Het lijkt een vreemde oproep, maar na lectuur van het nieuwe boek van Dirk Barrez perfect begrijpelijk. Het is namelijk een optimistische visie op de vele reële en directe mogelijkheden die er zijn om tot een ‘andere wereld’ te komen. Alleen, we moeten het willen en we moeten het doen. En ‘we’, dat zijn wij burgers, uiteraard, dat zullen ook bedrijveni moeten zijn, maar bovenal het is een taak voor de overheid om dingen in gang te zetten.
Barrez geeft in zijn nieuwe boek een overzicht van het transitiedenken, van de noodzaak om dringend een eind te maken aan de vernietiging van de natuur en van de samenleving – en dus ook van de democratie -, hij schetst de problemen, de toekomstbeelden en geeft aan wat we concreet kunnen en moeten doen.
In het eerste deel geeft de auteur een verrassend overzicht van de vele interessante initiatieven die er de afgelopen vijftig jaar internationaal zijn genomen, vooral bij de VN. Verrassend, omdat de meeste pleidooien voor ecologische hervormingen zich beperken tot het micro-niveau. Het doet dus erg goed nog iets te lezen over de ‘nieuwe internationale economische orde’ en de rapporten van Willy Brandt over een overlevingsprogramma voor Noord én Zuid. Er is niets van terecht gekomen, dat weten we, transitiei en ontwikkelingi zijn vandaag volledig uit elkaar geslagen. En nu zitten we als ratten in de val. Hoe komt het toch dat er vandaag nog zo weinig ambitieuze projecten zijn? We weten namelijk perfect waar we naartoe moeten. We hebben dringend een sociaalecologische economiei nodig, met een ecologisch, een sociale en een democratische dimensie. Voor die ombouw is er in een eerste fase ‘één grote schreeuw om werki’ voor leefbare steden, voor het renoveren van woningen, voor betere mobiliteit, voor een kringloopeconomie, enzovoort en zo verder (p. 12). Later dan moeten we overstappen naar een stabiele economiei die niet langer op groei is gebaseerd maar toch voor iedereen welvaart en nuttig werki garandeert. Als we ons niet dringend aanpassen aan de klimaatveranderingi zijn de risico’s enorm.
Wat is transitiedenken?
In het tweede deel worden de toekomstbeelden geschetst en wordt de kern van het transitiedenken uitgelegd. Drie grote vraagstukken worden bekeken die nodig zijn om naar een ecologische en sociale economiei te evolueren: de aardei, de mens en de economiei. De auteur pleit voor het invoeren van een ‘aardegebruiksrechti’ waardoor iedereen van bij de geboorte een aantal gelijke rechten wordt toebedeeld en waardoor ervoor gezorgd kan worden dat alle mensen samen nooit de draagkracht van de aardei overstijgen. Hij geeft een door Erik Paredis opgesteld schema met zes stromen die nodig zijn voor de transitiei naar een rechtvaardige en duurzame samenleving. Leven binnen ecologische grenzen gaat samen met een afbouw van sociale ongelijkheid. De economiei maatschappelijk inbedden betekent ook de democratie verdiepen. De punten waar het minst vooruitgang mee geboekt werd is het waarmaken van de levenskwaliteit en het open en creatief samen leven.
Deel drie probeert antwoorden te vinden op de vraag wat er nu moet gebeuren? In eerste instantie is dat het creëren van een stationaire economiei en de auteur beklemtoont dat de verdeling van welvaart even belangrijk is als de productie ervan. De economiei moet circulair worden (kringloop) en maximaal hernieuwbaar zijn. Ook de mondialisering komt hier aan bod en gelukkig pleit de auteur niet voor een veralgemeende de-mondialisering, maar wel voor een zorgvuldig bestuderen van de schalen waarop goederen kunnen (en moeten) geproduceerd worden. Barrez bepleit de deeleconomie, maar waarschuwt ervoor dat we het warm water niet opnieuw hoeven uit te vinden. Delen doen we al heel lang, denk maar aan bibliotheken, bossen, rivieren, theaters en pleinen.
Heel blij was ik met zijn klemtoon op de noodzaak de transitiei systemisch te maken. Het volstaat niet te morrelen in de marge, een passiefschool te bouwen, of een co-housing project op te zetten.
Ook over de groei is de auteur zeer genuanceerd: sommige goede groei is namelijk uiterst noodzakelijk, zoals voor de uitbouw van nieuwe circulaire economische systemen. Geen pleidooi dus voor een ongenuanceerd ‘ont-groeien’.
Deel vier tenslotte stelt de vraag: hoe geraken we daar? De auteur stelt vast dat de transitiebeweging de jongste jaren erg weinig gehoord is. De academische wereld wordt veel te weinig aangespoord of intellectueel uitgedaagd om kritische onbeantwoorde vragen onder handen te nemen. ‘Er is meer onderzoek nodig’, dat zal wel, maar, zo stelt Barrez, de transitiei kan niet blijven wachten op wetenschappelijke zekerheden.
De auteur verwijst naar het verleden en de geschiedenis van ziekenfondsen, vakbondeni, de sociale zekerheidi en zo meer. Dat waren ooit ook enkel toekomstbeelden, maar ze groeiden uit tot systemen en brachten systemische verandering teweeg, ‘transitiei dus’ (p. 97). Vandaag mikken velen op ‘emergentiei’, waarmee wordt bedoeld dat nieuwe initiatieven ontstaan die zich vervolgens verbinden tot een netwerk en uitgroeien tot sterke praktijken, waaruit dan plots nieuwe systemen ontstaan. Een spontaan proces dus, maar is dat voldoende? In het verleden hebben ziekenfondsen en vakbondeni zich tot sterke stabiele structuren ontwikkeld en ze konden hun alternatieven wettelijk verankeren. De magische opschaling zal zekere niet overal optreden en daarom zal er ook regelgeving en planning nodig zijn. Of met andere woorden, er is een sterke overheid nodig. Blind geloof in emergentiei schurkt dicht aan bij een blind geloof in de markt, aldus Barrez.
Afbeelding
Schrijf in op de PALA nieuwsbrief
verschijnt maximaal 2 maal per maand
een journalistieke kijk op onze globaliserende wereld Hoe is de wereld eraan toe? Waar moet het naartoe? Hoe geraken we daar?
PALA zoekt met haar nieuwsbrief, website en boeken de antwoorden voor een meer sociale, ecologische en democratische samenleving en economie
Omzichtig zijn en niet naïef
Er is dus veel meer nodig dan lokale experimenten en geïsoleerde kleinschaligheid. Als we kijken naar de vele transitiei-initiatieven in de realiteit, dan past vooral bescheidenheid, om niet te zegen ontgoocheling. Vandaar dat de auteur ook zeer voorzichtig is met de P2P-initiatieven, want de hoog geprezen ‘wiki-speed’ auto rijdt nergens rond en is nergens te koop…
Grote ongerustheid over de maatschappelijke kracht van de moderne civiele samenlevingi is meer dan op haar plaats. Alle voedselteams samen maken nog geen ander landbouwi- en voedselsysteem, alle wereldwinkels samen geen systemische eerlijke handeli en alle repaircafé’s samen geen circulaire economiei (p. 108). Het blijft opletten voor overdreven optimisme. Er wordt veel te veel gebakken lucht geproduceerd. Barrez pleit daarom voor een ‘observatorium van de civiele samenlevingi’ (p. 106).
Grote aanpassingen en hervormingen worden dikwijls maar echt systemisch wanneer de staat ze omzet in wetten en normen, in afdwingbare regels. Zo ging het vroeger en zo zal het in de toekomst gaan. De overheid is dikwijls de enige actor die kan garanderen dat een ander economisch gedrag mogelijk is en fundamenteel wordt aangemoedigd (p. 115).
Barrez laat er geen twijfel over bestaan: ‘natuurlijk moeten regeringen het wereldwijd eens geraken over een afdoend klimaatakkoord … natuurlijk moeten er grootschalige initiatieven komen om onze economiei te laten draaien binnen de ecologische grenzen van onze planeet. Vanzelfsprekend moeten grote bedrijveni producten en diensten ontwikkelen die vele malen minder belastend zijn voor de aardei … Maar om die noodzakelijke omschakeling richting sociaalecologische economiei te realiseren, moeten die evengoed lokaal worden aangepakt. Diepgaande veranderingen of transities komen immers zowel van boven als van onderop’ (p. 44).
‘Zo zou het dus kunnen en moeten: democratische overheden nemen, samen met de samenleving en al wie welvaart en welzijn creëert, plaats in de cockpit van zowel onze technologieontwikkeling als onze economiei…’ (p. 124).
Vandaar ook het besluit van de auteur: ‘omarm de ontevredenheid en de verontwaardiging. Want ze helpen de weerstand te overwinnen om initiatief te ontwikkelen en zo terrein te heroveren op een doldraaiende economiei’ (p. 130).
Besluit
Dit boek was voor mij een verademing, omdat het concreet en genuanceerd naar de toekomst kijkt. Barrez wijst op de grote rol van de overheid voor regulering en planning, over de belangrijke taak voor de burgermaatschappij, maar waarschuwt tegelijk voor overdreven verwachtingen. Kleine initiatieven volstaan niet en een optelling ervan leidt niet tot systeemverandering. De sociale dimensie is in zijn denken even belangrijk als de ecologische en de economische dimensie, want zonder herverdeling komen we er zeker niet. Tenslotte doet het deugd dat nog eens wordt verwezen naar al datgene wat we internationaal al hebben verwezenlijkt, maar wat nu zo makkelijk wordt vergeten.
Valt er dan niets te betreuren in dit boek? Natuurlijk wel, want hoe we echt kunnen komen tot wat de auteur bepleit wordt ook in dit boek niet duidelijk. Verwijzen naar het verleden van ziekenfondsen en vakbondeni is zeker nuttig, maar daarvan konden mensen meteen zien hoe belangrijk dit voor hen was. Het was rechtstreekse vooruitgang. Vandaag echter moet mensen gevraagd worden om het met wat minder te doen, minder citytrips, minder vlees, minder auto’s. Op termijn is dat uiteraard van levensbelang, maar mensen zien het niet meteen als vooruitgang. En het is zeer de vraag of we de rijke middenklasse van de rijke landen ooit kunnen overtuigen om hun consumptiegedrag te veranderen. Ook Barrez grijpt terug naar de dooddoener dat menselijk geluk vanaf een zeker welvaarts- en consumptieniveau niet langer stijgt. Maar wie op het punt staat een ticket voor New York of een nieuwe auto te kopen, zal daar niet in geloven. Evenmin als je de rijken kan overtuigen dat meer gelijkheid in het algemeen belang is. Dat blijft dus een onopgeloste vraag, en wellicht zal er inderdaad wat ’dwang’ moeten gebruikt worden om rijke landen en mensen te laten ‘matigen’. Of een eerste, duidelijk merkbare crisis…
Francine Mestrum - deze boekbespreking verscheen op Uitpers.be
8 maart staat in het teken van vrouwenrechten. Overal ter wereld komen vrouwen op straat om aandacht te vragen voor de vaak schrijnende situaties waarin vrouwen nog steeds moeten (over)leven.
Elke morgen is het razend druk in Terminal Twee van de luchthaven van Dubai, één van de Verenigde Arabische Emiraten. De Golfstaat is de belangrijkste commerciële doorvoerhaven in de wereldwijde strijd tegen de terreur. Goederen en mensen op weg naar Afghanistan en Irak vinden er een ideale hub. Bedrijven die als onderaannemers werken voor de Amerikaanse militairen sturen hun materiaal en arbeiders nodig voor de heropbouw van de oorlogsgebieden bij voorkeur via Dubai. De luchthaven is al jaren een populaire bestemming voor de grote commerciële luchtvaartmaatschappijen. Daar nemen maatschappijtjes als African Express, Al Ishtar en Jupiter de taak over en vliegen naar Bagdad, Mosoel en Kaboel.
Er wordt veel gesproken, geschreven en geageerd over de mondiale vrijmaking van de handel in diensten. Maar hoe belangrijk zijn de diensten in de wereldhandel? In 2004 waren goederen goed voor 8907 miljard dollar of 81 procent van de wereldwijde handelsstromen. Dat is ruim vier maal meer dan de 2125 miljard dollar van de dienstenhandel, die dus maar 19 procent uitmaakt van wat de wereld koopt en verkoopt. In onze binnenlandse economie is het bijna net andersom, daar vormen de diensten veruit de belangrijkste economische sector. Maar dat grote verschil hoeft niet echt te verbazen. Vele diensten – denk aan horeca, verzorging, onderwijs, media ook – brengen we voort om er hier van te genieten. Ze zijn niet zo makkelijk uit te voeren.
De Verenigde Naties hebben opnieuw te kampen met talrijke fraudeschandalen. Chrisopher Burnham, ondersecretaris-generaal voor Management en Bestuur, zei vorige week op een persconferentie niet uit te sluiten dat de nieuwe fraudegevallen in de "tientallen miljoenen dollars" lopen. De VN onderzoekt momenteel 200 meldingen van fraudezaken. Als gevolg van de nieuwe ‘klokkenluidersregeling’, die er kwam na het schandaal met het Iraakse olie-voor-voedselprogramma, dreigen nog meer onfrisse zaken aan het licht te komen. Werknemers, ingehuurde bedrijven en adviseurs worden nu aangemoedigd corruptie binnen de VN aan het licht te brengen. De nieuwe regeling vrijwaart de klokkenluiders van represailles.
Is naast arbeid, grondstoffen en kennis één van de middelen die ons helpt om welvaart te scheppen. Kapitaal kan variëren van grond tot zware industriële infrastructuur tot ruime financiële middelen. Ons grootste kapitaal om economische rijkdom voort te brengen is ongetwijfeld de Aarde. Als we er duurzaam mee omspringen, is het een onuitputtelijke bron van zuiver water, voedsel, hernieuwbare energie en hernieuwbare grondstoffen. Het is wel ironisch om vast te stellen dat ons economische systeem die Aarde zwaar miskent en dus eigenlijk zeer antikapitalistisch tekeergaat.
Schrijf je in op de PALA nieuwsbrief
vormen een belangrijke motor van de huidige globalisering.Flink geholpen door technologische (r)evoluties zijn zij op de vrijgemaakte markten de drijvende kracht achter economische globalisering. Ze dragen onmiskenbaar bij tot de welvaart op onze wereld. Weinigen weigeren hun producten of diensten.
Als zowat alle systemen waarop we vertrouwen voor een goed leven in crisis verkeren, moeten we ze allemaal aanpakken en verduurzamen, en daarbij ook oog hebben voor hoe ze elkaar beïnvloeden en versterken. Dat hele proces noemen we transitie.Het is een volledige en coherente ombouw van onze huidige economie en samenleving - die een onhoudbare ecologische voetafdruk hebben, sociaal onrechtvaardig zijn en vaak ook ondemocratisch - naar een sociaalecologische en democratische samenleving en economie.
De begrippen transitie en ontwikkeling lijken nu vaak tot heel aparte werelden te behoren. Maar voor wie begaan is met duurzaamheid, leunen ze net heel dicht tegen elkaar aan. Want zowel bij ontwikkeling als bij transitie gaat het erom hoe een situatie die niet duurzaam is, te ontwikkelen of een overgang te laten maken richting (meer) duurzaamheid. Ze zijn dus ten onrechte uit elkaar geslagen.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, werk of arbeid is lang niet alleen contractuele loonarbeid voor een werkgever.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, werk of arbeid is lang niet alleen contractuele loonarbeid voor een werkgever.
Het natuurlijk broeikaseffect zorgt ervoor dat het op Aarde lekker warm is met gemiddeld 15°C. Maar te veel CO2 en andere broeikasgassen in de atmosfeer versterken dat broeikaseffect en vele wetenschappers waarschuwen voor de door de mens veroorzaakte extra opwarming en klimaatverandering. Ze wijzen op de gevaren van o.a. een stijgende zeespiegel, toenemend natuurgeweld en (te) snel opschuivende klimaatzones. Vind meer uitleg en een overzicht van belangrijke Pala artikels over klimaatverandering met links naar bronnen
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Het Aardegebruiksrecht kent iedereen van bij de geboorte jaarlijkse ‘gebruiksrechten’ op de Aarde toe, voor iedereen gelijke rechten. Niemand kan beweren dat dit oneerlijk of onrechtvaardig zou zijn. Het milieugebruiksrecht van alle mensen samen mag de draagkracht van de Aarde nooit overstijgen en moet voldoende ruimte laten voor de natuur en haar biodiversiteit.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
Als zowat alle systemen waarop we vertrouwen voor een goed leven in crisis verkeren, moeten we ze allemaal aanpakken en verduurzamen, en daarbij ook oog hebben voor hoe ze elkaar beïnvloeden en versterken. Dat hele proces noemen we transitie.Het is een volledige en coherente ombouw van onze huidige economie en samenleving - die een onhoudbare ecologische voetafdruk hebben, sociaal onrechtvaardig zijn en vaak ook ondemocratisch - naar een sociaalecologische en democratische samenleving en economie.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Het meest wezenlijke kenmerk van een stationaire economie is dat de doorstroom van alle materialen en energievormen binnen een ecologisch duurzame schaal blijft.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Als zowat alle systemen waarop we vertrouwen voor een goed leven in crisis verkeren, moeten we ze allemaal aanpakken en verduurzamen, en daarbij ook oog hebben voor hoe ze elkaar beïnvloeden en versterken. Dat hele proces noemen we transitie.Het is een volledige en coherente ombouw van onze huidige economie en samenleving - die een onhoudbare ecologische voetafdruk hebben, sociaal onrechtvaardig zijn en vaak ook ondemocratisch - naar een sociaalecologische en democratische samenleving en economie.
Als zowat alle systemen waarop we vertrouwen voor een goed leven in crisis verkeren, moeten we ze allemaal aanpakken en verduurzamen, en daarbij ook oog hebben voor hoe ze elkaar beïnvloeden en versterken. Dat hele proces noemen we transitie.Het is een volledige en coherente ombouw van onze huidige economie en samenleving - die een onhoudbare ecologische voetafdruk hebben, sociaal onrechtvaardig zijn en vaak ook ondemocratisch - naar een sociaalecologische en democratische samenleving en economie.
Nog altijd zijn vakbonden, samen met boerenbewegingen, veruit de grootste sociale organisaties die de wereld kent. Nog altijd zijn vakbonden het allerbeste instrument voor werknemers om hun belangen te verdedigen. Samen staan ze sterker om goede loons- en arbeidsvoorwaarden af te dwingen, om er met andere woorden voor te zorgen dat zij fatsoenlijk kunnen leven van hun werk en dat zij kunnen werken in behoorlijke en veilige omstandigheden. Slechts als ze samen optreden, kunnen werknemers beletten dat hun loons- en arbeidsvoorwaarden achteruitgaan of hun werk zelfs verdwijnt, en daarmee ook hun inkomen.
Het menselijke leven is nooit zeker en dus niet vrij van risico’s; of het vergt extra inspanningen om mensenrechten waar te maken.Zo vormen gewilde kinderen de toekomst van de samenlevingen en mogen ze geen last zijn.Wie ziek is, heeft recht op de best mogelijke verzorging en op een gewaarborgd inkomen voor zichzelf en voor wie afhankelijk is van dat inkomen om te kunnen leven.
Als zowat alle systemen waarop we vertrouwen voor een goed leven in crisis verkeren, moeten we ze allemaal aanpakken en verduurzamen, en daarbij ook oog hebben voor hoe ze elkaar beïnvloeden en versterken. Dat hele proces noemen we transitie.Het is een volledige en coherente ombouw van onze huidige economie en samenleving - die een onhoudbare ecologische voetafdruk hebben, sociaal onrechtvaardig zijn en vaak ook ondemocratisch - naar een sociaalecologische en democratische samenleving en economie.
Wanneer, los van elkaar, nieuwe initiatieven ontstaan die zich vervolgens verbinden tot een netwerk en uitgroeien tot sterke praktijken, kunnen daaruit plots nieuwe systemen ontstaan met een heel eigen kracht. Dat proces heet emergentie.
Nog altijd zijn vakbonden, samen met boerenbewegingen, veruit de grootste sociale organisaties die de wereld kent. Nog altijd zijn vakbonden het allerbeste instrument voor werknemers om hun belangen te verdedigen. Samen staan ze sterker om goede loons- en arbeidsvoorwaarden af te dwingen, om er met andere woorden voor te zorgen dat zij fatsoenlijk kunnen leven van hun werk en dat zij kunnen werken in behoorlijke en veilige omstandigheden. Slechts als ze samen optreden, kunnen werknemers beletten dat hun loons- en arbeidsvoorwaarden achteruitgaan of hun werk zelfs verdwijnt, en daarmee ook hun inkomen.
Wanneer, los van elkaar, nieuwe initiatieven ontstaan die zich vervolgens verbinden tot een netwerk en uitgroeien tot sterke praktijken, kunnen daaruit plots nieuwe systemen ontstaan met een heel eigen kracht. Dat proces heet emergentie.
Als zowat alle systemen waarop we vertrouwen voor een goed leven in crisis verkeren, moeten we ze allemaal aanpakken en verduurzamen, en daarbij ook oog hebben voor hoe ze elkaar beïnvloeden en versterken. Dat hele proces noemen we transitie.Het is een volledige en coherente ombouw van onze huidige economie en samenleving - die een onhoudbare ecologische voetafdruk hebben, sociaal onrechtvaardig zijn en vaak ook ondemocratisch - naar een sociaalecologische en democratische samenleving en economie.
Het loopt niet altijd even vlot, maar overal ter wereld geven steeds meer mensen uiting aan hun emancipatiedrang. Werknemers, boeren, vrouwen, landlozen, consumenten, minderheden, activisten voor milieu, mensenrechten, cultuur... ze verenigen zich in tal van organisaties. Op dat maatschappelijke middenveld tussen individu en overheid - de civiele samenleving dus - wordt het gelukkig alsmaar drukker. Daar is er met andere woorden veel sociale beweging.
zie ook agro-ecologische landbouwAl te makkelijk krijgt een mens te horen dat landbouw een steeds kleiner deel is van onze economie, versta, een verwaarloosbaar deel. Feit blijft dat het de landbouw is die zorgt voor de energie die de mens broodnodig heeft, we moeten namelijk allemaal eten om te leven. Voldoende en gevarieerd eten is ook cruciaal voor onze gezondheid.
zie fair trade
Een circulaire economie is ontworpen voor hergebruik en herstel. Ze beoogt altijd het behoud van de hoogst mogelijke nuttigheidswaarde van producten, componenten en materialen. Daarbij maakt ze onderscheidt tussen biologische en technische levenscycli. Het doel is te komen tot een voortdurende positieve kringloopontwikkeling: die behoudt of verbetert natuurlijk kapitaal, optimaliseert de opbrengsten en minimaliseert de systeemrisico’s door de eindige voorraden en de hernieuwbare stromen te beheren. Dat zijn meteen de principes van deze economie.
Het loopt niet altijd even vlot, maar overal ter wereld geven steeds meer mensen uiting aan hun emancipatiedrang. Werknemers, boeren, vrouwen, landlozen, consumenten, minderheden, activisten voor milieu, mensenrechten, cultuur... ze verenigen zich in tal van organisaties. Op dat maatschappelijke middenveld tussen individu en overheid - de civiele samenleving dus - wordt het gelukkig alsmaar drukker. Daar is er met andere woorden veel sociale beweging.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
vormen een belangrijke motor van de huidige globalisering.Flink geholpen door technologische (r)evoluties zijn zij op de vrijgemaakte markten de drijvende kracht achter economische globalisering. Ze dragen onmiskenbaar bij tot de welvaart op onze wereld. Weinigen weigeren hun producten of diensten.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Nog altijd zijn vakbonden, samen met boerenbewegingen, veruit de grootste sociale organisaties die de wereld kent. Nog altijd zijn vakbonden het allerbeste instrument voor werknemers om hun belangen te verdedigen. Samen staan ze sterker om goede loons- en arbeidsvoorwaarden af te dwingen, om er met andere woorden voor te zorgen dat zij fatsoenlijk kunnen leven van hun werk en dat zij kunnen werken in behoorlijke en veilige omstandigheden. Slechts als ze samen optreden, kunnen werknemers beletten dat hun loons- en arbeidsvoorwaarden achteruitgaan of hun werk zelfs verdwijnt, en daarmee ook hun inkomen.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.