De inwoners van Myanmar krijgen het snel steeds slechter te verduren sinds de staatsgreep van begin vorig jaar. Jan Servaes laat de cijfers spreken.
De update van 26 september 2022 van de mensenrechtensituatie in Myanmar aan de VN-Mensenrechtenraad zegt het al: “De bevolking van Myanmar is gevangen in een snelle neerwaartse spiraal, met groeiend lijden, angst en onveiligheid. Er is dringend actie nodig om deze catastrofale situatie te keren en de vrede, democratie en duurzame ontwikkeling te herstellen”.
2343: het aantal gedode junta-tegenstanders (bron AAPP )
Sinds het leger op 1 februari 2021 een gekozen regering afzette en de macht overnam in een land dat vijf van de afgelopen zes decennia door generaals werd geregeerd is de situatie voor de meerderheid van de bevolking alsmaar uitzichtlozer geworden.
14,4 miljoen mensen uit huizen verdreven
De staatsgreep, die een einde maakte aan 10 jaar voorlopige democratie die door de vorige junta was geïnitieerd, heeft de economie van Myanmar verwoest. Ze leidde ook tot de massale ontheemding van mensen door gevechten tussen gewapende groepen en het leger, en door de meedogenloze bombardementen op burgerdoelen van de Birmese luchtmacht.
Hieronder staan de belangrijkste cijfers van de jarenlange crisis, voornamelijk bijeengesprokkeld door UN News, Reuters, Frontier, en Human Rights Watch:
- Volgens de Assistance Association for Political Prisoners (https://aappb.org/), een non-profitorganisatie die het optreden van het leger volgt en door de Verenigde Naties wordt geciteerd, is 2343 het aantal tegenstanders van de junta dat sinds de staatsgreep is gedood;
- 15821 tegenstanders van de staatsgreep zijn gearresteerd door de junta, zegt de AAPP;
- 160 mensen werden in één dag gedood op 27 maart 2021, toen de junta de jaarlijkse dag van de strijdkrachten vierde, de bloedigste dag in haar hardhandig optreden tegen activisten voor democratie;
- Volgens het Bureau voor de Coördinatie van Humanitaire Zaken van de Verenigde Naties (OCHA) zijn 1.320.000 mensen ontheemd geraakt door gevechten. Naar schatting zijn ongeveer 14,4 miljoen mensen — ongeveer een vierde van de bevolking van Myanmar — uit hun huizen verdreven en hebben humanitaire hulp nodig;
- 30 is het percentage waarmee de economie van Myanmar is gekrompen als direct gevolg van de staatsgreep, zegt de Wereldbank. Volgens de Wereldbank zijn in 2021 waarschijnlijk 1 miljoen banen in Myanmar verloren gegaan;
- Mogelijk 2,8 miljard dollar aan economische verliezen als gevolg van internetsluitingen in Myanmar in 2021;
- Meer dan 60 is het percentage van de waarde van de kyat-valuta dat sinds de staatsgreep is verloren ten opzichte van de dollar. Kapitaalvlucht en een daling van buitenlandse investeringen, hulp en geldtransfers hebben geleid tot een tekort aan vreemde valuta. De pogingen van het militaire regime om de invoer te beperken en vreemde valuta te rantsoeneren hebben de illegale grenshandel gestimuleerd met China en Thailand. Een groter wordende ongelijkheid tussen de handelscijfers van Thailand en Myanmar suggereert dat de smokkel vanuit Thailand niet alleen is hersteld tot het niveau van voor de staatsgreep, maar ook een record lijkt te hebben bereikt. Deze hausse stelt de bewering van de junta over een handelsoverschot in vraag. Bovendien is het aangewakkerd door de eigen hardhandige pogingen van het regime om de handel te controleren;
- Vergeleken met maart 2020 is de armoede naar schatting verdrievoudigd. Met ongeveer 40 procent van de bevolking die in 2022 onder de nationale armoedegrens leeft, is bijna tien jaar vooruitgang op het gebied van armoedebestrijding ongedaan gemaakt;
- 18 was de procentuele krimp die de Wereldbank voorspelde voor de economie van Myanmar in het fiscale jaar dat begon op 1 april 2021. Het uitblijven van een substantiële opleving van de economische groei - waarbij het BBP in 2022 naar schatting nog steeds zo'n 13 procent lager ligt dan in 2019 - blijft de veerkracht van de Myanmarese bevolking op de proef stellen. De voedselonzekerheid neemt toe en huishoudens nemen in toenemende mate hun toevlucht tot het verminderen van de consumptie en de verkoop van activa;
- Het zelfmoordcijfer is sinds de staatsgreep blijven stijgen: financiële tegenspoed, politieke repressie en de ineenstorting van de gezondheidszorg laten hun negatieve invloed op de geestelijke gezondheid gelden;
- 26 is het totale aantal jaren gevangenisstraf waarmee de afgezette 77-jarige Myanmarese leider Aung San Suu Kyi wordt geconfronteerd als ze de maximale straffen krijgt in de resterende rechtszaken tegen haar;
- Persvrijheid neemt snel af. Het land heeft reeds meer journalisten in de gevangenis geworpen dan China. Sinds de staatsgreep hebben de militaire autoriteiten ongeveer 142 journalisten en mediamedewerkers gearresteerd. Daarvan zitten er naar schatting 57 nog steeds in de gevangenis in Myanmar, zes meer dan in China naar verluidt. De junta heeft ten minste 12 mediakanalen gedwongen te sluiten, waardoor honderden mediawerkers het land zijn ontvlucht. De verbannen media die over het land berichtten onder de laatste militaire junta vóór 2011 zenden nu opnieuw uit;
- ASEAN raakt steeds meer gefrustreerd door het gebrek aan vooruitgang met betrekking tot de Five Point Consensus - een niet-bindende overeenkomst die in april 2021 werd opgesteld. Veel landen hebben kritiek geuit op het gebrek aan 'bereidheid' van de junta om daaraan te voldoen. Maleisië is nu een stap verder gegaan. Het heeft de idee om het lidmaatschap van Myanmar op te schorten naar voren gebracht.
Jan Servaes
De auteur was UNESCO-Chair in Communication for Sustainable Social Change aan de University of Massachusetts, Amherst. Hij doceerde ‘internationale communicatie’ en ‘communicatie voor sociale verandering’ in Australië, België, China, Hong Kong, de V.S., Nederland en Thailand, naast verschillende korte projecten aan ca. 120 universiteiten in 55 landen. Jan Servaes is hoofdredacteur van het Springer ”Handbook of Communication for Development and Social Change’' (2020).
