PALA Woordenboek

Groep van 20 ontwikkelingslanden die zich manifesteerde op de WTO conferentie in Cancun in 2003 en vooral belang hecht aan landbouw. Onder de leden China, India, Indonesië, Brazilië en Nigeria. De groep blijkt opgewassen tegen Europa en de VS wat maakt dat de WTO nu nog maar moeilijk tot beslissingen komt.

G20 website

Groep van 7 grote industrielanden, de Verenigde Staten, Japan, Duitsland, Groot-Brittannië, Frankrijk, Italië en Canada. Begon in 1975 als een groep van 6 waarna snel Canada volgde als zevende lid. Vermijd van te spreken over de grootste industrielanden want dat klopt niet meer: China heeft Canada en Italië al voorbijgestoken, als je rekent volgens het BNP. En wanneer je rekening houdt met de reële koopkracht staat het zelfs al op de tweede plaats.

Diverse groepen van landen die gezamenlijk een rol spelen of trachten te spelen op het wereldtoneel, o.a. in de Wereldhandelsorganisatie (WTO).

Groep van 77 ontwikkelingslanden opgericht in 1964 op het einde van de eerste UNCTAD conferentie. Nu zijn ze met 130.

G77 website

De G8 bestaat uit de Verenigde Staten, Japan, Duitsland, Groot-Brittannië, Frankrijk, Italië, Canada en Rusland. Begon in 1975 als een groep van 6 waarna snel Canada volgde als zevende lid. Zo werd het de G7. En sinds 1997 is Rusland er officieel bij. Vermijd van te spreken over de grootste industrielanden want dat klopt niet meer: China heeft Rusland, Canada en Italië al voorbijgestoken, als je rekent volgens het BNP. En wanneer je rekening houdt met de reële koopkracht staat het zelfs al op de tweede plaats. Ook India en Brazilië scoren zowel voor BNP als voor reële koopkracht hoger dan Rusland.
Hun jaarlijkse bijeenkomsten brengen veel volk op de been, vooral andersglobalistische betogers, in overgrote meerderheid geweldloze betogers. Zij pikken het niet dat een informele club de koers van de wereld bepaalt.

Klik hier voor Internationaal vakverbond over G8

Sinds midden jaren negentig de rijkste mens ter wereld dankzij het monopolie van het door hem gestichte bedrijf Microsoft. Dat levert het besturingssysteem voor de meeste Pc’s en groeide uit tot grootste softwarebedrijf. Zijn fortuin bedraagt om en bij 50 miljard dollar. Hij is altijd voorstander geweest van gesloten software, niet verwonderlijk want dat versterkt zijn monopolie en maakt hem rijk. Natuurlijk is het praktisch dat Microsoft de wereld netwerkt op basis van één dominante norm. Maar het verzekert ons daarom niet van de beste software of van de beste koop. Het blijft verbazingwekkend dat één bedrijf of zelfs persoon zulke dominante positie kan blijven uitoefenen in de digitale samenleving. Als de elektronische snelweg daarin de plaats inneemt die vroeger spoorwegen, kanalen en wegen innamen, dan hebben we er vroeger altijd op gelet dat er geen privé monopolies konden groeien, en we slaagden er toch in om daarvan één groot netwerk te maken.

Engelse afkorting voor de Algemene Overeenkomst inzake de Handel in Diensten Daarover wordt onderhandeld binnen de Wereldhandelsorganisatie of WTO die zich tot doel stelt de wereldhandel vrijer te maken. Diensten zijn in de meeste landen veel belangrijker dan landbouw of industrie. Ze maken echter amper 20% uit van de wereldhandel. Toch ambieert de WTO om ook de handel in diensten te liberaliseren. Er is een groeiende vrees dat zo zelfs onderwijs of gezondheidszorg koopwaar worden terwijl dat toch in de eerste plaats publiek of cultureel goed is, en slechts deels een economisch goed.

Website Wereldhandelsorganisatie

zie ook TRIPS, Wereldhandelsorganisatie

          zie ook helikoptergeld

Deze Pala artikels zoomen in op de rol van geld, financiële crisis, falen van grootbanken en alternatieven.
Onder Dexia zijn meer artikels te vinden over de ineenstorting van deze Belgische fantoombank.

EU landen verloren al 213 miljard euro aan bankencrisis (20/3/2017)

Hoe gebruiken we geld het best? (11/2/2016)

Er zijn al lang veel ernstige redenen om grote vraagtekens te plaatsen bij ons geldsysteem, in de eerste plaats omdat het een duurzame wereld tegenwerkt.

CoopWijzer. Geld voor de toekomst (24/10/2018)

Hoe met ons geld transitie maken? Burgers kunnen hun geld ook investeren in duurzaamheid.

Schade en scherven Dexia-debacle niet te overzien (27/10/2011)

Onze gemeenten zijn hun Gemeentelijke Holding en hun bank kwijt, dat is de pijnlijke werkelijkheid. En de grootste werknemersbeweging ziet, na haar bank te hebben verkwanseld, haar Arco kapitaal samen met Dexia in rook opgaan.

Na de Dexia-commissie: gelach, verwondering en ontgoocheling (27/3/2012)

‘Topmanagers tot zelfkritiek aanzetten’, het is echt waar een aanbeveling van de Dexia-commissie. Net als de nieuwe Belfius Bank zo snel mogelijk verkopen, wat tot nu volledig aan de aandacht is ontsnapt. Verder is het veelal vruchteloos zoeken naar verantwoordelijken voor het Dexia-debacle, een echt veilig financieel systeem of hoe te ontsnappen aan mogelijk wel 54 miljard euro extra overheidsschuld.

Andere banken graag  (17/3/2008)

De privé bankiers van deze wereld verspelen snel hun rechten. Maar wat zijn de alternatieven?

Tijd voor ernstige beslissingen over geld. We maken van Fortis en Dexia opnieuw 'onze' banken  (30/9/2008)

Eén voordeel van de geldcrisis: ze begint langzaam ogen te openen... maar echte oplossingen halen zelfs nu nog niet het publieke debat. We moeten dringend beschikken over banken die echt van ons zijn: betrouwbare overheidsbanken en coöperatieve banken, dat is wat een dynamische markteconomie en een goede samenleving nodig hebben.

Wat doen we nu om betrouwbare banken te hebben? Die vraag moeten we beantwoorden (3/10/2008)

Heeft u ook gehoord hoe politici zich fors uitlaten over de financiële crisis: dit is het failliet van het neoliberalisme, dit casinokapitalisme moet stoppen? Ze zijn nogal laat met hun ontdekking. Vooral kunnen we allemaal met stijgende verbazing vaststellen dat deze politici niet met ernstige alternatieven komen en ze nog minder doorvoeren. Die zijn er nochtans wel.

70. In België verknoeien ze het (11-2-2009)

Groot is de verbazing als de diepe financiële en economische crisis in het zwaar getroffen België niet eens tot een fundamenteel debat leidt over welke banken nodig zijn om ook morgen een welvaartsstaat te zijn.

Rare kwasten die mensen. Ze redden bankiersbonussen en laten miljoenen van honger creperen (14/7/2009)

Een tergende vergelijking tussen hoe we tot vandaag omgaan met geld en grootbankiers en hoe we omgaan men landbouw en mensen die zorgen dat we te eten hebben.

Van financiële tot economische, sociale en ecologische crisis: geld en de vervelende gevolgen van intrest voor duurzaamheid (18/11/2008)

Meest fundamenteel is de discussie te voeren over een heel nieuw geldstelsel, met naast een wereldmunt ook lokale munten en met, jawel, een nulrente, of zelfs een negatieve rente.

2012 was slecht jaar. En toch… Een eigenzinnig jaaroverzicht (27-12-2012)

2012 bood onder andere een vrijgeleide aan roversbanken.

Wie verandering beoogt, moet niet alleen de mensen organiseren maar ook het geld. Over de kracht van coöperatief bankieren (21/5/2013)

Van Zwitserland en Italië tot Canada, Brazilië en India tonen coöperaties dat ze als geen ander succesrijk kunnen ondernemen, voor meer jobs zorgen dan multinationals en nog meest ecologisch te werk gaan ook. Het is niet te geloven hoe blind wij zijn voor het potentieel van coöperatieve bedrijven om de crisis te lijf te gaan.

Hoe het geld meester blijven? Cigales clubs (16/6/2017)

De Franse Cigales clubs vallen niet zozeer op door de grote massa’s spaargeld die ze weten te investeren in lokale bedrijven. Maar ze vormen in elk geval een opvallend alternatief voor klassieke financiële instellingen.

zie commons

sinds de mens landbouwer en veeteler is, tracht hij planten en dieren te veredelen of verbeteren. De biotechnologie maakt het mogelijk om erfelijk materiaal van de ene soort in een andere te brengen wat de creatie van nieuwe soorten stukken versnelt. Daar wordt veel van verwacht, hogere opbrengsten b.v., of resistentie tegen droogte, ziekten of zout. Tegenstanders wijzen op de gevaren van monoculturen en verminderde biodiversiteit. Patenten en monopolievorming zullen boeren benadelen ten voordele van multinationale biotechnologiebedrijven. En als men eerder zoekt naar gewassen die bestand zijn tegen onkruidverdelgers i.p.v. rechtstreeks tegen onkruid neemt hun afhankelijkheid nog toe.
Cruciaal zijn de mogelijke gevolgen van de introductie van GGO’s voor de gezondheid en voor het leefmilieu, lang geen theoretische vraag meer want er wordt al veel genetisch gewijzigde soja, maïs of rijst geteeld in de wereld. Ze kunnen zorgen voor allergische reacties bij mensen, onverwachte gevolgen voor vogels of insecten, of eigenschappen die overspringen op andere planten met onoverzienbare gevolgen. De grootste voorzichtigheid is dus geboden.
Een aantal boerenbewegingen en andersglobalisten wijzen alle GGO’s radicaal af.

Lees ook het e-boek 'Ik wil niet sterven aan globalisering' op deze website op het einde van deel 3 Hoe behouden we dieren en planten? en het voedselhoofdstuk in deel 4 Kan de mens leven?

De Genuine Progress Indicator (GPI) is een maatstaf die verwant is aan de Index voor Duurzame Economische Welvaart (ISEW) – zie ook daar

Deze indicatoren worden verzameld door het Global Climate Observing System

Vind meteen de Global Climate Indicators - klik hier.

Nadeel is dat ze niet volledig up to date zijn.

Zie ook Global Climate Observing System, klimaatverandering

Het Global Climate Observing System (GCOS) wordt gesponsord door de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO), de Intergouvernementele Oceanografische Commissie van UNESCO, het Milieuprogramma van de Verenigde Naties (UNEP) en de Internationale Wetenschapsraad (ISC). GCOS beoordeelt regelmatig de status van wereldwijde klimaatwaarnemingen van atmosfeer, land en oceaan en stelt richtlijnen op voor de verbetering ervan.

GCOS-deskundigenpanels waken over de definities van essentiële klimaatvariabelen (ECV's). Die zijn nodig om het veranderende klimaat op Aarde systematisch te observeren. De GCOS waarnemingen dragen bij aan het klimaatonderzoek en ondersteunen ook klimaatbeleid. GCOS ambieert dat klimaatwaarnemingen nauwkeurig en duurzaam zijn, en dat de toegang tot deze gegevens vrij en open is. (bron GCOS)

Het GCOS verzamelt de Global Climate Indicators.

Website Global Climate Observing System (GCOS)

zie ook Global Climate Indicators, klimaatverandering

Het broeikasgas methaan is in de eerste decennia immens veel krachtiger dan CO2. Dus is een sterk verminderde uitstoot cruciaal om de opwarming van de Aarde in de meest nabije toekomst te kunnen beperken.

Toch dateert de Global Methane Pledge pas van 2021. De deelnemende landen zeggen toe om tegen 2030 de uitstoot van methaan met minstens dertig procent te verminderen.

Maar heel wat landen die tekenen voor aanzienlijke methaanemissies, doen niet mee. En zij die meedoen, ontplooien meestal niet de nodige activiteit om dat doel te bereiken.

Vind meer in Satellieten speuren naar methaan… met geld van filantropen, Pala 10-9-2024

Global Methane Pledge website

zie ook klimaatverandering, methaan

In de economische wereld leeft al een tijdje een beweging die pleit om de ééndimensionale benadering van het ondernemen uit te breiden. Ze pleit ervoor om niet enkel aandacht te besteden aan de winstcapaciteit van de bedrijven. Bedrijven moeten ook de sociale en de ecologische balans van hun activiteiten in rekening brengen. In het Engels spreekt men van de drie P's, profit, people en planet, wat in onze taal misschien best vertaald kan worden met winst, mensen en Aarde. Op elk van die drie terreinen moeten bedrijven nagaan wat hun resultaten zijn.

En waarom zouden niet alle organisaties - van multinational tot KMO, van spoorwegbedrijf tot gemeente, van school tot NGO - nagaan hoe ze presteren voor de drie P’s? Dat is de visie van Global Reporting Initiative (GRI) die geen reden ziet waarom het maken van een ecologische en sociale balans niet evengoed routine en even vergelijkbaar zou moeten zijn als een financiële balans. Daarom biedt GRI zijn G3 richtlijnen aan die een duurzaamheidsverslaggeving voor iedereen moeten vergemakkelijken.

Tot de gebruikers van die GRI richtlijnen behoren op dit ogenblik o.a. Coca-Cola, Microsoft, IBM, General Electric en Nokia. In Zweden zullen 55 overheidsbedrijven GRI gebruiken vanaf 2009.

Global Reporting Initiative

In 2015 bevat het Klimaatakkoord van Parijs de afspraak van maximaal 2°C opwarming, het streefdoel van maximaal 1,5°C en de ambitie om snel het gebruik van fossiele brandstoffen te stoppen.

Dat Klimaatakkoord eist dat alle landen hun bijdragen daartoe vastleggen in klimaatplannen, nationally determined contributions in het VN-jargon. En het introduceert ook de global stocktake.

Dat is de inventaris die elke vijf jaar zal worden opgemaakt over waar de wereld staat met haar klimaatpolitiek. Wat zijn de vorderingen? Wat zijn de tekortkomingen? Hoe kan en moet het beter?

De eerste global stocktake komt er voor de klimaatconferentie van 30 november tot 12 december 2023 in Dubai (COP 28).

Feitelijk evalueert de global stocktake of het lukt om de noodzakelijke vermindering van uitstoot van broeikasgassen voor elkaar te krijgen.

Overduidelijk is dat de wereld in 2023 allesbehalve op koers zit om op de opwarming van de Aarde onder twee graden te houden, laat staan onder anderhalve graad.

Omdat het Klimaatakkoord van Parijs niet voorziet in straffen, is de global stocktake zowat het enige overtuigingsinstrument om meer daadkracht te stimuleren bij wie onvoldoende bijdraagt in de strijd tegen klimaatverandering.

Belangrijk zeker, maar allicht zwaar onvoldoende om de afgesproken en urgente klimaatdoelstellingen te halen.

Bronnen

UNFCCC (United Nations Framework Convention on Climate Change) - Why the Global Stocktake is Important for Climate Action this Decade

UNFCCC - Implementation must accelerate to increase ambition across all fronts, finds technical report on first global stocktake

Wikipedia Engels – Global stocktake

Zie ook deze begrippen in het PALA woordenboek
global stocktake | Klimaatakkoord van Parijs | klimaatverandering | nationally determined contributions

Globalisering of mondialisering is het proces waardoor mensen, producten, informatie, geld, grondstoffen makkelijker en sneller van de ene naar de andere plaats in de wereld kunnen worden gebracht. Daardoor is de wereld kleiner geworden en is er veel meer wederzijdse afhankelijkheid tussen landen.

Al 500 jaar verspreidt ons westerse economische systeem zich steeds verder en raken de economieën en samenlevingen van de hele wereld meer verweven. Dat brengt veel welvaart en steeds nieuwe producten. Maar, er is een keerzijde, we krijgen te maken met een economie die niet meer in dienst van de mens staat maar waarbij de mens die economie moet dienen. Dit kan slogantaal lijken maar wie globaal naar de wereld kijkt, ziet hoe een minderheid van de bijna 8 miljard mensen het – voorlopig – goed hebben en hoe we aan de andere kant overal geconfronteerd zijn met groeiende onaanvaardbare sociale, ecologische, politieke en culturele deficits: die ziet dat de welvaart steeds ongelijker verdeeld raakt, zelfs dat deze economie armoede en honger produceert; die ziet dat vele mensenrechten in de verdrukking komen; die ziet dat de ecologische ravages onvoorstelbaar groot zijn; die ziet dat de mondiale democratie bijna volledig afwezig is en de besluitvorming over dit alles heel ondemocratisch gebeurt door vooral grote multinationale bedrijven, enkele grote landen, instellingen zoals IMF, Wereldbank en Wereldhandelsorganisatie en misschien bovenal, volledig losgelaten financiële markten; en die ziet dat de talen, culturen en levenswijzen van vele volkeren en samenlevingen in de verdrukking komen.

Nieuw aan de globalisering van de jongste decennia is dat de markten blijkbaar nooit vrij of geliberaliseerd genoeg kunnen zijn, dat er altijd maar verder moet worden geprivatiseerd – tot zelfs het privé-eigendom van stukjes plant, dier of mens -  en dat de overheden nooit ver genoeg terugtreden en regels afschaffen. Net doordat de economie zich globaal organiseert en de samenlevingen en vooral de politiek dat veel minder of niet doen, moeten we meemaken hoe de economie alle terreinen van het sociale, politieke en culturele leven verovert en koloniseert – er haar economische wetten opdringt - en het milieu exploiteert.
Dit neoliberalisme van ongeremde liberalisering, privatisering en deregulering is voor velen een nieuw geloof, ook als het in vele landen een sociale, ecologische en zelfs economische mislukking blijkt.

lees ook

Globalisering, wat is dat nu? | Dit is een hoofdstuk uit deel I - globalisering, verschenen in Barrez Dirk, De antwoorden van het antiglobalisme. Van Seattle tot Porto Alegre, 2001, p.45-51 - inhoudstafel

lees ook het uitgebreide artikel

Het gezicht van de globalisering. Over het wereldburgerschap in onze globaliserende wereld

zie ook andersglobalisme andersglobaliseringsbeweging, culturele deficit, deregulering, ecologisch deficit, liberalisering, privatisering

Green Deal: geen nieuw idee

Als de Europese Unie op 11 december 2019 haar voorstel van Green Deal lanceert, is ze daarmee lang niet de eerste.

Het verkiezingsprogramma van Obama pleitte reeds in 2008 volop voor een New Green Deal, al bleef de uitvoering fel onder de intenties.

Tevoren al gooiden de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) en de milieuorganisatie van de Verenigde Naties (UNEP) zich op de mogelijkheden van een groene economie om jobs te creëren.

De Amerikaanse vakbonden spraken er zich voor uit in hun Jobs and Energy document uit 2007 en sloten een jaar later een verbond daarover met milieu-ngo’s.

Begin 2009 beslissen zowel Japan als Zuid-Korea om 1 miljoen jobs te creëren in de groene economie.

Zowel in de Pala boeken Van eiland tot wereld (2008) als Het Mondiale Uitzendkantoor (2009) is er veel aandacht voor de noodzaak van een sociaalecologisch pact of Green Deal.

Lees meer over het idee van een green deal of sociaalecologisch pact
Zowel Japan als Zuid-Korea beslissen om 1 miljoen nieuwe groene jobs te creëren, de VS gaat straks voor 5 miljoen groene jobs
52. Voorbij de Kyoto hype. Een ecologische economie vereist een ecologisch pact
Hoofdstuk 20 uit Van eiland tot wereld §20. Een ecologische economie - een sociaalecologische economie

bron: online pdf sterven p.77 'economie onder vuur'

zie ook - de grenzen aan de groei

zie ook https://pala.be/nl/artikel/geen-krommere-meetlat-dan-het-bruto-nationaa…; - eerste artikel van de reeks 'hoe duurzaamheid meten'

Verzamelterm voor zowel fossiele brandstoffen (olie, gas), andere delfstoffen (ertsen) als voor wat veld of bos opleveren (katoen, hout, rubber). Probleem is dat de delfstoffen eens op zullen geraken en we er dus beter heel zuinig mee omspringen, best zelfs hergebruiken. Extra vervelend is de verbranding van fossiele brandstoffen die sneller nog dan de uitputting ervan de opwarming van de atmosfeer en klimaatverandering voor elkaar zal krijgen. Voor de hernieuwbare grondstoffen is het opletten geblazen de natuurlijke productiecapaciteit van de Aarde niet te overschrijden of uit te putten.

Vele arme landen zijn heel afhankelijk van de uitvoer van grondstoffen voor hun inkomen. Maar de prijzen zijn wisselvallig en op lange termijn dalen ze zodat hun inkomen zakt. In de vorige eeuw, toen men nog echt aan een andere betere wereld wilde werken, sloot men grondstoffenovereenkomsten die daaraan moesten verhelpen. Middelen daartoe zijn productie en/of exportbeperkingen, buffervoorraden en contracten over verzekerde levering en/of afname. Er schiet niet veel meer van over.