Klimaatzaak, rechtvaardige zaak. Vertrouw echter niet enkel op de gerechtelijke molen
donderdag, 4 december 2014 - 11:39
Bekende Vlamingen die zich uitspreken over zaken van algemeen belang, zoiets levert niet altijd een aangename waarheid op. Proficiat echter voor de initiatiefnemers van Klimaatzaak want ze hebben gelijk. Weinig beter dan de reactie van de bevoegde minister om dat te onderstrepen.Het is echter uitkijken dat hun rechtvaardige zaak niet sneuvelt in de gerechtelijke molen. Mogen we hen daarom een bijkomend alternatief voorstellen? Organiseer een klimaattribunaal.
Er zijn redenen om kritisch te zijn als Bekende Vlamingen of BV's zich laten horen. Waarom zou er meer naar hen moeten worden geluisterd dan naar andere burgers? Wat zou hen meer deskundig maken? Mogen we aannemen dat ze niet uit hun nek kletsen maar goed hebben geanalyseerd en nagedacht, en met een weloverwogen standpunt komen? In het geval van Klimaatzaak heb ik geen moeite om alle scepticisme aan de kant te schuiven.
Ze hebben gelijk, groot gelijk zelfs
Afbeelding
Schrijf in op de PALA nieuwsbrief
verschijnt maximaal 2 maal per maand
een journalistieke kijk op onze globaliserende wereld Hoe is de wereld eraan toe? Waar moet het naartoe? Hoe geraken we daar?
PALA zoekt met haar nieuwsbrief, website en boeken de antwoorden voor een meer sociale, ecologische en democratische samenleving en economie
De oprichters van Klimaatzaak hebben hun huiswerk gemaakt. Ze weten wat er aan de hand is, en wat er op het spel staat voor ons allemaal. Zij doorzien hoe de overheden angstwekkend tekortschieten, meer nog bij ons dan elders. Dat hoeft niet te verwonderen met, naast andere specialisten, onder andere Serge de Gheldere en Nic Balthazar in de rangen. Zij werpen zich al langer inhoudelijk en maatschappelijk op de gevaren van klimaatveranderingi voor mens, samenleving en economiei.
Heel lucide stellen de initiatiefnemers vast dat onze overheden verzuimen hun eerste plicht na te komen, namelijk de bescherming van hun burgers. En dus trekken zij als verantwoordelijke burgers de conclusie die zich opdringt: zij dagen die overheden voor de rechter omdat ze niet doen wat moet, zelfs niet eens wat ze beloven.
Proficiat dus met hun initiatief. We moeten Klimaatzaak hartelijk welkom heten onder ons. Want, inderdaad, de tijd van (louter) ludieke acties is al lang voorbij. Bij zoveel zware en aanslepende politieke onwil en onmacht die de toekomst van onze samenleving doodt en in feite schuldig verzuim is geworden, rest geen andere keuze dan onze overheden ter verantwoording te roepen.
De afwezige minister
De bevoegde Vlaamse minister gaat in haar reactie, waarin zij burgers meent te moeten terechtwijzen, volledig voorbij aan de essentie van haar politieke opdracht. Het is haar job om alle overheidscapaciteit – inzake regelgeving, sturing, toewijzing van middelen, fiscaliteit - te mobiliseren om de ommekeer richting CO2-neutrale economiei eindelijk drastisch in te zetten.
Wie anders dan onze overheden kunnen ons afhelpen van de bedrijfswagenidiotie die ons teistert? Wie anders kan meest snel en fundamenteel een duurzaam energiesysteem op de sporen helpen? Een verantwoorde mobiliteit? Duurzaam bouwen en wonen? Duurzame landbouwi en voeding? En dat alles op een sociaal verantwoorde wijze.
Maar neen dus, daar zwijgt de minister over. Ze kon onmogelijk beter het belang en de noodzaak onderstrepen van Klimaatzaak. Meer nog, ze brengt burgers op de gedachte dat bovenop een impeachment of afzettingsprocedure tegen ministers noodzakelijk zou kunnen zijn.
Dat politici zich vooral niet vergissen, dit is eigenlijk de enige manier om politiek ernstig te nemen, namelijk hen aanspreken op hun verantwoordelijkheid voor het algemeen belang. Veel erger zou zijn om hen de rug toe te keren. Want dan zouden we de facto het failliet van de democratie uitroepen als het gaat over besluitvorming en oplossingen zoeken voor de meest ernstige crises; en zonder twijfel is de klimaatcrisis daar één van.
Rechtvaardige rechters gezocht
Bij een ernstig dispuut is het zaak een onpartijdige scheidsrechter te vinden. Daar zijn rechters voor. Daar is de rechterlijke machti voor. Dat burgers van dit land klaarheid eisen door middel van een rechterlijke uitspraak over de klimaatverantwoordelijkheid van hun overheden is veel te lang uitgebleven. Zo ontnemen ze politici de mogelijkheid om hun plicht te ontvluchten en herstellen ze min of meer het politieke strijdperk. Duizendmaal proficiat is nog te weinig om het belang hiervan te onderstrepen.
Er is één groot probleem in deze kwestie, en ik vermoed dat de initiatiefnemers er ook stil bij hebben gestaan. De essentie is deze week op een misschien ongewilde maar in elk geval ironische wijze samengebald op de voorpagina van een krant. Rechts een fotomontage met deze klimaatstrijders die België voor de rechter dagen. Links het nieuws dat ‘onrechtvaardige rechters’ in dit land het voorstel van hun minister om binnen het jaar recht te spreken - een politicus die voor zijn visie wel lof verdient - ondenkbaar vinden.
Wat in elke volwaardige democratie kan, dat magistraten tijdig recht spreken i.p.v. de bevolkingi voortdurend te geselen met rechtsonthouding, dat wil er bij de top van onze rechterlijke machti niet in. Wie hun redenering volgt, zingt de lof der zotheid: zou de post ooit durven argumenteren dat brieven bestellen binnen een paar dagen te gek voor woorden is? Of de spoorwegen dat het toch volkomen onredelijk is te vragen om een trein die ’s morgens in Gent vertrekt nog diezelfde dag in Oostende te laten aankomen?
Er valt dus te vrezen dat deze meest dringende en levensbelangrijke klimaatzaak sneuvelt in de Belgische gerechtelijke molen die geregeld - zie het aantal verjaarde rechtszaken inzake zware fraude - zelfs niet eens langzaam maalt.
De schreeuw om een klimaattribunaal
Mag ik de oprichters van Klimaatzaak daarom een bijkomend alternatief voorstellen? Organiseer, parallel aan de gangbare gerechtelijke weg, een krachtig klimaattribunaal waar alle partijen, waaronder de betrokken overheden, de kans krijgen om zich te laten horen. Maak mogelijk dat dit tribunaal sneller en gefundeerder dan waartoe onze rechterlijke machti in staat blijkt, uitspraak in deze Klimaatzaak doet.
Inspiratie voor deze aanpak is te vinden in de befaamde Russell tribunalen. Het allereerste onderzocht en beoordeelde al bijna vijftig jaar geleden de rol van de VS in de Vietnamoorlog die toen woedde. Andere tribunalen volgden. In de 21ste eeuw schreeuwt naast andere crises al zeker de klimaatoorlog, deze misdaad tegen de mensheid, om een tribunaal.
Net omdat geld of kapitaal in een duurzame economie ten dienste staat van het maatschappelijk doel, moet men het financieel rendement ervan goed in het oog te houden. Het is belangrijk om te begrijpen dat een groot verschil in financieel rendement op lange termijn ook een groot duurzaamheidsverschil maakt.
Schrijf je in op de PALA nieuwsbrief
Het natuurlijk broeikaseffect zorgt ervoor dat het op Aarde lekker warm is met gemiddeld 15°C. Maar te veel CO2 en andere broeikasgassen in de atmosfeer versterken dat broeikaseffect en vele wetenschappers waarschuwen voor de door de mens veroorzaakte extra opwarming en klimaatverandering. Ze wijzen op de gevaren van o.a. een stijgende zeespiegel, toenemend natuurgeweld en (te) snel opschuivende klimaatzones. Vind meer uitleg en een overzicht van belangrijke Pala artikels over klimaatverandering met links naar bronnen
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
zie ook agro-ecologische landbouwAl te makkelijk krijgt een mens te horen dat landbouw een steeds kleiner deel is van onze economie, versta, een verwaarloosbaar deel. Feit blijft dat het de landbouw is die zorgt voor de energie die de mens broodnodig heeft, we moeten namelijk allemaal eten om te leven. Voldoende en gevarieerd eten is ook cruciaal voor onze gezondheid.
Waar het in de wereld in grote mate om draait. Al te vaak gereduceerd tot staatsmacht of zelfs tot militaire staatsmacht waarbij nog niet zo lang geleden enkel maar twee zogenaamde supermachten meetelden, de VS en de voormalige Sovjetunie. Dat kleine groepen een terroristische machtspositie kunnen uitbouwen, beseffen we nu ook. Maar er zijn veel andere vormen van macht in onze globaliserende wereld, vooreerst economische en financiële macht. De opkomst van Oost-Azië heeft vooral met die macht te maken, de sleutelpositie van multinationals eveneens en bovenal de dominantie van financiële groepen. Er is de politieke macht, hard nodig om de economische macht zonodig te corrigeren; ze komt op wereldvlak meer dan één maatje te kort. Cultuur, kennis en technologie bieden in hoge mate het vermogen om het leven en het samenleven te organiseren. Op het snijvlak van cultuur en economie is er de stijgende mediamacht die de agenda van de publieke opinie meer en meer beheerst. Religies en levensovertuigingen laten hun soms sterke invloed gelden in de wereld.In een steeds complexere mondiale samenleving zijn er talloze vormen van macht en machtsuitoefening die voortdurend op elkaar inwerken. Omdat onze wereld snel verandert, betekent dit ook dat bestaande machtsverhoudingen vlugger onder druk kunnen komen.
zijn we met te veel? In 2015 telt de wereld 7,350 miljard mensen. In de toekomst kijken is niet makkelijk, maar omstreeks 2050 zullen we in de medium schatting meest waarschijnlijk met zowat 9,73 miljard zijn. Ongeveer zoals vandaag zouden 1,29 miljard mensen in de nu rijke, vooral industriële landen leven, daar komt vergrijzing van. De nu veel armere landen zien hun bevolking aangroeien van goed 6,18 tot wel 8,44 miljard, met volgens sommigen dreigende overbevolking. Tegen 2100 zou de groei stevig terugvallen met een wereldbevolking van dan waarschijnlijk 11,21 miljard.
Waar het in de wereld in grote mate om draait. Al te vaak gereduceerd tot staatsmacht of zelfs tot militaire staatsmacht waarbij nog niet zo lang geleden enkel maar twee zogenaamde supermachten meetelden, de VS en de voormalige Sovjetunie. Dat kleine groepen een terroristische machtspositie kunnen uitbouwen, beseffen we nu ook. Maar er zijn veel andere vormen van macht in onze globaliserende wereld, vooreerst economische en financiële macht. De opkomst van Oost-Azië heeft vooral met die macht te maken, de sleutelpositie van multinationals eveneens en bovenal de dominantie van financiële groepen. Er is de politieke macht, hard nodig om de economische macht zonodig te corrigeren; ze komt op wereldvlak meer dan één maatje te kort. Cultuur, kennis en technologie bieden in hoge mate het vermogen om het leven en het samenleven te organiseren. Op het snijvlak van cultuur en economie is er de stijgende mediamacht die de agenda van de publieke opinie meer en meer beheerst. Religies en levensovertuigingen laten hun soms sterke invloed gelden in de wereld.In een steeds complexere mondiale samenleving zijn er talloze vormen van macht en machtsuitoefening die voortdurend op elkaar inwerken. Omdat onze wereld snel verandert, betekent dit ook dat bestaande machtsverhoudingen vlugger onder druk kunnen komen.
Waar het in de wereld in grote mate om draait. Al te vaak gereduceerd tot staatsmacht of zelfs tot militaire staatsmacht waarbij nog niet zo lang geleden enkel maar twee zogenaamde supermachten meetelden, de VS en de voormalige Sovjetunie. Dat kleine groepen een terroristische machtspositie kunnen uitbouwen, beseffen we nu ook. Maar er zijn veel andere vormen van macht in onze globaliserende wereld, vooreerst economische en financiële macht. De opkomst van Oost-Azië heeft vooral met die macht te maken, de sleutelpositie van multinationals eveneens en bovenal de dominantie van financiële groepen. Er is de politieke macht, hard nodig om de economische macht zonodig te corrigeren; ze komt op wereldvlak meer dan één maatje te kort. Cultuur, kennis en technologie bieden in hoge mate het vermogen om het leven en het samenleven te organiseren. Op het snijvlak van cultuur en economie is er de stijgende mediamacht die de agenda van de publieke opinie meer en meer beheerst. Religies en levensovertuigingen laten hun soms sterke invloed gelden in de wereld.In een steeds complexere mondiale samenleving zijn er talloze vormen van macht en machtsuitoefening die voortdurend op elkaar inwerken. Omdat onze wereld snel verandert, betekent dit ook dat bestaande machtsverhoudingen vlugger onder druk kunnen komen.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
Het natuurlijk broeikaseffect zorgt ervoor dat het op Aarde lekker warm is met gemiddeld 15°C. Maar te veel CO2 en andere broeikasgassen in de atmosfeer versterken dat broeikaseffect en vele wetenschappers waarschuwen voor de door de mens veroorzaakte extra opwarming en klimaatverandering. Ze wijzen op de gevaren van o.a. een stijgende zeespiegel, toenemend natuurgeweld en (te) snel opschuivende klimaatzones. Vind meer uitleg en een overzicht van belangrijke Pala artikels over klimaatverandering met links naar bronnen
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
Het natuurlijk broeikaseffect zorgt ervoor dat het op Aarde lekker warm is met gemiddeld 15°C. Maar te veel CO2 en andere broeikasgassen in de atmosfeer versterken dat broeikaseffect en vele wetenschappers waarschuwen voor de door de mens veroorzaakte extra opwarming en klimaatverandering. Ze wijzen op de gevaren van o.a. een stijgende zeespiegel, toenemend natuurgeweld en (te) snel opschuivende klimaatzones. Vind meer uitleg en een overzicht van belangrijke Pala artikels over klimaatverandering met links naar bronnen
Als zowat alle systemen waarop we vertrouwen voor een goed leven in crisis verkeren, moeten we ze allemaal aanpakken en verduurzamen, en daarbij ook oog hebben voor hoe ze elkaar beïnvloeden en versterken. Dat hele proces noemen we transitie.Het is een volledige en coherente ombouw van onze huidige economie en samenleving - die een onhoudbare ecologische voetafdruk hebben, sociaal onrechtvaardig zijn en vaak ook ondemocratisch - naar een sociaalecologische en democratische samenleving en economie.
Het natuurlijk broeikaseffect zorgt ervoor dat het op Aarde lekker warm is met gemiddeld 15°C. Maar te veel CO2 en andere broeikasgassen in de atmosfeer versterken dat broeikaseffect en vele wetenschappers waarschuwen voor de door de mens veroorzaakte extra opwarming en klimaatverandering. Ze wijzen op de gevaren van o.a. een stijgende zeespiegel, toenemend natuurgeweld en (te) snel opschuivende klimaatzones. Vind meer uitleg en een overzicht van belangrijke Pala artikels over klimaatverandering met links naar bronnen
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.