67. Wat doen we nu om betrouwbare banken te hebben? Die vraag moeten we beantwoorden
vrijdag, 3 oktober 2008 - 09:00
Heeft u ook gehoord hoe diverse politici zich fors uitlaten over de financiële crisis: dit is het failliet van het neoliberalisme, dit casinokapitalisme moet stoppen? Ze zijn nogal laat met hun ontdekking dat het vrijmaken van de geldmarkten tot ongelukken zou leiden. Maar vooral, wie als behoeder van ons algemeen belang roept dat iets ‘failliet' is - dus niet meer in staat om te functioneren -, moet in de volgende zin beginnen zeggen wat er nu moet gebeuren. Anders neemt men de eigen analyse niet ernstig. We kunnen allemaal met stijgende verbazing vaststellen dat deze politici niet met ernstige alternatieven komen en ze nog minder doorvoeren. Die zijn er nochtans wel.
Maar het is best om een iets bredere kijk te hanteren. Nu kijkt zowat iedereen, de mediai op kop, naar de beurzen, als konijnen gefascineerd door een lichtbak... Alsof dat werkelijk de enige of zelfs maar een echt belangrijke thermometer is voor hoe het ons als samenleving vergaat. Waar is de belangstelling voor wie te weinig verdient, voor de groeiende inkomensongelijkheid, voor de toeslaande hongeri - mogen we eraan herinneren dat vele banken u hebben uitgenodigd om te speculeren op meer hongerige mensen? -, voor een economiei die wel Ferrari's voortbrengt maar niet de goede energiezuinige woningen die alle mensen toch echt nodig hebben, voor de dringende noodzaak om onze welvaart voort te brengen zonder de aardei om zeep te helpen? Want dat is ons grootste kapitaali, veel groter nog dan dat op de beurzen.
Welnu, als we welvaart willen creëren om een goede samenleving uit te bouwen, moeten we voldoende greep hebben op ons economische bestaan. We moeten onze economiei kunnen sturen zodat ze op de beste manier de behoeften aan goed betaald werki, aan wonen, mobiliteit, onderwijs, cultuur, sociale zekerheidi en alles wat het leven nodig heeft, kan invullen. De vrije markt, indien ze de beste resultaten oplevert, is daar een prima instrument voor. Maar niet altijd dus. Zowel economiei als samenleving hebben nood aan financiële instrumenten, in de eerste plaats om te sparen en te kunnen investeren, in bedrijveni, woningen, hernieuwbare energie, mediai of wat dan ook. Vroeger hadden we naast privébanken ook overheidsbanken en coöperatieve banken. Niemand kon hard maken dat die laatste het economisch slecht deden. En maatschappelijk scoorden ze wel beter. Toch vond ‘men' zowat tien jaar geleden dat hun tijd was gekomen. Ze moesten verdwijnen en zo verloren we als samenleving belangrijke instrumenten om een sociale politiek te voeren en een sociaalecologische economiei uit de grond te stampen. Die banken werkten vroeger vooral op hun eigen nationale markten. Want lange tijd kregen ze niet de kans om op vrijgemaakte internationale geldmarkten hun eigen belangen na te jagen. Pas toen dat wel het geval was, konden de privébanken uitgroeien tot alles dominerende kwelduivels die de wereld van de ene financiële crisis in de andere deden tuimelen, tot en met de huidige mondiale financiële crisis. Ze zijn nu een blok aan het been van samenleving én van bedrijveni. Het zijn politieke beslissingen die dat mogelijk hebben gemaakt, vergeet het niet.
Afbeelding
11 POLITIEKE DWAASHEDEN
Afbeelding
TRANSITIE. Onze welvaart van morgen
Afbeelding
COOPERATIES. Hoe heroveren we de economie?
Diezelfde politici zijn nu gedwongen om puin te ruimen, want de bancaire mastodonten zijn inmiddels te groot geworden om failliet te laten gaan. Puin ruimen wil in dit geval vooral zeggen massa's geldi ophoesten want de winsten van de banken zitten al lang elders. Natuurlijk is het prima dat de politiek - en zonodig het gerecht - tot in de verste hoekjes uitzoekt wat er fout is gelopen, we moeten dat weten. En vanzelfsprekend moet er strengere regelgeving en meer toezicht zijn voor financiële instellingen.
De fundamentele boodschap die de politiek geeft, is echter: we treden nu wel op met gemeenschapsgeld, maar we zijn hier niet om te blijven. Want het zou niet de taak zijn van overheden en samenlevingen om te bankieren. Hoezo, waarom niet? Zullen we als samenleving eerst de putten delgen, alle inspanningen doen om de banken weer op het goede spoor te krijgen, en dan opnieuw de privébankiers hun gangen laten gaan, als vandalen die onze economiei plunderen en de samenleving onderuit halen? Dit is niet ernstig.
De privébankiers hebben nu hun rechten wel verspeeld. Er zijn betere oplossingen. En daartoe behoren inderdaad ook overheidsbanken. Wij allemaal, ook onze bedrijveni en al wie geldi nodig heeft om welvaart te kunnen creëren, zijn veel beter af met betrouwbare overheidsbanken en coöperatieve banken.
Dus, laten we met het geldi dat we ophoesten voor Fortis en andere die banken volledig opkopen. Laten we ze van de beurs halen - gedaan met die speculatie op al te belangrijke pijlers onder onze economiei - en het kapitaali in onze handen houden. En dan kunnen we die banken verplichten om hun job ernstig te doen, in het belang van ons allemaal, niet uitsluitend van aandeelhouders die enkel maximaal financieel rendementi willen, en nog minder van managers die dat ook nastreven, maar in de eerste plaats voor zichzelf.
Ik hoor al jammeren dat die banken toch niets kunnen betekenen in een mondiale economiei. Die jammeraars riskeren nog maar eens de bal flink mis te slaan. Ze verliezen uit het oog dat ook in een mondialiserende economiei de lokale en regionale economieën de belangrijkste blijven. De meeste Belgische export gaat echt niet zo ver voorbij onze grenzen - en is in de Europese markt dus eigenlijk geen echte uitvoer. En Europa haalt zelfs nu maar tien procent van zijn inkomen uit handel met de rest van de wereld. Maar er is meer, en nog belangrijker. De noodzaak om zo snel mogelijk welvaart voort te brengen met veel minder inzet van dure en ecologisch belastende energie en materialen verplicht tot het werki maken van een sociaalecologische economiei zo dicht mogelijk bij huis - zo min mogelijk afhankelijk van onzekere olie- en gasimport en van financiële luchtbellen. Samenlevingen die wie werki willen maken van zulke economiei moeten greep hebben op hun economiei en in de eerste plaats op de financiële wereld. Ze moeten over het vermogen beschikken om de samenleving te organiseren zoals zij dat willen. Een vrije markt met klare spelregels in combinatie met actieve overheden - overal waar nodig - en met krachtige sociale bewegingen die ook economisch actief zijn met b.v. hun eigen coöperatieve banken of met energiecoöperaties, dat is ook morgen de succesformule voor welvarende samenlevingen. Het is niets te vroeg om het te beseffen: straks dreigt, nog meer dan nu, onze politieke democratie een farce te zijn indien we de greep verliezen op ons economische bestaan.
Dirk Barrez, 3 oktober 2008
Deze bijdrage is geïnspireerd op het meer uitgebreide hoofdstuk 'Grenzen aan economische machtsconcentratie en financiële specualtie' en op andere hoofdstukken uit het pas verschenen boek 'Van eiland tot wereld. Appèl voor een menselijke samenleving'.
________________
klik hier om het boek te bestellen of klik op de advertentie rechts bovenaan
________________
web-tv reportage ‘Duurzame bedrijfsvoering in financiële sector' te bekijken op www.mondiaal.be - klik op rubriek reportages en kies dan ‘Duurzame bedrijfsvoering in financiële sector' - op de themapagina ‘glokaal vakbondswerk' is bijkomende informatie te vinden
Vele mensen hebben te weinig toegang tot informatie. Maar het tegengestelde bestaat ook, dan heb je informatieruis. In de globale informatiesamenleving worden we overspoeld door een zee van informatie en nog meer door een oceaan van losse gegevens die talloze media elke seconde uitspuwen. Die overdaad aan ongestructureerde informatiegegevens maakt degenen die er aan geraken niet noodzakelijk wijzer. De informatiestroom is zo overvloedig en zo sterk geworden dat weinigen hem nog kunnen verwerken en op zinvolle wijze structureren. Dat geldt zelfs voor wetenschappers, journalisten en al die anderen die beroepshalve met de grondstof informatie werken. Onze ononderbroken jacht op informatie riskeert de kennis te doden. We dreigen allemaal samen te verdrinken in een zee van gegevens die we niet meer kunnen omzetten in weten. Of nog minder in bruikbare kennis en zinvolle macht die we kunnen aanwenden om onze grote en kleine problemen te counteren. In plaats van kennis en macht te schenken, laat de informatieoverdaad ons achter in verwarring en onmacht.
Schrijf je in op de PALA nieuwsbrief
'Van wie zijn de media? De media zijn van ons'; 'Een democratische samenleving koestert betrouwbare media'; 'De mediatoekomst is aan encyclopedische journalistiek'; 'Een goede publieke omroep is best voor iedereen'; 'De openbare omroep moet dan wel de best mogelijke informatie garanderen'Vind deze artikels en nog andere over media en het belang van een goede publieke omroep op Pala.
800 miljoen mensen zijn ondervoed, elk jaar opnieuw sterven miljoenen mensen door gebrek aan voedsel en de ziekten die daarmee samenhangen, elke dag meer dan 25.000 doden, dat zijn wel 100 neerstortende passagiersvliegtuigen of ruim acht keer het aantal 11 september doden in de WTC torens, elke dag. Toch levert de Aarde genoeg te eten voor iedereen. Niet een tekort aan voedsel is dus de belangrijkste oorzaak van honger en hongersnood. De echte oorzaak is, veel meer dan voedseltekort, droogte, overstromingen of andere rampen, dat mensen arm zijn, dat ze te weinig koopkracht of inkomen hebben om aan eten te geraken.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
Is naast arbeid, grondstoffen en kennis één van de middelen die ons helpt om welvaart te scheppen. Kapitaal kan variëren van grond tot zware industriële infrastructuur tot ruime financiële middelen. Ons grootste kapitaal om economische rijkdom voort te brengen is ongetwijfeld de Aarde. Als we er duurzaam mee omspringen, is het een onuitputtelijke bron van zuiver water, voedsel, hernieuwbare energie en hernieuwbare grondstoffen. Het is wel ironisch om vast te stellen dat ons economische systeem die Aarde zwaar miskent en dus eigenlijk zeer antikapitalistisch tekeergaat.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, werk of arbeid is lang niet alleen contractuele loonarbeid voor een werkgever.
Het menselijke leven is nooit zeker en dus niet vrij van risico’s; of het vergt extra inspanningen om mensenrechten waar te maken.Zo vormen gewilde kinderen de toekomst van de samenlevingen en mogen ze geen last zijn.Wie ziek is, heeft recht op de best mogelijke verzorging en op een gewaarborgd inkomen voor zichzelf en voor wie afhankelijk is van dat inkomen om te kunnen leven.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
vormen een belangrijke motor van de huidige globalisering.Flink geholpen door technologische (r)evoluties zijn zij op de vrijgemaakte markten de drijvende kracht achter economische globalisering. Ze dragen onmiskenbaar bij tot de welvaart op onze wereld. Weinigen weigeren hun producten of diensten.
'Van wie zijn de media? De media zijn van ons'; 'Een democratische samenleving koestert betrouwbare media'; 'De mediatoekomst is aan encyclopedische journalistiek'; 'Een goede publieke omroep is best voor iedereen'; 'De openbare omroep moet dan wel de best mogelijke informatie garanderen'Vind deze artikels en nog andere over media en het belang van een goede publieke omroep op Pala.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
vormen een belangrijke motor van de huidige globalisering.Flink geholpen door technologische (r)evoluties zijn zij op de vrijgemaakte markten de drijvende kracht achter economische globalisering. Ze dragen onmiskenbaar bij tot de welvaart op onze wereld. Weinigen weigeren hun producten of diensten.
Vind Pala artikels die inzoomen op de rol van geld, financiële crisis, falen van grootbanken en alternatieven.Onder Dexia zijn meer artikels te vinden over de ineenstorting van deze wereldwijd opererende fantoombank.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
vormen een belangrijke motor van de huidige globalisering.Flink geholpen door technologische (r)evoluties zijn zij op de vrijgemaakte markten de drijvende kracht achter economische globalisering. Ze dragen onmiskenbaar bij tot de welvaart op onze wereld. Weinigen weigeren hun producten of diensten.
Vind Pala artikels die inzoomen op de rol van geld, financiële crisis, falen van grootbanken en alternatieven.Onder Dexia zijn meer artikels te vinden over de ineenstorting van deze wereldwijd opererende fantoombank.
Vind Pala artikels die inzoomen op de rol van geld, financiële crisis, falen van grootbanken en alternatieven.Onder Dexia zijn meer artikels te vinden over de ineenstorting van deze wereldwijd opererende fantoombank.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Is naast arbeid, grondstoffen en kennis één van de middelen die ons helpt om welvaart te scheppen. Kapitaal kan variëren van grond tot zware industriële infrastructuur tot ruime financiële middelen. Ons grootste kapitaal om economische rijkdom voort te brengen is ongetwijfeld de Aarde. Als we er duurzaam mee omspringen, is het een onuitputtelijke bron van zuiver water, voedsel, hernieuwbare energie en hernieuwbare grondstoffen. Het is wel ironisch om vast te stellen dat ons economische systeem die Aarde zwaar miskent en dus eigenlijk zeer antikapitalistisch tekeergaat.
Net omdat geld of kapitaal in een duurzame economie ten dienste staat van het maatschappelijk doel, moet men het financieel rendement ervan goed in het oog te houden. Het is belangrijk om te begrijpen dat een groot verschil in financieel rendement op lange termijn ook een groot duurzaamheidsverschil maakt.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, werk of arbeid is lang niet alleen contractuele loonarbeid voor een werkgever.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, werk of arbeid is lang niet alleen contractuele loonarbeid voor een werkgever.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.