“Herindustrialisering is mogelijk als we kiezen voor circulaire economie”
maandag, 19 september 2016 - 13:54
Komen er straks een pak nieuwe industriële jobs aan? Dat beeld strookt niet met onze huidige economiei die mondiaal functioneert en een logica van globale bevoorradings- en productieketens hanteert die voortdurende veranderingen meebrengen. Zoals ze bij Ford Genk of Caterpillar hebben ervaren, zijn daarbij vele industriële jobs ten dode opgeschreven. Maar… klopt dat wel? Is dit onze toekomst, of zijn we toe aan herindustrialiseren, weliswaar in een heel andere economiei, een kringloopeconomie?
Walter Stahel is één van de grondleggers van de circulaire economiei en de uitvinder van het begrip cradle to cradle. Begin september was hij één van de sprekers op de conferentie Engineering Education for Sustainable Development in Brugge.
Het verwondert niet dat hij de nog altijd dominerende industriële economiei zwaar bekritiseert. Dat lineaire model, van hulpbronnen tot afval, legt het risico bij de consumenten die snel of zelfs artificieel verouderende goederen zoals auto’s, multimedia of huishoudtoestellen kopen, en dumpt het afvalprobleem bij overheden. Dat model is hypergespecialiseerd in waardevernietiging, door economen ook wel ‘afschrijving’ genoemd.
Afbeelding
11 POLITIEKE DWAASHEDEN
Afbeelding
TRANSITIE. Onze welvaart van morgen
Afbeelding
COOPERATIES. Hoe heroveren we de economie?
Out of stock
Niet zonder ironie wijst Stahel op het verborgen risico van dit lineaire model, namelijk dat de levensstijl die we gewend zijn wel eens out of stock kan geraken. Vandaar pleit hij al decennialang voor een omschakeling of transitiei naar een circulaire industriële economiei. Die is onder andere in staat om regio’s opnieuw te industrialiseren. En haar kringloopaanpak leidt tot het behoud van waarde.
Die circulaire economiei is vooral lokaal. Waarom? Omdat ze zich concentreert op het beheer van geproduceerde goederen en van de daarin aanwezige hulpbronnen. Herstel, hergebruik, delen, renovatie, herbestemming, dat zijn de grote prioriteiten van deze economiei en van de samenleving.
De voordelen van deze economiei zijn gigantisch voor landen die de circulaire weg opgaan. Ze zijn zowel ecologisch, namelijk veel minder broeikasgassen, sociaal o.a. in de vorm van veel bijkomende jobs, en er is een positief effect op de handelsbalans.
Jobs, jobs, jobs
Even inzoomen op jobs, waarom zouden die zo sterk toenemen? Neem een auto, rijdt u er 150.000 mee (of zelfs minder) en kiest u dan al snel voor een nieuw exemplaar? Of blijft u vele, vele jaren verder rijden met hetzelfde exemplaar en rijdt u er 300.000 of 450.000 kilometers mee? Hoe langer u met dezelfde auto blijft rijden, hoe drastischer het totale uitgaveplaatje verandert: het aandeel van de oorspronkelijke aankoopprijs daalt fel; terwijl stijgen in al die jaren sterk de uitgaven voor onderhoud, met andere woorden voor werkgelegenheid.
Zoek de verschillen tussen goederen hergebruiken en materialen recycleren
Stahel wijst op de grote verschillen tussen hergebruik van goederen en recycleren van materialen. Een circulaire economiei moet volop inzetten op het eerste: dat is meest energiezuinig, voorkomt afval, is goedkoper, arbeidsintensief, en bevordert een regionale economiei met haar kmo’s. Het recycleren van materialen bevalt hem veel minder, onder andere omdat het leidt tot veel energieverlies, afval beperkt (en niet voorkomt), kapitaalintensief is en globaliseringi bevordert.
Er is meer, de financiële winstgevendheid van herfabricage is vijf keer groter dan van de klassieke industriële productie van gelijkaardige goederen. Daarin ziet Stahel een verborgen risico voor de doorbraak van de circulaire economiei: dat die ook economisch beter scoort, gaat volgens hem volledig in tegen de intuïtie van economen.
Vuurtorens tonen de weg
Een sprekend voorbeeld van hoe we de transitiei naar een performante circulaire economiei moeten bekijken en aanpakken levert de vergelijking met de wereldwijde verspreiding van vuurtorens. Die hebben veel meer gedaan voor de veiligheidi van de scheepvaart dan alle verbeteringen die zijn aangebracht aan de schepen zelf… of hoe een intelligente en gedecentraliseerde systeemoplossing het wint van productvernieuwing. (Dirk Barrez - met dank aan Bernard Mazijn)
Uw doordachte reacties zijn heel welkom op het emailadres infoATpala.be
Wil u meer weten over waar de conferentie Engineering Education for Sustainable Development zich zoal mee bezighield? Klik hier
Tot het einde gelezen? En het artikel gewaardeerd? Dan kan Palai misschien op uw steun rekenen. We verwelkomen u graag als steungever - klik hier
Een goed artikel?Interessant nieuws? Schenk vrienden, familie, kennissen of collega’s een gratis abonnement, dan hoeven ze Palai nooit te missen. Gebruik daarvoor het geschenkabonneeformulier – klik hier
Als we een circulaire economie willen, is die maar echt duurzaam als we de werknemers ervan veilige jobs kunnen waarborgen. De Europese vakbond van de publieke diensten toont aan dat dit nu niet het geval is.
Van verdeeldheid naar eenheid en verbondenheid: met die ondertitel geeft John Habets aan waar hij graag naartoe wil met zijn nieuwste boek. Hij wil de contouren van een nieuwe wereld schetsen want de huidige verkeert in diepe crisis.
‘Wil je schrijven over hoe teleurgesteld je bent in de politiek?’ vroeg een hoofdredacteur toen hij het nieuwe boek 11 politieke dwaasheden ontdekte. Ik respecteer vele politici, maar ja dus, om hun verontrustende collectieve falen te verkennen en voorbij de teleurstelling te kijken.
Al enkele jaren is circulaire economie vooral een modewoord. Zoals wel vaker gaapt een brede kloof tussen wat wenselijk is en de realiteit. Onze economie draait amper voor 9 procent circulair. Erger nog, we gaan erop achteruit.
De wereld maakt zich dan toch kopzorgen over het sterk stijgende verbruik van schaarse grondstoffen. Die megatrend riskeert soms voor problemen met de bevoorrading te zorgen en hindert in grote mate de transitie naar duurzaamheid.
sinds de mens landbouwer en veeteler is, tracht hij planten en dieren te veredelen of verbeteren. De biotechnologie maakt het mogelijk om erfelijk materiaal van de ene soort in een andere te brengen wat de creatie van nieuwe soorten stukken versnelt. Daar wordt veel van verwacht, hogere opbrengsten b.v., of resistentie tegen droogte, ziekten of zout. Tegenstanders wijzen op de gevaren van monoculturen en verminderde biodiversiteit. Patenten en monopolievorming zullen boeren benadelen ten voordele van multinationale biotechnologiebedrijven. En als men eerder zoekt naar gewassen die bestand zijn tegen onkruidverdelgers i.p.v. rechtstreeks tegen onkruid neemt hun afhankelijkheid nog toe. Cruciaal zijn de mogelijke gevolgen van de introductie van GGO’s voor de gezondheid en voor het leefmilieu, lang geen theoretische vraag meer want er wordt al veel genetisch gewijzigde soja, maïs of rijst geteeld in de wereld. Ze kunnen zorgen voor allergische reacties bij mensen, onverwachte gevolgen voor vogels of insecten, of eigenschappen die overspringen op andere planten met onoverzienbare gevolgen. De grootste voorzichtigheid is dus geboden. Een aantal boerenbewegingen en andersglobalisten wijzen alle GGO’s radicaal af.
Schrijf je in op de PALA nieuwsbrief
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Een circulaire economie is ontworpen voor hergebruik en herstel. Ze beoogt altijd het behoud van de hoogst mogelijke nuttigheidswaarde van producten, componenten en materialen. Daarbij maakt ze onderscheidt tussen biologische en technische levenscycli. Het doel is te komen tot een voortdurende positieve kringloopontwikkeling: die behoudt of verbetert natuurlijk kapitaal, optimaliseert de opbrengsten en minimaliseert de systeemrisico’s door de eindige voorraden en de hernieuwbare stromen te beheren. Dat zijn meteen de principes van deze economie.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Als zowat alle systemen waarop we vertrouwen voor een goed leven in crisis verkeren, moeten we ze allemaal aanpakken en verduurzamen, en daarbij ook oog hebben voor hoe ze elkaar beïnvloeden en versterken. Dat hele proces noemen we transitie.Het is een volledige en coherente ombouw van onze huidige economie en samenleving - die een onhoudbare ecologische voetafdruk hebben, sociaal onrechtvaardig zijn en vaak ook ondemocratisch - naar een sociaalecologische en democratische samenleving en economie.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Een circulaire economie is ontworpen voor hergebruik en herstel. Ze beoogt altijd het behoud van de hoogst mogelijke nuttigheidswaarde van producten, componenten en materialen. Daarbij maakt ze onderscheidt tussen biologische en technische levenscycli. Het doel is te komen tot een voortdurende positieve kringloopontwikkeling: die behoudt of verbetert natuurlijk kapitaal, optimaliseert de opbrengsten en minimaliseert de systeemrisico’s door de eindige voorraden en de hernieuwbare stromen te beheren. Dat zijn meteen de principes van deze economie.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Een circulaire economie is ontworpen voor hergebruik en herstel. Ze beoogt altijd het behoud van de hoogst mogelijke nuttigheidswaarde van producten, componenten en materialen. Daarbij maakt ze onderscheidt tussen biologische en technische levenscycli. Het doel is te komen tot een voortdurende positieve kringloopontwikkeling: die behoudt of verbetert natuurlijk kapitaal, optimaliseert de opbrengsten en minimaliseert de systeemrisico’s door de eindige voorraden en de hernieuwbare stromen te beheren. Dat zijn meteen de principes van deze economie.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Globalisering of mondialisering is het proces waardoor mensen, producten, informatie, geld, grondstoffen makkelijker en sneller van de ene naar de andere plaats in de wereld kunnen worden gebracht. Daardoor is de wereld kleiner geworden en is er veel meer wederzijdse afhankelijkheid tussen landen.
Een circulaire economie is ontworpen voor hergebruik en herstel. Ze beoogt altijd het behoud van de hoogst mogelijke nuttigheidswaarde van producten, componenten en materialen. Daarbij maakt ze onderscheidt tussen biologische en technische levenscycli. Het doel is te komen tot een voortdurende positieve kringloopontwikkeling: die behoudt of verbetert natuurlijk kapitaal, optimaliseert de opbrengsten en minimaliseert de systeemrisico’s door de eindige voorraden en de hernieuwbare stromen te beheren. Dat zijn meteen de principes van deze economie.
Als zowat alle systemen waarop we vertrouwen voor een goed leven in crisis verkeren, moeten we ze allemaal aanpakken en verduurzamen, en daarbij ook oog hebben voor hoe ze elkaar beïnvloeden en versterken. Dat hele proces noemen we transitie.Het is een volledige en coherente ombouw van onze huidige economie en samenleving - die een onhoudbare ecologische voetafdruk hebben, sociaal onrechtvaardig zijn en vaak ook ondemocratisch - naar een sociaalecologische en democratische samenleving en economie.
Een circulaire economie is ontworpen voor hergebruik en herstel. Ze beoogt altijd het behoud van de hoogst mogelijke nuttigheidswaarde van producten, componenten en materialen. Daarbij maakt ze onderscheidt tussen biologische en technische levenscycli. Het doel is te komen tot een voortdurende positieve kringloopontwikkeling: die behoudt of verbetert natuurlijk kapitaal, optimaliseert de opbrengsten en minimaliseert de systeemrisico’s door de eindige voorraden en de hernieuwbare stromen te beheren. Dat zijn meteen de principes van deze economie.
Onder toelichting weblinks naar artikels en instellingenIn nationale staten behoort het geweldmonopolie toe aan de overheid, die er heel terughoudend, streng gereglementeerd en democratisch gecontroleerd moet mee omspringen. Net zo komt het internationale geweldmonopolie toe aan de mondiale en regionale overheden.
Een circulaire economie is ontworpen voor hergebruik en herstel. Ze beoogt altijd het behoud van de hoogst mogelijke nuttigheidswaarde van producten, componenten en materialen. Daarbij maakt ze onderscheidt tussen biologische en technische levenscycli. Het doel is te komen tot een voortdurende positieve kringloopontwikkeling: die behoudt of verbetert natuurlijk kapitaal, optimaliseert de opbrengsten en minimaliseert de systeemrisico’s door de eindige voorraden en de hernieuwbare stromen te beheren. Dat zijn meteen de principes van deze economie.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
