PALA Woordenboek

landbouw

zie ook agro-ecologische landbouw i

Al te makkelijk krijgt een mens te horen dat landbouw i een steeds kleiner deel is van onze economie i, versta, een verwaarloosbaar deel. Feit blijft dat het de landbouw i is die zorgt voor de energie die de mens broodnodig heeft, we moeten namelijk allemaal eten om te leven. Voldoende en gevarieerd eten is ook cruciaal voor onze gezondheid.

Nog altijd haalt vrijwel de helft van de mensen een inkomen uit landbouw i. Bij hen ook de meeste armen. Voor hen is de in de ogen van de rijken ā€˜onooglijke' economie i van het dagelijks ā€˜brood' het verschil tussen overleven en sterven.

Naast voedsel i zorgt de landbouw i voor andere energiegewassen zoals koolzaadolie of ethanol op basis van suikerriet - niet zonder kritiek overigens. En ze levert grondstoffen i voor de industrie, denk maar aan katoen.

De landbouw i is een heel uitzonderlijke economische sector waarvoor de markt, en zeker de wereldmarkt, inefficiƫnt functioneert. Vandaar de noodzaak aan prijsbescherming voor de landbouwers.

Zie ook onder landbouw en voedsel  - daar zijn heel wat Pala i artikels over landbouw i en over voedsel i verzameld

www.fao.org

www.ifad.org

landbouw en voedsel

De landbouw i is belangrijker dan we denken: we moeten allemaal eten en voor enkele miljarden mensen is het zelfs zowat hun hele bestaan... al laten de wereldmarkt en de voedselindustrie hen zwaar in de steek. Eigenlijk beleven we zowat permanent een wereldwijde voedselcrisis die nochtans al die tijd vermijdbaar is. De aangename waarheid dat familiale boeren de wereld kunnen voeden dringt maar niet door.

Over eten, al wat ermee samenhangt en al wie erbij betrokken is, heeft de Pala i website veel te bieden. Onderstaande links brengen u snel verder:
Een aangename waarheid: familiale boeren kunnen de wereld voeden
De landbouw is belangrijker dan we denken
Waarom de wereldmarkt de halve mensheid in de steek laat
Lof der zotheid. Hoe de landbouwindustrie een paar miljard mensen vermorzelt 
De wereldwijde voedselcrisis, en hoe ze te vermijden 

Web-TV - Koe 80 heeft een probleem: boer tegen landbouwindustrie 
Web-TV - Overbevissing in de Stille Oceaan 
Web-TV - Het effect van Amerikaanse katoensubsidies op Afrikaanse katoentelers 

Rare kwasten die mensen. Ze redden bankiersbonussen en laten miljoenen van honger creperen
Gemengde landbouw kan wereld helpen voldoende voedsel te verbouwen op een duurzame wijze 
Begin van derde, wereldwijde voedselcrisis 
Unilever klopt zich op de borst. Terecht? 

En meer recent nog:
De onbegrijpelijke verspilling van energie in de landbouw
Burgers voeden boeren: Fransen kopen boerderijen en grond voor duurzame landbouw 
De landbouw moet anders. En dat kƔn (eerste van drie artikels)
Nulhonger raakt verder uit zicht 
Biologische landbouw in Europa blijft terrein winnen
Wat na Roundup?
De toekomst van landbouw is agro-ecologie. Waar vind ik er meer over? 
Nieuwe boerderijen, voedselcircuits en nog veel meer transitie
Wie is de baas?! Het Franse succes van 'Het merk van de consument'
5500 hectare voor duurzame landbouw, dat is 'Terre de Liens'
Best voorbij de bosbranden kijken in de aanstormende jaren twintig 

landlozen

Grootgrondbezit zorgt vooral in Latijns-Amerika maar ook in andere continenten voor miljoenen landlozen i en berooft hen van werk i en inkomen. Meestal wordt de grond gebruikt voor exportgewassen die op de wereldmarkt belanden. Bewegingen van landlozen i ijveren voor de verdeling van de grond om armoede i en ongelijkheid te bestrijden. De meest bekende landlozenbeweging is MST uit Braziliƫ.

Website MST

levensstandaard

Vele generaties lang steunt onze levensstandaard i vooral op wat we zelf voortbrengen, meestal als landbouwer, en op wat de lokale economie i aan extra welvaart te bieden heeft. De inbreng van de verdere buitenwereld was gering tot verwaarloosbaar. Globalisering i brengt ons talrijke producten uit de hele wereld en leidt doorgaans tot een hogere levensstandaard i. Maar die opdringerige wereldeconomie doet ook lokale economieƫn kapseizen en bedreigt zo de levensstandaard i van vele mensen die hun inkomen en werk i zien verdwijnen.

zie ook ecologisch deficit i, ecologische voetafdruk i, (on)economische groei i

liberalisering

Een vrije markt zorgt dikwijls voor meer concurrentie i, hogere productiviteit en betere producten of diensten die ook goedkoper zijn. Maar in de huidige globalisering i is het idee-fixe gegroeid dat de markten nooit vrij genoeg kunnen zijn, dat alle handelsverkeer geliberaliseerd moet worden en de economische vrijheid absoluut moet zijn.

Dit leidt tot een almaar groeiende concentratie van economische macht i die culmineert in de almacht van multinationale ondernemingen die nu de drijvende kracht achter de globalisering i zijn. Steeds meer grootschaligheid, centralisering, homogenisering en een technocratische aanpak kenmerken onze economie i.

Keerzijde is dat de zelfstandigheid van regionale of plaatselijke economieƫn verdwijnt, meer dan eens verliezen ze zelfs de controle over de meest noodzakelijke bestaansmiddelen zoals voedselproductie of energievoorziening.

We dreigen ook te vergeten dat het succes van onze vrije markteconomieƫn en onze nationale welvaartstaten juist mee te danken is aan actieve overheden die de economie i en de markt spelregels opleggen, sociale spelregels zoals minimumlonen, vakbondsvrijheid en andere sociale normen maar ook ecologische regels en zelfs wat democratische regels zoals toegang tot essentiƫle bedrijfsinformatie voor werknemers i.

zie ook bedrijven i, deregulering i, lokale en regionale markten, neoliberalisme, privatisering i, Wereldhandelsorganisatie i

lichte wapens

Lichte wapens i zijn de pest van deze tijd.

Er zijn ongeveer 640 miljoen kleine of lichte wapens i in omloop op onze wereld, heel dikwijls via illegale wapenhandel. Elk jaar spuwen de wapenfabrieken nog acht miljoen nieuwe uit. Die kleine wapens zijn verantwoordelijk voor wel 90 % van de slachtoffers bij gewapende conflicten.

Website International Action Network on Small Arms

Lissabonstrategie

Europa moet tegen 2010 de meest competitieve economie i ter wereld hebben. Dat hebben de Europese leiders in 2000 in Lissabon beslist. Het is geen geheim wat de bedoeling is van deze strategie, namelijk de winst en de concurrentiekracht van de bedrijven i veilig te stellen.
Maar wat zit erin voor de werknemers i? De Europese Commissie is ervan overtuigd dat de huidige arbeidsmarkt en het arbeidsrecht niet soepel genoeg zijn om het doel te bereiken. Hun Lissabonstrategie i raakt zo vertaald in een politiek van langer en flexibeler werken en van afbraak van sociale rechten en publieke dienstverlening. Dat programma van flexicurity i maakt dus deel uit van de bredere strategie om Europa ā€˜naar de top van de wereldeconomie te leidenā€™. Daar is op zich weinig mis mee. Alleen, de uitvoering dreigt goed te zijn voor werkgevers maar een pak minder prettig voor de werknemers i in Europa. De kapitaalkrachtigen, aandeelhouders en werkgevers zullen hier de vruchten van plukken. Voor de werknemers i betekent het vooral of zelfs alleen maar achteruitgang.
Intussen is duidelijk dat Europa de Lissabondoelstellingen niet haalt en wordt steeds onduidelijker waar Europa echt naartoe wil. Vooral het afstemmen van de economische, de sociale en de ecologische ambities verloopt moeilijk. Wel is zonneklaar dat de economische doelstellingen altijd minstens een streepje voor hebben.

zie ook flexibiliteit i, flexicurity i

lokale markten

Natuurlijk voeren we veel olie en gas in, en ook heel wat goederen uit China i en Oost-Aziƫ i. Maar de groeiende aandacht voor de wereldmarkt doet velen vergeten dat de lokale en regionale markten, de Europese b.v., economisch veel belangrijker zijn dan de wereldmarkt. Negen tienden van de Europese welvaart brengen de Europeanen zelf voort, amper tien procent halen we via handel uit andere werelddelen. Het belang van onze lokale en regionale economie i kan dus moeilijk worden overschat. Bedenk dat o.a. gezondheidszorg, onderwijs, woningbouw, wegenbouw, cultuur- en sportactiviteiten, horeca en zoveel andere diensten, dat het allemaal welvaart is die we hier voortbrengen en waar we ook hier van genieten.

Ja maar, valt misschien de opmerking, BelgiĆ« en meer nog Vlaanderen leven toch van de export? Ons land voert inderdaad vrijwel vijfentachtig procent uit van zijn nationale productie maar daarvan gaat het overgrote deel naar Europese landen, vooral naar de buurlanden en vooral naar regioā€™s in een omtrek van 400 km rond Brussel. Dat is dus niet echt de wereldmarkt. Niet vergeten ook dat diamant op papier een reuzengrote export is maar veel werk i of belastingsinkomsten levert dat echt niet op, de toegevoegde waarde is bitter klein.