We zouden meer moeten durven dromen, ook in grote multinationals
zondag, 6 mei 2018 - 16:49
Afbeelding
Toen ik begon, besliste men op de raffinaderij, daarna in Brussel en nu in Parijs. Dus moeten we ook internationaal gaan.
Eric Lambert HULPOPERATOR IN RAFFINADERIJ
Een constructie van bijna 150 meter lang en 50 meter breed, drie verdiepingen hoog, dat is het gedeelte van de installaties in de raffinaderij waar ik verantwoordelijk voor ben. Als hulpoperator moet je zien dat alles goed werkt, doe je controles, zonder je sommige delen af om ze leeg te maken en te spoelen zodat mensen er veilig aan kunnen werken, of een nieuw product vergt dat je een andere oplijning maakt. Dit interview is één van de interviews uit het nieuwe boek Voor de kost. 40 mensen over hun job en echt werk.
Eenheden in een raffinaderij hebben soms dagen nodig om op te starten of te stoppen, het is een volcontinu bedrijf dat de aanwezigheid van werknemersi vereist de klok rond, zeven dagen op zeven. We hanteren een systeem van vroege, late en nachtshift, zeven dagen na elkaar, twee dagen thuis, opnieuw zeven dagen, twee dagen thuis, opnieuw zeven dagen. Dit ploegwerk levert veel compensatiedagen op, en er is een stevige tegemoetkoming van zowat veertig procent shiftvergoeding.
Maar die vele wissels zijn niet echt sociaalvriendelijk en evenmin heel gezond. Zeven opeenvolgende dagen is lang, dat vindt iedereen. In al die tijd dat ik er werki, was er discussie over het ideale ploegsysteem… het is altijd hetzelfde gebleven. Iedereen probeert er voor zichzelf met compensatiedagen een mouw aan te passen, maar het blijft een ongezond arbeidsritme.
De energiebehoefte is overal zichtbaar, een massa auto’s verbruiken brandstof die ergens vandaan moet komen. In deze sector wordt nog veel omzet gedraaid. Van oudsher waren werknemersi er sterk georganiseerd, ze eisten al snel een deel van die rijkdom op. Als er zich problemen voordoen op vlak van veiligheidi of andere, is er zeker meer dan genoeg geldi om te investeren in oplossingen, dat is een voordeel.
Al meer dan 20 jaar ben ik syndicaal afgevaardigde en lid van de ondernemingsraad, en van daaruit ook afgevaardigde in de Europese ondernemingsraadi. Men wil niet weten van een Belgische ondernemingsraad ook al zijn er hier negen vestigingen. België telt 4000 werknemersi, het tweede meest binnen de groep na Frankrijk met ongeveer 50.000. In de Europese ondernemingsraadi (EOR) functioneren diverse commissies. Zelf zit ik o.a. in de commissie duurzame ontwikkelingi. Ook beheer ik mee ons Belgische Pensioenfonds. Het contrast met toen ik begon is groot: toen had een délégué ook veel aan zijn kop maar er was slechts één gesprekspartner. Beslissingen werden namelijk genomen door de lokale directie op de raffinaderij, daarna in Brussel, en nu in Parijs. Dus is het belangrijk om zelf ook internationaal te gaan.
Vroeger waren de werknemersi toch belangrijker, nu primeert de aandeelhouder. Op de EOR klagen we dat aan bij de CEO en altijd antwoordt hij: “Onze belangrijkste investering zijn de aandeelhouders, daarom is een groot dividendi nodig, want wij moeten erop kunnen vertrouwen dat ze hun kapitaali niet wegtrekken.”
Toch wil de groep zich profileren als een sociale werkgever. Bij herstructureringen probeert men de getroffenen elders aan de slag te helpen. Soms creëren ze nieuwe activiteiten zoals een opleidings- en onderzoekscentrum i.p.v. een raffinaderij.
En ze verleggen hun werkterrein naar duurzame energie die ze bij iedereen willen brengen. De tak gas, renewables and power is opgericht met als doel 20 procent van de omzet te leveren in 2030. Daarbij hoort ook de verdeling van elektriciteit en er is al een raffinaderij getransformeerd naar biodiesel. De wereld verandert drastisch maar er is veel discussie over de te volgen weg, er is evengoed onderzoek richting biobrandstof op basis van algen. De investeringen in onderzoek en startups zijn groot. Ook ons bedrijf is sterk gewijzigd. Zo moesten we fel ombouwen door strengere overheidsnormen inzake zwaveluitstoot.
Onze groep stapt mee in de Parijsakkoorden voor maximum 2 graden opwarming. Volgens de bedrijfsstudies is er in alle scenario’s voor de komende 20 jaar nog een aanzienlijke productie van fossiele brandstoffen. Je kan daar kritisch over zijn maar uiteindelijk ben je onvoldoende beslagen om zelf die studies te maken: wat is de energiebehoefte van Afrikai, van Chinai? Hoe gaan we die invullen, en hoe snel… je ziet al een verhitting van de markt van lithium voor autobatterijen. Ontstaat daar niet het risico van een kartel, zoals vroeger het Opec kartel?
Dit is niet echt exacte wetenschapi, je moet kritisch zijn, en er zijn ook studies van andere organisaties. Want hoe is het gegaan met de kennis over de schadelijkheid van roken, van asbest, van de opwarming … een oliebedrijf kende 50 jaar geleden al de gevaren ervan …. en er is nu nog een president die klimaatontkenner is.
Ondanks de sterk toegenomen aandacht voor milieu, blijft de kernopdracht van een vakbond toch meer de werkgelegenheid, bv. het risico van delokalisatiei. Daarbij loert het risico van een tegenstelling waarbij je streeft naar zo milieuvriendelijk produceren als mogelijk: het is geen oplossing als raffinaderijen verhuizen naar landen zonder milieuregelgeving.
De grote uitdaging blijft natuurlijk de opslag van hernieuwbare energie. We hebben recent een klein Nederlands bedrijf overgenomen dat vloeibaar gas in de auto promoot. Ze hebben ook het waterstofpunt hier in de haven, want ook waterstof is een mogelijk alternatief. Blijkbaar is onze groep daar niet zwaar in geïnteresseerd; al hebben ze vroeger verklaard niet geïnteresseerd te zijn in windmolens terwijl ze daar nu wel wat in investeren.
Afbeelding
Schrijf in op de PALA nieuwsbrief
verschijnt maximaal 2 maal per maand
een journalistieke kijk op onze globaliserende wereld Hoe is de wereld eraan toe? Waar moet het naartoe? Hoe geraken we daar?
PALA zoekt met haar nieuwsbrief, website en boeken de antwoorden voor een meer sociale, ecologische en democratische samenleving en economie
Heel veel mensen in de Europese ondernemingsraadi zijn heel conservatief, zelfs als ze dertig jaar vooruitkijken geraken ze niet out of the box.
Het is ongelooflijk hoe snel de evolutie voortraast in tal van domeinen, ook voor energie, maar voor kernafval vinden ze geen oplosing. Zeker kernenergie zorgde al voor pittige discussies in de Europese ondernemingsraadi maar die richting is de groep nooit uitgegaan. Als we met dit bedrijf meer de ommezwaai maken richting verduurzaming, creëren we veel meer jobs die duurzaam en verantwoord zijn.
De verandering komt echter traag. Er was het toekomstproject ‘Waarmee moeten wij bezig zijn over 30 jaar?’ Zowat 30.000 mensen namen deel, ook de EOR. Ik dacht aan ‘We maken de planeet opnieuw gezond’, maar heel velen waren daar uiterst conservatief in. Ze geraken niet out of the box en blijven hangen bij wat meer gas i.p.v. olie en wat meer zonnepanelen, terwijl er zoveel meer mogelijkheden zijn zoals dat idee om al het plastiek uit de oceanen te halen. Je zou ook binnen onze groep zulke dromen moeten kunnen nastreven. Ik had daar meer bijval voor verwacht. Met die twintig procent gas, renewables and power zijn de ambities wel heel braaf.
Ook al is geldi verdienen belangrijk, de wereld is veel volatieler en dus zullen ook bedrijveni goed moeten doordenken over de toekomst. Net daarom zouden we meer moeten durven dromen, ook in grote multinationals.
Dat zou ook moeten over de arbeidsduur. Mijn job betaalt goed. Maar je levert sociaal wel in, ziet uw kinderen dikwijls niet, ontbreekt op een feestje. In het begin hecht je daar weinig belang aan, maar later besef je wat je hebt gemist, dat aspect wordt toch onderschat.
Voor hetzelfde loon vier vijfde werken lijkt me prima als het nieuwe normaal in de toekomst.
Wezenlijk belangrijk voor de toekomst is hoeveel mensen werken. Daarom droom ik ervan dat alle meeropbrengsten die in het bedrijf worden gecreëerd, zich vertalen in een verloning die hetzelfde blijft en een werkduur die vermindert. Zo verhoogt de leefkwaliteit van mensen. Vier vijfde werken lijkt me prima als de nieuwe norm van voltijds. Dat zou een grote verbetering betekenen. Nederland opteerde bij de invoering van ploegenwerk veel meer dan wij voor arbeidsduurvermindering. Of nu de kanteling komt, weet ik niet. Er zijn altijd werknemersi die voor centen kiezen maar op termijn is het wellicht niet de beste optie. Ik droom van goed betaalde én werkbare jobs, voor hetzelfde loon vier vijfde werken als het nieuwe normaal in de toekomst. (db)
Uw doordachte reacties zijn welkom op het emailadres infoATpala.be
Overname van dit artikel toegelaten voor niet-commerciële en niet-gesubsidieerde organisaties met vermelding van auteur en bron, met weblink. Wij vernemen het graag | Commerciële en/of gesubsidieerde organisaties nemen voor publicatie contact op met info@pala.be
Tot het einde gelezen? En het artikel gewaardeerd? Dan kan Palai misschien op uw steun rekenen. We verwelkomen u graag als steungever - klik hier
Een goed artikel?Interessant nieuws? Neem een gratis abonnement op de Palai nieuwsbrief (maximaal 2 maal per maand), dan hoeft u geen enkel artikel te missen. Gebruik daarvoor het inschrijvingsformulier – klik hier
Woord in de kijker: internationale kaderovereenkomst
Mondiale overeenkomst tussen een multinationaal bedrijf en de internationale vakbond. Daarmee willen de vakbonden de sociale rechten van werknemers afdwingen overal waar een internationale groep actief is in de wereld. Het is niet meer dan logisch dat, wanneer een nationale economie vraagt om nationale akkoorden, een mondiale economie mondiale akkoorden nodig heeft. Concreet beogen zulke akkoorden minimale arbeidsomstandigheden in te voeren of ze te verbeteren zowel in de eigen bedrijfsafdelingen van een multinational als bij de onderaannemers; ze willen respect voor de sociale normen van de Internationale Arbeidsorganisatie; ze betrachten rechtvaardige lonen- en arbeidsvoorwaarden, veilige en hygiënische arbeidsomstandigheden en ze willen de rol van de vakbond in de multinational versterken. Om die doelstellingen te bereiken, verwijzen alle internationale kaderovereenkomsten naar de fundamentele arbeidsnormen van de Internationale Arbeidsorganisatie en hebben ze altijd betrekking op alle ondernemingen van de betrokken multinational wereldwijd. Ze zullen er ook sterk op hameren dat de multinational haar onderaannemers zal wijzen op het belang van het naleven van de fundamentele arbeidsnormen en dat niet-naleving kan leiden tot een sanctie, namelijk het verbreken van het toeleveringscontract. De jongste jaren hebben vakbonden internationale kaderovereenkomsten gesloten met bedrijven als Accor, Carrefour, Danone en France Telecom uit Frankrijk, H&M, Ikea en Securitas uit Zweden, Metro en Volkswagen uit Duitsland, Statoil uit Noorwegen, Endesa en Telefonica uit Spanje en Umicore uit België. Opvallend is dat er slechts weinig bedrijven bij zijn die hun hoofdkwartier niet in Europa hebben. Uit Canada is er Quebecor, uit Zuid-Afrika Nampak en uit Australië NAG, niet meteen de meest bekende bedrijven.
Schrijf je in op de PALA nieuwsbrief
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, werk of arbeid is lang niet alleen contractuele loonarbeid voor een werkgever.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Onder toelichting weblinks naar artikels en instellingenIn nationale staten behoort het geweldmonopolie toe aan de overheid, die er heel terughoudend, streng gereglementeerd en democratisch gecontroleerd moet mee omspringen. Net zo komt het internationale geweldmonopolie toe aan de mondiale en regionale overheden.
Vind Pala artikels die inzoomen op de rol van geld, financiële crisis, falen van grootbanken en alternatieven.Onder Dexia zijn meer artikels te vinden over de ineenstorting van deze wereldwijd opererende fantoombank.
Al te dikwijls loopt het economische ver voor op het sociale. Ook al zijn we terecht fier op onze sociaal gecorrigeerde vrije markteconomie, toch is dat ook zo bij de Europese integratie. Vanaf de jaren vijftig internationaliseert de economie volop in de West-Europese ruimte. We krijgen meer en meer grote bedrijven die zich Europees ontplooien en het vroegere nationale kader ontgroeien. Zo raakt het nationale recht op informatie en raadpleging van werknemers snel achterhaald. In de jaren zeventig gaan er stemmen op om de werknemers meer zeggingschap te garanderen in Europees gestructureerde ondernemingen, om dus ook te werken aan sociale internationalisering. Het kost enorm veel tijd vooraleer er regelgeving komt. De Europese besluitvaardigheid botst op de vereiste unanimiteit omdat zeker Groot-Brittannië niet wil weten van sociale regels.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Al te dikwijls loopt het economische ver voor op het sociale. Ook al zijn we terecht fier op onze sociaal gecorrigeerde vrije markteconomie, toch is dat ook zo bij de Europese integratie. Vanaf de jaren vijftig internationaliseert de economie volop in de West-Europese ruimte. We krijgen meer en meer grote bedrijven die zich Europees ontplooien en het vroegere nationale kader ontgroeien. Zo raakt het nationale recht op informatie en raadpleging van werknemers snel achterhaald. In de jaren zeventig gaan er stemmen op om de werknemers meer zeggingschap te garanderen in Europees gestructureerde ondernemingen, om dus ook te werken aan sociale internationalisering. Het kost enorm veel tijd vooraleer er regelgeving komt. De Europese besluitvaardigheid botst op de vereiste unanimiteit omdat zeker Groot-Brittannië niet wil weten van sociale regels.
Uiterst ambigu en onbevredigend stapelbegrip, net als het begrip ontwikkeling zelf, wil zowat alles omvatten en zegt eigenlijk niets. Die onduidelijkheid verbergt dat het feitelijk om een light versie gaat van onze huidige economie die hier en daar wat bijschaving nodig zou hebben. Terwijl echte duurzaamheid drastische en structurele veranderingen impliceert, ja zelfs het ontwikkelen van een heel andere economie.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Als een bedrijf financiële winst maakt, kan die (deels) worden gebruikt om de aandeelhouders te vergoeden voor het geld dat ze ter beschikking stellen. De winst die wordt uitbetaald wordt gedeeld door alle aandelen. Dat bedrag is dan het dividend per aandeel.
Is naast arbeid, grondstoffen en kennis één van de middelen die ons helpt om welvaart te scheppen. Kapitaal kan variëren van grond tot zware industriële infrastructuur tot ruime financiële middelen. Ons grootste kapitaal om economische rijkdom voort te brengen is ongetwijfeld de Aarde. Als we er duurzaam mee omspringen, is het een onuitputtelijke bron van zuiver water, voedsel, hernieuwbare energie en hernieuwbare grondstoffen. Het is wel ironisch om vast te stellen dat ons economische systeem die Aarde zwaar miskent en dus eigenlijk zeer antikapitalistisch tekeergaat.
Het armste continent, dat weten we allemaal. Maar in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht is Afrika tevens het meest geglobaliseerde continent: de Afrikanen halen drie maal meer van hun povere inkomen uit internationale handel dan Europeanen of Amerikanen. Zij zijn dus veel meer ingeschakeld in de wereldeconomie dan andere continenten. Maar zij worden van de export van hun grondstoffen en landbouwgewassen niet rijker, zij verarmen er zelfs van. Dan spreken we beter van uitbuiting en niet van handel.
Eeuwenlang is China goed voor ongeveer een klein kwart van de wereldbevolking en van de mondiale welvaart. De 19e en de 20ste eeuw tonen een opmerkelijke terugval. Door de snelle groei van de jongste decennia evolueert China naar zijn vertrouwde dimensie.
Eerlijke wetenschappers en echte wetenschap zijn hard nodig om de komende decennia met zo min mogelijk kleerscheuren door te komen.Een goede samenleving steunt in grote mate op gedegen wetenschap. Zij is cruciaal om charlatans te weren. Meest uitgesproken is dat zo in gezondheidskwesties.Maar het is opletten dat een terechte verdediging wetenschap niet immuniseert voor gerechtvaardigde vragen, bedenkingen en kritiek.Vind de tegelijk kritische en opbouwende Pala artikels over wetenschap en wetenschappers
eind 2002 sluit Philips Hasselt de deuren, 1400 mensen verliezen hun job, het werk verhuist vooral naar Hongarije en China. Textiel- en confectiefabrieken van Mexico tot Tunesië en Bangladesh ervaren de mokerslag van de Chinese industrie.
Al te dikwijls loopt het economische ver voor op het sociale. Ook al zijn we terecht fier op onze sociaal gecorrigeerde vrije markteconomie, toch is dat ook zo bij de Europese integratie. Vanaf de jaren vijftig internationaliseert de economie volop in de West-Europese ruimte. We krijgen meer en meer grote bedrijven die zich Europees ontplooien en het vroegere nationale kader ontgroeien. Zo raakt het nationale recht op informatie en raadpleging van werknemers snel achterhaald. In de jaren zeventig gaan er stemmen op om de werknemers meer zeggingschap te garanderen in Europees gestructureerde ondernemingen, om dus ook te werken aan sociale internationalisering. Het kost enorm veel tijd vooraleer er regelgeving komt. De Europese besluitvaardigheid botst op de vereiste unanimiteit omdat zeker Groot-Brittannië niet wil weten van sociale regels.
Al te dikwijls loopt het economische ver voor op het sociale. Ook al zijn we terecht fier op onze sociaal gecorrigeerde vrije markteconomie, toch is dat ook zo bij de Europese integratie. Vanaf de jaren vijftig internationaliseert de economie volop in de West-Europese ruimte. We krijgen meer en meer grote bedrijven die zich Europees ontplooien en het vroegere nationale kader ontgroeien. Zo raakt het nationale recht op informatie en raadpleging van werknemers snel achterhaald. In de jaren zeventig gaan er stemmen op om de werknemers meer zeggingschap te garanderen in Europees gestructureerde ondernemingen, om dus ook te werken aan sociale internationalisering. Het kost enorm veel tijd vooraleer er regelgeving komt. De Europese besluitvaardigheid botst op de vereiste unanimiteit omdat zeker Groot-Brittannië niet wil weten van sociale regels.
Vind Pala artikels die inzoomen op de rol van geld, financiële crisis, falen van grootbanken en alternatieven.Onder Dexia zijn meer artikels te vinden over de ineenstorting van deze wereldwijd opererende fantoombank.
vormen een belangrijke motor van de huidige globalisering.Flink geholpen door technologische (r)evoluties zijn zij op de vrijgemaakte markten de drijvende kracht achter economische globalisering. Ze dragen onmiskenbaar bij tot de welvaart op onze wereld. Weinigen weigeren hun producten of diensten.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.