Dank aan Walter Vermander en anderen die via diverse (sociale) media de vraag stelden ‘Hoe dan het virus uit te roeien?’
Het Pala artikel Hoog tijd om het virus uit te roeien, ook verschenen in Knack.be, stelt inderdaad geen uitgewerkte beleidsaanpak voor. Ik leg graag uit waarom.
Verantwoordelijkheden in een democratie
In democratieën hebben regeringen de verantwoordelijkheid om, samen met de civil servants uit hun administraties en mee gesteund op de beste externe kennis en expertise, het beleid uit te tekenen en tot een goed einde te brengen. Parlementen, gerecht en ook journalistiek zien toe, controleren, duiden. Zij leggen de vinger op tekortkomingen of zorgen voor de wettelijke basis, zij analyseren en ontbloten falen, zij oordelen over mogelijke fouten.
En ja, best wijzen vooral parlementen en media ook op wat drastisch anders moet ingeval van een beleid dat mislukt, en zo mogelijk ook in welke richting alternatieven en oplossingen te vinden zijn. Niet toevallig pleit ik al lang voor een journalistiek die niet alleen problemen op tafel gooit maar ook probleemoplossend wil zijn, ook in boeken zoals over Transitie of over Coöperaties, zelfs in het boek 11 politieke dwaasheden. Maar dat is dus niet hetzelfde als nauwkeurige beleidsplannen uitwerken.
Probleemoplossende journalistiek: er bestaan alternatieven
Hoe zit dat dan met het artikel Hoog tijd om het virus uit te roeien? Gebaseerd op heel wat artikels en een e-boek stelt het vast dat het coronabeleid in België en vele andere landen onophoudelijk faalt. Er is zelfs geen gezondheidsdoel op lange termijn.
Daartegenover wordt het alternatief geplaatst van het virus te laten uitdoven. Een vergelijking met andere landen maakt duidelijk dat zulke aanpak ontzettend veel mensenlevens zou redden, veel zieken vermijdt en burgers, samenleving en economie doet herleven.
Wat als politiek slecht omgaat met crises?
Meer zelfs, er wordt – toegegeven, deels impliciet – aangewezen hoe dit doel na te streven. Daarbij is het van belang eerst kort te focussen op de essentie van relevante probleemoplossende journalistiek. Die moet diep doordrongen zijn van hoe de politiek omgaat met crises en met de daaruit voortkomende nood aan diepgaande verandering. Want daarin verschillen landen en samenlevingen héél, héél fel.
Eigen wanpresteren niet onder ogen zien
Altijd is een onmisbare voorwaarde voor elke efficiënte crisisaanpak de bereidheid om het eigen (wan)presteren onder ogen te durven zien. Op dat vlak is de politiek in België zowel federaal als regionaal doodziek, veel zieker dan de meeste andere vergelijkbare landen. Dat blijkt al decennia voor zowat alle beleidsdomeinen, zie daarover het boek 11 politieke dwaasheden. Het elfde hoofdstuk Nooit de waarheid onder ogen zien – cultuur van stilstand stelt de diagnose helemaal scherp.
Kijk vervolgens naar de desastreuze aanpak van de pandemie. Tot vandaag weigeren deskundigen én politici hun al 10 maanden (1) durende corona debacle onder ogen te zien. Van de eerste tot de voorlaatste steken ze de kop in het zand. Slechts één wetenschapper heeft publiek toegegeven, begin mei 2020, dat hij zich vergist heeft: “We hadden naar andere landen moeten kijken. Naar Taiwan of Zuid-Korea… Wij hadden die lockdown kunnen voorkomen.” Zie daarover het e-boek 10.000 doden & lockdown pagina 23.
Geen bereidheid om te leren van anderen
Een tweede onontbeerlijke voorwaarde voor succesvol crisisbeleid is de bereidheid om te leren van andere landen, samenlevingen, culturen… Maar net dat is uiterst moeilijk, zelfs onmogelijk, wanneer politieke ‘verantwoordelijken’ én ‘deskundigen’ het eigen falen ontkennen of verbloemen … en het vervolgens vertikken om de lessen te leren uit de beste praktijken van elders.
Schuldig politiek verzuim
Kijk en onderzoek toch hoe de best presterende landen
door het virus uit te roeien hun inwoners beschermen
Terwijl dat nu net de prioriteiten moeten zijn voor de beleidsvoerders en hun zogenaamde deskundigen bij de meest ernstige crises.
Eén: toegeven dat het niet verder kan met een aanpak die de bevolking in de steek laat en het land permanent aan de wereldtop plaatst van covid-19 doden.
Twee: zich afvragen hoe het kan dat sommige landen vijfentwintig, tweehonderd tot zelfs drieduizend keer minder doden tellen. En vooral: hoe het kan dat zij vandaag dagelijks nul, één of drie besmettingen tellen. Dat is wat het artikel impliceert: kijk en onderzoek toch hoe de best presterende landen zulke resultaten behalen en trek onmiddellijk de lessen.
Drie: in het belang van alle burgers, hun leven en gezondheid, hun samenleving en economie, eindelijk duidelijk kiezen voor een gezondheidsbeleid dat komaf maakt met het huidige falen en de crisis fundamenteel aanpakt en weet te overwinnen door het virus weg te krijgen - op basis van de lessen die men leerde van anderen.
Eerste journalistieke verantwoordelijkheid in een staat van ontkenning
Het is waar dat een journalist de contouren van zulk beleid zou kunnen uitzoeken, of beter nog een team van journalisten. Minstens tweemaal duikt daarbij echter een grote ‘maar’ op.
Zolang een meerderheid van politici en ‘deskundigen’ zich verliezen in ontkenning van eigen falen, corona doodsgolven elkaar laten opvolgen en weigeren het alternatief van een toekomst zonder virus zelfs maar te overwegen, is het de eerste journalistieke verantwoordelijkheid om die vernietigende werkelijkheid onder de ogen van burgers, parlementen en justitie te brengen. Het besef moet groeien dat samenlevingen die geen fundamentele oplossingen zoeken, vinden en vooral in praktijk brengen hun crises steeds verder laten ontsporen tot ze onbeheersbaar worden. Zie daarover De HALFsamenleving. Ze strompelt voort.
Twee, het is veel sneller, efficiënter en doelmatiger – en dus een absolute noodzaak ingeval van acute crisis - om voor de uitwerking van een uitdoofbeleid alle meest aangewezen instellingen in te zetten waarover overheden en hun samenlevingen beschikken. Er is een geweldig reservoir van politieke verantwoordelijken, wetenschappers, administraties, gezondheidsinstellingen enzovoort … Het is aan de beleidsvoerders in alle zwaar door corona getroffen landen, en liefst ook in de Europese Unie want die aanpak zou best Europees zijn, om de inspanningen van al deze mensen en middelen te leiden. Zo leren ze binnen de kortste keren het meest nuttige van landen die hun tocht naar nulbesmettingen min of meer succesvol voeren. Zo stippelen ze allersnelst de weg uit om het virus weg te krijgen én weg te houden.
Tot het ooit zover is, behoort het evenzeer tot de eerste journalistieke verantwoordelijkheid om er de publieke opinie standvastig en geargumenteerd op te wijzen dat er wel degelijk een ander én onmetelijk beter coronabeleid van nulbesmetting mogelijk is.
Cruciaal zijn de politieke visie én wil die ontbreken
Indien het politieke verzuim aanhoudt, kunnen journalisten alsnog overwegen om zelf het beleid uit te tekenen (2) dat politici en deskundigen hadden kunnen voeren sinds begin januari: het virus weghouden, of het wegkrijgen wanneer het toch opduikt. Wie goed analyseert, zal de meest aangewezen krachtlijnen ervan zeker ontdekken. Maar wat dan zal blijven ontbreken, zijn de politieke visie én de wil om dit effectief te doen.
Dirk Barrez - Hoofdredacteur Pala.be
Zijn recentste boeken zijn 10.000 doden & lockdown. Waren ze te vermijden (e-boek), 11 politieke dwaasheden. 50 jaar schuldig verzuim van onze politici en TRANSITIE. Onze welvaart van morgen
Voetnoten
(1) Op 21 september 2020 verklaart Steven Van Gucht (Sciensano) in de Kamer: “Het allereerste rapport over deze nieuwe ziekte kreeg ik op 30 december.” Vergelijk vervolgens België en Taiwan. Op 31 december, één dag later, begint Taiwan alle passagiers op vluchten vanuit Wuhan te controleren… In België is het wachten op het alarm van de wetenschappers en op maatregelen tot 12 maart 2020. Dat is 72 dagen later, met rampzalige gevolgen die tot vandaag voortduren. Merkwaardig is dat zowel Kamer als Vlaams Parlement geen ernstige uitleg vragen en geen verantwoording eisen van wetenschappers en van regeringen voor hun onvoorstelbaar traag voortschrijdend inzicht. In het licht van wat andere landen presteerden en presteren, is dat minstens onaanvaardbaar. En de vraag dringt zich op of dit onbekwaamheid is, of zelfs schuldig verzuim.
(2) Maar dan bijna zoals een oudgediende van de Club van Rome in 2012 vertelde bij de veertigste verjaardag van het rapport Grenzen aan de Groei (1972): “Veertig jaar lang werkte ik aan duurzame ontwikkeling. Maar de wereld is nu minder duurzaam. Misschien helpt het als ik in mijn boek 2052 vertel hoe stom mensen de volgende decennia zullen zijn… om te leren van de fouten in de voorbije veertig jaar.”
Uw doordachte reacties zijn welkom op het emailadres infoATpala.be
Overname van dit artikel toegelaten voor niet-commerciële en niet-gesubsidieerde organisaties met vermelding van auteur en bron, met weblink. Wij vernemen het graag | Commerciële en/of gesubsidieerde organisaties nemen voor publicatie contact op met info@pala.be
Tot het einde gelezen? En het artikel gewaardeerd?
Dan kan Pala misschien op uw steun rekenen: uw gift is welkom
op rekeningnummer BE66 5230 4091 1443 van Pala vzw – Leuven.
Of we verwelkomen u graag als vaste steungever - klik hier
Een goed artikel? Interessant nieuws? Neem een gratis abonnement op de Pala nieuwsbrief (maximaal 2 maal per maand), dan hoeft u geen enkel artikel te missen. Gebruik daarvoor het inschrijvingsformulier – klik hier
