Milieu

Centrale banken staan niet bekend voor spetterend nieuws. Anders is de Zweedse Riksbank die obligaties van de vervuilers Alberta, Queensland en Western Australië dumpt en zelfs suggereert om helikoptergeld uit te geven.

Als we een milieuvriendelijke en sociaal rechtvaardige voedselvoorziening willen, dan moet het Europese landbouw- en vrijhandelsbeleid volledig worden omgegooid. Dat maakten vorige artikels pijnlijk duidelijk. In dit laatste artikel: hoe moet het dan?

Bijen sterven massaal. Het Europees Parlement wil al lang maatregelen en botst hevig met de Commissie en de lidstaten die de bestuivers niet willen beschermen tegen pesticiden.

Onze voedselvoorziening is al tijden uitgegroeid tot een rampzalig systeem, niet milieuvriendelijk en sociaal onrechtvaardig. Zo leerde een eerste artikel. In deze tweede bijdrage licht Guus Geurts toe hoe het in de Europese landbouw van kwaad naar erger is gegaan.

Onze kromme energiepolitiek wringt zich in extra bochten: investeringen in wind en zon krijgen minder geld, burgemeesters beslissen over windmolens en geen premies meer voor elektrische auto’s. Eén zekerheid: dit land weigert al decennia duurzame technologie slim te bevorderen en mist telkens de sectoren van de toekomst.

Begin september kwam het VN klimaatbureau met een rapport over de relatie tussen voedselproductie, landgebruik en klimaatverandering. Conclusie: de landbouw moet totaal anders. Volgens milieu- en landbouwdeskundige Guus Geurts kán het ook anders. Dit is de eerste van drie bijdragen.

4 WAAR MOET HET NAARTOE? Klassieke economische opvattingen maken vooral deel uit van de problemen. Met een pure vrije markteconomie geraken we nooit aan een duurzame economie, laat staan met staatskapitalisme. Toch is er een zekere plaats voor de markt.

De voorbije zomermaanden hebben tal van politici hun uiterste best gedaan om hun dwaasheden te etaleren. Ze vertonen complete onmacht en zelfs onwil om de wereld duurzamer, veiliger of welvarender te maken, laat staan democratischer.

Veel drukte vorige week over de Braziliaanse bosbranden. Niet onterecht… al waren er elders in de wereld meer bosbranden.

3 WAAR MOET HET NAARTOE? Net als voor de ecologische duurzaamheid stelt zich ook de prangende rechtvaardigheidsvraag: waar liggen de grenzen van wat mensen en samenlevingen kunnen (ver)dragen? Wat is de sociale ondergrens van een menselijke samenleving?

2 WAAR MOET HET NAARTOE? Voor een echt duurzame economie zijn drie grote stappen te zetten. Respecteert ze de aarde? Laat ze de mensen leven? Welke economische instrumenten zijn daarvoor meest nuttig? In deze bijdrage de prioritaire ecologische duurzaamheid.

1 WAAR MOET HET NAARTOE? Tal van systeemcrises roepen om een dringende aanpak maar politiek blijft in gebreke. Gelukkig kunnen ook samenleving en bedrijven in actie komen. Dan is de sleutelvraag: waar moet het naartoe met de economie want die is veel breder dan doorgaans aangenomen.

Al in 2015 won Urgenda haar klimaatzaak en moest de Nederlandse broeikasuitstoot een kwart minder vóór 2020. In België valt ten vroegste eind 2020 een uitspraak. Misschien was en is het beter om ook een andere weg te bewandelen.

Het is al 54 jaar geleden dat de Amerikaanse president Johnson als eerste staatshoofd officieel waarschuwde voor stijgende CO2-niveaus. Op 6 november 1965 meldde hij de klimaatdreiging aan de Congresleden.

POLITIEKE DWAASHEDEN 7. In 1961 wil de VS een mens op de maan krijgen vóór het einde van het decennium. Acht jaar later lukt dat al. Dat is de kracht van door overheid gestuurde technologie.

POLITIEKE DWAASHEDEN 6. Ongeremd vooruitgangsgeloof en opvatting dat technologie alle problemen tijdig oplost, ondermijnen doelmatige politiek.

Beloofd voor 2017 en eindelijk klaar. Global Environment Outlook 6 confronteert ons met de dramatische toestand van de aarde en haar natuurlijk kapitaal. En herinnert eraan dat we zonder gezond milieu nergens staan voor onze welvaart en welzijn.

In dit korte Zola-aanse, pamflettaire essay bouwt Barrez verder op inzichten die hij in de voorbije dertig jaar in uitvoerige publicaties rond (anti-) globalisering ontwikkeld heeft en die hij nu herleidt tot elf politieke dwaasheden van politici.

POLITIEKE DWAASHEDEN 2. Al ruim 40 jaar lossen politici het stuur van de economie ten voordele van markten en privébedrijven. Die leveren nuttige prestaties maar kunnen geen sociale rechtvaardigheid realiseren en het milieu vrijwaren.

PLANETAIRE GRENZEN 8. Wetenschappers zien massavernietigingswapens niet als planetaire grens. Toch verdienen ze hun plek. Want massaal gebruik, zeker van kernwapens, levert een risico op voor de veiligheid van planeet en bewoners.

POLITIEKE DWAASHEDEN 1. Hoe kwam het zover dat we de klimaatverandering steeds harder ervaren? Ze zijn er, natuurgeweld, droogte, hittegolven, stijgende zee, schuivende klimaatzones, slechtere oogsten, smeltende ijskappen. Toch is er ook een plezierige ontdekking.

Heeft u de publicatie van '11 politieke dwaasheden' gewaardeerd? Vindt u dat het politieke falen ernstig is? Dat politici het niet alleen aankunnen? Help dan dit boek te verspreiden. Het kan al vanaf 5 exemplaren.

Tot voorbij de verkiezingen verschijnt een artikelreeks op basis van het boek '11 politieke dwaasheden'. Omdat het belangrijk is wie we kiezen. En omdat burgers na de verkiezingsdag hun politici niet mogen loslaten als ze hun toekomst willen herwinnen.

‘Wil je schrijven over hoe teleurgesteld je bent in de politiek?’ vroeg een hoofdredacteur toen hij het nieuwe boek 11 politieke dwaasheden ontdekte. Ik respecteer vele politici, maar ja dus, om hun verontrustende collectieve falen te verkennen en voorbij de teleurstelling te kijken.

PLANETAIRE GRENZEN 7. Wetenschappers serveren – naast de zes die reeds passeerden - nog drie andere planetaire grenzen: de aantasting van de ozonlaag in de stratosfeer, chemische verontreiniging en een teveel aan aerosols in de atmosfeer.