Een gecrashte Ferrari, een dode politieagent en een voortvluchtige erfgenaam van een fortuin van meerdere miljarden dollars - 10 jaar later is Thailand niet dichter bij het oplossen van een van zijn meest beruchte vluchtmisdrijven.
In een artikel getiteld Corruptie in Thailand swingt de pan uit en gepubliceerd in Pala op 6 juli 2021 heb ik, verwijzend naar de Global Corruption barometer van Transparency International, de corruptie in Thailand in kaart pogen te brengen. De drie uitgewerkte voorbeelden in dit artikel hebben nog niets van hun actualiteitswaarde verloren. Het verhaal van Red Bull is, volgens het Indische nieuwskanaal WION (World Is On News) opnieuw ”een herinnering aan hoe de rijken en machtigen in Thailand aan de wet ontsnappen”.
Wat vooraf ging
In de vroege ochtend van 3 september 2012 ramde de heer Vorayuth “Boss” Yoovidhaya met zijn grijze Ferrari een motorfiets bestuurd door Pol Snr Sg Maj Wichian Klanprasert van het politiebureau van Thong Lor in Bangkok. De politieman stierf ter plekke. Zijn lichaam werd meer dan 100 meter over de weg meegesleept, voordat Vorayuth vluchtte.
De zwaar gedeukte Ferrari werd gevonden bij het huis van zijn familie. Hij werd gearresteerd maar kort daarna weer vrijgelaten. Vervolgens werd hij herhaaldelijk gedagvaard om een aanklacht tegen hem in te dienen, maar telkens zeiden zijn advocaten dat hij daartoe niet in staat was, daarbij verwijzend naar buitenlandse werkverplichtingen en ziekte. Eind 2012 vluchtte hij naar het buitenland. De Thaise autoriteiten vaardigden vijf jaar na het ongeval uiteindelijk een arrestatiebevel uit voor Vorayuth, nadat hij acht wettelijke dagvaardingen had gemist. De politie beweerde dat zij niet wisten waar hij was, terwijl media hem regelmatig in London, Dubai en Abu Dhabi opmerkten. Berichten op sociale media van hem en zijn jetset-vrienden suggereren dat hij vaak in Thailand is geweest en de wereld rondreist naar motorracewedstrijden of strandresorts.
Vorayuth is de kleinzoon van Chaleo Yoovidhaya, die samen met de Oostenrijker Dietrich Mateschitz het Red Bull-imperium heeft opgericht. Op het moment van zijn dood in 2012 was Chaleo de op twee na rijkste persoon in Thailand volgens het magazine voor miljardairs Forbes, met een nettowaarde van 5 miljard dollar. Vandaag wordt aangenomen dat de uitgebreide familie Yoovidhya meer dan 20 miljard dollar waard is. Het Red Bull-logo wordt nu over de hele wereld gezien, met name bij het sponsoren van spectaculaire stunts, sportevenementen en muziekfestivals.
“Boss” werd door de politie voor zijn hit-and-run van verschillende zaken beticht: roekeloos rijden aan hoge snelheid (177km/u) met dodelijke afloop, na een drugtest werd cocaïne in zijn lichaam gevonden, en niet stoppen om een slachtoffer van een ongeval te helpen.
Terwijl Vorayuth in het buitenland verbleef, werden sommige aanklachten wegens ‘verjaring’ ingetrokken. De aanklacht – roekeloos rijden met dodelijke afloop – blijft geldig tot 2027.
De affaire werd druk becommentarieerd op sociale media en veroorzaakte behoorlijk wat publieke opschudding. Zelfs in het parlement werden vragen gesteld over de aanslepende kwestie. Ze dwongen premier Prayut tot het heropenen van de zaak, het uitschrijven van een aanhoudingsbevel en het inroepen van Interpol. Maar tot op heden, bijna 10 jaar na zijn hit-and-run, blijft Vorayuth voortvluchtig en heeft hij, in tegenstelling tot sommige studentenactivisten, nog geen dag in de cel doorgebracht. De op sociale media nauwlettend gevolgde zaak heeft geleid tot kritiek dat de Thaise elite een speciale behandeling geniet door de autoriteiten.
Red Bull hit-and-run aanklager ontslagen
Op 3 december meldt Jon Whitman nu in The Thaiger dat aanklager Chainarong Saengthong-aram is ontslagen door het Openbaar Ministerie. De voormalige senior officier van justitie bij het kantoor van de procureur-generaal (OAG) werd ontslagen nadat hij had geknoeid met bewijsmateriaal in de zaak waarbij Red Bull-erfgenaam Vorayuth Yoovidhya betrokken was.
Uit een eerste rapport bleek dat Vorayuth met zijn Ferrari 177 kilometer per uur reed toen hij in 2012 in Bangkok de politieagent aanreed en doodde. De geschatte snelheid werd later teruggebracht tot minder dan 80 km/u. Op basis van deze lagere snelheid liet voormalig procureur-generaal Nate Naksuk een aanklacht wegens dood door roekeloos rijden tegen Vorayuth intrekken.
Het kantoor van de OAG heeft sindsdien bevestigd dat er is geknoeid met bewijsmateriaal met betrekking tot de snelheid van de auto en dat Chainarong naar verluidt zijn ontslag al had ingediend.
Een onderzoekspanel raadde aan om Nate te ontslaan en de hoogste straf uit te delen voor zijn overtredingen, maar de openbare aanklagers besloten dat zijn wandaden klein waren en schoven de rekening door naar de OAG.
Procureur-generaal Naree Tantasathien was het ook niet eens met het panel en stelde voor de straf van Nate te verlagen van regelrecht ontslag en verlies van pensioen tot een interne overdracht waarbij zijn pensioen onaangetast blijft.
In mei besloot de voorzitter van de openbare aanklager, Patchara Yutithamdamrong, dat Nate grove nalatigheid had begaan, waardoor de reputatie en het gezag van de OAG ernstig waren geschaad op grond van secties 85 en 87 van de Civil Service Act 2010, en besloot hij hem te ontslaan, maar verlaagde later de straf om hem in staat te stellen zijn ambt te behouden, plus zijn pensioen “na jaren van onbaatzuchtige plichtsbetrachting”.
Straffeloosheid voor superrijken
Gerechtigheid voor Wichien Klanprasert en zijn familie, de gedode motoragent, is verder weg dan ooit. Vorayuth "Boss" Yoovidhya is ondertussen uitgegroeid tot een symbool van wat volgens critici de straffeloosheid is waar de superrijken in het koninkrijk van genieten.
"De perceptie van verschillende rechtssystemen voor verschillende segmenten van de samenleving verlamt het vertrouwen van mensen in het vermogen van de Thaise staat om zijn verantwoordelijkheid te nemen om de mensenrechten voor alle Thaise mensen te beschermen", stelde Amnesty International Thailand aan AFP.
"Deze familie is niet alleen machtig in Thailand, maar ze is ook wereldwijd zeer machtig", vertelde de Thaise politieke analist Pavin Chachavalpongpun van de Universiteit van Kyoto aan AFP.
Toen de woede toenam en de door jongeren geleide antiregeringsdemonstraties in de straten groeiden, gaf het kantoor van premier Prayut Chan-O-cha opdracht tot een herziening, waaruit bleek dat het hele onderzoek "gecompromitteerd" was. Rechtenactivisten stelden het gesleep in de Vorayuth-zaak tegenover de snelle actie tegen protestleiders, van wie velen werden beschuldigd van koninklijke smaad, waarop een gevangenisstraf van maximaal 15 jaar staat.
In september liep de aanklacht wegens het gebruik van cocaïne door Vorayuth af, waardoor er voor de aanklagers slechts één mogelijkheid overblijft om Vorayuth te vervolgen: roekeloos rijden met de dood tot gevolg. Daarop staat een maximale gevangenisstraf van 10 jaar. Deze aanklacht blijft geldig tot 2027. Weinigen verwachten echter dat Vorayuth voor de rechter zal verschijnen.
"Zelfs vanaf het begin vermoedden veel mensen hoe het zou eindigen", zei Pavin. "Rijke mensen die wegkomen met misdaad is zo normaal geworden in de Thaise samenleving. Thaise mensen accepteren evenwel niet dat dit oké is." O tempora! O mores! In Amazing Thailand.
Jan Servaes
De auteur was UNESCO-Chair in Communication for Sustainable Social Change aan de University of Massachusetts, Amherst. Hij doceerde ‘internationale communicatie’ en ‘communicatie voor sociale verandering’ in Australië, België, China, Hong Kong, de V.S., Nederland en Thailand, naast verschillende korte projecten aan ca. 120 universiteiten in 55 landen. Jan Servaes is hoofdredacteur van het Springer ”Handbook of Communication for Development and Social Change’' (2020).
Vind alle Pala artikels over Thailand met onder andere
Corruptie in Thailand swingt de pan uit