Het moet anders na Kopenhagen: éénzijdige stappen nodig
woensdag, 23 december 2009 - 00:14
Het is tijd om het voluit te beseffen. Overeenkomen over het mondiale beleid dat we moeten voeren, is niet vanzelfsprekend. De Wereldhandelsorganisatiei bijvoorbeeld slaagt er al jaren niet meer in om akkoorden te sluiten. Losgeslagen financiële markten en falende bankiers aan banden leggen, wil de wereld al evenmin echt lukken. En bindende afspraken maken over hoe we de dreigende klimaatveranderingi aanpakken, zat er in Kopenhagen blijkbaar niet in.
Teleurstelling, hoe gerechtvaardigd ook, zal ons niet verder helpen. Want natuurlijk is dit geen eindpunt. Met of zonder klimaatakkoord, voor alle overheden, of het om gemeenten, provincies, regio's, individuele landen, Europese Uniei of andere internationale organisaties gaat, voor alle economieën, voor alle burgers en samenlevingen blijft de uitdaging dezelfde: vanaf nu zo snel mogelijk een economiei bouwen die zonder de aardei te verknoeien voldoende welvaart produceert om alle wereldbewoners goed te laten leven.
Niemand heeft ook maar één gegronde reden om daar geen voortgang mee te maken, niet omdat zeg maar de Verenigde Staten als land zijn verantwoordelijkheid nog niet neemt - velen in de Verenigde Staten doen dat overigens wel - en evenmin omdat Chinai nog niet van controles houdt. Waarom is dat zo? Overloop alle ingrepen die we moeten doen om klimaatveranderingi te voorkomen: meer energie-efficiëntie en hernieuwbare energie, passieve woningbouw, voedseli van korter bij huis, recyclage van materialen en zelfs dematerialisering. Het zijn net dezelfde ingrepen die vermijden dat we te maken krijgen met een onbetaalbare olierekening of zelfs moeten gaan vechten voor de schaarser wordende olie. Het zijn dezelfde ingrepen om de luchtvervuiling te voorkomen die vele Belgen en Nederlanders hun gezondheid en een fiks stuk van hun leven kost. En het zijn dezelfde die ons aan een economiei helpen die veel minder afhankelijk is van crises elders en veel meer mensen aan een goede en zekere job helpt.
Afbeelding
Schrijf in op de PALA nieuwsbrief
verschijnt maximaal 2 maal per maand
een journalistieke kijk op onze globaliserende wereld Hoe is de wereld eraan toe? Waar moet het naartoe? Hoe geraken we daar?
PALA zoekt met haar nieuwsbrief, website en boeken de antwoorden voor een meer sociale, ecologische en democratische samenleving en economie
Om het Kopenhagen-proces weer op de sporen te krijgen, hebben overheden en samenlevingen uit de hele wereld een krachtig wapen. Ze kunnen maar best overgaan tot het zetten van éénzijdige stappen inzake reductie van broeikasgassen, liefst vandaag al. Daar worden zowel zijzelf als de hele wereld beter van. Laten wij Europeanen vooral maken dat de Europese Uniei hierin voorgaat.
Snijden we dan niet minstens in het vel van onze exporteurs wanneer landen als de VS of andere geen vergelijkbare CO2-maatregelen nemen? Die bedenking vergt inderdaad een antwoord. En dat antwoord is er ook. Tegenover ecologische dumpingpraktijken van sommige industrieën passen - zolang zij blijven duren - sancties zoals invoerheffingen en -beperkingen, desnoods zelfs een invoerverbod. En dit heeft niets met protectionisme te maken, maar alles met onze plicht om het milieu en de aardei te respecteren en daartoe een duurzame economiei uit te bouwen... Dit heeft alles te maken met het recht van onze mensen hier en van alle mensen ter wereld om door middel van die sociaalecologische economiei een menswaardig inkomen te verdienen en de vruchten van een welvaartsstaat te kunnen blijven plukken, ook voorbij het jaar 2050. Dat is eigenlijk vlakbij.
Dirk Barrez
Klik voor artikel Even het geheugen opfrissen: ecologische schuld
Klik voor vervolgartkel na Cancun Eénzijdige stappen nodig voor het klimaat
In de wereld van de multinationals die heersen achter de schermen van de industriële landbouw beweegt nogal wat de jongste tijd. De jongste evolutie is de overname door het Duitse Bayer van het Amerikaanse Monsanto, bekend van Roundup en vroeger DDT.
180 landen rangschikken volgens hun milieuprestaties. Dat is wat Yale en Columbia samen realiseren met hun Environmental Performance Index. Al zijn er wel bedenkingen te maken.
Eind 2016 behoort in Duitsland een derde van de hernieuwbare energie aan burgers, één tiende aan boeren en nog een gedeelte rechtstreeks in eigendom van lokale overheden. Zo een groot aandeel voor burgerenergie is bij ons ver weg.
Als big data de goudmijn vormen voor de meest dominante economische bedrijven ooit – Google, Facebook, Amazon en andere – is het dan houdbaar of verantwoord dat zij die gegevens gratis kunnen verwerven?
Begin jaren zeventig introduceerde de Internationale Arbeidsorganisatie de term ‘informele sector’ om de activiteiten te beschrijven van de werkende armen: ze werken erg hard maar hun werk is niet erkend, geregistreerd, beschermd of geregeld door één of andere overheid. De meeste zijn te vinden in ontwikkelingslanden. In 2002 schat de IAO het aantal werkende armen in de wereld op 530 miljoen: zij verdienen niet genoeg om hun gezin aan een inkomen te helpen van één dollar per gezinslid. Maar ook in rijke landen, zeker in bv. Italië of België, bestaat het fenomeen van de onofficiële economie. Dan praten we over het woekerende zwartwerk en de verdoken productie in bijvoorbeeld illegale kledingateliers, de bouw, horeca, tuinbouw en fruitpluk, of de transportsector. In die informele sectoren van zowel de arme als de rijke landen liggen de lonen of wat daarvoor moet doorgaan bijna altijd veel lager. Wie daar moet werken is gelukkig als hij min of meer kan rondkomen, want meestal levert dat werk niet genoeg op om van te leven. En daar moet nog bij verrekend worden dat er van werkzekerheid zelden sprake is, evenmin als van sociale zekerheid. Voor pensioenen, ziekte, werkloosheid is niets geregeld, om van vakantiegeld of kinderbijslag maar te zwijgen. Het fenomeen dat iemand wel werk heeft maar te weinig verdient om fatsoenlijk te leven, beperkt zich echter niet tot die informele arbeidssectoren. Vooral in de Verenigde Staten is de jongste jaren het aantal onderbetaalde formele banen fors gegroeid. Bijna iedereen kan er aan werk geraken, maar met die lage salarissen blijft men ruim onder het levensminimum hangen. En het gaat hier om miljoenen jobs.
Schrijf je in op de PALA nieuwsbrief
Is vanaf 1995 de opvolger van het vrijhandelsakkoord GATT.De Wereldhandelsorganisatie – meestal aangeduid met zijn Engelstalige afkorting WTO - is een intergouvernementele organisatie waarbinnen de ruim 151 lidstaten afspraken maken over hun onderlinge internationale handel.De WTO is machtiger geworden omdat het GATT-overlegforum is uitgegroeid tot een heuse permanente instelling met een eigen, interne rechtspraak. Bij conflicten tussen haar 151 lidstaten treden WTO-experten op als rechters die bindende uitspraken doen, en indien nodig, eveneens zware sancties uitvaardigen. In het internationale recht is dat zeer bijzonder. Het maakt van de WTO meteen één van de machtigste instellingen ter wereld.Bovendien kan de WTO meer thema’s op de onderhandelingstafel leggen dan de GATT. Naast de industriële producten, komen nu ook de landbouwproducten, diensten (zie ook GATS) en intellectuele eigendomsrechten (zie ook TRIPS) ter sprake.De Wereldhandelsorganisatie is de drijvende kracht achter de liberalisering of vrijmaking van de wereldhandel. Steeds lagere handelstarieven of handelsbarrières, dat is het devies. Of de werknemers en het milieu niet in hun rechten worden geschaad blijkt allerminst de zorg van de WTO. De fundamentele sociale rechten of arbeidsnormen kunnen geen aanspraak maken om opgenomen te geraken in haar handelsakkoorden. Als het van de WTO afhangt leven we in een wereld waarin de rechten van goederen en diensten wereldwijd afdwingbaar zijn maar niet de vakbondsvrijheid of het gezondheidsrecht van de Europeanen om de import van Amerikaans hormonenrundvlees tegen te houden.Vooral sinds de WTO-conferentie in Seattle in 1999 rijst daartegen wereldwijd protest van vakbonden, boerenbewegingen, milieuorganisaties, enzovoort verzameld in de andersglobaliseringsbeweging.Sinds de WTO conferentie in 2003 in Cancun slaagt de organisatie er niet meer in om akkoorden te sluiten. Voor het eerst vormen de ontwikkelingslanden daar een krachtig blok dat geen genoegen neemt met wat de Verenigde Staten, de Europese Unie en Japan beslissen.
Het natuurlijk broeikaseffect zorgt ervoor dat het op Aarde lekker warm is met gemiddeld 15°C. Maar te veel CO2 en andere broeikasgassen in de atmosfeer versterken dat broeikaseffect en vele wetenschappers waarschuwen voor de door de mens veroorzaakte extra opwarming en klimaatverandering. Ze wijzen op de gevaren van o.a. een stijgende zeespiegel, toenemend natuurgeweld en (te) snel opschuivende klimaatzones. Vind meer uitleg en een overzicht van belangrijke Pala artikels over klimaatverandering met links naar bronnen
Meer dan in andere continenten hebben de (meeste) Europese landen werk gemaakt van hun gemeenschappelijke belangen en hun samenwerking soms verregaand uitgebouwd. Over het belang van en de uitdagingen voor hun Europese Unie handelen volgende PALA artikels:
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
Eeuwenlang is China goed voor ongeveer een klein kwart van de wereldbevolking en van de mondiale welvaart. De 19e en de 20ste eeuw tonen een opmerkelijke terugval. Door de snelle groei van de jongste decennia evolueert China naar zijn vertrouwde dimensie.
Het natuurlijk broeikaseffect zorgt ervoor dat het op Aarde lekker warm is met gemiddeld 15°C. Maar te veel CO2 en andere broeikasgassen in de atmosfeer versterken dat broeikaseffect en vele wetenschappers waarschuwen voor de door de mens veroorzaakte extra opwarming en klimaatverandering. Ze wijzen op de gevaren van o.a. een stijgende zeespiegel, toenemend natuurgeweld en (te) snel opschuivende klimaatzones. Vind meer uitleg en een overzicht van belangrijke Pala artikels over klimaatverandering met links naar bronnen
zie landbouw en voedsel waar heel wat Pala artikels zijn verzameld over dit themazie ook landbouw
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Meer dan in andere continenten hebben de (meeste) Europese landen werk gemaakt van hun gemeenschappelijke belangen en hun samenwerking soms verregaand uitgebouwd. Over het belang van en de uitdagingen voor hun Europese Unie handelen volgende PALA artikels:
Hoe je het ook draait of keert, al onze welvaart komt van onze Aarde. Heel langzaam beginnen we een vervelende maar steeds belangrijker waarheid te erkennen. We kunnen ons niet veroorloven dat de talrijke economische activiteiten die we allemaal samen uitoefenen de draagkracht van onze planeet te boven gaan. Pas in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn de mensen zich ervan bewust geworden dat de planeet waarop ze leven veel weg heeft van een kwetsbaar ruimteschip. Dat moeten we piekfijn in orde houden want we kunnen niet zonder.
Als we van lokaal tot globaal onze welvaart willen produceren op een wijze die tegelijk ecologisch én sociaal duurzaam is, hebben we krachtige overheden nodig die de huidige economie in die richting sturen. Want de vrije markt kan veel maar blijkt impotent om snel de hele wereldbevolking inkomen, werk en fatsoenlijk leven te bieden in een omgebouwde economie die niet langer de ecologische pijngrenzen doorboort.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
