Recente inhoud op Pala

Na Kenia is weer een ander Afrikaans land in de greep van geweld: Tsjaad. Dat het regime van president Idriss Deby steeds meer onder druk komt te staan van allerlei rebellenbewegingen is voor niemand een verrassing. Al in april 2006 scheelde het maar een haartje of Deby had het onderspit moeten delven. Toen kwamen de Franse troepen - die permanent in het Centraal-Afrikaanse land gelegerd zijn - hem ter hulp. Sindsdien is het nooit helemaal rustig geworden in het oosten van het uitgestrekte land waar ook honderdduizenden vluchtelingen uit Darfour in kampen zitten. Bovendien is het straatarme Tsjaad een producent geworden van olie.

Dit jaar was er geen gecentraliseerd Wereld Sociaal Forum (WSF) in Porto Alegre of elders, wel een wereldwijde actiedag op zaterdag 26 januari. In Brussel daagden meer dan 1000 mensen op voor alternatieve informatieve wandelingen door de stad. Heel verscheiden thema's stonden op het menu: van waardig werk tot voedselsoevereiniteit en de gekheid van energiegewassen, van fiscale rechtvaardigheid tot publieke diensten, van migratie tot gezondheidszorg, van milieu tot recht op wonen. De Sint-Gorikshallen boden in hartje stad de plek voor nog meer animatie en informatie. In de vooravond vulde de kelder zich voor een debat over de prioriteiten en de slagkracht van de andersglobaliseringsbeweging.

De Braziliaanse federale grondwet voorziet in het recht van alle burgers op toegang tot publieke informatie.  Zo hoort het ook in een democratisch land, want geen democratie zonder transparantie en recht op informatie. Maar de Braziliaanse wetgever heeft totnogtoe nagelaten om een kader te scheppen die dat recht ook echt toepasbaar maakt. Het gevolg is dat essentiële overheidsinformatie maar mondjesmaat beschikbaar is en dan nog alleen voor hen die weten hoe en waar te zoeken. Corruptie en rechtsonzekerheid maken dan ook vooral slachtoffers onder de armste bevolkingsgroepen die nauwelijks hun rechten kennen en zeker geen dure advocaten kunnen betalen. Om aan dit democratisch deficit wat te verhelpen, is half januari de interactieve portaalsite LivreAcesso.Net gelanceerd.

Europese milieuorganisaties en lobbygroepen zijn niet te spreken over het gebrek aan visie in de nieuwe ontwerprichtlijn over Hernieuwbare Energie die de Europese Commissie vorige donderdag voorstelde. Vooral het behoud van de doelstelling uit 2003, om tegen 2020 minstens tien procent van het energieverbruik in de Europese transportsector te betrekken uit hernieuwbare bronnen zoals biobrandstoffen, moet het ontgelden. Eerder had EU-commissaris voor Milieu, Stavros Dimas, in een interview met de BBC al toegegeven dat het streefcijfer van tien procent alleen maar zou leiden tot meer schade aan de tropische regenwouden en verhoogde voedselprijzen voor de armste bevolkingsgroepen.

De zware politieke crisis die Kenia momenteel doormaakt, heeft al aan honderden mensen het leven gekost en 250.000 anderen op de vlucht gejaagd. Voor velen kwam de geweldspiraal na de omstreden verkiezingen van 27 december onverwacht in een land dat algemeen wordt beschouwd als een ‘baken van stabiliteit' in een woelige regio. Toch zijn kritische waarnemers niet echt verbaasd. Professor Ali Mazrui is directeur van het centrum voor Global Cultural Studies aan de State University of New York en al jaren een analist van de gebeurtenissen in zijn geboorteland. Mazrui toonde zich vorige week bijzonder scherp voor president Mwai Kibaki tijdens een populair politiek discussieprogramma op de Amerikaanse zender Voice of America.

Met de oprichting van de Afrikaanse Unie (AU) in 2001, ter vervanging van de onmachtige Organisatie van Afrikaanse Eenheid (OAE), werd ook voorzichtig de basis gelegd voor een eigen Afrikaans veiligheidsbeleid. Een van de ‘heilige' principes van de OAE was precies de soevereiniteit van elke lidstaat en de niet-inmenging in de interne zaken van andere lidstaten. De grote meerderheid van gewapende conflicten in Afrika van het voorbije decennium waren echter grootschalige ‘burgeroorlogen' waarbij vaak wel buurlanden betrokken geraakten zoals in Soedan of Congo. De OAE stond daarbij machteloos. In navolging van de VN-Veiligheidsraad heeft de AU een Peace and Security Council opgericht met de African Standby Force (ASF) als toekomstige operationele troepenmacht.

De Chinese export draait op volle toeren. Nu al zit China op een torenhoge berg spaargeld. Toch zijn er meningsverschillen over de werkelijke economische kracht van dit grote land. De één ziet er een bewijs in dat het zich onstuitbaar ontplooit tot de dominante wereldmacht. Een andere analist wijst erop dat China vooral toch exporteert naar Afrika en ziet dit als een zwaktebod. Voor ‘rijpere' markten zou het Chinese aanbod te weinig voldoen. Analisten en specialisten, gelukkig dat ze er zijn, maar ze verschaffen niet altijd duidelijkheid... en soms zijn ze ronduit fout of creëren ze zelfs verwarring.

Wie graag eens wil weten wat zijn of haar bank nu precies met de zuurverdiende spaarcenten uitricht in de rest van de wereld kan nu terecht op een gloednieuwe website: bankgeheimen.be. Netwerk Vlaanderen waagde een poging om de wortels van het onrecht mondiaal in kaart te brengen.

Verregaande economische beleidswijzigingen zijn dringend nodig. Dat is alvast de mening van een groeiend aantal mensen in Nederland en Vlaanderen. Op 10 januari blazen ze verzamelen in Tilburg op de conferentie ‘Groei naar een duurzame en solidaire economie'.
De conferentie bouwt voort op twee vrij succesvolle petities die economische groei en het bruto nationaal product als meetlat voor onze welvaart stevig op de korrel nemen en pleiten voor een goede meetlat die ook sociale en ecologische waarden weet te waarderen. De Nederlandse Tweede Kamer kreeg de petitie aangeboden op 29 augustus 2006, de Belgische regering op 23 april van dit jaar.

Ruim zeven jaar na de allereerste topontmoeting van staatshoofden en regeringsleiders van de Europese Unie en Afrika (Cairo 2000) had het Portugese EU-voorzitterschap er alles aan gedaan om van de EU-Afrikatop van 8 en 9 december in Lissabon een succes te maken. Eerste minister José Sócrates sprak zelfs van een historische gebeurtenis in de wederzijdse relaties tussen de twee continenten waarin zijn land een ideale brugfunctie vervult. Maar of de hooggestemde verklaringen over een ‘nieuw strategisch partnerschap' waarin de relatie donor-ontvanger geleidelijk moet vervagen veel zullen uithalen, is de vraag. Algemeen wordt aangevoeld dat deze top veel te laat kwam.

De jongste decennia, sinds Internet en de Derde Industriële - Communicatie - Revolutie, is de zogenaamde informatiesamenleving in opmars. In het begin van de 21ste eeuw kregen de Verenigde Naties dat goed in de gaten.

De Amerikaanse Financial Times pakte begin december uit met het nieuws dat de Wereldbankgroep zware fouten begaat bij het beheer van de kwetsbare regenwouden van Congo. Eerder hadden milieuorganisaties zoals Greenpeace de illegale kapactiviteiten van grote houtexploitanten in het Congobekken al aangeklaagd. Ook het interne controleorgaan van de Wereldbank heeft een kritische doorlichting klaar die in januari door de raad van bestuur van de Bank zou worden besproken. Sinds 2002 heeft de Wereldbank al voor ruim twee miljard dollar aan leningen toegekend aan Congo, vooral in de sectoren mijn- en bosbouw, met de bedoeling het land na de verwoestende oorlogen weer op te bouwen.

Economische groei en respect voor fundamentele rechten van arbeiders gaan niet altijd samen. De beruchte maquila's, multinationale bedrijven gevestigd in de vrijhandelszones van Centraal-Amerika, blinken niet bepaald uit wat arbeidsomstandigheden betreft. Af en toe behalen arbeiders ondanks intimidaties en dreigementen met sluiting toch een kleine overwinning. Neem nu de Vaqueros Navarra-jeansfabriek in Tehuacan in de Mexicaanse deelstaat Puebla. Dit bedrijf van de Navarra Group levert aan bekende Amerikaanse jeansmerken zoals Gap, Levi Strauss, American Eagle Outfitters, The Limited, Warnaco, Abercrombie & Fitch en Tommy Hilfiger. Sinds enkele jaren weigert de directie onafhankelijke vakbonden te erkennen.

Officieel heerst er vrede in de regio van de Grote Meren. Congo hield vorig jaar verkiezingen na een turbulente periode van tien jaar waarbij naar schatting vier miljoen mensen omkwamen. De Burundezen hadden al een jaar eerder een moeizame overgangsperiode afgesloten met verkiezingen. En Rwanda experimenteert met het gacaca-systeem voor de berechting van duizenden genocideverdachten. Maar iedereen weet dat de vrede in de regio heel broos is. In het oosten van Congo gaat het de laatste weken veeleer de verkeerde kant uit. Kan de strijd tegen de straffeloosheid van oorlogsmisdaden een voldoende voorwaarde scheppen voor een duurzame vrede?