Regeringen van 141 landen komen deze week samen in Doha, de hoofdstad van Qatar, voor een belangrijke opvolgingsconferentie in de strijd tegen corruptie. De verwachting is dat deze derde opvolgingsconferentie weer niet de doorbraak zal kunnen forceren die nodig is om effectief de strijd aan te gaan tegen corruptie.
Voor de civiele samenleving is het meer dan ooit belangrijk dat stappen in de goede richting worden gezet, want sinds het uitbreken van de financiële crisis zijn de meest kwetsbare groepen nog meer het slachtoffer van de destructieve impact van corruptie. In vele landen is het een kwestie van leven of dood als overheidsgeld niet terechtkomt waar het zou moeten. De ontwikkelingskansen van miljoenen mensen staan op het spel. Het sleutelbegrip hierbij is transparantie en het vinden van effectieve methodes om de VN-Conventie op het terrein te kunnen afdwingen.
Sinds 2003 is er de VN-Conventie tegen Corruptie (UNCAC), die vanaf december 2005 van kracht werd toen minstens 30 VN-lidstaten de tekst ratificeerden. Ondertussen zijn er al 141 regeringen toegetreden en wordt de derde opvolgingsconferentie gehouden. Momenteel is UNCAC de enige wereldwijde verdragstekst die systematisch de strijd aangaat tegen corruptie op vier terreinen: preventie, opsporing, onderzoek en bestraffing. Op de top van de G-20 in september werd nog opgeroepen om de uitvoering van de conventie in de praktijk te versterken. Want daar wringt het schoentje: zolang de uitvoering van de conventie niet in concrete maatregelen is omgezet, blijft het vaak dode letter.
Transparency International is de leidende NGO in de strijd tegen corruptie met afdelingen in ruim 40 landen. Samen met vertegenwoordigers van meer dan 300 groepen uit de civiele samenleving heeft Transparency International aanbevelingen geformuleerd voor de conferentie in Doha. Ook de vakbondskoepel ITUC heeft hierin een belangrijke rol gespeeld. Indien de conferentie er niet in slaagt om degelijke en sluitende controlemechanismen af te spreken, zou dat de geloofwaardigheid van UNCAC aantasten, vindt de civiele samenleving.
De financiële crisis heeft nogmaals pijnlijk aangetoond dat transparantie essentieel is bij het toezicht op de financiële sector. Aansprakelijkheid van management in zowel openbare als privésectoren en de opheffing van het bankgeheim kunnen bijdragen tot effectievere strijd tegen het witwassen van geld en verduistering van overheidsfinanciën. Al te gemakkelijk verdwijnt verduisterd geld naar die centra met de zwakste controles op de banken, de zogenoemde ‘fiscale paradijzen'. De civiele samenleving roept ook de privésector op om constructief samen te werken. Grote bedrijven staan in principe achter de UNCAC, maar staan weigerachtig tegen arme landen die effectief de regels voor meer transparantie gaan toepassen bij grote investeringen. (JVC)
Websites
Klik voor Transparency International The Global Coalition against Corruption
Klik voor UNCAC United Nations Convention Against Corruption: Civil Society Coalition: aanbevelingen vanuit de civiele samenleving tegen corruptie
Klik voor UNODC (United Nations Office on Drugs and Crime): UN Convention against Corruption De volledige tekst van de VN-conventie is hier downloadbaar
