Kindsoldaten blijven hardnekkig fenomeen in ten minste tien landen

De internationale mensenrechtencoalitie ‘Stop the Use of Child Soldiers' is al bijna tien jaar actief op het vlak van de strijd tegen het gebruik van kinderen (juridisch gezien jongeren onder de 18 jaar) in gewapende conflicten en hun aanwezigheid in legers of milities in het algemeen. Ondanks aantoonbare successen blijft het fenomeen hardnekkig voortbestaan in ten minste tien landen die betrokken zijn bij gewapende conflicten of oorlogen, zo blijkt uit het zopas gepubliceerde rapport over een uniek forum dat vorig jaar in Zwitserland plaatsvond. Ervaringen uit 22 landen werden er samengebracht en geconfronteerd met bevindingen van experts. Internationaal wordt het gebruik van kinderen in conflicten algemeen veroordeeld door onder andere VN-resoluties en mensenrechtenverdragen, maar de afdwingbaarheid op het terrein is andere koek. Regeringen en gewapende groepen zijn het niet altijd eens met de leeftijdgrens van 18 jaar omdat de rekrutering voor al dan niet verplichte legerdienst in sommige landen al op jongere leeftijd begint. Onder meer de VS en Groot-Brittannië laten al 17-jarigen toe in de strijdkrachten. In Afrikaanse landen is de vaststelling van de leeftijd van kindsoldaten vaak een probleem omdat officiële documenten ontbreken of werden vervalst. Voor het Internationaal Strafhof (ICC) zijn momenteel twee zaken aanhangig (Congo en Oeganda) waarbij de beschuldigingen ook het gebruik van kindsoldaten omvatten. Voor de coalitie is dit een testcase die een doorbraak zou kunnen betekenen in het gevecht voor juridische afdwingbaarheid. Om niet-statelijke gewapende groepen te overtuigen af te zien van het gebruik van kindsoldaten is de inzet van ‘vertrouwenspersonen' essentieel. Dit kunnen vroegere strijders zijn of gemeenschapsleiders die over voldoende geloofwaardigheid beschikken. Na de demobilisatie van kindsoldaten komt het erop aan hun integratie in de samenleving goed te omkaderen en er de hele gemeenschap bij te betrekken. Als dit lukt, zou ook de kans verkleinen dat er later opnieuw kinderen worden gerekruteerd voor gewapende conflicten.

Rapport Forum Zwitserland Coalition to Stop the Use of Child Soldiers