De Cali en Bakoe conferenties brengen de wereld geen veiligheidi voor biodiversiteiti en klimaat, allebei extreem belangrijke planetaire grenzeni. Ze dwalen zelfs af van de essentie. Zo zien ze het rund in de kamer niet.
Natuurlijk is er nooit één praktisch antwoord op de complexe uitdagingen die het overschrijden van de planetaire grenzeni meebrengt. Maar het helpt de wereld in geen geval om zich te verliezen in onvruchtbare conferenties… en al helemaal als die geen oog hebben voor de beste en noodzakelijke oplossingen.
Na de teleurstellende VN-conferenties over biodiversiteiti in Cali en over klimaat in Bakoe blijft de wereld vooral zitten met ‘het rund in de kamer’. Dat is geen simplisme.
Vergeet dat de wereld op een min of meer veilige wijze binnen deze cruciale planetaire grens zou kunnen opereren als het overgrote deel van het landbouwland en massaal veel natuurlijke bossen en graslanden worden opgeofferd voor de veeteelt.
Afbeelding
11 POLITIEKE DWAASHEDEN
Afbeelding
TRANSITIE. Onze welvaart van morgen
Afbeelding
COOPERATIES. Hoe heroveren we de economie?
Monocultuur van 3 miljard runderen en schapen
Dat zijn dan vooreerst massaal veel runderen, meer dan anderhalf miljard in 2022; gevolgd door een enorme kudde schapen die meer dan 1,3 miljard dieren telt, samengeteld stilaan drie miljard.
Deze mondiale monocultuur is ronduit dodelijk als alle andere natuurlijke leven amper nog plek overhoudt. Veeteelt legt beslag op zoveel land dat de biodiversiteiti er wereldwijd simpelweg onder bezwijkt.
De klimaatkost van een dierlijke monocultuur
Bekijk dan klimaatveranderingi. Natuurlijk moeten energie en industrie en mobiliteit en wonen en ... nog meer worden aangepakt: de transities richting fossielvrij moeten veel sneller verlopen. Maar vergeet ook hier dat een min of meer veilige opwarming ooit haalbaar zou zijn met de huidige mondiale veehouderij die meer dan één probleem veroorzaakt en maar moeilijk valt te verduurzamen.
Vooral runderen en ook schapen vormen een immense bron van broeikasgassen. Ze dragen in grote mate bij aan klimaatveranderingi en aan het dramatisch overschrijden van die levensbelangrijke planetaire grens. De klimaatimpact van runds- of schapenvlees is vele malen tot wel enkele tientallen malen groter dan tal van andere producten die landbouwi, tuinbouw of veeteelt te bieden hebben.
Bedenk zeker ook wat de vernietiging teweegbrengt van alle ongerept woud en grasland dat moet wijken voor de veeteelt, rechtstreeks om te grazen of onrechtstreeks om er veevoer op te kweken. Die gronden zijn we collectief kwijt als klimaatregelaars. Ze nemen veel minder broeikasgasuitstoot op dan tevoren en zijn een extra bron van opwarming van de Aardei geworden… een onhoudbare situatie.
Ooit, te laat, zal politiek beslissen wat altijd al dringend moest
Tientallen conferenties later is de toestand ernstiger dan ooit. En de les is: vergeet vooruitgang door dergelijke bijeenkomsten zolang ze zich niet weten te concentreren op wat meest van al moet aangepakt, en wel meteen.
Een evidente belasting
Er is, zoals voor fossiele brandstoffen overigens, een evidente maatregel die al lang mondiale wet had moeten zijn. En die natuurlijk nog altijd meteen kan ingaan, ook al zijn velen er om uiteenlopende redenen tegen. Dat is het meteen aanzienlijk belasten van de consumptie van runds- en schapenvlees.
Die maatregel werkt effectief, kost geen belastinggeld en kan integendeel zelfs een grote bron van inkomsten zijn. Die middelen kunnen gedeeltelijk dienen om de veeteelt te heroriënteren en zelfs om andere dringende en effectieve klimaatinitiatieven mee te financieren.
Natuurlijk is ook een dwingender aanpak mogelijk om de veestapel te verminderen. Die is zelfs gewenst, o.a. veel meer oppervlakte van de Aardei toewijzen voor natuur, en die effectief beschermen en afschermen. Maar de kans dat zoiets snel werkelijkheid zou worden, is nog kleiner. Wat echter niemand mag beweren, is dat we niet zouden weten wat te doen.
Begin jaren zeventig introduceerde de Internationale Arbeidsorganisatie de term ‘informele sector’ om de activiteiten te beschrijven van de werkende armen: ze werken erg hard maar hun werk is niet erkend, geregistreerd, beschermd of geregeld door één of andere overheid. De meeste zijn te vinden in ontwikkelingslanden. In 2002 schat de IAO het aantal werkende armen in de wereld op 530 miljoen: zij verdienen niet genoeg om hun gezin aan een inkomen te helpen van één dollar per gezinslid. Maar ook in rijke landen, zeker in bv. Italië of België, bestaat het fenomeen van de onofficiële economie. Dan praten we over het woekerende zwartwerk en de verdoken productie in bijvoorbeeld illegale kledingateliers, de bouw, horeca, tuinbouw en fruitpluk, of de transportsector. In die informele sectoren van zowel de arme als de rijke landen liggen de lonen of wat daarvoor moet doorgaan bijna altijd veel lager. Wie daar moet werken is gelukkig als hij min of meer kan rondkomen, want meestal levert dat werk niet genoeg op om van te leven. En daar moet nog bij verrekend worden dat er van werkzekerheid zelden sprake is, evenmin als van sociale zekerheid. Voor pensioenen, ziekte, werkloosheid is niets geregeld, om van vakantiegeld of kinderbijslag maar te zwijgen. Het fenomeen dat iemand wel werk heeft maar te weinig verdient om fatsoenlijk te leven, beperkt zich echter niet tot die informele arbeidssectoren. Vooral in de Verenigde Staten is de jongste jaren het aantal onderbetaalde formele banen fors gegroeid. Bijna iedereen kan er aan werk geraken, maar met die lage salarissen blijft men ruim onder het levensminimum hangen. En het gaat hier om miljoenen jobs.
Schrijf je in op de PALA nieuwsbrief
Onder toelichting weblinks naar artikels en instellingenIn nationale staten behoort het geweldmonopolie toe aan de overheid, die er heel terughoudend, streng gereglementeerd en democratisch gecontroleerd moet mee omspringen. Net zo komt het internationale geweldmonopolie toe aan de mondiale en regionale overheden.
Dieren en planten waren nooit veilig voor de mens maar hun uitstervingsritme ligt veel hoger dan ooit, een rijkdom die wellicht voor altijd verloren gaat.
Na de uitleg vindt u overzicht met linksnaar artikels over planetaire grenzenRespecteren we de draagkracht van ons belangrijkste systeem Aarde? De jongste jaren luidt de vraag steeds meer: blijven we binnen de planetaire grenzen? Dat concept introduceerden Johan Rockström en zevenentwintig andere gerenommeerde wetenschappers in 2009. (1)
Na de uitleg vindt u overzicht met linksnaar artikels over planetaire grenzenRespecteren we de draagkracht van ons belangrijkste systeem Aarde? De jongste jaren luidt de vraag steeds meer: blijven we binnen de planetaire grenzen? Dat concept introduceerden Johan Rockström en zevenentwintig andere gerenommeerde wetenschappers in 2009. (1)
Dieren en planten waren nooit veilig voor de mens maar hun uitstervingsritme ligt veel hoger dan ooit, een rijkdom die wellicht voor altijd verloren gaat.
Dieren en planten waren nooit veilig voor de mens maar hun uitstervingsritme ligt veel hoger dan ooit, een rijkdom die wellicht voor altijd verloren gaat.
Dieren en planten waren nooit veilig voor de mens maar hun uitstervingsritme ligt veel hoger dan ooit, een rijkdom die wellicht voor altijd verloren gaat.
Het natuurlijk broeikaseffect zorgt ervoor dat het op Aarde lekker warm is met gemiddeld 15°C. Maar te veel CO2 en andere broeikasgassen in de atmosfeer versterken dat broeikaseffect en vele wetenschappers waarschuwen voor de door de mens veroorzaakte extra opwarming en klimaatverandering. Ze wijzen op de gevaren van o.a. een stijgende zeespiegel, toenemend natuurgeweld en (te) snel opschuivende klimaatzones. Vind meer uitleg en een overzicht van belangrijke Pala artikels over klimaatverandering met links naar bronnen
Het natuurlijk broeikaseffect zorgt ervoor dat het op Aarde lekker warm is met gemiddeld 15°C. Maar te veel CO2 en andere broeikasgassen in de atmosfeer versterken dat broeikaseffect en vele wetenschappers waarschuwen voor de door de mens veroorzaakte extra opwarming en klimaatverandering. Ze wijzen op de gevaren van o.a. een stijgende zeespiegel, toenemend natuurgeweld en (te) snel opschuivende klimaatzones. Vind meer uitleg en een overzicht van belangrijke Pala artikels over klimaatverandering met links naar bronnen
zie ook agro-ecologische landbouwAl te makkelijk krijgt een mens te horen dat landbouw een steeds kleiner deel is van onze economie, versta, een verwaarloosbaar deel. Feit blijft dat het de landbouw is die zorgt voor de energie die de mens broodnodig heeft, we moeten namelijk allemaal eten om te leven. Voldoende en gevarieerd eten is ook cruciaal voor onze gezondheid.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
Dat de Verenigde Naties in 1992 op de VN-Conferentie over Milieu en Ontwikkeling 172 landen kunnen verzamelen, is een verrassend aangename evolutie. Ze illustreert hoe de bewustwording van de risico’s die we lopen met de opwarming van de aarde en het razendsnel uitsterven van planten en dieren, vrij snel redelijk ver is doorgedrongen. Er komt zelfs besluitvorming op die Aardetop. Het raamverdrag inzake klimaatverandering wordt goedgekeurd. Ook het Biodiversiteitsverdrag ziet het levenslicht. En met Agenda 21 wordt zelfs een heus actieplan voor duurzame ontwikkeling afgesproken, weliswaar op vrijwillige basis.
zie VN-Conferentie over Milieu en Ontwikkeling
Het Biodiversiteitsverdrag ziet het levenslicht op de VN-Conferentie over Milieu en Ontwikkeling in juni 1992 in Rio de Janeiro. Dat verdrag wil de natuurlijke soortenrijkdom beschermen en een duurzaam gebruik ervan mogelijk maken. Het beoogt ook de opbrengsten van genetisch materiaal billijk te verdelen. De soortenrijkdom behoort door dat verdrag toe aan de soevereine landen, die ook moeten zorgen voor het voortbestaan ervan.
Het natuurlijk broeikaseffect zorgt ervoor dat het op Aarde lekker warm is met gemiddeld 15°C. Maar te veel CO2 en andere broeikasgassen in de atmosfeer versterken dat broeikaseffect en vele wetenschappers waarschuwen voor de door de mens veroorzaakte extra opwarming en klimaatverandering. Ze wijzen op de gevaren van o.a. een stijgende zeespiegel, toenemend natuurgeweld en (te) snel opschuivende klimaatzones. Vind meer uitleg en een overzicht van belangrijke Pala artikels over klimaatverandering met links naar bronnen
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.