Overslaan en naar de inhoud gaan
49. Wij zijn in oorlog... Maar anders dan we spontaan denken
dinsdag, 16 januari 2007 - 09:00
Waaraan denken we bij het woord oorlog
i? Spontaan associëren we dat fenomeen vandaag met de oorlog
i die de Verenigde Staten in Irak voeren. Wie nogal slaafs met de massamedia ‘meedenkt' zal ook uitkomen bij de oorlog
i tegen terreur. Meer algemeen denken we aan het gebruik om conflicten met wapens uit te vechten, met fysiek geweld. Eeuwenlang trokken vooral nationale staten ten oorlog
i, al enkele decennia is vooral de burgeroorlog in opmars. Irak is, ietwat curieus, een mix van allebei.
Het is waar, in Irak wordt gevochten, de tol is zwaar. En terrorisme is inderdaad een kwaal die voor een menselijke wereld geen recht van bestaan heeft.
Maar op onze planeet woeden oorlogen die onnoemelijk veel meer slachtoffers maken en ons bestaan veel ernstiger bedreigen. Merkwaardig genoeg besteden we daar vrij weinig aandacht aan, gaan we er zelfs in grote mate achteloos aan voorbij.
Smerige oorlogen op de markten
Op de wereldwijde markten woeden onvervalste oorlogen. De uitkomst van deze botsingen van belangen, tussen de economisch machtigen en de massa onmachtigen, is dat de opbrengsten en de inkomsten schuiven in de richting van de machtigen.
In de loopgraven van deze economische oorlogen komen elke dag tienduizenden mensen om en verliezen honderdduizenden anderen hun bestaan. Dit zijn van de meest smerige oorlogen die hun slachtoffers dikwijls geniepig maken, net zoals landmijnen dat doen.
De markten en de machtigen moeten geen verantwoording afleggen over de rijkdommen die overal door malafide bedrijven
i worden ingepikt voor te weinig geld
i, zodanig dat samenlevingen geen middelen overhouden voor inkomensherverdeling, goede gezondheidszorg en onderwijs;
ze moeten zich niet verantwoorden voor de veel te karige beloning voor arbeid
i, zodanig dat zelfs werkende mensen niet fatsoenlijk kunnen leven van hun loon;
ze verantwoorden zich niet voor de inkomensongelijkheid die ze veroorzaken, en niet voor de honger
i die ze creëren;
ze doen dat evenmin voor de corruptie
i die ze installeren, of voor de belastingen
i die ze ontduiken, of voor de milieugoederen die ze vernietigen, of voor de betaalbare geneesmiddelen die ze weigeren te verschaffen, of voor de democratie die ze ondermijnen...
De markten en machtigen voeren dag aan dag hun grote oorlog
i tegen de mensenrechten
i, een oorlog
i die miljoenen mensen hun rechten op leven ontneemt, en zijn daarbij onschendbaar. Althans, zo laten wij ons wijsmaken, want dat ze zo tekeer kunnen gaan, is alleen maar omdat we ze laten begaan. Niets verbiedt ons om de markten te verplichten de mensenrechten
i te respecteren.
De derde wereldoorlog
Intussen is ook de nieuwe wereldoorlog begonnen, ook al beseffen weinigen dit. Hij haalt natuurlijk niet het televisiejournaal of de voorpagina's van de kranten. Toch is hij zelfs al lang voorbij de fase van de ‘drôle de guerre' die sommigen menen te ontwaren. Het is de oorlog
i die we voeren tegen onze eigen planeet.
We voeren een ‘biogenocide' tegen de biodiversiteit
i. Het woord is geenszins overdreven want we laten planten en dieren verdwijnen aan een tempo dat naar schatting 1000 keer hoger ligt dan de natuurlijke snelheid van uitsterven. Nochtans is de mens afhankelijk van die biodiversiteit
i om te leven.
En we warmen onze planeet op. De gevolgen van die mishandeling zijn deels onvoorspelbaar maar wel altijd pijnlijk want de leefbaarheid van ons ‘huis' zal achteruit gaan. (1) En diegenen die het minst of zelfs helemaal niet verantwoordelijk zijn voor de opwarming, krijgen de zwaarste klappen. Arme eilandstaten verdwijnen (deels) onder water, grote delen van Afrika
i worden droger, de landbouwopbrengsten zakken, tientallen miljoenen inwoners van het dicht bevolkte Bangladesh moeten verhuizen, en nog veel meer mensen in andere ondergelopen regio's en steden overal ter wereld verliezen alles.
Alle landen die weigeren om het extra broeikaseffect
i dat de mens creëert af te remmen, verklaren de oorlog
i aan onze planeet en aan de huidige en vooral toekomstige slachtoffers van die opwarming. Zij zijn, met de Verenigde Staten jammer genoeg op kop, verantwoordelijk voor het ondergraven van onze economieën en de ongeziene welvaartsdaling die op ons afkomt. Die zal massaal veel mensen onnodig het leven kosten en nog veel meer mensenlevens ruïneren, zelfs in de VS, of zijn we de orkaan Katrina al vergeten? Het is een Amerikaan, Joseph Stiglitz, die in zijn jongste boek (2) zijn eigen land een schurkenstaat noemt omdat ‘het bereid is het welzijn van de wereld in gevaar te brengen om zijn eigen kwistige levensstijl te behouden'.
En waarom deze oorlogen? Omdat zowel in de marktenoorlogen als in de klimaatoorlog de kortzichtige economische en financiële belangen van kleine minderheden het winnen van het algemeen belang.
De uitzondering waarvoor zelfs de economie
i moet wijken: oorlog
i
Maar er is altijd al in de menselijke geschiedenis één uitzondering geweest waarbij de economie
i moet wijken en dienstig zijn, dat is in geval van oorlog
i in de klassieke betekenis.
Wel, vandaag zijn we in oorlog
i, maar dan in de eerste plaats de grote oorlog
i tegen losgeslagen markten die moordende inkomensongelijkheid meebrengen en samenlevingen hun inkomen afnemen, de wereldoorlog tegen de ecologische catastrofes en de honderdjarige oorlog
i tegen de ontkenning van democratie en mensenrechten
i.
Om de sociale, ecologische en democratische
oorlogen te winnen, eisen we de economie
i op
Om die oorlogen te winnen eisen we de economie
i op. Het algemene belang, van de mensheid en de aarde
i waarop zij woont, verplicht ons om de economie
i te laten werken voor iedereen en om daarbij de aarde
i te respecteren. Bij de grote meerderheid van de landen, rijke én arme, groeit dit besef dat we in oorlog
i zijn. Dit is voor ons allemaal zo immens belangrijk én zo urgent dat geen enkel land nog langer kan tolereren dat schurkenstaten en ook schurkenondernemingen het rechtmatige inkomen van andere samenlevingen inpikken of niets doen aan het broeikaseffect
i.
Dirk Barrez, 16 januari 2007
(1) Voor de achterhoede van klimaatsceptici, het is waar, natuurlijk is er leven na de opwarming. Het is niet omdat Amsterdam, Antwerpen, New York en Sjanghai onder water zullen verdwijnen - en nog veel meer steden, en vele van de vruchtbaarste landbouwgebieden op onze aarde
i - dat de menselijke samenleving niet zou kunnen overleven. We kunnen er zelfs voor kiezen om onze grote kunststeden te verhuizen en een nieuw onderkomen te geven op merkelijk hoger gelegen plaatsen. Maar dit is niet de makkelijkste weg om te gaan. Het is rationeler om dit niet te ondergaan en voor een andere weg te kiezen.
(2) Stiglitz Joseph
i, Eerlijke globalisering
i, 2006, Spectrum, p. 187 en 194
Oorlog is een zware gewelddadige strijd tussen georganiseerde gewapende partijen.Een arbitraire maar geregeld gebruikte maatstaf om een gewapend conflict als een oorlog te bestempelen, is dat er minstens duizend doden vallen in een jaar.
Oorlog is een zware gewelddadige strijd tussen georganiseerde gewapende partijen.Een arbitraire maar geregeld gebruikte maatstaf om een gewapend conflict als een oorlog te bestempelen, is dat er minstens duizend doden vallen in een jaar.
Oorlog is een zware gewelddadige strijd tussen georganiseerde gewapende partijen.Een arbitraire maar geregeld gebruikte maatstaf om een gewapend conflict als een oorlog te bestempelen, is dat er minstens duizend doden vallen in een jaar.
Oorlog is een zware gewelddadige strijd tussen georganiseerde gewapende partijen.Een arbitraire maar geregeld gebruikte maatstaf om een gewapend conflict als een oorlog te bestempelen, is dat er minstens duizend doden vallen in een jaar.
vormen een belangrijke motor van de huidige globalisering.Flink geholpen door technologische (r)evoluties zijn zij op de vrijgemaakte markten de drijvende kracht achter economische globalisering. Ze dragen onmiskenbaar bij tot de welvaart op onze wereld. Weinigen weigeren hun producten of diensten.
Vind Pala artikels die inzoomen op de rol van geld, financiële crisis, falen van grootbanken en alternatieven.Onder Dexia zijn meer artikels te vinden over de ineenstorting van deze wereldwijd opererende fantoombank.
Zowat overal ter wereld is het vooral werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, arbeid is niet hetzelfde als contractuele loonarbeid voor een werkgever. Onnoemelijk veel mensen werken voor zichzelf en hun familie of als zelfstandige, ze zijn landbouwer, veeteler, visser, handelaar, kapper of kleermaker. Altijd is cruciaal of men genoeg verdient om behoorlijk te leven wat voor de helft van de mensen niet het geval is. De meeste landbouwers verdienen ronduit slecht. Heel veel werk in de zwarte of informele economie is onderbetaald. En ook de talrijke zogenaamde hamburgerjobs bieden een salaris onder het levensminimum. Nog erger is dat er gewoon veel te weinig werk is.De wereld staat dus voor de zware uitdaging om voldoende nuttig en fatsoenlijk betaald werk te creëren voor iedereen die wil werken. Probleem is dat de huidige globalisering vrijheid en rechten voor geld, goederen en diensten creëert zonder de rechten van arbeid te beschermen. Zo komt onze ambitie om iedereen loon naar werken te bieden in de verdrukking. De beloning voor wie werkt daalt en ze stijgt voor kapitaal. Die ongelijke machtsverdeling brengt ook grotere inkomensongelijkheid en meer armoede mee.
800 miljoen mensen zijn ondervoed, elk jaar opnieuw sterven miljoenen mensen door gebrek aan voedsel en de ziekten die daarmee samenhangen, elke dag meer dan 25.000 doden, dat zijn wel 100 neerstortende passagiersvliegtuigen of ruim acht keer het aantal 11 september doden in de WTC torens, elke dag. Toch levert de Aarde genoeg te eten voor iedereen. Niet een tekort aan voedsel is dus de belangrijkste oorzaak van honger en hongersnood. De echte oorzaak is, veel meer dan voedseltekort, droogte, overstromingen of andere rampen, dat mensen arm zijn, dat ze te weinig koopkracht of inkomen hebben om aan eten te geraken.
Onaanvaardbare manier om rijk te worden.Corruptie of omkoping is het fenomeen waarbij politici, ambtenaren, bedrijfsmensen of nog anderen misbruik maken van hun functie, verantwoordelijkheid en vooral macht om zichzelf onrechtmatig te bevoordelen.
Zonder belastingen geen goede samenleving. Welvaartsstaten zijn maar mogelijk omdat ze vooral via een progressieve inkomensbelasting de inkomens deels kunnen herverdelen, de sociale zekerheid (mee) financieren en investeren in o.a. goed onderwijs, gezondheidszorg en best ook een duurzame economie met nuttig werk voor iedereen.
Oorlog is een zware gewelddadige strijd tussen georganiseerde gewapende partijen.Een arbitraire maar geregeld gebruikte maatstaf om een gewapend conflict als een oorlog te bestempelen, is dat er minstens duizend doden vallen in een jaar.
De mens zoekt voortdurend naar een beter leven. Die moeizame zoektocht is ook te lezen als een verhaal van rechten en vrijheden. Op 10 december 1948 schrijft de mensheid van dat verhaal de mooiste en meest unieke bladzijde. Die dag keurt de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens goed. Die Verklaring telt slechts 30 artikelen, maar is een ontzettend rijke en veelzijdige tekst. Het bevat zowel de burgerlijke en politieke vrijheden (art.1-21), de sociale en economische rechten (art. 22-25) als de culturele rechten (art. 22,26,27). Ook het recht op ontwikkeling is er reeds in vervat (art. 28). En zelfs dat rechten ook plichten meebrengen (art. 29). Tientallen verdragen en conventies hebben ze daarna aangevuld.
Oorlog is een zware gewelddadige strijd tussen georganiseerde gewapende partijen.Een arbitraire maar geregeld gebruikte maatstaf om een gewapend conflict als een oorlog te bestempelen, is dat er minstens duizend doden vallen in een jaar.
De mens zoekt voortdurend naar een beter leven. Die moeizame zoektocht is ook te lezen als een verhaal van rechten en vrijheden. Op 10 december 1948 schrijft de mensheid van dat verhaal de mooiste en meest unieke bladzijde. Die dag keurt de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens goed. Die Verklaring telt slechts 30 artikelen, maar is een ontzettend rijke en veelzijdige tekst. Het bevat zowel de burgerlijke en politieke vrijheden (art.1-21), de sociale en economische rechten (art. 22-25) als de culturele rechten (art. 22,26,27). Ook het recht op ontwikkeling is er reeds in vervat (art. 28). En zelfs dat rechten ook plichten meebrengen (art. 29). Tientallen verdragen en conventies hebben ze daarna aangevuld.
Oorlog is een zware gewelddadige strijd tussen georganiseerde gewapende partijen.Een arbitraire maar geregeld gebruikte maatstaf om een gewapend conflict als een oorlog te bestempelen, is dat er minstens duizend doden vallen in een jaar.
Dieren en planten waren nooit veilig voor de mens maar hun uitstervingsritme ligt veel hoger dan ooit, een rijkdom die wellicht voor altijd verloren gaat.
Dieren en planten waren nooit veilig voor de mens maar hun uitstervingsritme ligt veel hoger dan ooit, een rijkdom die wellicht voor altijd verloren gaat.
Het armste continent, dat weten we allemaal. Maar in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht is Afrika tevens het meest geglobaliseerde continent: de Afrikanen halen drie maal meer van hun povere inkomen uit internationale handel dan Europeanen of Amerikanen. Zij zijn dus veel meer ingeschakeld in de wereldeconomie dan andere continenten. Maar zij worden van de export van hun grondstoffen en landbouwgewassen niet rijker, zij verarmen er zelfs van. Dan spreken we beter van uitbuiting en niet van handel.
Het natuurlijk broeikaseffect zorgt ervoor dat het op Aarde lekker warm is met gemiddeld 15°C.Maar te veel CO2 en andere broeikasgassen in de atmosfeer versterken dat broeikaseffect en vele wetenschappers vrezen voor een extra opwarming en voor klimaatverandering.Ze raken ervan overtuigd dat vooral industrie, verwarming, vervoer en dus de mens – die overmatig veel steenkool, olie en gas verstookt - verantwoordelijk zijn voor die extra broeikasgassen.En ze wijzen op de gevaren van o.a. een stijgende zeespiegel, toenemend natuurgeweld en (te) snel opschuivende klimaatzones.Om dit risicogedrag, het grootste ecologische deficit van de huidige globalisering, tegen te gaan is er het Kyoto Protocol dat de uitstoot van broeikasgassen beperkt en inwerking trad in 2005. Maar het is bijna zeker onvoldoende en dus maar het begin van een adequaat antwoord.www.ipcc.chzie ook klimaatverandering
Oorlog is een zware gewelddadige strijd tussen georganiseerde gewapende partijen.Een arbitraire maar geregeld gebruikte maatstaf om een gewapend conflict als een oorlog te bestempelen, is dat er minstens duizend doden vallen in een jaar.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Oorlog is een zware gewelddadige strijd tussen georganiseerde gewapende partijen.Een arbitraire maar geregeld gebruikte maatstaf om een gewapend conflict als een oorlog te bestempelen, is dat er minstens duizend doden vallen in een jaar.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Oorlog is een zware gewelddadige strijd tussen georganiseerde gewapende partijen.Een arbitraire maar geregeld gebruikte maatstaf om een gewapend conflict als een oorlog te bestempelen, is dat er minstens duizend doden vallen in een jaar.
Oorlog is een zware gewelddadige strijd tussen georganiseerde gewapende partijen.Een arbitraire maar geregeld gebruikte maatstaf om een gewapend conflict als een oorlog te bestempelen, is dat er minstens duizend doden vallen in een jaar.
Oorlog is een zware gewelddadige strijd tussen georganiseerde gewapende partijen.Een arbitraire maar geregeld gebruikte maatstaf om een gewapend conflict als een oorlog te bestempelen, is dat er minstens duizend doden vallen in een jaar.
Oorlog is een zware gewelddadige strijd tussen georganiseerde gewapende partijen.Een arbitraire maar geregeld gebruikte maatstaf om een gewapend conflict als een oorlog te bestempelen, is dat er minstens duizend doden vallen in een jaar.
De mens zoekt voortdurend naar een beter leven. Die moeizame zoektocht is ook te lezen als een verhaal van rechten en vrijheden. Op 10 december 1948 schrijft de mensheid van dat verhaal de mooiste en meest unieke bladzijde. Die dag keurt de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens goed. Die Verklaring telt slechts 30 artikelen, maar is een ontzettend rijke en veelzijdige tekst. Het bevat zowel de burgerlijke en politieke vrijheden (art.1-21), de sociale en economische rechten (art. 22-25) als de culturele rechten (art. 22,26,27). Ook het recht op ontwikkeling is er reeds in vervat (art. 28). En zelfs dat rechten ook plichten meebrengen (art. 29). Tientallen verdragen en conventies hebben ze daarna aangevuld.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
Oorlog is een zware gewelddadige strijd tussen georganiseerde gewapende partijen.Een arbitraire maar geregeld gebruikte maatstaf om een gewapend conflict als een oorlog te bestempelen, is dat er minstens duizend doden vallen in een jaar.
Het natuurlijk broeikaseffect zorgt ervoor dat het op Aarde lekker warm is met gemiddeld 15°C.Maar te veel CO2 en andere broeikasgassen in de atmosfeer versterken dat broeikaseffect en vele wetenschappers vrezen voor een extra opwarming en voor klimaatverandering.Ze raken ervan overtuigd dat vooral industrie, verwarming, vervoer en dus de mens – die overmatig veel steenkool, olie en gas verstookt - verantwoordelijk zijn voor die extra broeikasgassen.En ze wijzen op de gevaren van o.a. een stijgende zeespiegel, toenemend natuurgeweld en (te) snel opschuivende klimaatzones.Om dit risicogedrag, het grootste ecologische deficit van de huidige globalisering, tegen te gaan is er het Kyoto Protocol dat de uitstoot van broeikasgassen beperkt en inwerking trad in 2005. Maar het is bijna zeker onvoldoende en dus maar het begin van een adequaat antwoord.www.ipcc.chzie ook klimaatverandering
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
– zie Aziatische crisis, structureel aanpassingsprogramma, Tobin-Spahn taks, Wereldbank
Globalisering of mondialisering is het proces waardoor mensen, producten, informatie, geld, grondstoffen makkelijker en sneller van de ene naar de andere plaats in de wereld kunnen worden gebracht. Daardoor is de wereld kleiner geworden en is er veel meer wederzijdse afhankelijkheid tussen landen.