Welkom op jullie verjaardagsfeestje want Wereldsolidariteit-Solidarité Mondiale is iets van ons allen. Daarom ben ik ook zo opgetogen dat we vanavond met zovelen zijn. 45 jaar. Een leuke leeftijd. De meesten zijn dan in de fleur van hun leven. Veel levenservaring, ietwat gesetteld, maar nog voldoende jong en dynamisch! Met nog vele plannen voor de toekomst. Dat geldt ook voor WSM.
Laat ons even 45 jaar terug gaan. 1974. Weet je het nog ? Voor sommigen waarschijnlijk in de zandbak, anderen op de schoolbanken, en de grijsaards onder ons reeds aan het werki. Verplaats je even in de tijd van toen.
Tijd van John Lennon, Anjerrevolutie en Helder Camara
Een heel andere tijdsgeest. De sympathieke VW Kever werd de VW Golf, een niet-integere president Nixon kon nog afgezet worden door het Watergate-schandaali, de radio speelde ABBA en John Lennon, een Anjerrevolutie kon nog een einde maken aan een dictatuur in Portugal… en ikzelf (17 jaar) verkeerde stiekem met mijn eerste lief, à propos nog altijd mijn vrouw – en droomde van wat ik zou studeren. Alvast iets waarmee ik de jeugdige idealen kon waarmaken, ergens een verschil maken… Het was de tijd dat Helder Camara op onze muur prijkte, een tijd doorspekt met vooruitgangsoptimisme, begeesterd door het geloof in de maakbaarheid van onze samenleving, en ja zelfs, in de maakbaarheid van een rechtvaardiger wereld !
Het is in die tijdsgeest dat de Christelijke Arbeidersbeweging ook een feestje organiseerde, om haar 50-jarig bestaan te vieren. Ze gaf toen het mooie voorbeeld om daar geen knalfuif van te maken, maar wel een diepgaand reflectiemoment op te zetten. En dat leidde tot het Manifest over de rechtvaardigheid in de wereld, 8 mei 1971. Een reflectie over wat hen verder te doen stond. Vergeet niet dat we toen in de glorietijd waren van de sociale en politieke machti van ACW-MOC – de periode waarin ze de beste Westerse sociale zekerheidi uitdokterden…
Afbeelding
De PALA website en nieuwsbrief zijn gratis. Maar iedereen weet dat het zonder middelen niet kan. Liever dan te werken met subsidies, rekenen we op al wie Pala leest. Zo kunnen we ons ongebonden concentreren op de inhoud.
Uw steun - maandelijks, jaarlijks of éénmalig - is welkom op rekeningnummer BE66 5230 4091 1443 van Pala vzw - 3001 Leuven met vermelding 'Steun Pala'. Alvast dank.
Of misschien wil u wel vaste steungever worden? Abonnees die zich engageren voor bv. 2 of 5 euro steun per maand geven Pala de rust van stabiele inkomsten die de vaste uitgaven voor website en nieuwsbrief dekken.
De reflectie leidde tot een uitgesproken nieuw engagement om als beweging ook haar internationale verantwoordelijkheid op te nemen en de toen veel besproken Universele Verklaring van de Rechten van de Mensi tot haar agenda te maken, wereldwijd. Ambitie kon toen… Het is dit Manifest dat leidde tot de totstandkoming van het Fonds Wereldsolidariteit-Solidarité Mondiale om uiteindelijk op een mooie lentedag 21 maart 1974 in het Staatsblad geïnstitutionaliseerd te worden.
Tijd voor grondige reflectie
Wij die vandaag onze 45 jaar vieren hebben er ook voor gekozen dit niet in te vullen met een grootse happening, maar met een bescheiden netwerkmoment, ter afronding van ook een grondig reflectieproces. De laatste jaren hebben we immers veel stilgestaan bij vanwaar we komen, waar we vandaag staan en wie we morgen willen zijn. Wereldsolidariteit-Solidarité Mondiale evolueerde, en het is die vernieuwde identiteit die we jullie vandaag, op onze verjaardag, voorstellen. Samen met een vernieuwde vormgeving, resultaat van een traject voor duidelijkere positionering en communicatie. Velen van jullie werden in één of andere fase betrokken in dat proces waarbij we onze strategie en identiteit scherp stelden en vervolgens ook kozen voor een andere look & feel; want als de vlag de lading niet meer dekt, dan moet je ook die stap zetten. Straks meer daarover.
Onze context is hard veranderd
Maar eerst de achtergrond. Want het ging niet om een facelift omdat we 45-jarige rimpeltjes krijgen, maar om een herpositionering in onze steeds onrustig bewegende sector. Dit is geen luxe maar een noodzaak in deze tijd waar zowat alles op losse schroeven wordt gezet. Onze context is veranderd: de Christelijke Arbeidersbeweging is niet meer die van de jaren ’70, het middenveldi wordt in de hoek geduwd, de wereld is in versnelde veranderingsmodus, armoedei en sociale uitsluiting volgen de scheidingslijn Noord-Zuid niet meer, en bij dat alles staat ontwikkelingssamenwerkingi onder druk.
Laat ons beginnen bij dat laatste, dat gaat tenslotte over onze core business. Een aantal kritische vragen zijn terecht. Ze verdienen beter dan het oppervlakkige Pano-reportage gehalte van vorige week. Maar velen in de sector zijn allang afgestapt van de voorbijgestreefde paradigma’s van de jaren 70-80, toen het inderdaad te vaak draaide om miserabilistische fondsenwerving, wat simplistische hulpverlening, éénzijdige donor-gedreven bemoeienis, ontwrichting soms van lokale structuren en dynamieken...
Miserabilisme was nooit onze benadering, wel structureel onrecht bestrijden
Ook al blijven sommigen misschien daarin steken, het is in feite nooit de benadering geweest van de Christelijke Arbeidersbeweging. Het Manifest waar ik mee begon stond in zijn analyse en strategie toen reeds veel verder. Van meet af aan werd er gekozen om niet alleen gevolgen maar ook oorzaken van armoedei en uitsluiting te bestrijden, om dat niet zelf te doen maar te doen met groeperingen en bewegingen van de lokale samenlevingen, om te werken aan capaciteitsversterking en sociale, economische en politieke structuren (artikel 3 van het Manifest). Man en paard van structureel onrecht werden er zelfs direct benoemd… ‘kapitalisme geeft de machti in handen van weinigen die de vruchten van de vooruitgang voor zichzelf monopoliseren…’.
Samenlevingsopbouw …
Wij zijn er het dus helemaal niet mee eens dat de geglobaliseerde wereld vandaag beter af zou zijn zonder internationale samenwerking tussen de sociale krachten. Want dat is wat bij een bewegings-NGO als de onze vooropstaat. Onze focus lag nooit op hulpverlening, maar op samenlevingsopbouw. Op een moment dat politiek de krachtsverhoudingen steeds meer verschuiven naar supranationale niveaus, dat de bedrijfswereld zich expliciet internationaliseert en daar maximaal zijn voordeel uit haalt, zouden de krachten die burgers over grenzen heen solidair organiseren overbodig worden? Dit ruikt verdacht veel naar het internationaal doortrekken van de bashing strategie, die we in zovele landen vandaag zien, om de tegenmacht van het georganiseerde middenveldi te verzwakken.
… met andere accenten: 8 punten
Maar dit gezegd zijnde, is het waar dat we vandaag – in deze beyond aid tijd – andere accenten moeten leggen. Leren uit onze ervaring. Wat zijn de belangrijkste ingrediënten geworden van onze vernieuwde aanpak ? Of welke evoluties heeft Wereldsolidariteit het laatste decennium doorgemaakt en vormen de basis van onze nieuwe identiteit ?
De kracht van samen
Kort 8 punten. Met als rode draad, sterker worden door elke verdeeldheid en verbrokkeling van krachten tegen te gaan. Uitgaan van ‘de kracht van samen’, niet voor niets een basisslogan van de laatste jaren. Op 8 fronten dus.
1. We kiezen ervoor een duidelijk unitair sterke nationale NGO te worden. Dé NGO van de hele Christelijke Arbeidersbeweging. Is dat nieuw ? Ja. Want niettegenstaande het feit dat we zo opstartten, werd de werking doorheen de jaren sterk verbrokkeld en soms verdeeld tussen de grote spelers van de beweging, tussen de taalgroepen, in verschillende vzw’s en communicatiekanalen. Dat verzwakte ons.
Vandaag opereren we in synergie met de gehele beweging en worden alle internationale dynamieken van dit huis in een gezamenlijke programmastrategie ontwikkeld. Met dank aan de goede samenwerking met de internationale diensten van ACV en ANMC en het groeiende vertrouwen van de socioculturele organisaties en centrales.
2. We hebben gekozen voor een scherpere thematische focus rond het Recht op Waardig werki en het recht op sociale bescherming. Ook hier ingaand tegen een te grote inhoudelijke versnippering en wetende dat NGO’s van morgen vooral erkend zullen worden omwille van hun expertise op een bepaald domein.
Ondertussen werden we een referentie-organisatie rond deze thema’s. Met dank ook aan de goede samenwerking met de koepels rond campagnes als ‘waardig werki’ en ‘sociale bescherming voor iedereen’.
Een netwerk in 20 landen
3. We evolueerden naar een netwerk NGO waarbij we rond het thema ‘recht op sociale bescherming’ facilitator worden van een thematisch netwerk dat zich in de 3 continenten ontwikkelt. Op nationaal, continentaal en internationaal niveau wordt er zo van mekaar geleerd en werken belangrijke actoren samen rond het beïnvloeden van de politieke agenda’s. In hun land, hun regio en internationale instellingen als Internationale Arbeidsorganisatiei (IAOi) en EUi.
Dit werki in synergie, met samengebalde kracht versterkt vandaag de plaats van het middenveldi in 20 landen en in meerdere continentale dynamieken. We kiezen er dus voor om als Belgische NGO van de beweging ook facilitator te worden van een thematisch netwerk, om samen met de partners rechten af te dwingen van het lokale tot het internationale niveau.
4. We hebben er samen voor gekozen sterker in te zetten op het verhogen van structurele en politieke impact door samen te werken in deze netwerken. We versterken zo de organisaties niet alleen afzonderlijk, maar we verhogen onze impact door politieke acties op te zetten rond een gedeelde agenda.
Denken we maar aan het traject rond universele toegang tot gezondheidszorg in West-Afrikai of het succesvolle Domestic Workers verhaal. De kracht van samen.
Een coördinatieplatform van vakbondeni, mutualiteiten én NGO’s
5. Een vijfde krachtlijn is de keuze om als NGO’s, vakbondeni en mutualiteiten samen te gaan werken over ideologische grenzen heen. Voorbij het concurrentiei-denken dat zo typisch is voor onze sector hebben alle vakbondeni, mutualiteiten en NGO’s die actief zijn rond de waardig werki agenda in België een coördinatieplatform gevormd om samen sterker te staan en onze agenda binnen een te liberaal getint BE ontwikkelingsbeleid beter te promoten. Ook dit netwerk wordt gefaciliteerd door onze NGO.
Alle belangrijke uitdagingen zijn nu internationaal
6. We werden een NGO die het Noord-Zuid paradigma achter zich laat. De samenwerking tussen sociale organisaties gaat over het internationaliseren van gezamenlijke doelstellingen en strijdpunten. Dit vanuit de overtuiging dat de gedeelde uitdagingen van vandaag een gezamenlijk antwoord vragen. En dat we het sterkst staan als gelijkgezinde organisaties mekaar daarin vinden.
Ecologische problemen, gender-gelijkheid, migratievraagstukken, rechtvaardige handel, ketenverantwoordelijkheid voor bedrijveni, de plaats van ouderen, sociale ongelijkheid, rechtvaardige fiscaliteit… al onze belangrijke uitdagingen zijn internationaal verankerd vandaag. Het laatste ACV congres heeft dat sterk geïllustreerd.
Waardig werken en leven kan niet op een dode planeet
7. We kiezen ervoor een NGO te worden die duurzamer werkt op alle vlakken. Er is al de duurzaamheidi van onze partnerschappen waarbij lange termijn relaties en gelijkwaardigheid centraal staan. Maar daarnaast willen we dat de activiteiten van onze partners en onze eigen bedrijfsvoering zich ontplooien met het grootste respect voor de grenzen van onze planeet.
Voor ons gaan duurzame sociale, economische en ecologische ontwikkelingi hand in hand. Daar moeten en willen we zwaarder op inzetten, de planeet kraakt. We kunnen niet werken aan waardig leven voor deze en volgende generaties op een dode planeet.
8. Tot slot, we werden en zijn een NGO die zich inschrijft in de nieuwe internationale agenda waar ontwikkelingi een gedeelde verantwoordelijkheid is van iedereen op elk niveau en in elk land, en waarbij een multi-actor aanpak aangemoedigd wordt om de impact op verandering te vergroten. In de Duurzame Ontwikkelingsdoeleni van de Verenigde Naties worden onze thema’s ernstig genomen. Het zijn vandaag erkende antwoorden op het vraagstuk van sociaal onrecht.
Verandering komt van sterke sociale organisaties
Naast onze keuze om zo verbindend te werken en te netwerken hangen deze 8 evoluties ook aan mekaar met een onderbouwde strategie. En die is niet nieuw voor ons. Ze behoort eigenlijk tot het DNA van onze Christelijke Arbeidersbeweging. Het gaat om het recept waarbij sociale verandering mogelijk wordt gemaakt via het versterken van sociale organisaties. Sociale organisaties die er bewust voor kiezen om te gaan samenwerken.
Samenwerken om zo hun rol op te nemen in wat wij het tri-polair model noemen. Met name: om als een collectief van burgers onze plaats op te eisen naast economische actoren en de overheid. Een driehoek die vandaag echt onder druk staat omdat de overheid het laken naar zich toe wil trekken en tegelijk wil krimpen, ten voordele van een blind geloof in de markt die alles zal oplossen. Burgerinitiatieven, middenveldi mogen zich bezighouden met de kruimels of het oprapen van de brokken.
Langs de andere kant wordt dat samenlevingsmodel door alsmaar meer analisten van alle slag in vraag gesteld. Ze geven duidelijk aan dat een eenzijdige politiek-private benadering gevaarlijk en zelfs desastreus kan zijn. Zeker in landen met zwakke overheden die als het ware worden ingehuurd door multinationals die er hun voordeel bij doen… Opiniemakers hameren erop dat een middenveldi opnieuw haar politiserende rol en verantwoordelijkheid moet opnemen; dat meer evenwichtige krachtsverhoudingen dringend moeten hersteld.
Dat verhaal zien wij dagdagelijks bevestigd in succeservaringen en catastrofes bij vele van onze partnerlanden Je krijgt ontwrichte samenlevingen als sociale burgerinitiatieven niet aan bod komen.
Als sociale organisaties buitenspel worden gezet… in Mauritanië, Bangladesch, Guatemala en in het Westen
Ik denk aan Mauritanië waar nieuwe vormen van slavenhandel schering en inslag zijn, aan Bangladesh waar politiek en bedrijfsleven blijven samenspannen om arbeiders hun rechten te ontzeggen, aan Guatemala waar sociale actie wordt onderdrukt en dus geen sociale bescherming ontstaat.
Telkens als de sociale organisaties buitenspel worden gezet zien we onevenwichtige samenlevingen ontstaan. Dat geldt trouwens ook voor het Westen, met zijn rechts populistische tsunami. Massale protesten van jongeren die roepen om gehoord te worden of gele hesjes die serieus willen genomen worden…tonen de groeiende kloof. Het merkwaardige geloof van de staat in zichzelf in het huidige Vlaanderen is beangstigend… Ze willen de sociale samenhang bevorderen door minder steun te geven of rekening te houden met georganiseerde burgers!
Bemoedigende successen… in Nepal, Senegal, Mali, Benin, Guinee
Maar tegelijk zien we het belang van deze strategie ook bevestigd door bemoedigende successen. Ik ben er fier op te zien hoe de partners van het Netwerk in Nepal met de overheid vandaag een moderne sociale zekerheidi op poten zetten in een land dat uit jarenlange burgeroorlog komt.
Ik ben er fier op te zien hoe in Senegal, Mali, Benin… en andere Afrikaanse landen vandaag een netwerk van mutualiteiten een expliciete rol krijgen in het uitrollen van het gezondheidsbeleid en ook regelgeving hierover wisten af te dwingen.
We zijn fier op de rol die ons netwerk kon spelen in het tot stand komen van een baanbrekend akkoord met multinationals na de Rana Plaza ramp, fier op de rol die het nationaal netwerk in Guinee kan spelen voor een nieuwe arbeidswet en het optrekken van de lonen in tal van sectoren. Ze vechten er voor sociale vrede in een land dat bijzonder kwetsbaar is.
Kortom…daar waar de sociale bewegingen mogen opereren, waar ze worden erkend en mee aan de overlegtafels kunnen aanschuiven, ontstaan duidelijk meer evenwichtige samenlevingen. Met die strategie bereikt ons lopend programma vandaag al meer dan 1,3 miljoen mensen met een meer waardige job en meer dan 1,5 miljoen mensen met betere sociale bescherming. 97 partners versterken hun capaciteiten, ontplooien collectieve diensten en dienen samengeteld 171 regulerende voorstellen, gelinkt aan het recht op sociale bescherming, in op lokaal of nationaal niveau… daarvan werden er reeds 91 weerhouden!! En dan spreken we enkel van het lopende programma.
Telkens opnieuw als ik de kans krijg daar iets van mee te maken, raakt mij de moed waarmee mensen vechten om het verschil te maken; verontwaardigd soms ook door de vaststelling dat men ginds opbouwt wat men hier probeert af te breken….
Het is duidelijk… de wereld is in volle beweging. Het huidige liberale besturingsmodel heeft ons gebracht bij een cocktail van crisissen; financiële crisis, migratiecrisis, ecologische crisis, sociale conflicten, groeiende ongelijkheid, geweld… Kortom… dit besturingsmodel zit op zijn limiet… men spreekt dus van een systeemcrisisi.
Tegelijk staan we voor enorme veranderingen: demografische, technologische, ecologische, nieuwe businessmodellen, werkorganisatie gebaseerd op flexibiliteiti... We staan dus voor de uitdaging een universele transformatie op tal van vlakken tot een goed einde te brengen.
De toekomst ligt niet vast. We moeten durven dromen
Die wereld van morgen staat nergens beschreven… en het is niet de fataliteit van There is no alternative dat de toon mag zetten. De toekomst ligt niet vast. De wereld van morgen is degene die wij vandaag mee in de stijgers zetten.
Om dit tot een goed einde te brengen en te komen tot een inclusieve, duurzame en sociale transformatie, zullen we echt wel als sociale beweging nodig zijn, onze rug rechten en eensgezind worden. Terug durven dromen en geloven… voorbij het monopolie van een voorbijgestreefd groeifetisj dat alles herleidt tot marktdenken, managementslogica en economische criteria. Een ideologische dwangbuis die de wereld letterlijk en figuurlijk heeft uitgeput.
Bouwen aan een coalition of the willing
Vandaar het belang om als beweging mee de schouders te zetten onder een dynamiek waarbij we bruggenbouwer willen zijn van een coalition of the willing. Tegen de trend in. Want vandaag is het eerder bon ton om mensen en groepen van mensen tegen mekaar op te zetten. Te polariseren, verdeeldheid en wantrouwen te creëren.
Ik ben er zeker van dat de slinger zal terugslaan, omdat de mens in wezen veel meer is dan een homo-economicus en in de grond een gemeenschapswezen is dat snakt naar een vernieuwd perspectief en harmonieuzer samenleven – met minder sociale ongelijkheid en meer verbondenheid, met mekaar en de omgeving, met zichzelf ook...
Wij - sociale bewegingen - maken de veranderingen
Het is dus samen als sociale bewegingen dat we in deze verandering moeten geloven en ze vorm geven – het is onze missie. Wij, sociale bewegingen, wij maken de veranderingen. Het is ook die boodschap die we willen uitdragen met ons nieuw logo, baseline en slogans.
Maar vooraleer daar kennis mee te maken, wil ik toch uitdrukkelijk iedereen danken die op zijn/ haar wijze bijgedragen heeft tot de korte maar rijke geschiedenis van onze NGO. De visionaire stichters, ex- en huidige collega’s, algemeen secretarissen en voorzitters en niet in het minst onze vrijwillige ambassadeurs die het gedachtengoed in onze partnerorganisaties uitdragen en vorm geven.
Dank ook aan de partnerorganisaties en medestanders die al deze jaren onze internationale samenwerking gefinancierd en mee mogelijk gemaakt hebben. Met bijzonder vermelding voor het ACV/CSC, ze zijn een constante in heel de geschiedenis. Dit draagvlak binnen de beweging maakt ons sterk, uniek, het wordt ons door velen benijd.
Samen internationaal werken aan rechtvaardige transitiei. Dat moet onze ambitie zijn
Een jarige denkt ook al eens verder na over morgen. Ik ben ervan overtuigd dat onze toekomst als sociale bewegingen er een is van samenwerking. Samen sterker onze rol opeisen om te kunnen komen tot een rechtvaardiger transitiei. Zeker internationaal hebben we nog meer potentie…met een beetje meer ambitie !
Samen onze achterban overtuigen dat collectief ageren de beste of eigenlijk de enige garantie is om niet verder te ontsporen.
Samen onze achterban én onze organisaties overtuigen dat deze agenda ook internationaal aanpakken de beste, eigenlijk de enige garantie is om hem te doen slagen.
Wij sociale bewegingen moeten de controle terug overnemen, mee de drivers worden van een inclusieve transformatie, wij sociale bewegingen staan in voor de juiste veranderingen… make change happen... changeons la donne…
André Kiekens Algemeen Secretaris We Social Movements (tot voor kort Wereldsolidariteit)
Uw doordachte reacties zijn welkom op het emailadres infoATpala.be
Overname van dit artikel toegelaten voor niet-commerciële en niet-gesubsidieerde organisaties met vermelding van auteur en bron, met weblink. Wij vernemen het graag | Commerciële en/of gesubsidieerde organisaties nemen voor publicatie contact op met info@pala.be
Tot het einde gelezen? En het artikel gewaardeerd? Dan kan Palai misschien op uw steun rekenen: uw gift is welkom op rekeningnummer BE66 5230 4091 1443 van Palai vzw – Leuven. Of we verwelkomen u graag als vaste steungever - klik hier
Een goed artikel?Interessant nieuws? Neem een gratis abonnement op de Palai nieuwsbrief (maximaal 2 maal per maand), dan hoeft u geen enkel artikel te missen. Gebruik daarvoor het inschrijvingsformulier – klik hier
De antiglobaliseringsbeweging zit nog steeds in de lift. Het is terecht om haar sterke punten onder de aandacht te brengen. Maar nog belangrijker is om haar zwakke en haar minpunten in de gaten te krijgen.
Via SeaCoop hebben 34 Belgische energiecoöperaties het equivalent van vijf windmolens op de Noordzee in handen gekregen. Starten met de aankoop van bestaande molens is slim. Maar het zwaarste wacht nog: veel nieuwe molens gebouwd krijgen.
Meer dan twee op drie landen halen niet de helft van de punten op de corruptiei-index. Uiterst slecht nieuws is dat want corruptiei maakt veel kapot, van talloze mensenlevens tot de Aardei.
Het al te mateloze verbruik van de natuurlijke hulpbronnen die onze Aardei weet te bieden, zowel van de niet-hernieuwbare fossiele brandstoffen en delfstoffen als van de hernieuwbare bronnen. Voor die laatste komt het erop aan de natuurlijke productiecapaciteit van de Aardei en haar ecosystemen niet te overschrijden of uit te putten. Voorbeelden daar van zijn overbevissingi of overmatig oppompen van water. Voor de delfstoffen geldt de afweging van de beschikbare voorraden, van de recuperatiemogelijkheid en van de eventuele alternatieven. Maar heel vervelend voor de fossiele brandstoffen is dat de verbranding ervan de opwarming van de atmosfeer en klimaatveranderingi veroorzaakt, ruim voor hun uitputtingi dreigt.
Schrijf je in op de PALA nieuwsbrief
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, werk of arbeid is lang niet alleen contractuele loonarbeid voor een werkgever.
Een schandaal is vooreerst een aangelegenheid van algemeen belang waar de overheid, in welke vorm dan ook, uitzonderlijk sterk in gebreke blijft en/of aanvaardt dat fundamentele rechtsregels worden overtreden.
Waar het in de wereld in grote mate om draait. Al te vaak gereduceerd tot staatsmacht of zelfs tot militaire staatsmacht waarbij nog niet zo lang geleden enkel maar twee zogenaamde supermachten meetelden, de VS en de voormalige Sovjetunie. Dat kleine groepen een terroristische machtspositie kunnen uitbouwen, beseffen we nu ook. Maar er zijn veel andere vormen van macht in onze globaliserende wereld, vooreerst economische en financiële macht. De opkomst van Oost-Azië heeft vooral met die macht te maken, de sleutelpositie van multinationals eveneens en bovenal de dominantie van financiële groepen. Er is de politieke macht, hard nodig om de economische macht zonodig te corrigeren; ze komt op wereldvlak meer dan één maatje te kort. Cultuur, kennis en technologie bieden in hoge mate het vermogen om het leven en het samenleven te organiseren. Op het snijvlak van cultuur en economie is er de stijgende mediamacht die de agenda van de publieke opinie meer en meer beheerst. Religies en levensovertuigingen laten hun soms sterke invloed gelden in de wereld.In een steeds complexere mondiale samenleving zijn er talloze vormen van macht en machtsuitoefening die voortdurend op elkaar inwerken. Omdat onze wereld snel verandert, betekent dit ook dat bestaande machtsverhoudingen vlugger onder druk kunnen komen.
Het menselijke leven is nooit zeker en dus niet vrij van risico’s; of het vergt extra inspanningen om mensenrechten waar te maken.Zo vormen gewilde kinderen de toekomst van de samenlevingen en mogen ze geen last zijn.Wie ziek is, heeft recht op de best mogelijke verzorging en op een gewaarborgd inkomen voor zichzelf en voor wie afhankelijk is van dat inkomen om te kunnen leven.
Ga naar volledige verklaring
Het loopt niet altijd even vlot, maar overal ter wereld geven steeds meer mensen uiting aan hun emancipatiedrang. Werknemers, boeren, vrouwen, landlozen, consumenten, minderheden, activisten voor milieu, mensenrechten, cultuur... ze verenigen zich in tal van organisaties. Op dat maatschappelijke middenveld tussen individu en overheid - de civiele samenleving dus - wordt het gelukkig alsmaar drukker. Daar is er met andere woorden veel sociale beweging.
Armoede is in de eerste plaats een gevolg van een gebrek aan inkomen. En dat gebrek is geen natuurramp. Mensen of samenlevingen zijn arm en verdienen te weinig omdat ze niet over de middelen en mogelijkheden beschikken om welvaart te creëren, of omdat de gecreëerde welvaart onvoldoende verdeeld geraakt. En soms hebben ze de pech dat het allebei waar is, dat de weinige welvaart terecht komt bij maar heel weinig mensen. Die ongelijke inkomensverdeling heeft alles te maken met ongelijke machtsverdeling. Om meer inkomen te verwerven en dus armoede te bestrijden is het nodig dat mensen meer te zeggen krijgen, dat ze meer politieke en economische macht verwerven dus. In die strijd speelden en spelen sociale bewegingen, vooral de werknemersbewegingen, een cruciale rol. Het belang van behoorlijk vergoed werk om fatsoenlijk te kunnen leven kan bijna onmogelijk overschat worden. Vandaar dat ook het realiseren van dit recht op werk nooit teveel kan worden beklemtoond.
zie onder ontwikkeling
Armoede is in de eerste plaats een gevolg van een gebrek aan inkomen. En dat gebrek is geen natuurramp. Mensen of samenlevingen zijn arm en verdienen te weinig omdat ze niet over de middelen en mogelijkheden beschikken om welvaart te creëren, of omdat de gecreëerde welvaart onvoldoende verdeeld geraakt. En soms hebben ze de pech dat het allebei waar is, dat de weinige welvaart terecht komt bij maar heel weinig mensen. Die ongelijke inkomensverdeling heeft alles te maken met ongelijke machtsverdeling. Om meer inkomen te verwerven en dus armoede te bestrijden is het nodig dat mensen meer te zeggen krijgen, dat ze meer politieke en economische macht verwerven dus. In die strijd speelden en spelen sociale bewegingen, vooral de werknemersbewegingen, een cruciale rol. Het belang van behoorlijk vergoed werk om fatsoenlijk te kunnen leven kan bijna onmogelijk overschat worden. Vandaar dat ook het realiseren van dit recht op werk nooit teveel kan worden beklemtoond.
Waar het in de wereld in grote mate om draait. Al te vaak gereduceerd tot staatsmacht of zelfs tot militaire staatsmacht waarbij nog niet zo lang geleden enkel maar twee zogenaamde supermachten meetelden, de VS en de voormalige Sovjetunie. Dat kleine groepen een terroristische machtspositie kunnen uitbouwen, beseffen we nu ook. Maar er zijn veel andere vormen van macht in onze globaliserende wereld, vooreerst economische en financiële macht. De opkomst van Oost-Azië heeft vooral met die macht te maken, de sleutelpositie van multinationals eveneens en bovenal de dominantie van financiële groepen. Er is de politieke macht, hard nodig om de economische macht zonodig te corrigeren; ze komt op wereldvlak meer dan één maatje te kort. Cultuur, kennis en technologie bieden in hoge mate het vermogen om het leven en het samenleven te organiseren. Op het snijvlak van cultuur en economie is er de stijgende mediamacht die de agenda van de publieke opinie meer en meer beheerst. Religies en levensovertuigingen laten hun soms sterke invloed gelden in de wereld.In een steeds complexere mondiale samenleving zijn er talloze vormen van macht en machtsuitoefening die voortdurend op elkaar inwerken. Omdat onze wereld snel verandert, betekent dit ook dat bestaande machtsverhoudingen vlugger onder druk kunnen komen.
Het loopt niet altijd even vlot, maar overal ter wereld geven steeds meer mensen uiting aan hun emancipatiedrang. Werknemers, boeren, vrouwen, landlozen, consumenten, minderheden, activisten voor milieu, mensenrechten, cultuur... ze verenigen zich in tal van organisaties. Op dat maatschappelijke middenveld tussen individu en overheid - de civiele samenleving dus - wordt het gelukkig alsmaar drukker. Daar is er met andere woorden veel sociale beweging.
Om van waardig werk te kunnen spreken, moet het gaan om het uitoefenen van werk waarvoor men vrij kiest en dat een inkomen oplevert dat de behoeften van zichzelf en van het gezin dekt.Menswaardig werk respecteert tevens de arbeidsrechten van mensen. Hiertoe behoren fundamentele werknemersrechten zoals het recht op organisatie, op collectieve arbeidsonderhandelingen én op gelijkheid tussen mannen en vrouwen.
Om van waardig werk te kunnen spreken, moet het gaan om het uitoefenen van werk waarvoor men vrij kiest en dat een inkomen oplevert dat de behoeften van zichzelf en van het gezin dekt.Menswaardig werk respecteert tevens de arbeidsrechten van mensen. Hiertoe behoren fundamentele werknemersrechten zoals het recht op organisatie, op collectieve arbeidsonderhandelingen én op gelijkheid tussen mannen en vrouwen.
De IAO dateert uit 1919, is daarmee één van de oudste internationale organisaties en is gevestigd in Genève. Na de Tweede Wereldoorlog groeit zij binnen de Verenigde Naties uit tot de dochterorganisatie die gespecialiseerd is in sociaal beleid.
zie Internationale Arbeidsorganisatie
zie Europese Uniezie ook Europees model
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, werk of arbeid is lang niet alleen contractuele loonarbeid voor een werkgever.
Het loopt niet altijd even vlot, maar overal ter wereld geven steeds meer mensen uiting aan hun emancipatiedrang. Werknemers, boeren, vrouwen, landlozen, consumenten, minderheden, activisten voor milieu, mensenrechten, cultuur... ze verenigen zich in tal van organisaties. Op dat maatschappelijke middenveld tussen individu en overheid - de civiele samenleving dus - wordt het gelukkig alsmaar drukker. Daar is er met andere woorden veel sociale beweging.
Het armste continent, dat weten we allemaal. Maar in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht is Afrika tevens het meest geglobaliseerde continent: de Afrikanen halen drie maal meer van hun povere inkomen uit internationale handel dan Europeanen of Amerikanen. Zij zijn dus veel meer ingeschakeld in de wereldeconomie dan andere continenten. Maar zij worden van de export van hun grondstoffen en landbouwgewassen niet rijker, zij verarmen er zelfs van. Dan spreken we beter van uitbuiting en niet van handel.
Nog altijd zijn vakbonden, samen met boerenbewegingen, veruit de grootste sociale organisaties die de wereld kent. Nog altijd zijn vakbonden het allerbeste instrument voor werknemers om hun belangen te verdedigen. Samen staan ze sterker om goede loons- en arbeidsvoorwaarden af te dwingen, om er met andere woorden voor te zorgen dat zij fatsoenlijk kunnen leven van hun werk en dat zij kunnen werken in behoorlijke en veilige omstandigheden. Slechts als ze samen optreden, kunnen werknemers beletten dat hun loons- en arbeidsvoorwaarden achteruitgaan of hun werk zelfs verdwijnt, en daarmee ook hun inkomen.
Nog altijd zijn vakbonden, samen met boerenbewegingen, veruit de grootste sociale organisaties die de wereld kent. Nog altijd zijn vakbonden het allerbeste instrument voor werknemers om hun belangen te verdedigen. Samen staan ze sterker om goede loons- en arbeidsvoorwaarden af te dwingen, om er met andere woorden voor te zorgen dat zij fatsoenlijk kunnen leven van hun werk en dat zij kunnen werken in behoorlijke en veilige omstandigheden. Slechts als ze samen optreden, kunnen werknemers beletten dat hun loons- en arbeidsvoorwaarden achteruitgaan of hun werk zelfs verdwijnt, en daarmee ook hun inkomen.
voor velen een vanzelfsprekend goede zaak want perfecte concurrentie op een volledig vrije markt bevordert economische efficiëntie en leidt tot lagere prijzen. Die ideale mededinging is echter bedreigd wanneer er maar één (monopolie) of enkele (oligopolie) aanbieders zijn, door prijsafspraken of door fusies tussen concurrenten. Velen vrezen dat in een steeds vrijere wereldmarkt onbegrensde concurrentie ons zuur zal opbreken als ze niet samen gaat met afdwingbare mondiale sociale en milieunormen. Anders leidt die concurrentie tot slechtere loon- en arbeidsvoorwaarden, sociale achteruitgang, afbraak van de welvaartsstaat, milieuverloedering en ondermijning van de democratie. In arme landen zoals Bangladesh, India en Sri Lanka zijn door de toegenomen concurrentie de lonen in de kledingindustrie sinds het eind van vorige eeuw zelfs gedaald. Werkweken van zeventig uur zijn geen uitzondering en talrijk zijn de inbreuken tegen de vakbondsvrijheid. Nog altijd is er kinder- en dwangarbeid. De druk die van de economische globalisering uitgaat vernietigt werkgelegenheid in het formele circuit om die te vervangen door niet-gereglementeerd thuiswerk en productie in illegale ateliers. Natuurlijk is dat werk slechter betaald, zijn contracten ver te zoeken en is er geen sprake van sociale bescherming of controle op veiligheid en gezondheid.
Nog altijd zijn vakbonden, samen met boerenbewegingen, veruit de grootste sociale organisaties die de wereld kent. Nog altijd zijn vakbonden het allerbeste instrument voor werknemers om hun belangen te verdedigen. Samen staan ze sterker om goede loons- en arbeidsvoorwaarden af te dwingen, om er met andere woorden voor te zorgen dat zij fatsoenlijk kunnen leven van hun werk en dat zij kunnen werken in behoorlijke en veilige omstandigheden. Slechts als ze samen optreden, kunnen werknemers beletten dat hun loons- en arbeidsvoorwaarden achteruitgaan of hun werk zelfs verdwijnt, en daarmee ook hun inkomen.
Om van waardig werk te kunnen spreken, moet het gaan om het uitoefenen van werk waarvoor men vrij kiest en dat een inkomen oplevert dat de behoeften van zichzelf en van het gezin dekt.Menswaardig werk respecteert tevens de arbeidsrechten van mensen. Hiertoe behoren fundamentele werknemersrechten zoals het recht op organisatie, op collectieve arbeidsonderhandelingen én op gelijkheid tussen mannen en vrouwen.
vormen een belangrijke motor van de huidige globalisering.Flink geholpen door technologische (r)evoluties zijn zij op de vrijgemaakte markten de drijvende kracht achter economische globalisering. Ze dragen onmiskenbaar bij tot de welvaart op onze wereld. Weinigen weigeren hun producten of diensten.
Duurzaamheid is op een efficiënte wijze de gerechtvaardigde materiële behoeften kunnen invullen van alle nu levende wereldburgers, zonder het vermogen van de komende generaties aan te tasten om in hun behoeften te voorzien. Dat is de vrijwel perfecte definitie van duurzaamheid, en ze is in grote mate schatplichtig aan het VN rapport Our Common Future uit 1987.
De begrippen transitie en ontwikkeling lijken nu vaak tot heel aparte werelden te behoren. Maar voor wie begaan is met duurzaamheid, leunen ze net heel dicht tegen elkaar aan. Want zowel bij ontwikkeling als bij transitie gaat het erom hoe een situatie die niet duurzaam is, te ontwikkelen of een overgang te laten maken richting (meer) duurzaamheid. Ze zijn dus ten onrechte uit elkaar geslagen.
De duurzame ontwikkelingsdoelen zijn de opvolger van de millennium (ontwikkelings)doelstellingen. Ze maken de kern uit van een actieplan met als titel Onze wereld transformeren: agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling dat officieel wordt gelanceerd door staatshoofden, regeringsleiders of hun afgevaardigden op de VN-top van 25-27 september 2015 in New York.
De begrippen transitie en ontwikkeling lijken nu vaak tot heel aparte werelden te behoren. Maar voor wie begaan is met duurzaamheid, leunen ze net heel dicht tegen elkaar aan. Want zowel bij ontwikkeling als bij transitie gaat het erom hoe een situatie die niet duurzaam is, te ontwikkelen of een overgang te laten maken richting (meer) duurzaamheid. Ze zijn dus ten onrechte uit elkaar geslagen.
De duurzame ontwikkelingsdoelen zijn de opvolger van de millennium (ontwikkelings)doelstellingen. Ze maken de kern uit van een actieplan met als titel Onze wereld transformeren: agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling dat officieel wordt gelanceerd door staatshoofden, regeringsleiders of hun afgevaardigden op de VN-top van 25-27 september 2015 in New York.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Het loopt niet altijd even vlot, maar overal ter wereld geven steeds meer mensen uiting aan hun emancipatiedrang. Werknemers, boeren, vrouwen, landlozen, consumenten, minderheden, activisten voor milieu, mensenrechten, cultuur... ze verenigen zich in tal van organisaties. Op dat maatschappelijke middenveld tussen individu en overheid - de civiele samenleving dus - wordt het gelukkig alsmaar drukker. Daar is er met andere woorden veel sociale beweging.
Het loopt niet altijd even vlot, maar overal ter wereld geven steeds meer mensen uiting aan hun emancipatiedrang. Werknemers, boeren, vrouwen, landlozen, consumenten, minderheden, activisten voor milieu, mensenrechten, cultuur... ze verenigen zich in tal van organisaties. Op dat maatschappelijke middenveld tussen individu en overheid - de civiele samenleving dus - wordt het gelukkig alsmaar drukker. Daar is er met andere woorden veel sociale beweging.
Het menselijke leven is nooit zeker en dus niet vrij van risico’s; of het vergt extra inspanningen om mensenrechten waar te maken.Zo vormen gewilde kinderen de toekomst van de samenlevingen en mogen ze geen last zijn.Wie ziek is, heeft recht op de best mogelijke verzorging en op een gewaarborgd inkomen voor zichzelf en voor wie afhankelijk is van dat inkomen om te kunnen leven.
Verder doen zoals we bezig zijn, voert ons regelrecht naar een ecologische, economische, sociale en democratische ineenstorting ergens in de tweede helft van deze eeuw. Bij ongewijzigd beleid is dat het meest waarschijnlijke toekomstscenario.
Verder doen zoals we bezig zijn, voert ons regelrecht naar een ecologische, economische, sociale en democratische ineenstorting ergens in de tweede helft van deze eeuw. Bij ongewijzigd beleid is dat het meest waarschijnlijke toekomstscenario.
organisaties en werksystemen hebben de neiging om te bureaucratiseren. Het is dus belangrijk om ze lenig of flexibel te houden. Mondialisering dwingt vooral bedrijven tot flexibiliteit. Ze moeten zich aanpassen aan snel wijzigende economische omstandigheden met nieuwe of betere producten of diensten, andere manieren van produceren, een betere arbeidsorganisatie. Al te dikwijls wordt flexibiliteit enkel op de werknemers verhaald terwijl ze toch van twee kanten moet komen en toekomstgerichte investeringen minstens even belangrijk zijn, zoals verstandige werkgevers heel goed beseffen.Helemaal onvriendelijk voor werknemers is wanneer flexibiliteit hun totale beschikbaarheid en opeisbaarheid wil zonder dat daar iets tegenover staat, zelfs amper fatsoenlijke lonen of voltijdse banen. Het is op veel plekken in de wereld een groeiende realiteit in vooral dienstenbedrijven, de zogenaamde hamburgerjobs, en nog meer in de grijze of zwarte economie. zie ook flexicurity, Lissabonstrategie
Als zowat alle systemen waarop we vertrouwen voor een goed leven in crisis verkeren, moeten we ze allemaal aanpakken en verduurzamen, en daarbij ook oog hebben voor hoe ze elkaar beïnvloeden en versterken. Dat hele proces noemen we transitie.Het is een volledige en coherente ombouw van onze huidige economie en samenleving - die een onhoudbare ecologische voetafdruk hebben, sociaal onrechtvaardig zijn en vaak ook ondemocratisch - naar een sociaalecologische en democratische samenleving en economie.
Als zowat alle systemen waarop we vertrouwen voor een goed leven in crisis verkeren, moeten we ze allemaal aanpakken en verduurzamen, en daarbij ook oog hebben voor hoe ze elkaar beïnvloeden en versterken. Dat hele proces noemen we transitie.Het is een volledige en coherente ombouw van onze huidige economie en samenleving - die een onhoudbare ecologische voetafdruk hebben, sociaal onrechtvaardig zijn en vaak ook ondemocratisch - naar een sociaalecologische en democratische samenleving en economie.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
Onaanvaardbare manier om rijk te worden.Corruptie of omkoping is het fenomeen waarbij politici, ambtenaren, bedrijfsmensen of nog anderen misbruik maken van hun functie, verantwoordelijkheid en vooral macht om zichzelf onrechtmatig te bevoordelen.
Onaanvaardbare manier om rijk te worden.Corruptie of omkoping is het fenomeen waarbij politici, ambtenaren, bedrijfsmensen of nog anderen misbruik maken van hun functie, verantwoordelijkheid en vooral macht om zichzelf onrechtmatig te bevoordelen.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
In de meeste zeeën en oceanen wordt al enkele decennia meer vis gevangen dan ze kunnen verdragen. We zijn nochtans al lang gewaarschuwd voor de kwalijke gevolgen van overbevissing. Begin jaren zeventig van vorige eeuw nemen de vangsten van ansjovis in Peru een forse duik van naar schatting wel achttien miljoen ton naar een paar miljoen ton. Omstreeks 1990 is het de beurt aan de kabeljauw voor de kusten van Newfoundland in Oost-Canada om vrijwel te verdwijnen.
Het natuurlijk broeikaseffect zorgt ervoor dat het op Aarde lekker warm is met gemiddeld 15°C. Maar te veel CO2 en andere broeikasgassen in de atmosfeer versterken dat broeikaseffect en vele wetenschappers waarschuwen voor de door de mens veroorzaakte extra opwarming en klimaatverandering. Ze wijzen op de gevaren van o.a. een stijgende zeespiegel, toenemend natuurgeweld en (te) snel opschuivende klimaatzones. Vind meer uitleg en een overzicht van belangrijke Pala artikels over klimaatverandering met links naar bronnen
Het al te mateloze verbruik van de natuurlijke hulpbronnen die onze Aarde weet te bieden, zowel van de niet-hernieuwbare fossiele brandstoffen en delfstoffen als van de hernieuwbare bronnen. Voor die laatste komt het erop aan de natuurlijke productiecapaciteit van de Aarde en haar ecosystemen niet te overschrijden of uit te putten. Voorbeelden daar van zijn overbevissing of overmatig oppompen van water.Voor de delfstoffen geldt de afweging van de beschikbare voorraden, van de recuperatiemogelijkheid en van de eventuele alternatieven. Maar heel vervelend voor de fossiele brandstoffen is dat de verbranding ervan de opwarming van de atmosfeer en klimaatverandering veroorzaakt, ruim voor hun uitputting dreigt.
