Videobeelden: Chinese politie schiet op Tibetaanse vluchtelingen

Het is een lastig dilemma voor China. Het oude ontwikkelingsmodel van geforceerde economische groei loopt vast, terwijl het nieuwe model van duurzame groei niet goed van de grond komt. Nog altijd ligt er veel meer nadruk op groei dan op duurzaamheid. Het is niet zeker of de overgang zal slagen, maar uitgesloten is het niet. Het is de Chinese communistische partij al vaker gelukt een cirkel te kwadrateren zonder politieke hervormingen uit te voeren. Want dat valt op: de hele maatschappij verandert, behalve de politiek. De wil van de partij om haar machtsmonopolie te behouden, blijft groot.

In elk geval bouwt China zijn macht verder uit. Wat heeft deze aanstormende supermacht dan voor met de rest van de wereld?

De Chinese export draait op volle toeren. Nu al zit China op een torenhoge berg spaargeld. Toch zijn er meningsverschillen over de werkelijke economische kracht van dit grote land. De één ziet er een bewijs in dat het zich onstuitbaar ontplooit tot de dominante wereldmacht. Een andere analist wijst erop dat China vooral toch exporteert naar Afrika en ziet dit als een zwaktebod. Voor ‘rijpere' markten zou het Chinese aanbod te weinig voldoen. Analisten en specialisten, gelukkig dat ze er zijn, maar ze verschaffen niet altijd duidelijkheid... en soms zijn ze ronduit fout of creëren ze zelfs verwarring.

De laatste vijf jaar heeft de handelsrelatie tussen China en Afrika een enorme sprong voorwaarts gemaakt. 800 Chinese bedrijven zijn al actief in 50 Afrikaanse landen. Nu begint China zich ook duidelijk als hulpdonor te manifesteren. Vorig jaar was het officiële Chinese hulpbudget goed voor ruim 1,8 miljard dollar en tegen 2009 moet dit minstens verdubbelen. Het leeuwendeel ervan gaat naar Afrika. Bijna alle Chinese hulp is ‘gebonden', wat wil zeggen dat Chinese firma's met eigen personeel ook de uitvoering van de toegezegde hulp verzekeren van het begin tot het einde. Een praktijk die veel westerse donoren tot voor kort ook toepasten, maar onder druk van kritiek op misbruiken geleidelijk meer en meer verlieten.