ICA-principes
Om haar coöperatieve waarden in praktijk te brengen heeft de wereldwijde coöperatieve beweging, verzameld in de Internationale Coöperatieve Alliantie zeven coöperatieve principes aanvaard. Die zogenaamde ICA-principes moeten de werking van coöperaties leiden. Ze dienen als toetssteen om te controleren of een bedrijf een echte coöperatie is.
1. Een eerste principe is dat de leden vrijwillig toetreden en dat coöperaties open staan voor iedereen die hun diensten wil gebruiken en de voorwaarden van lidmaatschap aanvaardt, zonder enige vorm van discriminatie. Leden kunnen individuen, bedrijven, verenigingen of publieke instellingen zijn.
2. Democratische besluitvorming is essentieel in elke coöperatie. De leden participeren actief in het uitstippelen van het beleid en het nemen van beslissingen. Ze kiezen hun vertegenwoordigers die hen verantwoording zijn verschuldigd. Heel kenmerkend is het principe dat elk lid één stem heeft, hoeveel kapitaal hij of zij ook mag hebben.
3. Leden zijn economisch betrokken bij hun coöperatie. Ze dragen op billijke wijze bij tot het kapitaal dat ze samen democratisch controleren. Een bepaald minimum is voorzien als voorwaarde voor lidmaatschap. De vergoeding voor hun kapitaalinbreng is doorgaans beperkt. Zo mag in België het uitgekeerde dividend maximaal zes procent bedragen. Als er winst is, kan dat enkel volgende bestemmingen krijgen: investeringen in de coöperatie, opbouwen van reserves, korting (eigenlijk teruggave of ristorno) voor de leden in verhouding tot de zaken die zij doen met hun coöperatie, ondersteunen van andere activiteiten met goedkeuring van de leden.
4. Coöperaties zijn baas over hun eigen doen en laten, ze houden dus strikt vast aan hun autonomie en onafhankelijkheid. Wanneer ze samenwerkingsakkoorden sluiten, of kapitaal halen bij derden, kan dat enkel als ze hun democratische zeggenschap en coöperatieve autonomie behouden.
5. Vorming, training en informatie van hun leden, gekozenen en werknemers vinden coöperaties ontzettend belangrijk voor hun goede ontwikkeling. Ook het informeren van het grote publiek over de coöperatieve werking en voordelen staat op de agenda.
6. Het principe van samenwerking tussen coöperaties dient het belang van de leden en versterkt de coöperatieve beweging.
7. Oog hebben voor de samenleving vertaalt zich in het laatste principe van verantwoordelijkheid tegenover de gemeenschap. Coöperaties nemen die concreet op door te werken aan de duurzame ontwikkeling van hun gemeenschappen.
Bron: Barrez Dirk, Coöperaties. Hoe heroveren we de economie? , 2014, p.29-30 - voor info en bestellen klik hier
Zie ook coöperatie