Jo Versteijnen vertrekt in zijn boek van een vaststelling waarmee PALAi-lezers of -lezeressen wel vertrouwd zijn. Onze huidige economiei leeft op kap van de natuur, van de mensen en van de samenleving. De naam voor dat stelsel is kapitalisme, vandaag ook wel neoliberalisme genoemd; of, in de woorden van de auteur, graaikapitalisme. Want nooit heeft het genoeg, altijd op zoek naar geldi en winst moet het maar verder de mens en de natuur uitbuiten. Dat geldi is er dan vanzelfsprekend niet om de maatschappelijke en milieuproblemeni aan te pakken. Cruciaal in dit verhaal is de rol van onze staten die voortdurend de rode loper uitrollen voor deze nefaste economische keuze. De auteur voegt er aan toe dat onze politieke partijen, zelfs de meest linkse - voor Nederland vermeldt hij dan GroenLinks en Socialistische Partij, geen alternatieven formuleren.
Dit is een doodlopende straat. Onze immense problemen, inclusief de huidige financiële en ecologische crises, kunnen maar verdwijnen als we erin slagen het kapitalisme te laten verdwijnen. En dus vat de auteur de zoektocht aan naar een echt alternatief, een postkapitalistisch alternatief dat de huidige economiei kan uitdagen en kan vermijden dat de aanstormende crises ons de das omdoen. Kort door de bocht geformuleerd, ziet dat eruit als volgt: haal aan de productiekant van de economiei de mogelijkheid weg om winst te maken, en zorg dat aan de consumptiekant iedereen over een te besteden budget kan beschikken. De auteur beseft dat hij dit goed moet argumenteren, want we verlaten hier de voor velen vanzelfsprekende paden. Hij neem ook wat reserve door het te serveren als één alternatief naast nog andere.
Het is een nuttige, maar onvolkomen oefening. Want er blijven nog te veel onbeantwoorde vragen. Zo is er wel veel vertrouwen in de staat die de verdeling en aanschaf van productiemiddelen moet controleren. Is dit echt voldoende om de economische, de sociale en de ecologische innovatie te realiseren die we hard nodig hebben om een welvarende samenleving te zijn? Het is een evidentie dat we politiek de ecologische, sociale en democratische grenzen moeten vastleggen waarbinnen de economiei moet werken. Maar hoe organiseer je dan de vrijheid voor mensen, voor coöperatiesi, voor sociale organisaties, voor bedrijveni om binnen die grenzen dynamisch werki te maken van alles wat welzijn en welvaart creëert voor iedereen?
Afbeelding
Schrijf in op de PALA nieuwsbrief
verschijnt maximaal 2 maal per maand
een journalistieke kijk op onze globaliserende wereld Hoe is de wereld eraan toe? Waar moet het naartoe? Hoe geraken we daar?
PALA zoekt met haar nieuwsbrief, website en boeken de antwoorden voor een meer sociale, ecologische en democratische samenleving en economie
En hoe geraken we daar? Hoe moeilijk de omstandigheden ook zijn, daar rekent de auteur op de andersglobalisten, en op het brede middenveldi. Hij ontwaart ondanks alles een mogelijk draagvlak bij een meerderheid van de bevolkingi. Dan is er zowel een programma voor een economisch alternatief alsook een nieuwe politieke partij of minstens beweging nodig om dat programma uit te dragen en te verwerkelijken. Want geen van de bestaande partijen stelt de huidige economiei fundamenteel in vraag. (1)
Het is een beetje jammer dat de auteur zijn bijdrage soms steunt op te oude cijfergegevens. De cijfers over de bewapeningsuitgaven pagina 66 zijn zelfs ronduit fout, en geen klein beetje. En het aantal herhalingen van de centrale stellingen zijn van het goede te veel. Anderzijds, het publieke debat over een andere economiei kan niet genoeg gestimuleerd, want het is nu zowat totaal afwezig. En dat doet dit boek. (DB)
Versteijnen Jo, De zak van de duivel is nooit vol. Het graaikapitalisme, 2009, 148 p., uitgeverij Boekscout
(1) Het is een redenering die al langer opduikt. Ze werd onder andere al gevolgd in De antwoorden van het antiglobalisme (2001 - klik voor meer info) en verder uitgewerkt in Van eiland tot wereld. (2008 - klik voor meer info). En ze is nu ook te vinden in het nieuwe boek van David Dessers & Matthias Lievens, Gebroken Vitrines. De andersglobalisten tien jaar na Seattle. (2009 - klik voor meer info).
Nu artificiële intelligentie nog sneller oprukt, heeft de Vlaamse Raad voor de Journalistiek een richtlijn klaar, naar eigen zeggen als eerste in Europa. Dat is geen economisch maar alvast toch een deontologisch antwoord op de verhevigde mediastorm die opsteekt.
https://de.wikipedia.org/wiki/E-Fuel“Beware the Jabberwock”, schreef de auteur van 'Alice in Wonderland'. Dat monster mag symbool staan voor de Duitse auto-industrie. Het kent geen scrupules en stoort zich aan geen enkele regel. De geschiedenis krijgt een nieuw hoofdstuk nu Europa door Duits terugkrabbelen bijna struikelt over klimaatmaatregelen.
Waarom blijven beleids- en opiniemakers zo hardnekkig geloven in technologische innovatie om klimaat en andere ‘existentiële’ planetaire crises op te lossen? Die gaat niet goed samen met een ‘groene’ economie. Daarvoor is meer nodig dan redeneren en rekenen.
Na jaren van massale lockdowns en tests, van sluitingen en quarantaines stopt China eind 2022 abrupt het nul-covidbeleid. De ommezwaai kost naar schatting wel anderhalf miljoen levens. En hij zorgt voor gemor en protest dat de censuur deels weet te trotseren.
Tunesië, dichterbij gelegen dan velen misschien vermoeden - vanuit Brussel is Tunis minder ver dan de Oekraïense oorlogsgebieden - staat op de rand van de totale ineenstorting, zowel economisch, budgettair als politiek.
wie de vrije markt en niets dan de markt wil laten spelen, ziet graag zoveel mogelijk regels afgeschaft. Dereguleren hangt dus nauw samen met liberaliseren, normen en wetten zouden enkel maar hinderlijk zijn voor de vrije markt. Niemand kan beweren dat een wettendiarree zoals b.v. in België het samenleven beter maakt, al is het maar omdat vele wetten dode letter blijven. Al even dwaas is om niet de voordelen van een goede marktwerking te plukken. Maar meest dwaas is de ambitie om regelgeving en overheden volledig uit het economische leven te bannen, want dat maakt één regel dominant, dan telt enkel nog het recht van de sterkste en de rijkste. Als het om onze welstand draait, om wat we in het leven nodig hebben en belangrijk vinden, zijn het wetten die de rechten van de zwakkeren beschermen, of het nu gaat om werknemers, kleine ondernemers of zelfstandigen, consumenten, het milieu, inheemse volkeren, ja zelfs aandeelhouders.
Schrijf je in op de PALA nieuwsbrief
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Vind Pala artikels die inzoomen op de rol van geld, financiële crisis, falen van grootbanken en alternatieven.Onder Dexia zijn meer artikels te vinden over de ineenstorting van deze wereldwijd opererende fantoombank.
Vind Pala artikels die inzoomen op de rol van geld, financiële crisis, falen van grootbanken en alternatieven.Onder Dexia zijn meer artikels te vinden over de ineenstorting van deze wereldwijd opererende fantoombank.
Ze bestaan in verschillende soorten.Er is vooreerst vervuiling of verontreiniging waarbij men het milieu opzadelt met een verhoogde concentratie van stoffen die schadelijk kan zijn voor mens en natuur.Het is belangrijk om het verschil te zien tussen dat eerste generatiemilieuprobleem en de tweede generatieproblemen van uitputting en aantasting.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Wanneer consumenten, producenten, werknemers of gewoonweg mensen zich vrijwillig verzamelen en samenwerken in een autonome vereniging om hun gemeenschappelijke behoeften te bevredigen, vormen zij een coöperatie. Die is economisch bedrijvig maar niet om maximale geldelijke winst na te streven voor haar aandeelhouders. Ze halen er voordelen uit die ze onmogelijk individueel zouden kunnen realiseren.
vormen een belangrijke motor van de huidige globalisering.Flink geholpen door technologische (r)evoluties zijn zij op de vrijgemaakte markten de drijvende kracht achter economische globalisering. Ze dragen onmiskenbaar bij tot de welvaart op onze wereld. Weinigen weigeren hun producten of diensten.
Betaald werk is op onze wereld nog altijd de belangrijkste wijze om aan een inkomen te raken. Zowat overal is het werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, werk of arbeid is lang niet alleen contractuele loonarbeid voor een werkgever.
Het loopt niet altijd even vlot, maar overal ter wereld geven steeds meer mensen uiting aan hun emancipatiedrang. Werknemers, boeren, vrouwen, landlozen, consumenten, minderheden, activisten voor milieu, mensenrechten, cultuur... ze verenigen zich in tal van organisaties. Op dat maatschappelijke middenveld tussen individu en overheid - de civiele samenleving dus - wordt het gelukkig alsmaar drukker. Daar is er met andere woorden veel sociale beweging.
zijn we met te veel? In 2015 telt de wereld 7,350 miljard mensen. In de toekomst kijken is niet makkelijk, maar omstreeks 2050 zullen we in de medium schatting meest waarschijnlijk met zowat 9,73 miljard zijn. Ongeveer zoals vandaag zouden 1,29 miljard mensen in de nu rijke, vooral industriële landen leven, daar komt vergrijzing van. De nu veel armere landen zien hun bevolking aangroeien van goed 6,18 tot wel 8,44 miljard, met volgens sommigen dreigende overbevolking. Tegen 2100 zou de groei stevig terugvallen met een wereldbevolking van dan waarschijnlijk 11,21 miljard.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
Economie omvat alles wat met de creatie, bevordering en verdeling van welvaart en welzijn te maken heeft. De economie is de draaischijf voor onze behoeften en ambities, zowel van de mens als van de samenleving. Het gaat erom de schaarse middelen zo goed mogelijk te gebruiken om aan de behoeften en ambities te voldoen. Economie is dus kiezen: kiezen welke behoeften vervuld worden en welke ambities worden nagestreefd, en welke niet.
