Het pamflet Barrez Dirki, De Val der Engeleni. Waarom ontwikkelingsorganisaties falen is geschreven in 1991 en pas uitgegeven in 1993. In die vrij lange tussenperiode deed het onuitgegeven boek veel stof opwaaien door kranteninterviews, debatten, massaal bijgewoonde discussieavonden, voorpublicaties, zelfs verspreiding van ongeautoriseerde kopieën en heuse boekbesprekingen... Ter voorbereiding van één van die gespreksavonden vatte de auteur de redenen waarom hulp niet helpt gebald samen.
Negen redenen, argumenten, mechanismen waarom of waardoor hulp niet helpt
1. hoeveel hulp het Noorden ook geeft, het hulpinkomen van de Derde Wereldi zal altijd onbeduidend blijven in vergelijking met het handelsinkomen
2. het maakt de mensen wijs dat liefdadigheid het probleem van ontwikkelingi kan oplossen terwijl dat een politiek probleem is, het probleem van de organisatie van de wereldsamenleving, waarin elke wereldburger o.a. z'n recht op ontwikkelingi moet kunnen waarmaken (en dat is ten gronde een recht op inkomen en arbeidi, en geen recht op hulp en caritas)
Afbeelding
11 POLITIEKE DWAASHEDEN
Afbeelding
TRANSITIE. Onze welvaart van morgen
Afbeelding
COOPERATIES. Hoe heroveren we de economie?
3. het creëert hulp-afhankelijkheid - de opgestoken, bedelende hand - en geen onafhankelijkheid voor de Derde Wereldi
4. ontwikkelingsprojecten kunnen op micro-vlak geen eilandjes van ontwikkelingi maken in een wereld die ondermeer economisch ineenstort
5. als NGO's massaal ontwikkelingslanden bestormen en altijd maar overal hun eigen ontwikkelingsstructuurtjes uitbouwen en daarvoor de goede krachten wegzuigen van het al zwakke overheidsapparaat, ondermijnen ze de organisatiekracht van die landen i.p.v. ze te versterken
6. doordat NGO's overheidstaken zoals gezondheidszorg en onderwijs financieren, geven ze corrupte elites de kans het vrijgekomen geldi - inderdaad, vrijwel alle OL's hebben een economisch surplus - in eigen zak te steken of er, nog erger, een repressie-apparaat mee uit te bouwen = het fameuze substitutie-effect
7. hulp is een vertaling van het westerse superioriteitsgevoel dat nog altijd denkt te kunnen oordelen en zelfs bepalen hoe de Derde Wereldi zich moet ontwikkelen, nog altijd denkt dat je ontwikkelingi kan sturen vanuit het Noorden, centralistisch en bureaucratisch en geen respect vertoont voor wat de Derde Wereldi aan oplossingen uitdenkt en uitvoert (en die samenlevingen bestaan al honderden of zelfs duizenden jaren). Ironischerwijze moet hier ook opgemerkt dat de NGO's voor ontwikkelingssamenwerkingi nergens en nooit duidelijk maken wat zij verstaan onder ontwikkelingi. Maar in geen geval is ontwikkelingi iets dat je ter plekke kan gaan brengen of exporteren.
8. hulp staat haaks op de opvatting van selfreliance of zelfredzaamheid en op de noodzaak van rechtvaardige verhoudingen tussen Noord en Zuid, zoals staat in het NCOS-handvest. Vooral structurele NGO's hebben dan ongelijk hun projectwerk zo hard te beklemtonen bij de publieke opinie, want hulpprojecten hebben in die opvatting geen plaats: ze veranderen immers niets aan de uitbuitende dominantiestructuren.
9. wie analyseert hoe de politieke strijd geleverd wordt over de besteding van overheidsmiddelen – en ontwikkelingsgelden zijn ook overheidsgelden – zal merken dat de belanghebbenden die het zwaarst wegen op de besluitvorming er het meest voordeel uit halen, zij dienen best hun eigen belangen. De armsten uit het Zuiden, om wie ontwikkelingssamenwerkingi officieel draait, hebben in realiteit helemaal geen stem in dit proces: onontkoombaar worden hun belangen volledig over het hoofd gezien en erger nog, omdat de belangen van die andere groepen meer dan eens tegengesteld zijn aan hun belangen, veroorzaakt ontwikkelingsgeld nog meer onmacht en verarming van de armsten.
Dirk Barrez
Uiteindelijk verscheen Barrez Dirk, De Val der Engeleni. Waarom ontwikkelingsorganisaties falen, 1991, 79 p. in Het orkest van de Titanic. Werken aan andere Noord-Zuid verhoudingen, een boek uitgegeven door VUBpress & Student Aid in 1993. Zij zorgden mee voor een bredere en betere publieke discussie.
Uw doordachte reacties zijn welkom op het emailadres infoATpala.be
Overname van dit artikel toegelaten voor niet-commerciële en niet-gesubsidieerde organisaties met vermelding van auteur en bron, met weblink. Wij vernemen het graag | Commerciële en/of gesubsidieerde organisaties nemen voor publicatie contact op met info@pala.be
Tot het einde gelezen? En het artikel gewaardeerd? Dan kan Palai misschien op uw steun rekenen: uw gift is welkom op rekeningnummer BE66 5230 4091 1443 van Palai vzw – Leuven. Of we verwelkomen u graag als vaste steungever - klik hier
Een goed artikel?Interessant nieuws? Neem een gratis abonnement op de Palai nieuwsbrief (maximaal 2 maal per maand), dan hoeft u geen enkel artikel te missen. Gebruik daarvoor het inschrijvingsformulier – klik hier
Sinds begin 2020 verbiedt een internationaal verdrag kernwapens. Naast de humanitaire gevolgen vragen de risico's van nucleaire winter en vuurstormwolken aandacht en groeit bezorgdheid over de ecologische gevolgen van een 'beperkte' inzet van kernwapens.
Interessant om volgen tijdens de pandemie was de reactie van nieuwsmedia en ontwikkelingsinstellingen. Prof. em. Jan Servaes belicht ze in artikel twee van 'Communicatie in het COVID-19 tijdperk'.
“Zijn we zo gek de sociale netwerken te laten beslissen over onze vrijheid van informatie?” Die openingsvraag uit een Pala bijdrage in 2010 is brandend actueel nu Twitter, Facebook en andere sociale media een Amerikaans president hebben gebannen.
In vele landen hebben maar weinig mensen toegang tot geld. Ook in Ethiopië lenen de meesten gedwongen aan buitensporige intresten bij niet-officiële kredietverleners. De bestaande spaar- en kredietcoöperaties zouden een oplossing kunnen bieden… maar moeten dan wel beter kunnen presteren.
De dag waarop de Amerikaanse president de ‘honden loslaat’ op het Capitool en de democratie bijna kapseist, houdt ze – toeval of niet – op te bestaan in Hongkong. Ook in de ‘grootste’ Indiase democratie en in Rusland regeert repressie.
het verrichten van werk zonder erkenning of contract en dus buiten elke wettelijke regeling, zonder sociale rechten, zonder sociale bescherming ook en meestal onder slechte arbeidsvoorwaarden. Niet verwonderlijk is dergelijk werk veelal onzeker, weinig productief, onderbetaald of ronduit slecht betaald en zijn de inkomens heel wisselend. Hun informele arbeid kunnen informele werkers – als ‘werknemer’ of ‘kleine zelfstandige’ - zowel binnen als buiten informele ondernemingen uitvoeren. Vanzelfsprekend zijn ze uitermate kwetsbaar. Contracten afdwingen zit er niet in voor hen, eigendomsrechten hebben ze niet, ze zijn onbeschermd tegen gevaarlijke of vervuilende stoffen, zelfs hun veiligheid is allerminst gegarandeerd. Zich syndicaal organiseren, zich laten vertegenwoordigen en zich laten horen is aartsmoeilijk. Hun toegang tot publieke diensten is laag of onbestaande. Het gaat om een grote en uiterst verscheiden groep: straatventers, kledingarbeiders, transporteurs, huispersoneel, sekswerkers, straatvegers, schoenpoetsers, … Hun informele economie blijft groeien. Meer en meer mensen moeten werken zonder degelijk loon en zonder sociale bescherming, zowel in de arme als in de rijke landen. In heel Sub-Sahara Afrika is de informele werkgelegenheid de voorbije tien jaar gestegen tot 70 en soms zelfs 90 procent. Binnen deze grote groep mensen zijn de vrouwen oververtegenwoordigd. Omdat er geen werk is in de formele economie, zoeken mensen voor zichzelf een broodwinning. Ook is er een toenemende vervaging van de grens tussen formele en informele economie. Zo hebben perfect ‘formele’ bedrijven toch een aantal ‘informele’ werknemers in dienst.
Schrijf je in op de PALA nieuwsbrief
Dirk Barrez is auteur en hoofdredacteur van Pala.be, een website/nieuwsbrief die hij startte in 2001/2003 en antwoorden zoekt voor een meer sociale, ecologische en democratische wereld. Van 1989 tot 2011 was hij VRT-tv-journalist en reportagemaker voor Panorama en Terzake. In totaal schreef hij 18 boeken.
De Val der Engelen. Waarom ontwikkelingsorganisaties falen is een boek dat Dirk Barrez schreef in 1991 over "de ontaarding van de internationale samenwerking" zoals in de titel van de inleiding staat.
Ander woord voor ontwikkelingslanden, arme landen of het Zuiden. Oorspronkelijk maakte de term het onderscheid met de eerste wereld van de Verenigde Staten en zijn bondgenoten, het ‘westerse blok’, en met de tweede wereld van de Sovjetunie en zijn bondgenoten, het ‘oosterse blok’.
De begrippen transitie en ontwikkeling lijken nu vaak tot heel aparte werelden te behoren. Maar voor wie begaan is met duurzaamheid, leunen ze net heel dicht tegen elkaar aan. Want zowel bij ontwikkeling als bij transitie gaat het erom hoe een situatie die niet duurzaam is, te ontwikkelen of een overgang te laten maken richting (meer) duurzaamheid. Ze zijn dus ten onrechte uit elkaar geslagen.
De begrippen transitie en ontwikkeling lijken nu vaak tot heel aparte werelden te behoren. Maar voor wie begaan is met duurzaamheid, leunen ze net heel dicht tegen elkaar aan. Want zowel bij ontwikkeling als bij transitie gaat het erom hoe een situatie die niet duurzaam is, te ontwikkelen of een overgang te laten maken richting (meer) duurzaamheid. Ze zijn dus ten onrechte uit elkaar geslagen.
Zowat overal ter wereld is het vooral werken geblazen om te kunnen leven.Let wel, arbeid is niet hetzelfde als contractuele loonarbeid voor een werkgever. Onnoemelijk veel mensen werken voor zichzelf en hun familie of als zelfstandige, ze zijn landbouwer, veeteler, visser, handelaar, kapper of kleermaker. Altijd is cruciaal of men genoeg verdient om behoorlijk te leven wat voor de helft van de mensen niet het geval is. De meeste landbouwers verdienen ronduit slecht. Heel veel werk in de zwarte of informele economie is onderbetaald. En ook de talrijke zogenaamde hamburgerjobs bieden een salaris onder het levensminimum. Nog erger is dat er gewoon veel te weinig werk is.De wereld staat dus voor de zware uitdaging om voldoende nuttig en fatsoenlijk betaald werk te creëren voor iedereen die wil werken. Probleem is dat de huidige globalisering vrijheid en rechten voor geld, goederen en diensten creëert zonder de rechten van arbeid te beschermen. Zo komt onze ambitie om iedereen loon naar werken te bieden in de verdrukking. De beloning voor wie werkt daalt en ze stijgt voor kapitaal. Die ongelijke machtsverdeling brengt ook grotere inkomensongelijkheid en meer armoede mee.
Ander woord voor ontwikkelingslanden, arme landen of het Zuiden. Oorspronkelijk maakte de term het onderscheid met de eerste wereld van de Verenigde Staten en zijn bondgenoten, het ‘westerse blok’, en met de tweede wereld van de Sovjetunie en zijn bondgenoten, het ‘oosterse blok’.
De begrippen transitie en ontwikkeling lijken nu vaak tot heel aparte werelden te behoren. Maar voor wie begaan is met duurzaamheid, leunen ze net heel dicht tegen elkaar aan. Want zowel bij ontwikkeling als bij transitie gaat het erom hoe een situatie die niet duurzaam is, te ontwikkelen of een overgang te laten maken richting (meer) duurzaamheid. Ze zijn dus ten onrechte uit elkaar geslagen.
Vind Pala artikels die inzoomen op de rol van geld, financiële crisis, falen van grootbanken en alternatieven.Onder Dexia zijn meer artikels te vinden over de ineenstorting van deze wereldwijd opererende fantoombank.
Ander woord voor ontwikkelingslanden, arme landen of het Zuiden. Oorspronkelijk maakte de term het onderscheid met de eerste wereld van de Verenigde Staten en zijn bondgenoten, het ‘westerse blok’, en met de tweede wereld van de Sovjetunie en zijn bondgenoten, het ‘oosterse blok’.
De begrippen transitie en ontwikkeling lijken nu vaak tot heel aparte werelden te behoren. Maar voor wie begaan is met duurzaamheid, leunen ze net heel dicht tegen elkaar aan. Want zowel bij ontwikkeling als bij transitie gaat het erom hoe een situatie die niet duurzaam is, te ontwikkelen of een overgang te laten maken richting (meer) duurzaamheid. Ze zijn dus ten onrechte uit elkaar geslagen.
Ander woord voor ontwikkelingslanden, arme landen of het Zuiden. Oorspronkelijk maakte de term het onderscheid met de eerste wereld van de Verenigde Staten en zijn bondgenoten, het ‘westerse blok’, en met de tweede wereld van de Sovjetunie en zijn bondgenoten, het ‘oosterse blok’.
zie onder ontwikkeling
De begrippen transitie en ontwikkeling lijken nu vaak tot heel aparte werelden te behoren. Maar voor wie begaan is met duurzaamheid, leunen ze net heel dicht tegen elkaar aan. Want zowel bij ontwikkeling als bij transitie gaat het erom hoe een situatie die niet duurzaam is, te ontwikkelen of een overgang te laten maken richting (meer) duurzaamheid. Ze zijn dus ten onrechte uit elkaar geslagen.
De begrippen transitie en ontwikkeling lijken nu vaak tot heel aparte werelden te behoren. Maar voor wie begaan is met duurzaamheid, leunen ze net heel dicht tegen elkaar aan. Want zowel bij ontwikkeling als bij transitie gaat het erom hoe een situatie die niet duurzaam is, te ontwikkelen of een overgang te laten maken richting (meer) duurzaamheid. Ze zijn dus ten onrechte uit elkaar geslagen.
zie onder ontwikkeling
De Val der Engelen. Waarom ontwikkelingsorganisaties falen is een boek dat Dirk Barrez schreef in 1991 over "de ontaarding van de internationale samenwerking" zoals in de titel van de inleiding staat.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
gratis e-brief en vrij toegankelijke website over globalisering. PALA zoomt regelmatig in op de problemen van onze globaliserende wereld, op de mogelijke alternatieven en op hoe de wereld werk maakt van verbetering. De website bevat een wiki woordenboek dat duidelijk en liefst kort belangrijke begrippen verheldert; en biedt ook een kijk op de boeken die hoofdredacteur Dirk Barrez schreef waarvan vele sterk samenhangen met de website.
