De publieke gedachtewisseling over werken, over hoe we elkaars leven beter, aangenamer, vlotter, duurzamer, veiliger en met meer welbevinden kunnen maken, verloopt uiterst belabberd. (1) Daarom laat Pala al deze werkende mensen graag aan het woord, hun stem ontbreekt al te veel: huishoudhulp, muzikant, cliëntenadviseur bank, postbode, internationaal chauffeur, délégué in staalfabriek, journalist, bagagist.
Alle interviewfragmenten komen uit het boek
Voor de kost - voor info en bestellen klik hier
Wij geven mensen vrije tijd
Cynthia Van der Vennet | HUISHOUDHULP
15 jaar geleden kreeg ik 8,5 euro per uur, nu 11,8. Ons pensioen is hoogstens 1100 euro en meestal het minimumpensioen, onze tweede pijler is nul. We hebben een verplaatsingsvergoeding van amper 15 cent per km en onderzoek naar veiligheid van kuisproducten is onbestaande. Alles illustreert hoe onbelangrijk wij zijn.
De kwalen kondigen zich al aan, de rug in de eerste plaats, de gewrichten van het wringen met de dweilen en de knieën van het bukken.
Wij zijn de werkende armen. Veel alleenstaanden met kinderen die het niet redden, mensen in brugpensioen of pensioengerechtigd die nog komen bijklussen omdat ze niet toekomen. Dat zoiets moet na een hele carrière omdat je niet toekomt met een pensioen, is schrijnend.
Nogal wat medewerkers kampen met allergieën. We mogen geen ammoniak, javel en nog andere kuisproducten gebruiken. Dat is allemaal goed beschreven. Maar dan nog ben je afhankelijk van wat de klanten in huis halen. Eigenlijk zou die selectie in de eerste plaats moeten gebeuren op het niveau van de sector, daar moeten de lijsten opgesteld met producten die wel en niet kunnen, zowel om gezondheidsredenen als om milieuredenen. Maar er is geen onderzoek naar de gezondheids- en milieueffecten van kuisproducten, dat toont hoe onbelangrijk wij zijn.
Klik hier om het volledige interview met Cynthia Van der Vennet te lezen
************************************
Als ik mijn muziek speel, hoop ik dat ze troost biedt of mensen laat feesten
Nico Kennes | MUZIKANT EN MEDEWERKER POP & ROCK
Je wil niet weten hoeveel druk wordt uitgeoefend op muziekgroepen om voor peanuts te spelen “omdat het toch een unieke kans is om op dat grote podium te mogen staan”.
Mijn ideaalbeeld over mijn muzikantenbestaan is dat het, alle kleine beetjes opgeteld, genoeg is om van te leven. En meer nog, dat het blijft duren. Intussen bestaat het zogenaamde ‘kunstenaarsstatuut’ voor onder andere muzikanten. Dat statuut – eigenlijk gewoon een uitzonderingsregel op de werkloosheidsuitkering –
is natuurlijk een mooi principe, maar het is niet evident om er gebruik van te maken. Artiesten moeten in een bepaalde periode een zeker bedrag verdienen, wat slechts weinigen halen. Bovendien wordt er vaak neergekeken op mensen die van die regeling gebruikmaken.
Nu de muziekindustrie er na jaren van verval weer bovenop komt, zijn muzikanten op zoek naar hefbomen om meer greep te krijgen op hun bestaan. We zoeken manieren om ons fair deel te krijgen van het geld dat omgaat in de muziekbusiness. Maar verdeeld staan muzikanten – en kunstenaars in het algemeen – zwak.
************************************
Jullie gaan de randjes voelen
Magda Van Aerschot | CLIËNTENADVISEUR BANK
Het is de ene telefoon na de andere, met een groot scherm dat rood staat van de wachtenden. Dan weet je, er is geen tijd om te ademen.
Nog altijd vind ik dat er meer controle moet zijn op onze banken, de arrogantie is niet verdwenen.
Je kan de technologische evoluties natuurlijk niet stilzetten. Maar werknemers moeten er wel greep op krijgen. Dat kan moeilijk als het bedrijf geen informatie kwijt wil. Er bestaat een frappante tegenstelling tussen de nieuwere filosofie van zelfsturende teams en de top-down beslissingen die vallen als het er echt op aan komt.
Voor werknemers was dit vroeger een socialere bank. Er zijn veel reorganisaties, altijd vraagt men meer flexibiliteit qua uren en verplaatsingen. Afhankelijk van waar je terechtkomt, schiet ook de opleiding er bij in. Ontslag is er sneller dan vroeger, stress is er veel meer, ook meer burn-outs. Ook jongeren willen een evenwichtige balans werk-privé.
************************************
Zolang ik ook contact kan houden met de mensen doe ik dit werk graag
Yves Wattenberghe | POSTBODE
Probeer maar ergens aan te bellen, een pakje af te leveren en de bijbehorende handtekening te krijgen in 35 seconden. De post moet zeker nog moderniseren, zoals verdere automatisering in de voorbereiding. Maar het straatwerk blijft mensenwerk en moet menselijk blijven. Je kan dat niet snel robotiseren of vervangen door artificiële intelligentie.
We zijn een publieke dienst, maar met onze waarde voor het sociaal weefsel wordt geen rekening gehouden. Dat is niet waarvoor chefs hun postbodes waarderen.
Als we dan toch voor auto’s gaan, kunnen het maar best elektrische zijn. Ik was de eerste, tien jaar geleden, die voor de post met een elektrisch voertuig reed. Maar dat werd stopgezet. Pas recent komen er opnieuw elektrische voertuigen aan. De post moet haar rol spelen in de transitie naar verduurzaming.
We horen er minder bij dan dertig jaar geleden met onze rode valken, volkshuizen, turnen, fanfares… allemaal
weg nu. Gewone mensen hebben nog weinig plek.
Klik hier om volledige interview met Yves Wattenberghe te lezen
Wij zijn een uitstervend ras
Luc Cnockaert | INTERNATIONAAL CHAUFFEUR
Wij zijn ook voor meer treinen en schepen, maar je moet de laatste kilometers tot in de steden en voorsteden rond krijgen.
De kritiek neemt toe: we verstikken de wegen, veroorzaken fijn stof en verkeersonveiligheid. Onze cowboys zijn de containerchauffeurs, met hun klein loontje en verder kilometergeld… dan heb je geen zin om te remmen en doe je gekke dingen. We zouden dat beter afschaffen, maar de bazen behouden het en jutten jonge gasten op.
In Nederland kunnen we veel leren over de aanpak van infrastructuurwerken en verkeersdrukte. Ook al is het heel dichtbevolkt, ze slagen er in Eindhoven in om grootschalige werken te doen zonder files: ze bouwen eerst de nieuwe weg, en pas dan breken ze af. In Maastricht leggen ze een tunnel aan, niets file meer, geen belasting van bestaande wegen en sterke verbetering voor de bewoners. Frankrijk slaagt er in om in één nacht op een autosnelweg 34 kilometer asfalt te verwijderen en te vernieuwen.
Onze nieuwe baas is zo’n cijfermannetje, dat zorgt continu voor problemen en discussies. Met de vroegere eigenaar was dat nooit zo want die kende de job van a tot z. ... Nu is er een organigram waar niemand nog aan uit geraakt. De communicatie loop voortdurend in het honderd. Dus bellen ze constant chauffeurs, heel vervelend want handsfree werkt zelden goed en opnemen mag niet. Dan is het wachten tot de volgende parking om te bellen en onder onze voeten te krijgen…
************************************
Mensen gaan die vervuiling niet blijven pikken, dat hoop ik zelfs
Marleen De Vleeschauwer | DÉLÉGUÉ IN STAALFABRIEK
Het blijft een mannenbastion, zeker aan arbeiderskant. Aan bediendenkant, en ook bij de kaderleden, heb ik het wel zien veranderen. Daar tellen we 22 procent vrouwen. Twintig jaar geleden waren er nog geen vrouwelijke ingenieurs. Dan kwamen ze wel, eerst in informatica en ondersteunende diensten, 
nu zijn er zelfs vrouwelijke lijnverantwoordelijken in de productie, die staan boven de meestergasten.
Proactief op zoek gaan naar hoe we staal kunnen produceren met minder CO2 en minder vervuiling, dat is nodig om ons draagvlak voor deze industrietak te behouden. Want arbeid en milieu blijft hier een tegenstelling. We moeten die jobs verdedigen, maar wij willen ook niet dat er zoveel CO2 wordt uitgestoten… We kunnen dan wel zeggen dat we per ton staal al behoren tot de minst vervuilende in de wereld. Ook dan zijn we nog zeer vervuilend. De mensen gaan dat niet blijven pikken, dat hoop ik zelfs.
Als de productiviteit stijgt, zou de arbeidsduur substantieel moeten verminderen. Dan verdwijnen er geen jobs maar werken we minder uren aan een zelfde loon. Anders betalen we de winst van de productiviteitsstijging en de stijgende werkdruk helemaal uit aan de aandeelhouders.
De efficiëntiewinst zou men moeten investeren, sociaal in de werknemers, en in het milieu om de samenleving en de planeet niet te belasten.
************************************
Journalist, prachtberoep in barslechte arbeidsomstandigheden
Gie Van Roosbroeck | JOURNALIST
Het model van klassieke mediahuizen steunt op los zand. Ze slagen er slecht in om de mediatransitie door te trekken in een succesrijk zakelijk model.
Nog te veel worden freelance journalisten gezien als zelfstandigen die zelf voor dat statuut kiezen. Toch hebben de meesten geen keuze en bestaat er weinig of geen onderhandelingsruimte over de tarieven. Niemand verdedigt hun belangen terwijl ze toch functioneren als werknemers. Vakbonden moeten daar proactief mee omgaan want de stormvloed in Nederland van deze zelfstandigen zonder personeel komt ook naar hier. Je houdt de flexijobs niet tegen, dus moeten we de freelancers organiseren.
Vroeger wilden autobouwers of krantenuitgevers een goed product maken, en daarmee winst maken. Nu is winst maken het doel, zelfs met slechte producten of sjoemelsoftware. De media combineren dat met echt lage lonen voor freelancers die nu vaak minder verdienen dan een kuisvrouw. Diensten van 10 tot 19 uur zijn normaal voor vaste medewerkers en overuren onbetaald. Slachtoffer is de kwaliteit, zowel van de arbeid als van het product. Ook de robotisering loert, veel websiteartikels zijn perfecte kost voor robots. Reflectie en kritisch onderzoek komen er niet bij te pas. Helaas is die paradigmashift ook in de hoofden van redacties en hoofdredacties gekropen.
Klik hier om het volledige interview met Gie Van Roosbroeck te lezen
************************************
Eigenlijk zou vliegen afgeschaft moeten worden, of ontzettend beperkt
Roger Collin | PLOEGBAAS BAGAGEAFHANDELING
Het is fysiek zwaar werk maar er is een sterke band met anderen en je komt met van alles in contact. Mijn enthousiasme is nooit verdwenen, hoe moeilijk het ook is. 
Want we zijn moderne mijnwerkers, we werken in een schacht en met de hand laden of lossen we met drie mensen tot drie ton aan bagage of goederen op veertig minuten.
Er zijn tussen de drie en de tien arbeidsongevallen per maand, van een snijwonde tot de zwaarste letsels. Vooral de combinatie met tijdsdruk is heel gevaarlijk. In al die jaren is het werk niet echt veranderd. Alleen moest het altijd sneller, met minder mensen, en zijn de opleidingen zwaar ingekort, nieuwelingen worden er veel vlugger ingegooid. Nu krijg je één dag theoretisch les en de volgende dag sta je in de productie. Erger kunnen ze het niet maken.
Eigenlijk zou vliegen afgeschaft moeten worden, of ontzettend beperkt, maximaal één keer per jaar, en hooguit vijf keer voor een zakenvrouw die beroepsmatig moet vliegen. Het is
onverantwoord dat elk land de luchtvaart als een economische motor ziet terwijl het één van de meest vervuilende industrieën is. Dat is helemaal niet toekomstgericht. Volgende generaties moeten ooit kunnen lezen en bedenken: toen heeft een délégué al gezegd dat dit niet de duurzame economie van de toekomst is.
Klik hier om volledige interview met Roger Collin te lezen
(1) Lees meer in de analyse Waarom toch zo een belabberd debat over werken? Het is onze toekomst.
