Overslaan en naar de inhoud gaan
Transitie naar een duurzame kwalitatieve groei
maandag, 14 november 2016 - 20:24
Naar aanleiding van het lezen van het boek Transitie
i. Onze welvaart van morgen lijkt voor Patrick Develtere - voorzitter beweging.net - de centrale vraag die het maatschappelijk middenveld
i en het beleid zich moeten stellen: hoe zien we de alternatieven uit de samenleving en het middenveld
i uitgroeien tot werkelijk nieuwe systemen die mee de duurzame samenleving en economie
i van de toekomst uitmaken... zoals in het verleden is gebeurd met onder andere mutualiteiten, vakbonden
i en andere realisaties van de werknemersbeweging?
Lessen trekken uit vakbeweging en mutualistische beweging
Wanneer we een lezing maken van de opkomst en het positioneren van de vakbeweging en de mutualistische beweging de laatste honderd jaar dan kunnen we de volgende lessen trekken voor de huidige ‘transitiebeweging’.
Het belang van inspirerende ideeën
Eerst en vooral toont deze geschiedenis het belang van wisselwerking tussen denkers met inspirerende ideeën zoals Owen, Bismarck, Beveridge, Jaurès… die samen een nieuw perspectief introduceren. Op die manier ontstaat een publieke opinie en overtuiging dat een alternatief model mogelijk is. Deze paradigmaswitch wordt pas realiteit als ook de elite mee overstag gaat. Een prominent figuur zoals indertijd paus Leo XIII kon met zijn encycliek Rerum Novarum (in 1891) erop wijzen dat ook werknemers
i recht hebben op bezit en op de mogelijkheid om zich te organiseren. Zo bouwt een dergelijke gezagsfiguur een draagvlak voor verandering binnen zijn eigen (katholieke) gemeenschap, maar ook ver daarbuiten. Een analoog effect zien we met de omzendbrief Laudato Si die paus Fransiscus in 2015 uitstuurde. Met deze zeer progressieve, kritische en overtuigende argumentatie ter bescherming van de schepping heeft de paus grote ecologische sceptici in onder andere Oost-Europa over de streep gehaald.
Het belang van bewegingen
Verder leert de geschiedenis van de werknemersbeweging hoe belangrijk activistische bewegingen en organisaties zijn die mensen kunnen verzamelen. Met hun experimentele projecten allerhande corrigeren deze bewegingen mankementen van het ‘oude’ maatschappij- en economisch model en prospecteren ze mogelijke alternatieven. Maar correctie en prospectie zijn geen afdoende instrumenten om een ‘nieuw’ maatschappij- en economisch model uit te broeden. Er is ook revendicatie nodig, m.a.w. druk uitoefenen op het beleid. Waar de werknemersbeweging deze drie rollen vervuld heeft bij het tot stand komen van de welvaartsstaat, heeft de milieubeweging die pioniersrol voor de zoektocht naar een alternatief en duurzaam model de laatste dertig jaar gespeeld.
Andere sociale bewegingen kunnen zich gaandeweg dit nieuw perspectief eigen maken. Dit gebeurde bij de christelijke werknemersbeweging in Vlaanderen bijvoorbeeld een tiental jaar geleden met de keuze voor sociaal rechtvaardige duurzaamheid
i. Recenter is de optie genomen voor een model van ‘kwalitatieve groei’. Waar de christelijke werknemersbeweging in ons land altijd de keuze voor economische groei
i heeft omarmd werd dit altijd geconditioneerd. In een vorige fase hadden deze voorwaarden steeds te maken met de combinatie van economische groei
i met welvaartsontwikkeling voor iedereen, met herverdeling en met sociale dialoog en medebeheer. Nu wordt hier aan toegevoegd dat deze groei afgemeten wordt aan de bijdrage die ze levert aan een betere levenskwaliteit voor iedereen. Met andere woorden deze groei moet kwalitatief zijn.
Een modelswitch vergt ook moedige politici, die tegen een deel van hun achterban in toch beslissingen durven en kunnen nemen. Zo heeft Steven Vanackere tijdens de vorige legislatuur de bedrijfswagenfiscaliteit vergroend en hiervoor veel kritiek in werkgeverskringen gekregen. Ondertussen is het in rekening brengen van de CO2-component in het fiscaal regime van de bedrijfswagen een element van common sense geworden.
Allianties tussen sociale bewegingen kunnen transitie
i versnellen
De terugblik op de sociale geschiedenis in de welvaartsstaten brengt ons onvermijdelijk bij de factor ‘tijd’. Ook de uitbouw van vakbonden
i en mutualiteiten enerzijds en de opbouw van onze sociale zekerheid
i heeft meerdere decennia geduurd. Om begrijpelijke redenen zijn we nu ongedurig, onder druk van snelle klimaatverandering
i en onder druk van een sterk overtuigd middenveld
i. Maar draagvlak en gedragsverandering creëren bij de ruimere bevolking
i vergt tijd, systeemhervormingen zeker ook.
Allianties bouwen met andere sociale bewegingen kan een transitie
i mee in een stroomversnelling brengen. Vakbonden
i kunnen linken leggen tussen arbeidsomstandigheden en ecologie. Mutualiteiten krijgen als ‘gezondheidsfondsen’ oog voor de nefaste gevolgen van luchtvervuiling en respiratoire aandoeningen. Elk vanuit zijn eigen positie en rol kan dus mee transitie
i maken. En samen kunnen sterke netwerken wel degelijk een verschil maken. Het TransitieNetwerk Middenveld
i is een goed voorbeeld. Met meer gezag wegen op het beleid, niet alleen druk uitoefenen vanuit de usual suspect - in dit geval de milieubeweging - maar ook vanuit de sociale hoek.
Transitie
i moet ecologisch zijn én sociaal
De wisselwerking tussen de milieu- en sociale bewegingen opent ook de ogen voor het feit dat het niet alleen om een ecologische transitie
i gaat, maar ook om een sociale transitie
i. Het is absoluut belangrijk dat vakbonden
i en sociale bewegingen dit mee trekken, om te vermijden dat we evolueren naar een ecologisch duurzame samenleving, die allesbehalve sociaal rechtvaardig is. Verenging vermijden. Als we de technologiesector geloven, kunnen we alle problemen oplossen met technologie (koolstofopvang, circulaire economie
i, hernieuwbare energie). Maar dit is voor ons niet voldoende. Ons doel is een sociaalrechtvaardige en ecologisch duurzame samenleving
Bovendien is het ook belangrijk dat het transitieproces – de weg naar een duurzame samenleving – sociaal rechtvaardig verloopt. De wetgeving moet oog hebben voor betaalbaarheid en toegankelijkheid voor kwetsbare mensen. Ook hier geldt dat de sterkste schouders de zwaarste lasten moeten dragen. De autofiscaliteit bijvoorbeeld moet progressief blijven, de zuinigste auto’s zijn ook de duurste auto’s! De VS en Europa moeten de grootste inspanningen leveren wat CO2-reductie betreft en de ontwikkelingslanden mee ondersteunen in hun omslag naar een duurzame samenleving. Verliezers en winnaars in sectoren en bedrijven
i moeten zoveel als mogelijk vermeden worden door preventief bedrijfsbeleid (tijdig de omslag maken) en door tijdige omscholing van werknemers
i. Sociaalrechtvaardige duurzaamheid
i, of kwalitatieve groei, betekent ook werken aan draagvlak, betrokkenheid en participatie.
Het belang van een sociaalecologisch pact
Rest de vraag hoe we bestaande initiatieven in het middenveld
i mee laten uitgroeien tot systemische veranderingen. Veel initiatieven zijn immers nog kleinschalig en symbolisch. Daarom kan gedacht worden aan een sociaalecologisch pact dat door het ruimere middenveld
i wordt uitgewerkt. Eenmaal voldragen kan het aan het beleid worden voorgesteld. Naar analogie met het sociaal pact en de sociale zekerheid
i die de ruggengraat vormen van ons huidig welvaartsmodel dient een dergelijk pact doelstellingen vast te pinnen die gedragen worden door de bevolking
i, verantwoordelijkheden vast te leggen en mechanismen van participatie en medebeslissing te voorzien.
Patrick Develtere
Voorzitter beweging.net
Uw doordachte reacties zijn heel welkom op het emailadres infoATpala.be
Tot het einde gelezen? En het artikel gewaardeerd?
Dan kan Pala
i misschien op uw steun rekenen.
We verwelkomen u graag als steungever - klik hier
Een goed artikel? Interessant nieuws? Schenk vrienden, familie, kennissen of collega’s een gratis abonnement, dan hoeven ze Pala
i nooit te missen. Gebruik daarvoor het geschenkabonneeformulier – klik hier
Lees ook
maandag, 30 oktober 2017 - 19:16
De voorbije veertig jaar is het deel van onze welvaart – van ons bruto nationaal product zeggen economen - dat naar de lonen gaat almaar kleiner geworden.
donderdag, 26 oktober 2017 - 09:24
Begin september had ik weer een nieuwe klasgroep van 16-jarige jongens in het BSO. Ik gaf ze les over klimaatopwarming, want ze bleven me maar uitvragen... Ineens stak een jongen zijn vinger op en vroeg : "Mevrouw, hoe is dit kunnen gebeuren?" De ganse klas keek me vragend aan...
woensdag, 4 oktober 2017 - 12:03
Coopstroom is opgericht op 20 mei 2017. Eind juni-begin juli al haalt de nieuwe coöperatie voor het eerst geld op bij de burgers. En op 26 juli, amper twee maanden later, is het eerste project een feit: er liggen 46 zonnepanelen op het dak van VormingPlus.
dinsdag, 19 september 2017 - 14:06
In tal van verenigingen zijn vele mensen verantwoordelijk voor het geldbeheer. Meestal kan dat geld duurzamer worden ingezet of geïnvesteerd. Om daarbij te helpen, is er nu een handige gratis brochure, hier te downloaden. Er is ook een gedrukte bruchure, eveneens gratis, enkel de verzendingskosten zijn te betalen.
dinsdag, 5 september 2017 - 14:24
Voor activisten en voor hun bewegingen die ijveren voor mensenrechten, milieurechten, sociale bescherming of echte democratie loert altijd het gevaar van NGO-isering. Dan dreigt een professionalisering die hun doelstellingen allerminst dichterbij brengt.
Als zowat alle systemen waarop we vertrouwen voor een goed leven in crisis verkeren, moeten we ze allemaal aanpakken en verduurzamen, en daarbij ook oog hebben voor hoe ze elkaar beïnvloeden en versterken. Dat hele proces noemen we transitie.Het is een volledige en coherente ombouw van onze huidige economie en samenleving - die een onhoudbare ecologische voetafdruk hebben, sociaal onrechtvaardig zijn en vaak ook ondemocratisch - naar een sociaalecologische en democratische samenleving en economie.
Het loopt niet altijd even vlot, maar overal ter wereld geven steeds meer mensen uiting aan hun emancipatiedrang. Werknemers, boeren, vrouwen, landlozen, consumenten, minderheden, activisten voor milieu, mensenrechten, cultuur... ze verenigen zich in tal van organisaties. Op dat maatschappelijke middenveld tussen individu en overheid - de civiele samenleving dus - wordt het gelukkig alsmaar drukker. Daar is er met andere woorden veel sociale beweging.
Het loopt niet altijd even vlot, maar overal ter wereld geven steeds meer mensen uiting aan hun emancipatiedrang. Werknemers, boeren, vrouwen, landlozen, consumenten, minderheden, activisten voor milieu, mensenrechten, cultuur... ze verenigen zich in tal van organisaties. Op dat maatschappelijke middenveld tussen individu en overheid - de civiele samenleving dus - wordt het gelukkig alsmaar drukker. Daar is er met andere woorden veel sociale beweging.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Nog altijd zijn vakbonden, samen met boerenbewegingen, veruit de grootste sociale organisaties die de wereld kent. Nog altijd zijn vakbonden het allerbeste instrument voor werknemers om hun belangen te verdedigen. Samen staan ze sterker om goede loons- en arbeidsvoorwaarden af te dwingen, om er met andere woorden voor te zorgen dat zij fatsoenlijk kunnen leven van hun werk en dat zij kunnen werken in behoorlijke en veilige omstandigheden. Slechts als ze samen optreden, kunnen werknemers beletten dat hun loons- en arbeidsvoorwaarden achteruitgaan of hun werk zelfs verdwijnt, en daarmee ook hun inkomen.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Duurzaamheid is op een efficiënte wijze de gerechtvaardigde materiële behoeften kunnen invullen van alle nu levende wereldburgers, zonder het vermogen van de komende generaties aan te tasten om in hun behoeften te voorzien. Dat is de vrijwel perfecte definitie van duurzaamheid, en ze is in grote mate schatplichtig aan het VN rapport Our Common Future uit 1987.
In een wereld vol noden is vanzelfsprekend veel welvaart nodig. Eigenlijk fungeert de economie vooral als een grote draaischijf tussen onze economische mogelijkheden aan de ene kant en onze behoeften en ambities aan de andere kant. Om die behoeften en ambities te stillen is de economie en de economische productie hard nodig.
In een wereld vol noden is vanzelfsprekend veel welvaart nodig. Eigenlijk fungeert de economie vooral als een grote draaischijf tussen onze economische mogelijkheden aan de ene kant en onze behoeften en ambities aan de andere kant. Om die behoeften en ambities te stillen is de economie en de economische productie hard nodig.
Als zowat alle systemen waarop we vertrouwen voor een goed leven in crisis verkeren, moeten we ze allemaal aanpakken en verduurzamen, en daarbij ook oog hebben voor hoe ze elkaar beïnvloeden en versterken. Dat hele proces noemen we transitie.Het is een volledige en coherente ombouw van onze huidige economie en samenleving - die een onhoudbare ecologische voetafdruk hebben, sociaal onrechtvaardig zijn en vaak ook ondemocratisch - naar een sociaalecologische en democratische samenleving en economie.
Nog altijd zijn vakbonden, samen met boerenbewegingen, veruit de grootste sociale organisaties die de wereld kent. Nog altijd zijn vakbonden het allerbeste instrument voor werknemers om hun belangen te verdedigen. Samen staan ze sterker om goede loons- en arbeidsvoorwaarden af te dwingen, om er met andere woorden voor te zorgen dat zij fatsoenlijk kunnen leven van hun werk en dat zij kunnen werken in behoorlijke en veilige omstandigheden. Slechts als ze samen optreden, kunnen werknemers beletten dat hun loons- en arbeidsvoorwaarden achteruitgaan of hun werk zelfs verdwijnt, en daarmee ook hun inkomen.
Het menselijke leven is nooit zeker en dus niet vrij van risico’s; of het vergt extra inspanningen om mensenrechten waar te maken.Zo vormen gewilde kinderen de toekomst van de samenlevingen en mogen ze geen last zijn.Wie ziek is, heeft recht op de best mogelijke verzorging en op een gewaarborgd inkomen voor zichzelf en voor wie afhankelijk is van dat inkomen om te kunnen leven.
Het natuurlijk broeikaseffect zorgt ervoor dat het op Aarde lekker warm is met gemiddeld 15°C. Maar te veel CO2 en andere broeikasgassen in de atmosfeer versterken dat broeikaseffect en vele wetenschappers waarschuwen voor de door de mens veroorzaakte extra opwarming en klimaatverandering. Ze wijzen op de gevaren van o.a. een stijgende zeespiegel, toenemend natuurgeweld en (te) snel opschuivende klimaatzones. Vind meer uitleg en een overzicht van belangrijke Pala artikels over klimaatverandering met links naar bronnen
Het loopt niet altijd even vlot, maar overal ter wereld geven steeds meer mensen uiting aan hun emancipatiedrang. Werknemers, boeren, vrouwen, landlozen, consumenten, minderheden, activisten voor milieu, mensenrechten, cultuur... ze verenigen zich in tal van organisaties. Op dat maatschappelijke middenveld tussen individu en overheid - de civiele samenleving dus - wordt het gelukkig alsmaar drukker. Daar is er met andere woorden veel sociale beweging.
zijn we met te veel? In 2015 telt de wereld 7,350 miljard mensen. In de toekomst kijken is niet makkelijk, maar omstreeks 2050 zullen we in de medium schatting meest waarschijnlijk met zowat 9,73 miljard zijn. Ongeveer zoals vandaag zouden 1,29 miljard mensen in de nu rijke, vooral industriële landen leven, daar komt vergrijzing van. De nu veel armere landen zien hun bevolking aangroeien van goed 6,18 tot wel 8,44 miljard, met volgens sommigen dreigende overbevolking. Tegen 2100 zou de groei stevig terugvallen met een wereldbevolking van dan waarschijnlijk 11,21 miljard.
Als zowat alle systemen waarop we vertrouwen voor een goed leven in crisis verkeren, moeten we ze allemaal aanpakken en verduurzamen, en daarbij ook oog hebben voor hoe ze elkaar beïnvloeden en versterken. Dat hele proces noemen we transitie.Het is een volledige en coherente ombouw van onze huidige economie en samenleving - die een onhoudbare ecologische voetafdruk hebben, sociaal onrechtvaardig zijn en vaak ook ondemocratisch - naar een sociaalecologische en democratische samenleving en economie.
Nog altijd zijn vakbonden, samen met boerenbewegingen, veruit de grootste sociale organisaties die de wereld kent. Nog altijd zijn vakbonden het allerbeste instrument voor werknemers om hun belangen te verdedigen. Samen staan ze sterker om goede loons- en arbeidsvoorwaarden af te dwingen, om er met andere woorden voor te zorgen dat zij fatsoenlijk kunnen leven van hun werk en dat zij kunnen werken in behoorlijke en veilige omstandigheden. Slechts als ze samen optreden, kunnen werknemers beletten dat hun loons- en arbeidsvoorwaarden achteruitgaan of hun werk zelfs verdwijnt, en daarmee ook hun inkomen.
Als zowat alle systemen waarop we vertrouwen voor een goed leven in crisis verkeren, moeten we ze allemaal aanpakken en verduurzamen, en daarbij ook oog hebben voor hoe ze elkaar beïnvloeden en versterken. Dat hele proces noemen we transitie.Het is een volledige en coherente ombouw van onze huidige economie en samenleving - die een onhoudbare ecologische voetafdruk hebben, sociaal onrechtvaardig zijn en vaak ook ondemocratisch - naar een sociaalecologische en democratische samenleving en economie.
Het loopt niet altijd even vlot, maar overal ter wereld geven steeds meer mensen uiting aan hun emancipatiedrang. Werknemers, boeren, vrouwen, landlozen, consumenten, minderheden, activisten voor milieu, mensenrechten, cultuur... ze verenigen zich in tal van organisaties. Op dat maatschappelijke middenveld tussen individu en overheid - de civiele samenleving dus - wordt het gelukkig alsmaar drukker. Daar is er met andere woorden veel sociale beweging.
Als zowat alle systemen waarop we vertrouwen voor een goed leven in crisis verkeren, moeten we ze allemaal aanpakken en verduurzamen, en daarbij ook oog hebben voor hoe ze elkaar beïnvloeden en versterken. Dat hele proces noemen we transitie.Het is een volledige en coherente ombouw van onze huidige economie en samenleving - die een onhoudbare ecologische voetafdruk hebben, sociaal onrechtvaardig zijn en vaak ook ondemocratisch - naar een sociaalecologische en democratische samenleving en economie.
Als zowat alle systemen waarop we vertrouwen voor een goed leven in crisis verkeren, moeten we ze allemaal aanpakken en verduurzamen, en daarbij ook oog hebben voor hoe ze elkaar beïnvloeden en versterken. Dat hele proces noemen we transitie.Het is een volledige en coherente ombouw van onze huidige economie en samenleving - die een onhoudbare ecologische voetafdruk hebben, sociaal onrechtvaardig zijn en vaak ook ondemocratisch - naar een sociaalecologische en democratische samenleving en economie.
Als zowat alle systemen waarop we vertrouwen voor een goed leven in crisis verkeren, moeten we ze allemaal aanpakken en verduurzamen, en daarbij ook oog hebben voor hoe ze elkaar beïnvloeden en versterken. Dat hele proces noemen we transitie.Het is een volledige en coherente ombouw van onze huidige economie en samenleving - die een onhoudbare ecologische voetafdruk hebben, sociaal onrechtvaardig zijn en vaak ook ondemocratisch - naar een sociaalecologische en democratische samenleving en economie.
Nog altijd zijn vakbonden, samen met boerenbewegingen, veruit de grootste sociale organisaties die de wereld kent. Nog altijd zijn vakbonden het allerbeste instrument voor werknemers om hun belangen te verdedigen. Samen staan ze sterker om goede loons- en arbeidsvoorwaarden af te dwingen, om er met andere woorden voor te zorgen dat zij fatsoenlijk kunnen leven van hun werk en dat zij kunnen werken in behoorlijke en veilige omstandigheden. Slechts als ze samen optreden, kunnen werknemers beletten dat hun loons- en arbeidsvoorwaarden achteruitgaan of hun werk zelfs verdwijnt, en daarmee ook hun inkomen.
Een circulaire economie is ontworpen voor hergebruik en herstel. Ze beoogt altijd het behoud van de hoogst mogelijke nuttigheidswaarde van producten, componenten en materialen. Daarbij maakt ze onderscheidt tussen biologische en technische levenscycli. Het doel is te komen tot een voortdurende positieve kringloopontwikkeling: die behoudt of verbetert natuurlijk kapitaal, optimaliseert de opbrengsten en minimaliseert de systeemrisico’s door de eindige voorraden en de hernieuwbare stromen te beheren. Dat zijn meteen de principes van deze economie.
vormen een belangrijke motor van de huidige globalisering.Flink geholpen door technologische (r)evoluties zijn zij op de vrijgemaakte markten de drijvende kracht achter economische globalisering. Ze dragen onmiskenbaar bij tot de welvaart op onze wereld. Weinigen weigeren hun producten of diensten.
Met werknemers bedoelen we zeker al wie in dienst werkt van een bedrijf of organisatie. Maar wie de wereld rond kijkt, merkt al vlug dat een massa mensen werken zonder arbeidscontract, zonder een formele werkgever te hebben.We verstaan onder werknemers dus ook de kleine boeren en kleine zelfstandige ondernemers die in het Zuiden, bij gebrek aan werk in de formele economie, een eigen zaakje opzetten in de informele sector en op die manier trachten te overleven.
Duurzaamheid is op een efficiënte wijze de gerechtvaardigde materiële behoeften kunnen invullen van alle nu levende wereldburgers, zonder het vermogen van de komende generaties aan te tasten om in hun behoeften te voorzien. Dat is de vrijwel perfecte definitie van duurzaamheid, en ze is in grote mate schatplichtig aan het VN rapport Our Common Future uit 1987.
Het loopt niet altijd even vlot, maar overal ter wereld geven steeds meer mensen uiting aan hun emancipatiedrang. Werknemers, boeren, vrouwen, landlozen, consumenten, minderheden, activisten voor milieu, mensenrechten, cultuur... ze verenigen zich in tal van organisaties. Op dat maatschappelijke middenveld tussen individu en overheid - de civiele samenleving dus - wordt het gelukkig alsmaar drukker. Daar is er met andere woorden veel sociale beweging.
Het loopt niet altijd even vlot, maar overal ter wereld geven steeds meer mensen uiting aan hun emancipatiedrang. Werknemers, boeren, vrouwen, landlozen, consumenten, minderheden, activisten voor milieu, mensenrechten, cultuur... ze verenigen zich in tal van organisaties. Op dat maatschappelijke middenveld tussen individu en overheid - de civiele samenleving dus - wordt het gelukkig alsmaar drukker. Daar is er met andere woorden veel sociale beweging.
Het menselijke leven is nooit zeker en dus niet vrij van risico’s; of het vergt extra inspanningen om mensenrechten waar te maken.Zo vormen gewilde kinderen de toekomst van de samenlevingen en mogen ze geen last zijn.Wie ziek is, heeft recht op de best mogelijke verzorging en op een gewaarborgd inkomen voor zichzelf en voor wie afhankelijk is van dat inkomen om te kunnen leven.
zijn we met te veel? In 2015 telt de wereld 7,350 miljard mensen. In de toekomst kijken is niet makkelijk, maar omstreeks 2050 zullen we in de medium schatting meest waarschijnlijk met zowat 9,73 miljard zijn. Ongeveer zoals vandaag zouden 1,29 miljard mensen in de nu rijke, vooral industriële landen leven, daar komt vergrijzing van. De nu veel armere landen zien hun bevolking aangroeien van goed 6,18 tot wel 8,44 miljard, met volgens sommigen dreigende overbevolking. Tegen 2100 zou de groei stevig terugvallen met een wereldbevolking van dan waarschijnlijk 11,21 miljard.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.