We staan voor grote uitdagingen, ook in de landbouw. Een miljard landbouwers en landbouwsters zitten, na decennia verwaarlozing van onze voedselproductie, vrijwel zonder productiemiddelen. En er is de immense ecologische uitdaging. We leven in een volle wereld waarin we aanbotsen tegen wat de aarde kan verdragen. Ook de landbouw moet de biofysische grenzen van onze planeet respecteren, of het nu om broeikasgassen of de beschikbaarheid van water gaat.
Dan is het goed om zien dat onze landbouwspecialisten daarmee bezig zijn, o.a. op een symposium in Gembloux waar ze vorige week met meer dan honderd verzamelden. Dan is het goed om horen dat een gemengde landbouw van akkerbouw en veeteelt - of veeteelt gemengd met bosbouw, of veeteelt met viskweek en groenteteelt - veel beter in staat kan zijn om de wereld te voeden, en dat zulke gemengde landbouw ook beter tot zelfvoorziening van de plattelandsbevolking leidt. Al even aangenaam is het dan om te vernemen dat zulke gemengde landbouw beter kan presteren op het vlak van ecologische duurzaamheid, met een minder grote voetafdruk en beter voor het klimaat. Een gemengde landbouw kan ook sociaal duurzamer zijn omdat hij de opbrengsten kan verdelen doorheen het jaar en de inkomsten beter spreiden over al wie actief is in de landbouw, en ook bij wie actief is in toelevering en verwerking. Met andere woorden, veel meer mensen kunnen er veel beter van leven.
Maar dit alles is allerminst alleen maar een technische aangelegenheid is. Goede overheden en goed bestuur zijn essentieel. Landen zoals Vietnam of Zuid-Korea illustreren hoe belangrijk een beleid is waarbij landbouwers alle kansen krijgen om productief te kunnen werken. Zo blijkt dat de eis Landbouw uit de WTO geen ideologische slogan is. Neen, het is een noodzakelijkheid omdat landen en regios een beleid moeten kunnen voeren in het belang van hun landbouwers en van hun samenlevingen. Komen we bij het verwante probleem van de onleefbare prijzen die de wereldmarkt oplevert voor de meeste boeren en van de risicos die al te grote concentratie van economische macht bij supermarktketens, voedingsmultinationals en toeleveranciers oplevert. Veel beter is het om voorrang te geven aan de organisatie van lokale en vooral regionale landbouwmarkten waarop een aangepast prijsbeleid mogelijk is en de voorwaarden kunnen worden geschapen om te kunnen investeren in een duurzame landbouw, zowel economisch, sociaal als ecologisch. Dat is waar het recht op voedselsoevereiniteit om draait.
Bij dit alles is het goed om aandacht te hebben voor de veranderingskracht van de boerenbewegingen en van hun coöperaties. Zij kunnen de motor zijn van een duurzame landbouw.
Er is ten slotte de verantwoordelijkheid van het wetenschappelijk onderzoek. De wetenschappers moeten ons helpen uit te vissen welke landbouw, voor diverse regios en landen, werkelijk duurzaam is. Meer nog, ze moeten ons vertellen wat de beste en de snelst mogelijke weg is om de transitie door te voeren naar die duurzame landbouw. (DB)
Eigen berichtgeving
De resultaten van het symposium integratie van veeteelt in landbouwsystemen: een garantie voor duurzame landbouwontwikkeling zullen verschijnen op be-troplive.be
Welke landbouw hebben wij nodig en waarom? Daarover gaat het boek Koe 80 heeft een probleem en de gelijknamige DVD. Klik voor info en bestellen op de advertenties in de rechterkolom
