapitaal kan variëren van grond tot zware industriële infrastructuur tot ruime financiële middelen. Ons grootste kapitaal om economische rijkdom voort te brengen is ongetwijfeld de Aarde. Als we er duurzaam mee omspringen, is het een onuitputtelijke bron van zuiver water, voedsel, hernieuwbare energie en hernieuwbare grondstoffen. Het is wel ironisch om vast te stellen dat ons economische systeem die Aarde zwaar miskent en dus eigenlijk zeer antikapitalistisch tekeergaat.
Nog altijd zijn vakbonden, samen met boerenbewegingen, veruit de grootste sociale organisaties die de wereld kent. Nog altijd zijn vakbonden het allerbeste instrument voor werknemers om hun belangen te verdedigen. Samen staan ze sterker om goede loons- en arbeidsvoorwaarden af te dwingen, om er met andere woorden voor te zorgen dat zij fatsoenlijk kunnen leven van hun werk en dat zij kunnen werken in behoorlijke en veilige omstandigheden. Slechts als ze samen optreden, kunnen werknemers beletten dat hun loons- en arbeidsvoorwaarden achteruitgaan of hun werk zelfs verdwijnt, en daarmee ook hun inkomen.
Nog altijd zijn vakbonden, samen met boerenbewegingen, veruit de grootste sociale organisaties die de wereld kent. Nog altijd zijn vakbonden het allerbeste instrument voor werknemers om hun belangen te verdedigen. Samen staan ze sterker om goede loons- en arbeidsvoorwaarden af te dwingen, om er met andere woorden voor te zorgen dat zij fatsoenlijk kunnen leven van hun werk en dat zij kunnen werken in behoorlijke en veilige omstandigheden. Slechts als ze samen optreden, kunnen werknemers beletten dat hun loons- en arbeidsvoorwaarden achteruitgaan of hun werk zelfs verdwijnt, en daarmee ook hun inkomen.
Waar het in de wereld in grote mate om draait. Al te vaak gereduceerd tot staatsmacht of zelfs tot militaire staatsmacht waarbij nog niet zo lang geleden enkel maar twee zogenaamde supermachten meetelden, de VS en de voormalige Sovjetunie. Dat kleine groepen een terroristische machtspositie kunnen uitbouwen, beseffen we nu ook. Maar er zijn veel andere vormen van macht in onze globaliserende wereld, vooreerst economische en financiële macht. De opkomst van Oost-Azië heeft vooral met die macht te maken, de sleutelpositie van multinationals eveneens en bovenal de dominantie van financiële groepen. Er is de politieke macht, hard nodig om de economische macht zonodig te corrigeren; ze komt op wereldvlak meer dan één maatje te kort. Cultuur, kennis en technologie bieden in hoge mate het vermogen om het leven en het samenleven te organiseren. Op het snijvlak van cultuur en economie is er de stijgende mediamacht die de agenda van de publieke opinie meer en meer beheerst. Religies en levensovertuigingen laten hun soms sterke invloed gelden in de wereld.In een steeds complexere mondiale samenleving zijn er talloze vormen van macht en machtsuitoefening die voortdurend op elkaar inwerken. Omdat onze wereld snel verandert, betekent dit ook dat bestaande machtsverhoudingen vlugger onder druk kunnen komen.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Is naast arbeid, grondstoffen en kennis één van de middelen die ons helpt om welvaart te scheppen. Kapitaal kan variëren van grond tot zware industriële infrastructuur tot ruime financiële middelen. Ons grootste kapitaal om economische rijkdom voort te brengen is ongetwijfeld de Aarde. Als we er duurzaam mee omspringen, is het een onuitputtelijke bron van zuiver water, voedsel, hernieuwbare energie en hernieuwbare grondstoffen. Het is wel ironisch om vast te stellen dat ons economische systeem die Aarde zwaar miskent en dus eigenlijk zeer antikapitalistisch tekeergaat.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
voor velen een vanzelfsprekend goede zaak want perfecte concurrentie op een volledig vrije markt bevordert economische efficiëntie en leidt tot lagere prijzen. Die ideale mededinging is echter bedreigd wanneer er maar één (monopolie) of enkele (oligopolie) aanbieders zijn, door prijsafspraken of door fusies tussen concurrenten. Velen vrezen dat in een steeds vrijere wereldmarkt onbegrensde concurrentie ons zuur zal opbreken als ze niet samen gaat met afdwingbare mondiale sociale en milieunormen. Anders leidt die concurrentie tot slechtere loon- en arbeidsvoorwaarden, sociale achteruitgang, afbraak van de welvaartsstaat, milieuverloedering en ondermijning van de democratie. In arme landen zoals Bangladesh, India en Sri Lanka zijn door de toegenomen concurrentie de lonen in de kledingindustrie sinds het eind van vorige eeuw zelfs gedaald. Werkweken van zeventig uur zijn geen uitzondering en talrijk zijn de inbreuken tegen de vakbondsvrijheid. Nog altijd is er kinder- en dwangarbeid. De druk die van de economische globalisering uitgaat vernietigt werkgelegenheid in het formele circuit om die te vervangen door niet-gereglementeerd thuiswerk en productie in illegale ateliers. Natuurlijk is dat werk slechter betaald, zijn contracten ver te zoeken en is er geen sprake van sociale bescherming of controle op veiligheid en gezondheid.
voor velen een vanzelfsprekend goede zaak want perfecte concurrentie op een volledig vrije markt bevordert economische efficiëntie en leidt tot lagere prijzen. Die ideale mededinging is echter bedreigd wanneer er maar één (monopolie) of enkele (oligopolie) aanbieders zijn, door prijsafspraken of door fusies tussen concurrenten. Velen vrezen dat in een steeds vrijere wereldmarkt onbegrensde concurrentie ons zuur zal opbreken als ze niet samen gaat met afdwingbare mondiale sociale en milieunormen. Anders leidt die concurrentie tot slechtere loon- en arbeidsvoorwaarden, sociale achteruitgang, afbraak van de welvaartsstaat, milieuverloedering en ondermijning van de democratie. In arme landen zoals Bangladesh, India en Sri Lanka zijn door de toegenomen concurrentie de lonen in de kledingindustrie sinds het eind van vorige eeuw zelfs gedaald. Werkweken van zeventig uur zijn geen uitzondering en talrijk zijn de inbreuken tegen de vakbondsvrijheid. Nog altijd is er kinder- en dwangarbeid. De druk die van de economische globalisering uitgaat vernietigt werkgelegenheid in het formele circuit om die te vervangen door niet-gereglementeerd thuiswerk en productie in illegale ateliers. Natuurlijk is dat werk slechter betaald, zijn contracten ver te zoeken en is er geen sprake van sociale bescherming of controle op veiligheid en gezondheid.
zie Europese Uniezie ook Europees model
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Is vanaf 1995 de opvolger van het vrijhandelsakkoord GATT.De Wereldhandelsorganisatie – meestal aangeduid met zijn Engelstalige afkorting WTO - is een intergouvernementele organisatie waarbinnen de ruim 151 lidstaten afspraken maken over hun onderlinge internationale handel.De WTO is machtiger geworden omdat het GATT-overlegforum is uitgegroeid tot een heuse permanente instelling met een eigen, interne rechtspraak. Bij conflicten tussen haar 151 lidstaten treden WTO-experten op als rechters die bindende uitspraken doen, en indien nodig, eveneens zware sancties uitvaardigen. In het internationale recht is dat zeer bijzonder. Het maakt van de WTO meteen één van de machtigste instellingen ter wereld.Bovendien kan de WTO meer thema’s op de onderhandelingstafel leggen dan de GATT. Naast de industriële producten, komen nu ook de landbouwproducten, diensten (zie ook GATS) en intellectuele eigendomsrechten (zie ook TRIPS) ter sprake.De Wereldhandelsorganisatie is de drijvende kracht achter de liberalisering of vrijmaking van de wereldhandel. Steeds lagere handelstarieven of handelsbarrières, dat is het devies. Of de werknemers en het milieu niet in hun rechten worden geschaad blijkt allerminst de zorg van de WTO. De fundamentele sociale rechten of arbeidsnormen kunnen geen aanspraak maken om opgenomen te geraken in haar handelsakkoorden. Als het van de WTO afhangt leven we in een wereld waarin de rechten van goederen en diensten wereldwijd afdwingbaar zijn maar niet de vakbondsvrijheid of het gezondheidsrecht van de Europeanen om de import van Amerikaans hormonenrundvlees tegen te houden.Vooral sinds de WTO-conferentie in Seattle in 1999 rijst daartegen wereldwijd protest van vakbonden, boerenbewegingen, milieuorganisaties, enzovoort verzameld in de andersglobaliseringsbeweging.Sinds de WTO conferentie in 2003 in Cancun slaagt de organisatie er niet meer in om akkoorden te sluiten. Voor het eerst vormen de ontwikkelingslanden daar een krachtig blok dat geen genoegen neemt met wat de Verenigde Staten, de Europese Unie en Japan beslissen.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.
zie Europese Uniezie ook Europees model
Duurzaamheid is op een efficiënte wijze de gerechtvaardigde materiële behoeften kunnen invullen van alle nu levende wereldburgers, zonder het vermogen van de komende generaties aan te tasten om in hun behoeften te voorzien. Dat is de vrijwel perfecte definitie van duurzaamheid, en ze is in grote mate schatplichtig aan het VN rapport Our Common Future uit 1987.
onder de uitleg enkele artikels over ontwikkeling en ontwikkelingssamenwerkingDe begrippen transitie en ontwikkeling lijken nu vaak tot heel aparte werelden te behoren. Maar voor wie begaan is met duurzaamheid, leunen ze net heel dicht tegen elkaar aan. Ze zijn dus ten onrechte uit elkaar geslagen.
Als we van lokaal tot globaal onze welvaart willen produceren op een wijze die tegelijk ecologisch én sociaal duurzaam is, hebben we krachtige overheden nodig die de huidige economie in die richting sturen. Want de vrije markt kan veel maar blijkt impotent om snel de hele wereldbevolking inkomen, werk en fatsoenlijk leven te bieden in een omgebouwde economie die niet langer de ecologische pijngrenzen doorboort.
Is naast arbeid, grondstoffen en kennis één van de middelen die ons helpt om welvaart te scheppen. Kapitaal kan variëren van grond tot zware industriële infrastructuur tot ruime financiële middelen. Ons grootste kapitaal om economische rijkdom voort te brengen is ongetwijfeld de Aarde. Als we er duurzaam mee omspringen, is het een onuitputtelijke bron van zuiver water, voedsel, hernieuwbare energie en hernieuwbare grondstoffen. Het is wel ironisch om vast te stellen dat ons economische systeem die Aarde zwaar miskent en dus eigenlijk zeer antikapitalistisch tekeergaat.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.