Hoe geraken we nu aan de landbouw die we nodig hebben? Van de ondermaatse wereldvoedseltop in Rome tot Antwerpen en Leuven

Vorige week zijn ze er op de Wereldvoedseltop in Rome niet echt uitgeraakt. Onze politieke leiders slagen er niet in om voldoende snel de nieuwe bakens uit te zetten voor de landbouw i. En als ze er al eens iets zinnigs over zeggen, dan blijven de daden uit, geen krachtige besluiten, en nog minder daadkrachtige investeringen in een duurzame landbouw.

Die mislukking viel te voorspellen. Want er was niet hard genoeg gewerkt aan het zoeken van oplossingen voor de structurele problemen. Hoe bijvoorbeeld financiële speculatie op grondstoffen i verhinderen? Wat met energiegewassen die onze auto's voorrang geven op wie honger i heeft? Hoe interne voedselmarkten en de voedselzekerheid die ze (kunnen) bieden, zeker in arme landen, beschermen tegen ontwrichtende wereldhandel in voedsel i? Hoe een klimaatvriendelijke landbouw bevorderen?

Nochtans is het hard nodig, om tal van redenen. Want nu al lijden één miljard mensen honger. Zelfs meer dan een miljard boeren en boerinnen plus hun gezinnen kunnen niet fatsoenlijk leven van hun job. Ze worden daarenboven gedwongen tot een landbouw die zeer onzorgvuldig omspringt met onze natuurlijke rijkdommen aan water, aan vruchtbaar land, aan weiland en aan bossen, en die daarenboven ronduit olieverslaafd is. Dat ondermijnt de toekomstige opbrengsten terwijl er net nood  is aan een duurzame landbouw die weet te voldoen aan een stijgende vraag vanwege een tot in 2050 groeiende wereldbevolking.

Hoe krijgen we wereldwijd dus de agro-ecologische landbouw i waarvan de wetenschappelijke wereld sinds begin vorig jaar zegt dat zij de enige uitweg biedt? Daarover werd vorige week ook hier hard nagedacht. Zo bijvoorbeeld bij de denk- en doegroep Terra Reversa en op een debat over landbouwtransitie in Leuven.
Opvallend is hoe, zeker voor landbouw, heel wat alternatieven in de steigers staan: boerderijverkoop, voedselteams, zelfoogstboerderijen, boerenmarkten, biologische landbouw, succes van lokale en regionale producten, fair trade i gekenmerkt door die belangrijke leefbare prijs, koppeling aan hernieuwbare energie i, enzovoort. Maar telkens blijkt hoe weerbarstig de dominante landbouweconomie is om werkelijk over te schakelen op die duurzame landbouw. In meer hedendaags jargon: de best practices slagen er niet in om mainstream te worden.

Heel hard blijkt telkens de nood om alle mogelijke spelers rond de tafel te krijgen, allerlei ngo's en middenveldorganisaties, consumenten i, bedrijven i, milieubeweging, overheden en, heel cruciaal, de landbouwers en hun organisaties. Pas als zij elkaar vinden, en snel, kunnen ze gezamenlijk de tegenstand vanuit de agro-industrie aanpakken, het overal vastgeroeste denken over een zogenaamd moderne landbouw tackelen en de weg forceren naar de landbouw die we nodig hebben.

Op mondiaal vlak is er alvast beslist om de noodzakelijke afstemming van landbouw, handel en voedselzekerheid op termijn toe te vertrouwen aan het Committee on World Food Security. Een goede zaak, alleen blijft het de eerste jaren bij reflecteren over en promoten van meer samenhang, en is het echte coördineren pas voor later. Ten tweede heeft de VS roet in het eten gegooid door de financiering onder te brengen bij de Wereldbank i, terwijl noch de bank noch een aantal dominante lidstaten staan te springen voor deze aanpak. Meest waarschijnlijk is dus dat er geen of te weinig geld i op tafel komt. En wat er komt, zal dan bijna niet gaan naar een agro-ecologische landbouw.

... Intussen staat op de website van de Wereldvoedseltop - georganiseerd door de Wereldvoedsel- en landbouworganisatie - een petitie om de honger te beëindigen. Wie een overtuigende illustratie zoekt van de huidige onmacht van een immens belangrijke internationale organisatie, hoeft niet verder te zoeken. (Dirk Barrez, eigen informatie en met dank aan Gert Engelen - Vredeseilanden)

Klik voor Dossier Nooit meer honger in de wereld? De Voedseltop in Rome, een gemiste kans

Boeken over de landbouw die we nodig hebben

Terra Reversa. De transitie i naar rechtvaardige duurzaamheid i van Peter Tom Jones en Vicky De Meyere - klik voor info en bestellen

Dageraad over de akkers. Soja anders van Luc Vankrunkelsven - klik voor info en bestellen

Koe 80 heet een probleem. Boer, consument, agro-industrie en grootdistributie van Dirk Barrez, klik voor info en bestellen (met of zonder gelijknamige dvd)

Kruisende schepen in de nacht. Soja over de oceaan van Luc Vankrunkelsven - klik voor info en bestellen