In 1978 zag de Verklaring van Alma Ata - in de toenmalige Sovjet-Unie - het levenslicht op de Internationale Conferentie over Basisgezondheidszorg. Gezondheid, gedefinieerd als een toestand van volledig fysisch, mentaal en sociaal welbevinden, werd er beklemtoond als een fundamenteel mensenrecht: gezondheid voor iedereen dus. Daartoe is economische en sociale ontwikkeling cruciaal, gezondheidszorg alleen is ruim onvoldoende. Want het zijn in de eerste plaats machteloosheid en gebrek aan inkomen die ziek maken. Daarom vindt de Alma Ata-verklaring de participatie van mensen, zowel individueel als gezamenlijk, aan hun gezondheidszorg zo immens belangrijk. En ze ziet basisgezondheidszorg als de sleutel om dit alles te bereiken.
30 jaar later is het tijd om Alma Ata te vieren en om te onderzoeken hoe het basisgezondheidszorg vergaat in tijden van globalisering, meteen de titel van het internationale colloquium dat vorige week plaats greep in het Instituut voor Tropische Geneeskunde in Antwerpen. Het antwoord is: niet goed. Van het participatieve is al te weinig terechtgekomen. Even vervelend, is dat gezondheidssystemen zich al te eenzijdig blijven concentreren op ziekten, hospitalen en technologie. De wereld heeft allerminst prioriteit gemaakt van goed sociaaleconomisch beleid, van bestrijding van armoede en van een goede inkomens(her)verdeling.
Nog is het niet gedaan. De voorbije decennia heeft de gevoerde internationale economische politiek jammer genoeg geleid tot gebrek aan investeringen in algemene basisgezondheidszorg en andere publieke diensten, en dikwijls ook tot privatiseringen die de algemene toegang tot goede gezondheidszorg zwaar ondermijnden. Dubbel erg is het om dan te moeten vaststellen dat er wel veel geld wordt opgehaald en beschikbaar gesteld voor programmas die alles inzetten op campagnes tegen één enkele ziekte. Daarmee is basisgezondheidszorg voor iedereen echter niet gebaat.
Gelukkig bood het colloquium ook wat betere perspectieven. Zo bv. slaagt Mexico City er wel in om basisgezondheidszorg een toekomst te geven. En de wereld van de ontwikkelingssamenwerking schenkt er meer en meer de voorkeur aan om landen die hun prioriteiten op orde hebben gewoon steun te geven voor hun gezondheidsbegroting in plaats van de hulp uit te smeren over talrijke losse initiatieven. (DB)
.
(eigen berichtgeving)
.
klik voor website colloquium Primary health care in times of globalisation
klik voor The World Health Report 2008
Klik voor Final Report WHO Commission on Social Determinants of Health
Klik voor het tweede alternatieve Global Health Watch Report
