Berichtgeving aardbevingsramp Haïti treurig voorbeeld van ‘rampenpornografie'
dinsdag, 26 januari 2010 - 17:38
De voorbije weken werd het wereldnieuws zo goed als volledig beheerst door de aardbevingsramp in Haïti. Dat was bij ons zo en in het Verenigd Koninkrijk was dat niet anders. Of toch?
Dat de populaire Britse tabloids een treurige reputatie hebben wat ongeremde sensatiezucht betreft, is algemeen geweten. Maar ook de zogenaamde ‘kwaliteitskranten' gingen volgens mediacritici aan de andere kant van het Kanaal behoorlijk uit de bocht in hun ijver om maar sensationeel uit te pakken met beelden en emotionele verhalen uit het rampgebied. Informatie kwam duidelijk op de tweede plaats. Bovendien gingen sommige mediai vooral de eigen hulpacties voor de hulpeloze slachtoffers van zoveel ongrijpbaar natuurgeweld in de verf zetten. De ramp werd met andere woorden een commercieel marketinginstrument in de ongenadige strijd om de gunst van de lezer of de kijker. ‘Rampenpornografie' is het harde oordeel van de kritische mediawebsite Spiked.
Volgens Brendan O'Neill van Spiked was het de meeste reporters ter plaatse niet te doen om een waarheidsgetrouw verslag te brengen van de aardbevingsramp - wat je van journalistiek die naam waardig toch zou mogen verwachten, maar vooral om de lezer emotioneel te raken en zijn bereidheid tot geldi te schenken op alle mogelijke manieren aan te zwengelen. Zelfs de Guardian (coverpagina met lijken onder vuile lakens) en de Independent (kop ‘Waardigheid is schaars goed' boven een foto van half door vogels opgegeten stapels lijken) konden het blijkbaar niet laten om zich te laten meeslepen in de mediastorm. Op een nieuwsshow van tv-zender Channel 4 werd vooral bericht over de sensationele gebeurtenissen die de cameraploeg ter plaatse in Port-au-Prince had meegemaakt en hoe die dat emotioneel verwerkte, meer dan over de ramp zelf.
Afbeelding
Schrijf in op de PALA nieuwsbrief
verschijnt maximaal 2 maal per maand
een journalistieke kijk op onze globaliserende wereld Hoe is de wereld eraan toe? Waar moet het naartoe? Hoe geraken we daar?
PALA zoekt met haar nieuwsbrief, website en boeken de antwoorden voor een meer sociale, ecologische en democratische samenleving en economie
Het resultaat van dit soort elkaar overtreffende horrorjournalistiek is dat de lezer/kijker uiteindelijk blijft zitten met vele onopgeloste vragen. Waarom vielen er in Haïti zoveel doden? Kwam de hulpverlening efficiënt op gang? Werden de zwaarst getroffen arme wijken eerst geholpen of was het weer rijken eerst? Waren de veiligheidssituatie en de plunderingen inderdaad zo erg als sommige mediai suggereerden (zonder daarvoor harde bewijzen aan te dragen) of moest dat andere doelstellingen dienen? Wat dachten de Haïtianen zelf of hadden die geen mening?
Achter deze Danteske pogingen om de hel op aardei te beschrijven, gaat helaas een zware mediacrisis schuil, schrijft Brendan O'Neill. Journalistiek is verworden tot een morbide vorm van entertainment die alleen maar emotionele betrokkenheid wil opwekken, maar nalaat feiten en achtergronden te helpen duiden. (JVC)
Klik voor Mediakritiek door Brendan O'Neill - Haiti earthquake reporters titillate with disaster porn
Zijn we zo gek om onze vrijheid van communicatie in te leveren bij zogenaamde sociale mediai en big tech? Zo vroeg Palai in 2010. Ja dus, en die gekte bracht onze democratie in gevaar, in 2025 zelfs live op alle schermen, de bazen van X, Meta, Google, Amazon, Apple, OpenAI met de Amerikaanse president. Valt er nog te ontsnappen?
Het is afwachten hoever het terreurregime van president T. ontspoort. De Britse journaliste Carole Cadwalladr, die mee het Cambridge Analytica/Facebook schandaal bekendmaakte, serveert alvast haar lessen voor de 'post-truth world'.
Een studie bevestigt wat al langer is geweten: online daten veroorzaakt grotere ongelijkheid binnen samenlevingen. Nieuw is dat media er recent meer aandacht aan schenken.
Ineens lijkt artificiële intelligentie overal terwijl ze eigenlijk al decennia in opmars is. Maar er vindt inderdaad een versnelling plaats. En argeloosheid daarover kunnen we maar beter missen, zeker nu zelfs de bazen van OpenAI, Alphabet en Microsoft regulering vragen: alsof Exxon in 1965 zou vragen om een klimaatakkoord.
Het al te mateloze verbruik van de natuurlijke hulpbronnen die onze Aardei weet te bieden, zowel van de niet-hernieuwbare fossiele brandstoffen en delfstoffen als van de hernieuwbare bronnen. Voor die laatste komt het erop aan de natuurlijke productiecapaciteit van de Aardei en haar ecosystemen niet te overschrijden of uit te putten. Voorbeelden daar van zijn overbevissingi of overmatig oppompen van water. Voor de delfstoffen geldt de afweging van de beschikbare voorraden, van de recuperatiemogelijkheid en van de eventuele alternatieven. Maar heel vervelend voor de fossiele brandstoffen is dat de verbranding ervan de opwarming van de atmosfeer en klimaatveranderingi veroorzaakt, ruim voor hun uitputtingi dreigt.
Schrijf je in op de PALA nieuwsbrief
'Van wie zijn de media? De media zijn van ons'; 'Een democratische samenleving koestert betrouwbare media'; 'De mediatoekomst is aan encyclopedische journalistiek'; 'Een goede publieke omroep is best voor iedereen'; 'De openbare omroep moet dan wel de best mogelijke informatie garanderen'Vind deze artikels en nog andere over media en het belang van een goede publieke omroep op Pala.
Vind Pala artikels die inzoomen op de rol van geld, financiële crisis, falen van grootbanken en alternatieven.Onder Dexia zijn meer artikels te vinden over de ineenstorting van deze wereldwijd opererende fantoombank.
'Van wie zijn de media? De media zijn van ons'; 'Een democratische samenleving koestert betrouwbare media'; 'De mediatoekomst is aan encyclopedische journalistiek'; 'Een goede publieke omroep is best voor iedereen'; 'De openbare omroep moet dan wel de best mogelijke informatie garanderen'Vind deze artikels en nog andere over media en het belang van een goede publieke omroep op Pala.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
'Van wie zijn de media? De media zijn van ons'; 'Een democratische samenleving koestert betrouwbare media'; 'De mediatoekomst is aan encyclopedische journalistiek'; 'Een goede publieke omroep is best voor iedereen'; 'De openbare omroep moet dan wel de best mogelijke informatie garanderen'Vind deze artikels en nog andere over media en het belang van een goede publieke omroep op Pala.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
In de meeste zeeën en oceanen wordt al enkele decennia meer vis gevangen dan ze kunnen verdragen. We zijn nochtans al lang gewaarschuwd voor de kwalijke gevolgen van overbevissing. Begin jaren zeventig van vorige eeuw nemen de vangsten van ansjovis in Peru een forse duik van naar schatting wel achttien miljoen ton naar een paar miljoen ton. Omstreeks 1990 is het de beurt aan de kabeljauw voor de kusten van Newfoundland in Oost-Canada om vrijwel te verdwijnen.
Het natuurlijk broeikaseffect zorgt ervoor dat het op Aarde lekker warm is met gemiddeld 15°C. Maar te veel CO2 en andere broeikasgassen in de atmosfeer versterken dat broeikaseffect en vele wetenschappers waarschuwen voor de door de mens veroorzaakte extra opwarming en klimaatverandering. Ze wijzen op de gevaren van o.a. een stijgende zeespiegel, toenemend natuurgeweld en (te) snel opschuivende klimaatzones. Vind meer uitleg en een overzicht van belangrijke Pala artikels over klimaatverandering met links naar bronnen
Het al te mateloze verbruik van de natuurlijke hulpbronnen die onze Aarde weet te bieden, zowel van de niet-hernieuwbare fossiele brandstoffen en delfstoffen als van de hernieuwbare bronnen. Voor die laatste komt het erop aan de natuurlijke productiecapaciteit van de Aarde en haar ecosystemen niet te overschrijden of uit te putten. Voorbeelden daar van zijn overbevissing of overmatig oppompen van water.Voor de delfstoffen geldt de afweging van de beschikbare voorraden, van de recuperatiemogelijkheid en van de eventuele alternatieven. Maar heel vervelend voor de fossiele brandstoffen is dat de verbranding ervan de opwarming van de atmosfeer en klimaatverandering veroorzaakt, ruim voor hun uitputting dreigt.
