Katanga Business: film over globalisering en economische oorlog om grondstoffen
dinsdag, 24 maart 2009 - 10:45
De bekende Belgische documentairemaker Thierry Michel brengt deze dagen zijn nieuwste Afrikafilm in de bioscoopzalen. Na het succes van zijn vorige film, Congo River, zet Michel zijn ontdekkingstocht verder in de rijke koperprovincie Katanga. Hij gaat er op zoek naar de economische wereldbetrekkingen waar miljarden dollars op het spel staan. Tienduizenden mijnwerkers proberen te overleven door illegaal en op gevaar van hun eigen leven de rijke mijnbouwconcessies te ontginnen om een graantje te kunnen meepikken van de onverzadigbare vraag naar grondstoffeni op de wereldmarkt. De legale arbeiders die werken voor internationale mijnbouwmultinationals uit Chinai of Canada moeten voortdurend opkomen voor hun lonen en arbeidsomstandigheden en krijgen af te rekenen met een repressieve Congolese politiemacht die bijzonder goed lijkt uitgerust om arbeidersonrust te onderdrukken.
Een centrale rol in de film is weggelegd voor provinciegouverneur Moïse Katumbi, die wordt verafgood door de bevolkingi. Hij meet zich de allures aan van een echt Afrikaans staatshoofd dat graag uitpakt met zijn onkreukbaarheid in de strijd tegen de welig tierende corruptiei op alle niveaus, niet in het minst bij de douane die maar een fractie van de natuurlijke rijkdommen die de provincie verlaten, kan belasten. Of is de echte koning van Katanga nog altijd Georges Forrest, de omstreden Belgische werkgever die al die jaren op post is gebleven en goede contacten wist te onderhouden met Mobutu én de huidige politieke klasse? En die voor de beau monde van Katanga een exclusief ruitertoernooi organiseert dat door zijn zoon wordt gewonnen? Een Canadese bedrijfsleider werd door de Wereldbanki aangesteld als directeur van het vroegere staatsbedrijf Gecamines om als een soort blanke tovenaar een totaal verouderd industrieel complex nieuw leven in te blazen. En dan zijn er de alomtegenwoordige, maar cameraschuwe Chinezen. Zowel de kleine, obscure bedrijfjes die vlugge winsten willen realiseren en het niet bepaald nauw nemen met wetgeving of reglementen als mijnheer Min die het mijncontract van de eeuw komt afsluiten met de Congolese staat. Al die personages in Katanga Business creëren de nieuwe strategische allianties in de grondstoffenoorlog om Afrikai. Thierry Michel is er alweer in geslaagd een alles onthullende, wrange en realistische parabel over de globaliseringi in prachtige beelden om te zetten. (JVC)
Katanga Business is vanaf 1 april ook in Vlaamse bioscopen te zien Klik hier en hier
Afbeelding
Schrijf in op de PALA nieuwsbrief
verschijnt maximaal 2 maal per maand
een journalistieke kijk op onze globaliserende wereld Hoe is de wereld eraan toe? Waar moet het naartoe? Hoe geraken we daar?
PALA zoekt met haar nieuwsbrief, website en boeken de antwoorden voor een meer sociale, ecologische en democratische samenleving en economie
We kennen al lang de voordelen van kennis delen, denk aan boeken en bibliotheken. Maar blijft dat lukken nu vooral Google, Facebook, Uber, Airbnb … niet ophouden hun elektronische prikkeldraad te plaatsen in wat eigenlijk de publieke ruimte van internet is?
Er schuilt veel ironie in de reacties op de America First politiek van Trump. Plots horen we vrijwel alleen uitgesproken positieve stemmen over globalisering en vrijhandel… alsof er niet al minstens 20 jaar stemmen zijn die waarschuwen voor de negatieve kanten ervan.
Volgens sommigen gaan we er alleen maar op vooruit, anderen zien de ineenstorting nabij. Verwarrend is dat. Op zoek naar een wereld waarin nog meer mensen beter kunnen leven is meer nuance nodig, en vooral inzicht in wat juist de wereld humaner en duurzamer maakt.
Er is een groeiende ongerustheid over manipulatie via het internet. De allergrootste aandacht zou moeten gaan naar Google dat vrijwel synoniem staat voor ‘zoeken’ maar toestaat dat de resultaten blootstaan aan de grofste manipulatie.
Het lijkt een vreemde oproep, maar na lectuur van het nieuwe boek van Dirk Barrez perfect begrijpelijk. Het is namelijk een optimistische visie op de vele mogelijkheden om tot een ‘andere wereld’ te komen. Alleen, we moeten het willen en doen, burgers, bedrijven en bovenal de overheid.
Alom oprukkende digitalisering, nog versterkt door artificiële intelligentie, is één van de allerbelangrijkste mondiale dynamieken vanaf het laatste kwart van de twintigste eeuw... Een (r)evolutie die heel veel bedenkingen oproept, o.a. de nooit geziene economische machtsconcentratie die ze meebrengt; de al bijna even ongeziene argeloosheid van samenleving en politiek; de grote risico's en gevaren van al te losgelaten digitalisering, algoritmes en artificiële intelligentie; de nood aan gedecentraliseerde digitalisering en aan echte datademocratie.
Schrijf je in op de PALA nieuwsbrief
Verzamelterm voor zowel fossiele brandstoffen (olie, gas), andere delfstoffen (ertsen) als voor wat veld of bos opleveren (katoen, hout, rubber). Probleem is dat de delfstoffen eens op zullen geraken en we ze dus best hergebruiken. Extra vervelend is de verbranding van fossiele brandstoffen die sneller nog dan de uitputting ervan klimaatverandering voor elkaar krijgt. Voor de hernieuwbare grondstoffen is het opletten geblazen de natuurlijke productiecapaciteit van de Aarde niet te overschrijden of uit te putten.
Eeuwenlang is China goed voor ongeveer een klein kwart van de wereldbevolking en van de mondiale welvaart. De 19e en de 20ste eeuw tonen een opmerkelijke terugval. Door de snelle groei van de jongste decennia evolueert China naar zijn vertrouwde dimensie.
zijn we met te veel? In 2015 telt de wereld 7,350 miljard mensen. In de toekomst kijken is niet makkelijk, maar omstreeks 2050 zullen we in de medium schatting meest waarschijnlijk met zowat 9,73 miljard zijn. Ongeveer zoals vandaag zouden 1,29 miljard mensen in de nu rijke, vooral industriële landen leven, daar komt vergrijzing van. De nu veel armere landen zien hun bevolking aangroeien van goed 6,18 tot wel 8,44 miljard, met volgens sommigen dreigende overbevolking. Tegen 2100 zou de groei stevig terugvallen met een wereldbevolking van dan waarschijnlijk 11,21 miljard.
Onaanvaardbare manier om rijk te worden.Corruptie of omkoping is het fenomeen waarbij politici, ambtenaren, bedrijfsmensen of nog anderen misbruik maken van hun functie, verantwoordelijkheid en vooral macht om zichzelf onrechtmatig te bevoordelen.
Is samen met het IMF opgericht in 1944 in Bretton Woods (zie ook daar).Ze bestaat uit de Internationale Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling en de Internationale Associatie voor Ontwikkeling. De Wereldbank telt 185 landen-aandeelhouders. Met 16,45 procent van de stemmen bezit de VS – de grootste aandeelhouder – als enige een blokkeringsminderheid. Erg democratisch functioneert de Bank dus niet.Samen vormen IMF en Wereldbank zowat het mondiale ministerie van financiën. Terwijl het IMF zich concentreert op het monetaire en budgettaire beleid van landen, verschaft de Wereldbank leningen om hun ontwikkeling te financieren. In het begin leent zij aan het verwoeste naoorlogse Europa, later aan ontwikkelingslanden.In de praktijk vormt de Wereldbank één as met het IMF en wendt zij haar financiële macht aan in het kader van het gezamenlijk voorgestane beleid van structurele aanpassing. Die benaming mag dan na kritiek in onbruik geraken, daarom is de doelstelling van IMF en Wereldbank om economieën open te gooien, om ze te liberaliseren en te privatiseren, nog niet veranderd.De gevolgen voor de betrokken samenlevingen blijven al even dikwijls asociaal en zelfs dramatisch. Uit onvrede over dat beleid neemt de vice-voorzitter van de Wereldbank, Joseph Stiglitz, in 2001 ontslag. Hij schrijf zijn kritiek neer in het boek Perverse globalisering (zie ook onder structureel aanpassingsprogramma).
Het armste continent, dat weten we allemaal. Maar in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht is Afrika tevens het meest geglobaliseerde continent: de Afrikanen halen drie maal meer van hun povere inkomen uit internationale handel dan Europeanen of Amerikanen. Zij zijn dus veel meer ingeschakeld in de wereldeconomie dan andere continenten. Maar zij worden van de export van hun grondstoffen en landbouwgewassen niet rijker, zij verarmen er zelfs van. Dan spreken we beter van uitbuiting en niet van handel.
Globalisering of mondialisering is het proces waardoor mensen, producten, informatie, geld, grondstoffen makkelijker en sneller van de ene naar de andere plaats in de wereld kunnen worden gebracht. Daardoor is de wereld kleiner geworden en is er veel meer wederzijdse afhankelijkheid tussen landen.
