Responsibility to Protect: uitbreiden naar economische, sociale en culturele rechten?
dinsdag, 24 maart 2009 - 10:39
Sinds de VN-Wereldtop van 2005 is de doctrine van de responsibility to protect (R2P), de verantwoordelijkheid van staten om de bevolkingi te beschermen tegen zware schending van mensenrechteni, algemeen aanvaard. Het gaat daarbij om drie welomschreven vormen van mensenrechtenschendingen: oorlogsmisdaden, misdaden tegen de menselijkheid en genocide. Lidstaten van de VN hebben de plicht om hun bevolkingi tegen deze schendingen te beschermen. Indien ze dit niet kunnen of willen, hebben andere landen of regionale organisaties de verantwoordelijkheid om onder goedkeuring van de VN hiertegen op te treden. In uiterste gevallen zou dit aanleiding kunnen geven tot een militaire interventie met de bedoeling een einde te maken aan de mensenrechtenschendingen. Het is duidelijk dat in de praktijk dit principe vaak botst met de soevereiniteit van staten - de basis van het VN-handvest - en de politieke krachtverhoudingen in de VN-Veiligheidsraad. Toch hebben ook regionale organisaties (o.a. de Afrikaanse Unie) de verantwoordelijkheid van staten om hun bevolkingen te beschermen tegen zware mensenrechtenschendingen ondertussen opgenomen in hun charters.
In een nieuw rapport van de Britse denktank One World Trust pleiten de auteurs Elodie Aba en Michael Hammer ervoor om het R2P-principe ook uit te breiden naar andere terreinen van grootschalige en systematische schendingen van economische, sociale en culturele rechten. Al wijzen ze meteen op de politieke en praktische obstakels die hierbij komen kijken. Hun uitgangspunt is dat totnogtoe het R2P-principe al te zeer verbonden is met oorlogsomstandigheden. Maar ook los van gewapende conflicten kunnen mensenrechteni zwaar geschonden worden als staten niet willen of niet in staat zijn om effectief op te treden. Het recht of voedseli en het recht op wonen zijn twee voorbeelden die in het rapport worden aangehaald. Toen Birma in mei 2008 werd getroffen door zware overstromingen als gevolg van de doortocht van een orkaan, weigerde de regering buitenlandse hulpverlening waardoor het aantal slachtoffers fors steeg. Toen de Zimbabwaanse regering in 2007 systematisch illegaal gebouwde huizen begon te slopen, maakte ze vele burgers dakloos en ontzegde hen zo het recht op wonen. Volgens de huidige R2P-doctrine komen beide voorbeelden niet in aanmerking voor buitenlandse inmenging hoewel de fundamentele mensenrechteni van velen werden geschonden. De auteurs benadrukken wel dat eerst alle mogelijke vreedzame middelen moeten worden gebruikt om aan de mensenrechtenschendingen een einde te maken en dat dit geen nieuwe vorm van kolonialisme mag zijn. Ook de regering-Bush schoot zwaar tekort bij de hulpverlening in Louisiana aan de getroffenen van de orkaan Katrina. Toch zal niemand meteen gaan pleiten voor een buitenlandse interventie in de VS.
Organisaties van de civiele samenlevingi in West-Afrikai en Zuidoost-Aziëi toonden zich al ongerust over de uitbreiding van het principe tot economische, sociale en culturele rechten zolang de ongelijke machtsverhoudingen in de wereld blijven bestaan. (JVC)
Afbeelding
De PALA website en nieuwsbrief zijn gratis. Maar iedereen weet dat het zonder middelen niet kan. Liever dan te werken met subsidies, rekenen we op al wie Pala leest. Zo kunnen we ons ongebonden concentreren op de inhoud.
Uw steun - maandelijks, jaarlijks of éénmalig - is welkom op rekeningnummer BE66 5230 4091 1443 van Pala vzw - 3001 Leuven met vermelding 'Steun Pala'. Alvast dank.
Of misschien wil u wel vaste steungever worden? Abonnees die zich engageren voor bv. 2 of 5 euro steun per maand geven Pala de rust van stabiele inkomsten die de vaste uitgaven voor website en nieuwsbrief dekken.
Het haalt minder media-aandacht. Maar het Duitse beursgenoteerde bedrijf Fresenius ontwijkt al even hard belastingen als de Amerikaanse digitale giganten Apple, Amazon of Facebook.
Van verdeeldheid naar eenheid en verbondenheid: met die ondertitel geeft John Habets aan waar hij graag naartoe wil met zijn nieuwste boek. Hij wil de contouren van een nieuwe wereld schetsen want de huidige verkeert in diepe crisis.
Kan een Canadees investeringsfonds straks compensatie afdwingen omdat Nederland niet langer toestaat dat het zoveel winst wegzuigt uit de opvang van 60.000 kinderen?
Het begrip transitie haalt volop de media, meestal in combinatie met klimaat. Ook fundamentele oplossingen belanden op tafel met de Europese 'Green Deal'. Toch dringt onvoldoende door dat transitie in zowat alle sectoren moet, zeker ook landbouw: zelfs de Vlaamse milieubeweging focust op lichtpuntjes in de marge.
Het natuurlijk broeikaseffect zorgt ervoor dat het op Aarde lekker warm is met gemiddeld 15°C.
Maar te veel CO2 en andere broeikasgassen in de atmosfeer versterken dat broeikaseffect en vele wetenschappers vrezen voor een extra opwarming en voor klimaatverandering.
Ze raken ervan overtuigd dat vooral industrie, verwarming, vervoer en dus de mens – die overmatig veel steenkool, olie en gas verstookt - verantwoordelijk zijn voor die extra broeikasgassen.
En ze wijzen op de gevaren van o.a. een stijgende zeespiegel, toenemend natuurgeweld en (te) snel opschuivende klimaatzones.
Om dit risicogedrag, het grootste ecologische deficit van de huidige globalisering, tegen te gaan is er het Kyoto Protocol dat de uitstoot van broeikasgassen beperkt en inwerking trad in 2005. Maar het is bijna zeker onvoldoende en dus maar het begin van een adequaat antwoord.
zijn we met te veel? In 2015 telt de wereld 7,350 miljard mensen. In de toekomst kijken is niet makkelijk, maar omstreeks 2050 zullen we in de medium schatting meest waarschijnlijk met zowat 9,73 miljard zijn. Ongeveer zoals vandaag zouden 1,29 miljard mensen in de nu rijke, vooral industriële landen leven, daar komt vergrijzing van. De nu veel armere landen zien hun bevolking aangroeien van goed 6,18 tot wel 8,44 miljard, met volgens sommigen dreigende overbevolking. Tegen 2100 zou de groei stevig terugvallen met een wereldbevolking van dan waarschijnlijk 11,21 miljard.
De mens zoekt voortdurend naar een beter leven. Die moeizame zoektocht is ook te lezen als een verhaal van rechten en vrijheden. Op 10 december 1948 schrijft de mensheid van dat verhaal de mooiste en meest unieke bladzijde. Die dag keurt de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens goed. Die Verklaring telt slechts 30 artikelen, maar is een ontzettend rijke en veelzijdige tekst. Het bevat zowel de burgerlijke en politieke vrijheden (art.1-21), de sociale en economische rechten (art. 22-25) als de culturele rechten (art. 22,26,27). Ook het recht op ontwikkeling is er reeds in vervat (art. 28). En zelfs dat rechten ook plichten meebrengen (art. 29). Tientallen verdragen en conventies hebben ze daarna aangevuld.
zijn we met te veel? In 2015 telt de wereld 7,350 miljard mensen. In de toekomst kijken is niet makkelijk, maar omstreeks 2050 zullen we in de medium schatting meest waarschijnlijk met zowat 9,73 miljard zijn. Ongeveer zoals vandaag zouden 1,29 miljard mensen in de nu rijke, vooral industriële landen leven, daar komt vergrijzing van. De nu veel armere landen zien hun bevolking aangroeien van goed 6,18 tot wel 8,44 miljard, met volgens sommigen dreigende overbevolking. Tegen 2100 zou de groei stevig terugvallen met een wereldbevolking van dan waarschijnlijk 11,21 miljard.
De mens zoekt voortdurend naar een beter leven. Die moeizame zoektocht is ook te lezen als een verhaal van rechten en vrijheden. Op 10 december 1948 schrijft de mensheid van dat verhaal de mooiste en meest unieke bladzijde. Die dag keurt de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens goed. Die Verklaring telt slechts 30 artikelen, maar is een ontzettend rijke en veelzijdige tekst. Het bevat zowel de burgerlijke en politieke vrijheden (art.1-21), de sociale en economische rechten (art. 22-25) als de culturele rechten (art. 22,26,27). Ook het recht op ontwikkeling is er reeds in vervat (art. 28). En zelfs dat rechten ook plichten meebrengen (art. 29). Tientallen verdragen en conventies hebben ze daarna aangevuld.
zie landbouw en voedsel waar heel wat Pala artikels zijn verzameld over dit themazie ook landbouw
De mens zoekt voortdurend naar een beter leven. Die moeizame zoektocht is ook te lezen als een verhaal van rechten en vrijheden. Op 10 december 1948 schrijft de mensheid van dat verhaal de mooiste en meest unieke bladzijde. Die dag keurt de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens goed. Die Verklaring telt slechts 30 artikelen, maar is een ontzettend rijke en veelzijdige tekst. Het bevat zowel de burgerlijke en politieke vrijheden (art.1-21), de sociale en economische rechten (art. 22-25) als de culturele rechten (art. 22,26,27). Ook het recht op ontwikkeling is er reeds in vervat (art. 28). En zelfs dat rechten ook plichten meebrengen (art. 29). Tientallen verdragen en conventies hebben ze daarna aangevuld.
Het loopt niet altijd even vlot, maar overal ter wereld geven steeds meer mensen uiting aan hun emancipatiedrang. Werknemers, boeren, vrouwen, landlozen, consumenten, minderheden, activisten voor milieu, mensenrechten, cultuur... ze verenigen zich in tal van organisaties. Op dat maatschappelijke middenveld tussen individu en overheid - de civiele samenleving dus - wordt het gelukkig alsmaar drukker. Daar is er met andere woorden veel sociale beweging.
Het armste continent, dat weten we allemaal. Maar in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht is Afrika tevens het meest geglobaliseerde continent: de Afrikanen halen drie maal meer van hun povere inkomen uit internationale handel dan Europeanen of Amerikanen. Zij zijn dus veel meer ingeschakeld in de wereldeconomie dan andere continenten. Maar zij worden van de export van hun grondstoffen en landbouwgewassen niet rijker, zij verarmen er zelfs van. Dan spreken we beter van uitbuiting en niet van handel.
veruit het meest bevolkte continent op onze Aarde en vaak het werelddeel van de toekomst genoemd waarheen snel het zwaartepunt verschuift, vooreerst het economische.
