Betekent het Newsmonkey-debacle het einde van crowdfunding? Peter Bosmans hoopt van niet. Het model biedt zowel de ondernemer als de burger voordelen, maar dan moet de onderneming de inspraak van haar geldschieters wel een beetje ernstig nemen. Een investeringsconstructie zoals die van Newsmonkey, waarbij de kleine investeerder machteloos toekijkt als een grote speler het project kaapt, is niet het te volgen model voor crowdfunding.
Zeg niet zomaar crowdfunding
Crowdfunding is een vlag die veel ladingen dekt. Neem nu deze drie burgers, die elk om uiteenlopende redenen hun spaarvarken aanspreken: de bierfanaat, de nieuwsliefhebber en de bewuste consument. De bierfanaat financiert mee een ondergrondse pijpleiding van de lokale brouwerij. Hij sponsort. De nieuwsliefhebber koopt een waardepapier en investeert zo in een online nieuwsmedium. Hij belegt. De bewuste consument koopt een aandeel in een biolandbouwbedrijf. Hij draagt actief bij tot een gezonde levenswijze. Drie mensen, drie drijfveren en drie manieren om een ondernemingsproject te steunen.
Allemaal dreigen ze nu afgeschrikt te worden door de negatieve berichten rond crowdfunding. Ten onrechte. Onze bierfanaat loopt niet het minste risico. Wordt er onvoldoende geld voor de pijpleiding ingezameld, dan krijgt hij zijn inleg terug. De twee anderen kunnen hun inbreng wel kwijtspelen, want als aandeelhouder dragen zij mee het ondernemingsrisico. Maar toch is er ook tussen beide een wezenlijk verschil.
De coöperatie is veiliger
Het ongenoegen van de Newsmonkey-gedupeerden gaat niet in de eerste plaats over de luttele tientallen euro’s verlies per persoon. Ook en vooral is er de machteloosheid. Een grote investeerder kaapt zonder boe of ba een project weg dat het vertrouwen van 1.500 investeerders genoot. ‘Investeer en zwijg’ lijkt wel het credo voor deze crowdfunders. Zorgwekkend is dat zelfs Luc Colebunders, voorzitter van de Belgische Crowdfundingfederatie, dit als een fataliteit voorstelt: “Dit is een overname – er is een nieuwe investeringsgroep – en daarbij hebben de minderheidsaandeelhouders een volgplicht. Op de reguliere beurs zou je hetzelfde verhaal hebben. Dat is gewoon de regelgeving van alles wat met vennootschapswetgeving te maken heeft”, zei hij op Radio 1.
Is dat zo? Wie investeert in een nv zoals Newsmonkey, via een financieringsvehikel als MyMicroInvest, loopt inderdaad dit gevaar, zoveel is nu wel duidelijk. Maar er zijn meer vennootschapsvormen onder de zon. Keren we even terug naar onze bewuste consument die investeerde in het biolandbouwbedrijf. De drie stichtende bioboeren kozen doordacht voor een coöperatieve vennootschap. Ze heten de externe investeerders welkom om het bedrijf solvabel te houden. Daarnaast willen ze hun klanten actief betrekken bij iets wat hen na aan het hart ligt: de productie van gezonde voeding. In dit geval zijn de crowdfunders goed geïnformeerd én hebben ze inspraak. Ze participeren rechtstreeks in de vennootschap – niet via een financieringsvehikel à la MyMicroInvest – en hebben daarom stemrecht in de algemene vergadering. Bovendien kunnen ze een kandidaat voordragen voor één van de vijf zitjes in de raad van bestuur.
Economie is te belangrijk om enkel aan institutionele financiers over te laten.
Een waterdichte wettelijke bescherming voorkomt bovendien dat kleine vennoten door een brutale overname koud gepakt worden. In een coöperatie kunnen aandelen immers alleen overgedragen worden aan wie al vennoot is. Een externe financier moet voldoen aan de toetredingsvoorwaarden van de club vooraleer hij als vennoot aanvaard wordt. Dan pas kan hij aandelen van bestaande vennoten overkopen. Op die manier is de soms noodzakelijke externe financiering mogelijk, maar wel voorafgegaan door een grondig debat met en tussen de vennoten.
Economie is te belangrijk om enkel aan institutionele financiers over te laten. De inspraak van de kleine geldschieter in de onderneming moet gewaarborgd worden.
Peter Bosmans - directeur Febecoop
Klik hier voor het oorspronkelijke artikel op de Febecoop website
Een goed artikel? Interessant nieuws? Schenk vrienden, familie, kennissen of collega’s een gratis abonnement, dan hoeven ze Pala nooit te missen. Gebruik daarvoor het geschenkabonneeformulier – klik hier