Als Iran in het nieuws komt bij ons, is het meestal omdat zijn kernprogramma op de maag ligt van enkele andere landen. Maar de ruim zeventig miljoen Iraniërs moeten, zoals iedereen, leven. Ze hebben dus ook een economiei, en die moet zich recht zien te houden in een veranderende wereld.
Na de val van de sjah in 1979 was het gemeenschappelijke economische ideaal van zowel islamieten als communisten om vrij te zijn van vreemde smetten: van de buitenlandse technici, hun spullen en vooral de invloed van het buitenland. De bezittingen van de sjah en de machtige families werden geconfisceerd en verdeeld over de staat en de bonyads, conservatieve religieuze verenigingen. Die bezitten niet alleen grond of gebouwen, maar ook banken, verzekeringsmaatschappijen en pensioenfondsen, landbouwbedrijven, een deel van het vervoeri, de mijnen, petrochemie, de metaal- en de elektronische industrie. De invloed van deze bonyads is groot, economisch uiteraard, maar ook op de overheid en op het stemgedrag van de bevolkingi.
Na de oorlogi met Irak (1980-1988) was duidelijk dat autarkie onrealistisch was, zeker voor een land dat zo afhankelijk is van de inkomsten van olie. De nieuwe economische politiek van toenmalig president Rafsanjani was gericht op het bevorderen van privatiseringi en het aantrekken van buitenlandse investeerders.
Afbeelding
Schrijf in op de PALA nieuwsbrief
verschijnt maximaal 2 maal per maand
een journalistieke kijk op onze globaliserende wereld Hoe is de wereld eraan toe? Waar moet het naartoe? Hoe geraken we daar?
PALA zoekt met haar nieuwsbrief, website en boeken de antwoorden voor een meer sociale, ecologische en democratische samenleving en economie
Zeer tegen de zin van de behoudende geestelijken werd vanaf 1990 de regelgeving voor contacten met buitenlandse bedrijveni versoepeld. En er werden vrijhandelszones ingesteld. Dit is een manier om te experimenteren met buitenlandse investeringen zonder alle economische principes overboord te gooien, ver van de hoofdstad en het politieke centrum. Buitenlandse investeerders hoeven in deze zones vijftien jaar lang geen belastingeni te betalen, mogen de winst mee het land uit nemen en hebben geen visum nodig voor deze gebieden. Ze mogen zelfs eigen banken stichten en daar de wisselkoers van de vrije markt hanteren. Inmiddels zijn er zo'n 1600 bedrijveni actief.
De jongste jaren worden de importbeperkingen meer en meer verlicht en buitenlandse ondernemingen krijgen een vriendelijke uitnodiging te investeren in Iran. De winst mag uit Iran worden meegenomen en ze krijgen dezelfde rechtsbescherming als de Iraanse. Het parlement moet wel nog toestemming geven als meer dan 49 procent van een bedrijf in buitenlandse handen komt. Toch zijn enkel in de olie-industrie veel investeerders. Vooral westerse investeerders blijven weg. Bedrijveni uit Chinai, India en Maleisië investeerden in 2004-2007 samen 90 miljard euro in Iran.
Jawel, de wereldeconomie wordt meer Aziatisch.
Uit het nieuwe Iran landenboek van Sharog Heshmat Manesh en Nies Medema, 130 p. met foto's plus uitvouwbare overzichtskaart.
Klik hier voor meer informatie en bestellen - de landenboeken zijn alfabetisch gerangschikt
Democratische rechtsstaten die niet langer oorlog voeren en met een vrije markteconomie die in grote mate sociaal gecorrigeerd is, en meer en meer ook ecologisch.
Schrijf je in op de PALA nieuwsbrief
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Als de wereld wil opschieten richting duurzaam vervoer is het alvast nuttig om weten hoe we nu mensen en goederen vervoeren.Vind gegevens over personenverkeer en goederenvervoer.
zijn we met te veel? In 2015 telt de wereld 7,350 miljard mensen. In de toekomst kijken is niet makkelijk, maar omstreeks 2050 zullen we in de medium schatting meest waarschijnlijk met zowat 9,73 miljard zijn. Ongeveer zoals vandaag zouden 1,29 miljard mensen in de nu rijke, vooral industriële landen leven, daar komt vergrijzing van. De nu veel armere landen zien hun bevolking aangroeien van goed 6,18 tot wel 8,44 miljard, met volgens sommigen dreigende overbevolking. Tegen 2100 zou de groei stevig terugvallen met een wereldbevolking van dan waarschijnlijk 11,21 miljard.
Oorlog is een zware gewelddadige strijd tussen georganiseerde gewapende partijen.Een arbitraire maar geregeld gebruikte maatstaf om een gewapend conflict als een oorlog te bestempelen, is dat er minstens duizend doden vallen in een jaar.
Vormt samen met liberalisering en deregulering het trio-tje dogma’s van het neoliberalisme. Heel weinig mensen kanten zich tegen privé-bezit. Het eigendomsrecht behoort gelukkig tot onze universele mensenrechten.De belangrijke vraag is echter tot waar privé-bezit zich allemaal kan uitstrekken.Is het normaal dat mensen zich héél alleen eigenaar kunnen noemen van een oppervlakte grond ter grootte van een halve provincie wanneer miljoenen landlozen hun recht op grond en dus op inkomen en overleven door de neus geboord zien?Aanvaarden we dat collectieve voorzieningen zoals watervoorziening of publiek transport of de informatiesnelweg geprivatiseerd worden?Zijn we het ermee eens dat we geen publieke banken meer nodig hebben?Is het te verantwoorden dat het algemeen belang inzake bv. gezondheidszorg ondermijnd kan geraken omdat een privé-bedrijf eigenaar kan zijn van een kanker- of ander gen? Want dat is nieuw in deze tijden van neoliberale globalisering, dat er blijkbaar nooit genoeg geprivatiseerd kan worden, dat steeds meer goederen en diensten in privé handen terechtkomen, tot water toe, tot zelfs de privé eigendom van stukjes plant, dier of menselijk leven.
vormen een belangrijke motor van de huidige globalisering.Flink geholpen door technologische (r)evoluties zijn zij op de vrijgemaakte markten de drijvende kracht achter economische globalisering. Ze dragen onmiskenbaar bij tot de welvaart op onze wereld. Weinigen weigeren hun producten of diensten.
Zonder belastingen geen goede samenleving. Welvaartsstaten zijn maar mogelijk omdat ze vooral via een progressieve inkomensbelasting de inkomens deels kunnen herverdelen, de sociale zekerheid (mee) financieren en investeren in o.a. goed onderwijs, gezondheidszorg en best ook een duurzame economie met nuttig werk voor iedereen.
vormen een belangrijke motor van de huidige globalisering.Flink geholpen door technologische (r)evoluties zijn zij op de vrijgemaakte markten de drijvende kracht achter economische globalisering. Ze dragen onmiskenbaar bij tot de welvaart op onze wereld. Weinigen weigeren hun producten of diensten.
vormen een belangrijke motor van de huidige globalisering.Flink geholpen door technologische (r)evoluties zijn zij op de vrijgemaakte markten de drijvende kracht achter economische globalisering. Ze dragen onmiskenbaar bij tot de welvaart op onze wereld. Weinigen weigeren hun producten of diensten.
Eeuwenlang is China goed voor ongeveer een klein kwart van de wereldbevolking en van de mondiale welvaart. De 19e en de 20ste eeuw tonen een opmerkelijke terugval. Door de snelle groei van de jongste decennia evolueert China naar zijn vertrouwde dimensie.